Morgunblaðið - 28.06.1960, Blaðsíða 2

MORGVNBl AÐIÐ
Þ'riðj'udagur 28. júrif Í96Ö
Alltaf a ver
inflúenzufar
í NÝÚTKOMNU Læknablaði,
sem gefið er út af Læknafélagi
íslands og Læknafélagi Reykja-
víkur, er allathyglisverð grein,
sem fjallar um inflúenzuna 1957
— Asíuinflúenzuna — og árang-
ur af bólusetningu. Er hún eftir
þá Júlíus Sigurjónsson dr. med.,
Björn Sigurðsson dr. med. og
Halldór Grímsson fil. mag. Er
þar rakin gangur veikinnar allt
frá því hún barst til Evrópu frá
Asíu, töflur sýndar um gang
hennar hér á landi, fjölda sjúkl-
inga og dáinna úr henni á árinu,
og svo um bólusetninguna gegn
henni. — Er þess getið að 18.386
manns hafi tekið inflúenzu þessa,
þar af 4766 í Reykjavík, og alls
hafi látizt hér á landi úr henni
55 manns.
Geysilegt þrumu-
veður á Þorshöfn
AKUREYRI, 27. júní. — Geysi-
mikið þrumuveður með elding-
um gekk yfir Þórshöfn á Langa-
nesi síðastliðið föstudagskvöld og
stóð í rösklega klukkustund. —
Þrumurnar voru svo öflugar að
rúður skulfu og enda þótt dimmt
væri í lofti vegna þess hve mikið
var skýjað, þá lýstu eldingamar
upp eins og sólskin væri. Enginn
af eldri Þórshafnarbúum, sem ég
talaði við, mundi eftir að slíkt
hefði skeð þar. Samfara þessum
þrumum gekk yfir geysileg rign-
ing. Skemmdir urðu engar svo
vitað sé. — St. E. Sig.
— Eisenhower
Frh. af bis. 1
íheð hinum fjölmörgu utanlands-
ferðum á samt eftir að koma í
Ijós — tíminn einn sker úr um
það hversu mikill sá árangur hef
ur orðið, sagði Eisenhower. Ekki
sagðist hann hafa í hyggju frek-
ari ferðalög, en jafnan vera til-
búinn til að taka sér ferð á hend-
ur, ef hann fyndi það í þjónustu
friðar, frelsis og réttlætis.
Hann sagðist fullviss um það,
að mikill meirihluti japönsku
þjóðarinnar hefði óskað þessj að
Bandaríkjaforseti kæmi í heim-
sókn — og fullgildingu varnar-
sáttmálans hefðu kommúnistar
ekki getað komið í veg fyrir. Og
það spáir góðu um frámtíðina,
bætti hann við.
Stöndum ekki aðgerðarlausir
1 niðurlagi ræðu sinnar sagði
Eisenhower, að kommúnistar
leggðu nú sem fyrr höfuðáherzlu
á að spilla vináttunni miili hinna
frjálsu þjóða heims, þeir reyndu
að egna vini og bandamenn hvern
gegn öðrum. „Við getum ekki
unnið bug á heimsvaldastefnu
kommúnismans með því að
standa aðgerðarlausir, eða biðja
heiminn afsökunar á því að við
erum til“, sagði forsetinn. Við
verðum að taka á okkur þá
áhættu, sem er samfara djarf-
legri framgöngu. Við verðum allt
af að vera öflugir án þess þó að
gleyma því, að friðurinn vinnst
ekki einungis með mætti vopn-
anna. Við verðum að vera fastir
fyrir, en ekki yfirgangssamir,
réttlátir en ekki undanlátssamir.
Við verðum alltaf að bjóða þeim
vináttu, sem bjóða okkur sína
vináttu og eru heiðarlegir, sagði
forsetinn að lokum.
I umræddri grein segir m.a.
að það hafi verið árið 1933, sem
inflúenzuveiran fannst í fyrsta
sinn, og nú séu aðgreindir tveir
aðalflokkar af veirunni, A og B
og að auki flokkarnir C og D,
sem hafi þó ekki svo kunnugt er
verið viðriðnir meiri háttar far-
aldra. í A-flokknum, sem muni
vera algengari, hafi svo fundizt
fjölmörg afbrigði. Svo sé að sjá,
að við og við komi fram ný af-
brigði, en eldri gerðir hverfi úr
umferð. Mótefni gegn einu af-
brigði geti veitt nokkra vörn gegn
öðrum afbrigðum sama flokks,
en svo þurfi þó ekki að vera.
