Morgunblaðið - 15.11.1960, Blaðsíða 2

2
MORCUTSHL AÐ1Ð
Þriðjudagur 15. nóv. 1960
Sinnti ekki aðvörun
arskotum og flúði
Mjög djúp en kyrrstæð lægð
(965 mb) um 500 km suður af
Vestmannaeyjum. Veldur hún
hlýrri A-átt hér á landi, og
hefir verið stormur á Stór-
höfða en virðist nú lygnandi.
Á hafinu vestur af írlandi
er V-stormur eða rok á stóru
svæði.
í Osló er 3 st. hiti, 8 í Kaup
mannahöfn, 12 í London, 11
í París, 9 í Reykjavík og 4
í New York. í Angmagsalik
á Grænlandi er 4 st. hiti, 6 st.
frost í Brattahlíð.
Veðurspáin
klukkan 10 í gærkvöldi.
SV-mið: Allhvass austan,
skúrir.
SV-land til Norðurlands,
Faxaflóamið og Breiðafjarðar
mið: Austan kaldi, milt og
skýjað með köflum.
Vestfjarðamið og Norður-
mið: Austan strnningskaldi,
dálítil rigning.
NA-land til SA-lands og
miðin: Austan og SA kaldi,
skýjað, dálitil rigning.
Togara lagt vegna
aflabrestsins
VARÐSKIPIÐ Þór kom að
brezkum togara langt inn-
an fiskveiðitakmarkanna á
sunnudagskvöldið. — Dimm-
viðri var og sáu varðskips-
menn ekki hvort togarinn
var að veiðum. Veitti Þór
togaranum eftirför, en hann
slökkti Ijósin og sinnti ekki
aðvörunarskotum varðskips-
ins. Um síðir tókst varð-
skipsmönnum þó að greina
nafn togarans. Var það Willi-
am Wilberforce, H-200. Hér
fer á eftir fréttatilkynning
Landhelgisgæzlunnar um at-
burð þennan.
„Hinn 13. þ. m. kl. 20,45 tal-
aði skipherrann á vs. Þór, Jón
Jónsson, um loftskeytastöðina í
Vestmannaeyjum, við forstjóra
Landhelgisgæzlunnar, og tjáði
honum að hann væri að reyna
að stöðva brezkan togara, sem
væri Iangt fyrir innan fiskveiði-
takmörkin
Þór hafði ekki staðið togarann
Frh. af bls. 24
efnahagsráðstafanir ríkisstjórn-
arinnar, þegar ráðuneytisstjórinn
væri genginn af fundi en þegja
þunnu hljóði, þegar lýst var eft-
ir fyrirspurnum sl. laugardag.
Þá benti Sveinn Benediktsson
ennfremur á, að Lúðvík Jóseps-
son virtist nú telja sig sérstakan
málssvara síldarútvegsins, en
meðan hann var ráðherra hafi
hann í síðustu efnahagsráðstöfun
um í maímánuði 1958 ákveðið,
að uppbætur á síldarafurðir
skyldu vera aðeins 55% á sama
tíma og uppbætur á þorskafurð-
ir væru 80%, auk séruppbóta.
Það væri augljóst mál, að miklu
munaði fyrir síldarútveginn að
fá nú rúmlega 60 kr. uppbætur
á hvert sterlingspund á genginu
frá 1958 eða 25 króna uppbætur,
eins og þá hefði venð ákveðið af
Lúðvík. Þessi hækkun á gengi
sterlingspundsins hafi orðið til
þess að hægt hafi verið að halda
uppi verðinu á hráefninu þrátt
fyrir verðfallið á mjöli og lýsi.
Sveinn Benediktsson benti á,
að Lúðvík Jósepsson hefði slitið
ræður Emils Jónssonar, sjávar-
útvegsmálaráðherra, og Jónasar
Haralz úr samhengi og lagt sið-
an út af því. Loks gat hann
þess, að það sæti ekki á Lúðviki
Jósepssyni að kvarta yfir því
að dregizt hefði of lengi að selja
mjöl og lýsi á árinu 1959, því
arfur sem hann hafi skilið eftir
frá sinni stjórnartíð, þ. e. Út-
flutningsnefndin, hafi til dæmis
komið í veg fyrir að SR seldu
um 1500 tonn af síldarmjöli á
18 sh. próteineininguna, sem sið-
ar hafi orðið að selja fyrir 12
sh., vegna verðlækkunar á
heimsmarkaði.
