Morgunblaðið - 08.01.1961, Blaðsíða 5

Sunnudagur 8. janúar 1961
MORCVNBLAÐIÐ
Sími 35936
Nýlega opinberuðu trúlofun
*ína ungfrú Jónina Steindórs-
dóttir, Nýbýlavegi 48 A, Kópa-
vogi og Víkingur Sævar Sigurðs-
son, Bjargi við Tómasarhaga.
í gær voru gefin saman í hjóna
band, ungfrú Kristín Möller, Eski
hlíS 18 og Kristján Ragnarsson,
Háteigsv. 14. — Heimili þeirra
verður að Háteigsvegi 8.
Á jóladag opinberuðu trúlofun
slna ungfrú Margrét Thorlacíus,
Nýlendugötu 20 A og Ólafur Berg
sveinsson, Ránargötu 20.
Breiðfirðingabúð.
Stúlka óskast
að tilraunastöð Háskólans í meinafræði, Keldum. —
Stúdentsmenntun æskileg. — Tilboð sendist tilrauna-
stöðinni fyrir 20. janúar.
H.Í.P.
Dansleikur
í Sjálfstæðishúsinu í kvöld kl. 9.
★ Hljómsveit Svavars Gests leikur
fyrir dansi til kl. 2.
★ Ragnar Bjarnason syngur.
Miðasala frá kl. 8,30 í anddyri hússins
Flugfélag íslands h.f.: — Hrímfaxi
er væntanlegur til Rvíkur kl. 15:50 í
dag frá Homb., Kaupmh. og Ósló. Fer
til Glasgow og Kaupmh. kl. 08:30 i
fyrramálið. — Innanlandsflug í dag:
Til Akureyrar og Vestmannaeyja. —
Á morgun: Til Akureyrar, Fagurhóls-
*nýrar, Hornafjarðar, ísafjarðar, Siglu
fjarðar og Vestmannaeyja.
Eimskipafélag Reykjavíkur h.f.: —
Katla er í Riga. — Askj* lestar á
Austurlandshöfnum.
— Þú ert yndislega falleg
stúlka.
— Uss, þetta mundirðu líka
segja þó að þér finndist það ekki.
— Já og þetta myndi þér líka
finnast þó ég segði það ekki.
— Svo þú hefur kennt konunni
þinni að spila póker?
— Já, það var ágætis hug-
mynd, því að á laugardaginn
vann ég næstum helminginn af
kaupinu mínu aftur.
lÚtM,
SENOIBILASTDÐIN
SANDGERÐI og NÁGRENNI
Sníð og máta kven- og
barnafatnað. — Fljót af-
greiðsla. Kristín Sigurðar.
Suðurgötu 28, Sandgerði.
Sími 7456.
("Geymið augiýsinguna)
Get tekið nokkra menn
í þjónustu. — Uppl. í síma
50921.
-atriVTiBaWTínii’.'
tp
Samy Wild og Kari-Kari systur
Sýna helgidans Eldguðsins í kvöld
Ibúð
3ja herb. fbúð «1 leigu IS.
jan. á hitaveitusvæði í mið
bænum fyrir reglusamt
fólk. Tilb. sendist Mbl. fyr
ir 11. þ.m. merkt „Miðbær-
— 1022“
Franskur stúdent
tekur að sér frönsku-
kennslu í einkatímum. —
Tilb. merkt: „Frönsku-
kennsla — 1172“ berist
Mbl. fyrir miðvikudag.
A T H U G I Ð
að borið saman við útbreiðslu
er langtum ódýrara að auglýsa
í Morgunblaðinu, en öðrum
blöðum. —
ar hin óhlutræna myndtúlkun
byrjaði að fóta sig í danskri
list á stríðsárunum seinni, var
Svavar búsettur hérlendis.