Og því sé engin trygging fyrir
því, að bóluefni, sem reynzt hafi
vel í einum faraldri, gefi viðhlít-
andi raun í þeim næsta, enda þótt
veira, sama flokks hafi valdið báð
um faröldrum. Gagnlaust sé að
bólusetja með A-bóluefni til
varnar faraldri, sem B-veira
veldur, eða gagnhverft.
Þá er þess getið í grein þess-
ari, að liklegt megi telja, að út-
breiðsla faraldurs sé að miklu
leyti undir því komin hvernig
fólk búi að viðeigandi mótefnum
frá tíð fyrri faraldra, og að heims
faraldurs sé þá helzt von, er nýtt
veiruafbrigði komi fram, svo frá-
brugðið að antigengerð þeim, sem
á undan hafi gengið um langan
aldur, að allur þorri fólks sé án
virkra mótefna.
Þá segir að Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunin (WHO) hafi komið á
samvinnu um inflúenzurannsókn-
ir, og að í hverju landi sé til-
nefnd ein stofnun eða fleiri til að
leita uppi og greina veirustofna,
sem eru á ferð hverju sinni, er
inflúenza gangi. Sé augljóst hvert
gagn sé að slíku ef um óvenju-
skæðan veirustofn sé að ræða og
sýnt þyki að bóluefni unnið úr
eldri veirugerðum muni ekki
koma að haldi. Hér á landi sé til-
raunastöðin að Keldum miðstöð
inflúenzurannsókna.
Raktar eru allítarlega þær ráð-
stafanir, sem gerðar voru hér á
landi til að hefta útbreiðslu veik-
innar, og að í júnímánuði 1957
hafi verið farið að athuga um
möguleika á framleiðslu inflú-
enzubóluefnis hérlendis. Hófst
undirbúningur að gerð bóluefnis-
ins að Keldum síðast í júní, en
framleiðslan komst ekki vel á
skrið fyrr en í ágúst. Og í byrj-
un september var fyrsta lögun-
in, um 1150 skammtar, fullgerð.
Alls voru fullgerðir um 16.000
skammtar, þ. e. nóg til að tví-
bólusetja 8.000 manns, en til fram
leiðslunnar og undirbúnings til-
rauna voru notuð um 5.700 egg.
Reyndist bóluefni þetta eftir von-
um og sýndu skýrslur að það
bar mikinn árangur gegn inflú-
enzunni.
Þá er meðal annars skýrt frá
því í þessari fróðlegu grein um
Asíuinflúenzuna, að af 55 manns,
er úr henni lézt hérlendis, hafi að
eins 8 verið undir sextugsaldri,
þar af 2 börn á fyrsta ári. í lang-
flestum dánarvottorðanna (41)
hafi lungnabólgu verið getið sem
fylgikvilla, og í 30 tilfellum um
einhverja veiklun (aðra en elli-
hrörnun), tíðast hjartasjúkdóma,
sem ætla má að hafi skert við-
námsþróttinn.
'S~NAI5hnúhr ✓ S V 50 hnútar X Snjókoma f Úói \7 Skúrir ÍC Þrumur mss Kulctaskil Hifaski! H Hct L% LmetS
■nr <nrn nl», US — 7~>
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
Regnsvæðið fer hægt austur
Hæðin fyrir sunnan og vest-
an ísland er orðin talsvert
stór og kröftug. Mun hún
sennilega þokast norður og
vestur, og ef svo fer, ætti að
verða stillt veður um allt land
í dag, en draga svo til norðan
áttar úr því.
Regnsvæðið, sem er vestan
til á kortinu hreyfðist hægt
austur á bóginn í gær. Von-
andi stöðvast hæðin þar, svo
Sunnlendingar geti fengið
þurrkaglætu á skreið og töðu.
Veðurhorfur klukkan 22
í gærkvöldi:
SV-land til Breiðafjarðar og
SV-mið til Breiðafjarðarmiða:
NV-kaldi og síðan hæg breyti-
leg átt, léttskýjað með köfl-
um. Vestfirðir og Vestfjarða
mið: hæg breytileg átt, víðast
skýjað. Norðurland-, Aust-
fjarða, N-mið til A-miða:
Norðan gola, skýjað en úr-
komulítið, víða þoka austan
lands í nótt. SA-land og SA
mið: Vestan og NV-gola, létt
skýjað.