Ekki hægt að lifa á lána-
og gjafafé
Jón Axel Pétursson sagði m.a.,
að ekki væri sambærilegt að
ræða um sjávarútveg Islendinga
og annarra þjóða, þar sem ís-
Dagskrá Alþingis
EFRI DEID. 1. Skemmtanaskatts
viðauki, frv. — 2. umr. —
2. Ræktunarsjóður og Bygging
axsjóður sveitabæja, frv. Frh. 1.
umr.
NEÐRI DEID. 1. Bráðabirgða-
breyting og framlenging nokk-
urra laga, frv. — 1. umr.
2. Fæðingarorlof, frv. 1. umr.
! að veiðum, en hegðun hans hafði
verið grunsamleg. Þegar varð-
skipið nálgaðist togarann,
setti hann á fulla íerð út og
slökkti öll ljós. Skotið hafði ver
ið aðvörunarskotum að togaran-
um, án þess að han» stöðvaði.
Skyggni var mjög slæmt og auk
þess náttmyrkur.
Þar sem súnasambandið var
svo lélegt að fyrst heyrðist ekki
nema hrafl aí því. sem sagt var
og loksins ekki neitt, þá var á-
kveðið að reyna samband um
símstöðina í Hornafirði, en það
reyndist ekki mögulegt.
Á grundvelli þessara upplýs-
inga var varðskipinu nokkru
siðar sent skeyti um að reyna að
ná nafni eða númeri togarans og
Á SUNNUDAGINN, sem var af-
mælisdagur Heilsuhælisfélagsins,
flutti Páll Kolka læknir fyrirlest
ur í hátíðasal Háskólans um
lenzki sjávarútvegurinn fram-
leiddi 95% af útflutningsverð-
mætum, en hjá flestum öðrum
þjóðum væri hiutdeild sjávar-
útvegsins aðeins fáeinir hundr-
aðshlutar. Þar væri því hægt
fyrir aðrar atvinnugreinar að
styrkja útveginn, en hér væri
því ekki til að dreifa. Jón
Axel spurði Lúðvík Jósepsson,
hvaða verð hefði verið á fiski
í ár, ef uppbótakerfið hefði
verið við lýði, og hvar hefði
átt að taka féð til að hækka
verðið? Benti Jón Axel síðan á,
að aðalfundur LÍÚ væri ekki
eðlilegur vettvangur fyrir Lúð-
vík Jósepsson til að gera upp
sín pólitísku mál.
Ekki er hægt að ræna spari-
fjáreigendur og lifa á erlendu
láns- og gjafafé, sagði Jón Ax-
el að lokum, það verður að fara
inn á kerfi siðaðra þjóða nema
við óskum eftir að aðrir stjórni
okkur.
Hvorki samstaða né úrræði.
Matthías Bjarnason frá ísa-
firði spurði Lúðvík Jósepsson,
hvers vegna hann hefði farið úr
stjórninni fyrst allt hefði verið
í lagi með uppbótakeirfið, að
hans áliti? Hvers vegna sagði
Hermann Jónasson að óðaverð-
bólga væri skollin á og ekki væri
samstaða um nein úrræði í rík-
isstjórninni? spurði ræðumaður
ennfremur. Og samt hefði Lúð
vík Jósepsson talið að góðæri
hefði verið í landinu árin á und-
an.
Þá benti Matthías Bjarnason á,
að Lúðvík Jósepsson hefði taiað
um óstjóm á lánamálum útvegs-
ins, en svo hafi verið ástatt þeg-
ar hann var í ríkísstjórn, að Fisk-
veiðasjóður hefði ekki getað veitt
nauðsynleg lán til bátakaupa, til
dæmis væri sér kunnugt um út-
gerðarfélag sem keypt hefði bát
frá Austur-Þýzkalandi, sem Lúð-
vík hefði útvegað lán til smiði
á, en tap á þessu láni vegna
gengisbreytingar hafi numið á 9.
hundrað þúsund kr. vegna þess
að sjóðurinn hefði ekki haft láns
fé og nauðsynlegt var að taka
erlend lán til kaupanna.