Megnið af flotanum í síld
á austursvœðinu í gœrkvöldi
Söltun hefir nú verið leyfð
f GÆRKVÖLDI báruzt fréttir um
að veiðiskipin væru í síld 45—50
mílur norðaustur af Langanesi.
Hafði Magnús Marteinsson feng-
ið þar fullfermi. Var veður ágætt
á miðunum og megnið af síld-
veiðiflotanum að kasta þar. Einn-
ig voru nokkur skip í síld fram af
Sléttu.
Fyrsti söltunardagurinn var í
gær á Raufarhöfn, saltað á plani
Hafsilfurs. Síldin var sæmilega
feit, 19%. Hefur nú söltunarstöðv
um verið leyft að salta.
Snæfellið drekkhlaðið
Á sunnudagsmorgun kom Snæ-
fellið drekkhlaðið inn á Krossa-
nes, með 1810 mál síldar, og er
það mesta síld, sem eitt skip hef-
ur borið á land á þessari síldar-
vertíð. Til Krossaness komu
einnig um helgina Sigurður
Bjarnason með 1194 mál og
Björgvin með 1085.
í gær var engin veiði á vest-
ursvæðinu og léleg veiði var á
austursvæðinu á sunnudag og
fram undir mánudagsmorgun. —1
Þessi skip komu í gær til Raufar-
hafnar:
Örn Arnarson 550, Freyja ÍS
300, Sigurður AK 300, Keilir AK
300, Freyja GK 300, Sigurbjörg
SU 450, Tálknfirðingur 300, Álfta
nes 100, Hafnarey 300, Þráinn NK
500, Páll Pálsson 350, Guðbjörg
250, Gylfi 200, Glófaxi 350, Frið-
bert Guðmundsson 200, Heimir
SU 700, Hagbarður 600, Sunnu-
tindur 500 og Magnús Marteins-
son 650 mál. Jón Finnsson fór
með 450 mál til Siglufjarðar og
einnig Gullfaxí með 500 mál.
Um helgina komu ennfremur
til Raufarhafnar: Gullfaxi 612
mál, Þórsnes SH 550, Ágúst Guð-
mundsson GK 638, Víðir Eskifirði
680, Guðfinnur GK 524, Gissur
hvíti 592, Askur 640, Seley 1246,
Jón Kjartansson 56, Bjarmi 858,
Glófaxi Neskaupstað 690, Svala
Eskifirði 940, Þórunn Vestmanna
eyjum 608, Helga Húsavík 586.
Til Hjalteyrar kom um helg-
ina Eldborg með 1126, Auðunn
með 450 og Rifsnes með 594 mál.
• •
Oimur skemmti-
snekkja á Seyðis-
firði
SEYÐISFIRÐI, 27. júní: — I
morgun kom hér önnur erlenda
skemmtisnekkjan á þessu sumri.
Heitir hún Memvras og er frá
Ostende í Belgíu. Þetta er ca. 12
tonna vélknúinn bátur, 14,75 m.
á lengd og 4.50 á breidd. Þrír
menn eru um borð.
Snekkjan kom hingað frá
Belgíu með viðkomu á ýmsum
stöðum á Bretlandi og í Færeyj-
um og var mánuð á leiðinni.
Ferðamennirnir munu vera að
hugsa um að halda lengra norð-
ur, með það fyrir augum að fara
yfir heimsskautsbauginn, en hafa
ekki ákveðið það enn.
írski seglbáturinri, sem hér var,
fór á laugardag. — S.G.
— Afvopnunar-
fundurinn
Frh. af bls. 1
neitað hafði verið um orðið þær
tvær stundir, sem fundurinn
stóð.
Brezki fulltrúinn, Ormsby-
Gora, tók þá fundarstjórn í sínar
hendur og lét svo um mælt, að
nú hefði hann orðið vitni þess,
hverjar starfsaðferðir kommún-
ista væru. Þeir hefðu vitað, að
Vesturveldin hefðu að undan-
förnu ráðfært sig um svar við
rússnesku tillögunum. „Við unn-
um hér í góðri trú á að við vær-
um ekki að erfiða til einskis",
sagði hann.