Ekki eru tök á að rekja um-
ræðurnar frekar, en þess má að
lokum geta að aðrir ræðumenn
voru Bjöm Guðmundsson, út-
gerðarmaður frá Vestmannaeyj-
um, dr. Gunnlaugur Þórðarson,
Jón Héðinsson skrifstofustjóri,
Karvel Ögmundsson, útgerðar-
maður í Njarðvík og Magnús
Magnússon framkvæmdastjóri
frá Eyrarbakka.
skjóta ekki fleiri aðvörunarskot.
um að honum. Ennfremur að
reyna að slæða upp botnvörpu
hans, ef hanit k/uni að hafa
hoggið hana af sér. Jafnframt
var óskað nánari upplýsinga.
Seint sama kvöldið barst svo
skeyti frá varðskipinu að elt-
ingarleik væri lokið utan fisk-
veiðitakmarkanna. Nafn togarans
væri WILLIAM WILBERFORCE
H. 200 og hefði hans fyrst orðið
vart um 10 sjómílur innan fisk-
veiðitakmarkanna við Ingóifs-
höfða kl. 19,29 um kvöldið.
Síðan þessi atburður gerðist
hefur ekki verið unnt að slæða
á staðnum vegna veðurs.
Endanleg skýrsla frá varðskip-
inu er ókomin ennþá“.
berklaveikina fyrir aldamótin og
stofnun HeiLsuhælisfélagsins.
Meðal áheyrenda voru heilbrigð
ismálaráðherra, landlæknir og
allmargir aðrir læknar. Fyrirles
arinn skýrði frá rannsókn sinni
á skýrslum lækna til Heilbrigð
isráðsins danska á tímabilinu
1861—75 og komst að þeirri nið
urstöðu, að veikin hefði þá ver
ið lítt eða ekki útbreidd meðal
almennings, en eftir 1890 hefði
hún farið stórlega í vöxt. Rakti
hann síðan baráttu ýmissa lækna
fyrir og um aldamótin gegn út-
breiðslu hennar, og skýrði frá því
er Oddfellowar undir fcn-ustu
Guðmundar Björnssonar land-
Iæknis hófust handa um stofnun
félags til að koma upp heilsuhæl
inu á Vífilstöðum. Fyrirlestur-
inn mun einnig verða fluttur í
Ríkisútvarpinu, en nokkuð stytt
ur, og kemur fyrri hluti hans í
kvöld.
„VIÐ BÍÐUM nú reiðubúnir tíl
að taka á móti síldinni“, sagði
Sturlaugur Böðvarsson, útgerðar
maður á Akranesi, í viðtali við
Mbl. í gærkvöldi. „Síidin kemur
óvenju seint, ég held jafnvel að
það sé vegna þess hve sjórinn
er heitur. Sjómennirnir segja
mér, að hann sé 10 stig hér í
Flóáraum. Venjulega er hann
ekki nema 6—7 stig um þetta
Ölclruð kona
bráðkvödd
HÁÖLDRUÐ kona varð bráð-
kvöldd í strætisvagni inni í Lang
holti í gærmorgun. Gamla kon-
an, sem hét Jóhanna Gísladótt-
ir, Hjallavegi 19, ekkja Guð-
mundar frá Helgastöðum, var á
leið til læknis. Var hún rétt kom
in inn í vagninn er hún hné nið-
ur og var þá örend. Hún hafði
verið veik fyrir hjarta.
Leiðrétting
ÞAÐ var mishermt í grein á
þriðju síðu sl. laugardag, að kaup
bakarasveina væri 1274 krónur á
viku. Einnig voru þeir Sæmund-
ur og Ragnar nefndir bakara-
sveinar undir myndum í grein-
inni, en þeir eru auðvitað bak-
aranemar ennþá.
EINUM hinna nýju og stóru
togara, Sigurði IS 33, hefur
verið lagt og skipshöfnin af-
skráð. —
— Ár —
Sigurður hefur farið tvær
veiðiferðir. í fyrra sinnið sigldi
hann með aflann á Þýzkalands-
markað og voru það 93 tonn. —
í gær kom skipið úr annarri
veiðiferðinni með 117 tonn af
Nýfundnalandsmiðum. Hafði Sig
urður tæplega þriggja vikna úti
vist í báðum ferðum.
— ★ —
Ástæðan til þess að togaran-
um er nú lagt er aflabrestur-
leyti árs. En vegna veðurblíð-
unnar í haust er nú hlýrra en
endranær“.
— o —
„Ég geri ráð fyrir að við séum
búnir að fá allt að 10 þús. tunn-
ur í haust, en að undanfömu
hafa bátarnir ekki fengið bein úr
s.ió. Flestir eða allir bátamir hér
hafa búið sig til síldveiða, ann-i
að hvort með hringnót eða rek-
net. Þeir hafa farið út daglega,
alltaf þegar veður hefur leyft,
en ekki orðið síldar varir svo
orð sé á gerandi í íangan tíma“.
— o —
„Fiskifræðingarnir segja okk-
ur, að þessi síld, sem er komin
að því að hrygna, haldi sig í köld
um sjó fram yfir hrygninguna.
Við gerum því ráð fyrir henni
fljótlega, ef eitthvað kólnar í
veðri“, sagði Sturlaugur.
Fundur lö^fræð-
in^a
LÖGFRÆÐINGAFÉLAG Islands
heldur fund í Háskólanum í
kvöld kl. 8,30. Þar flytur Vang
Rud Nielsen, skriístofustjóri
danska húsnæðismálaráðuneytis
ins, erindi um danska skipulags-
löggjöf. Nielsen er einn hinna
fremstu sérfræðinga Dana á
þessu sviði og allir þeir, sem á-
huga hafa á málinu, eru velkomn
ir meðan húsrúm leyfir.
inn og verðfallið á lýsi og fiski-
mjöli. Samið var um smíði hans
þegar hvað bezt aflaðist á Ný-
undnalandsmiðum, enda er hann
stór og ætlaður til veiða á fjar-
lægari miðum. Sáralítil veiði
hefur verið þar vestra á þessu
ári og verðfall á lýsi og fiski-
mjöli bitnar mest á þeim, sem
stunda karfaveiðar.
Námskeið
Heimdaílar
NÁMSKEIÐ Heimdallar um er-
lend stjórnmál og alþjóðlegar
stofnanir heldur áfram í Valhöll
í kvöld kl. 8,30.
Þá flytur Birgir
Kjaran erindi
um ríki komm-
únismans. Verð-
ur þetta síðasta
erindi í fyrra er
indaflokki nám-
skeiðsins um þró
un stjórnmála i
einstökum lönd-
um og álfum eftir heimsstyrjöld
ina síðari. Félagsmenn Heimdall
ar, sem ekki hafa tekið þátt i
námskeiðinu hingað til eru veL
komnir í kvöld.
— Thor Thors
Frh. af bls. 1
Thor sagði að Kanada, Noreg-
ur og Svíþjóð hefðu lagt til að
skipuð skyldi nefnd til bráða-
birgða í afvopnunarmálinu. Thor
taldi slíka nefnd vafasama og
líklegt, að hún yrði til tafar í
málinu. Hann lagði til að þrem-
ur mönnum yrði falið að beita
sér fyrir nýjum viðræðum stór-
veldanna í tíu manna afvopnun-
arnefndinni, sem þau sjálf hefðu
skapað, en sem leystist upp í júni
í sumar. Þessir þrir menn skyldu
vera: Formaður allsherjarafvopn
unarnefndarinnar, Nervo, full-
trúi Mexico hjá SÞ og varaform.
og framsögumaður kosnir frá Af-
ríku og Asíu.
Þeir skyldu beita sér fyrir nýj-
um samningum og sjá um að hjól
in tækju að snúast að nýju og
algerri afvopnun yrði komið á.
Að lokum lýsti Thor stuðn-
ingi íslands við allar tillögur
um að banna frekari tiiraunir
með kjarnorkusprengjur. Flyt
ur fsland tillögu þess efnis
með Indlandi og fleiri þjóð-
um.
- Fundur LÍÚ
Háskólafyrirlestur Páls
Kolka um berklaveiki
Sjórinn óvenju heitur í Flóanum;
Enn engin síld