Eaton, fulltrúi Bandaríkjanna,
sagði þetta dapurleg endalok, en
jafnframt augljósan vott um það,
að Rússar kærðu sig ekki um
neinn árangur af þessum viðræð-
um. Það eina, sem þeir hefðu ver
ið að sækjast'eftir, væri að reka
áróður, enda hefði framkoma
pólska fulltrúans sýnt það og
sannað. „Þeir íóru af fundi vit-
andi það, að við vorum að leggja
fram nýja tillögu. En það skipti
í sjálfu sér engu máli fyrir þá“.
Ósvífni
Franski fulltrúinn, Jules Moch,
lét svo um mælt, að ábyrgðin á
þessum endalokum fundarins
væri Krúsjeffs. „Kommúnista-
ríkin eru með ósvífni sinni að
reyna að sýna umheiminum sam-
stöðu sína. En það var með of-
beldi, sem þessum fundi var
spillt. Við erum ekki reiðubúnir
til að ræða við menn, sem beita
hótunum“.
Franski fulltrúinn bar fram til-
lögu um að orðaskiptin á fundin-
um í dag yrðu prentuð og gefin
út, svo að heimurinn gæti séð
hvernig kommúnistar hegðuðu
sér á alþj óðaráðstefnum — og
var sú tillaga samþykkt.
Funðum haldið áfram
Fulltrúi sendinefnda kommún-
istaríkjanna sagði stuttu eftir
fundinn, að nefndirnar mundu
fara heimleiðis hið bráðasta. Það
var og upplýst, að Krúsjeff hefði
skrifað leiðtogum Vesturveld-
anna fimm, Bandarikjanna, Bret-
lands, Kanada, Frakklands og
Italíu — og var efni bréfs hans
sagt hið sama og ræða Zorins og
fulltrúa hinna kommúnistaríkj-
anna í dag.
Fulltrúar Vesturveldanna
ákváðu að halda fundinum áfram
þar eð honum hefði ekki verið
slitið með eðlilegum hætti. Hef-
ur fundur verið boðaður í fyrra-
málið.
Misheppnað áróðurshragð
Bandaríska tillagan var lögð
fram á fundinum eftir að komm-
únistar höfðu gengið út.
Stjórnmálasérfræðingar í Lon-
don eru þeirrar skoðunar, að
Rússar hafi í upphafi ætlað að
reyna að valda ósamlyndi milli
Frakka og hinna Vesturveldanna
með Genfarviðræðunum. En þeg-
ar þetta tókst ekki höfðu Rússar
ekki eftir neinu að sækjast, segja
sérfræðingarnir.
Hvarvetna á Vesrturlöndum
lýsa menn yfir hryggð sinni
vegna þessara loka afvopnunar-
ráðstefnunnar. I París, Washing-
ton, Bonn og London eru stjórn-
málamenn á einu málí um, að
þetta hafi verið klaufalegt áróð-
ursbragð hjá Rússuin. Þeir hefðu
ekki getað valið verri tima til að
„sprengja“ ráðstefnuna, einmitt
þegar Bandaríkin voru að leggja
fram endurskoðaða tillögu. Eng-
um geti blandazt hugur um það
núna, að Rússar hafi aldrei ætl-
að sér neitt annað með þessum
fundi en að vinna sigur á áróðurs
sviðinu, ekki að semja um af-
vopnun.
Sem fyrr segir eru menn þeirr-
ar skoðunar, að Zorin hafi fengið
fyrirmæli sín frá Krúsjeff þar
sem hann var staddur í Búkarest.
Þetta mun m. a. hafa verið á
dagskrá þings kommúnistaflokks
ins, sem lauk þar á laugardaginn
og var f jölsótt mjög. Þangað sóttu
ekki aðeins foringjar úr járn-
tjaldslöndunum, heldur og for-
ingjar flokksdeildanna utan járn-
tjalds.
★
Morgunhlaðinu er kunnugt um
það, að æðsti prestur íslenzkra
kommúnista, Einar Olgeirsson, er
erlendis. Var hann e. t. v. einn
þeirra, sem réttu upp höndina t'l
samþykkis, þegar Krúsjeff gaf
„línuna“ i Búkarest?