Hann var í hópi þeirra, sem
stóðu að „Haustsýningunni"
og barðist á sömu víglínu og
þeir Richard Mortensen, Ejler
Bille, Egill Jacobsen, Carl
Henning Pedersen og Asger
Jorn. Þannig lagði hann sinn
skerf til þess að vinna óhlut-
rænni málaralist þegnrétt í
dönsku listalífi. Því þekkjum
við þennan íslending og vitum
að hann er góðum gáfum
gæddur. Um skeið hefur okk-
ur þó ekki gefizt kostur á að
sjá mikið safn mynda hans á
einum stað, né getað fylgzt
með þróunarferli hans, síðan
hann hvarf til síns heimalands
í stríðslok. Nú hefur Kunst-
foreningen fengið þá góðu hug
mynd, að bjóða honum að
halda yfirlitssýningu, þar sem
okkur gefst tækifæri til að sjá
bæði elztu og nýjustu myndir
hans.
Um skeið var Svavar Guðna
son nemandi Fernand Léger í
París, og má sjá merki þess í
elztu myndum hans. Þær eru
kantaðar og konstrúktívar —
og höfundur þeirra virðist
ganga vitandi vits og
með köldu mati að verki
sínu. En ekki leið á löngu áð-
ur en heitt skap og knýjandi
þörf til hispurslausrar atlögu
gerðu vart við sig. Rétt fyrir
stríð hafði Svavar þróað með
sér myndstíl, sem færði hann
í flokk þeirra málara, sem
skömmu síðar urðu félagar
hans í Haustsýningunni. Með
ofsa — stundum gjörsamlega
taumlausum — hellti hann sér
yfir léreftið. Myndir þessar
einkennast að tindrandi, sindr
andi línuspili, sem virðist
sprottið fram í ofsagleði. Lit-
irnir tendrast með hamrömm-
um krafti — hér gefur að líta
hvaða skilning beri að leggja
í orðið andverkan (kontrast-
virking). f hálfan áratug mál-
aði Svavar í þessum stíl, og
nær þar einna hæst í mynd-
inni „fslandslag". Myndin ork
ar á áhorfandann sem voldug
sýn í hvítu, rauðgulu og
grænu. Hún er sem hljómandi
þakkaróður til náttúrunnar
fyrir ríkdóm hennar og eilífu
igjöfli. Frá þessum tíma er
og ,,Steðjinn“, þar sem minn-
ingin um glóð og neista, þung
an málm og dunandi hamars-
högg leiðir hugann að eldgosi.
Svavar hefur horft djúpt í
hina hvítu glóð og áhrifin
voru svo rík að frásögnin tók
á sig eðli hins gjósandi gígs.
Af hamslausum skaphita,
hreinlega frumstæðri lita-
gleði, er mynd þessi sprottin.
En hvernig eru þá hinar
nýju myndir Svavars Guðna-
sonar. Þær ólíkjast mjög hin-
um eldri. Um 1950 setti hann
sér að halda skapsmunum sín-
um í skefjum. Pensillinn fékk
nú ekki að bósa sem fyrr, —
frjálsræði og ástríða skyldu
nú ekki fá að steypa stömp-
um öllu lengur. Og þá var
reglustikan tekin fram. Hann
leitaði hinna einföldu flatar-
mynda og nákvæmt teiknuðu
komposisjóna. Hann gerðist
non-figurativ-málari í orðsins
eiginlegustu merkingu.
Sem betur fór tók st hon-
um ekki að hylja glæðurnar
ösku. Litir hans ráða ávallt
yfir nægri orku til þess að
við liggur að þeir brjótist yf-
ir hinar egghvössu markalín-
ur. Og jafnaðarlega ber mynd-
n vitni þeim óróleika, sem
Svavar ekki fær vísað á bug.
Hversu geometriskar sem
myndir hans kunna að vera,
þá vitna þær þó ávallt um
viðkvæmt og rómantískt
hjartalag — hörkukraft og
óslökkvandi lífsþorsta.
Á stundum sýnir Svavar
Guðnason að hann getur einn-
ig orðið fyrir hinum mildustu
hughrifum og grípur þá til
hreinfáðar efnismeðferðar, en
hin hljóða mildi framleiðir
einungis staka tóna, sem gilda
sem undirleikur — höfuð-
temainu til styrktar. Og þetta
tema er svellandi söngur til
orðinn af kynnum við hrjúfa
og hrikafagra náttúru. Dásam
legt lag.
Bertel Engelstoft.
ÞETTA er ein af myndunum á
yfirlitssýningu á verkum
Svavars Guðnasonar, sem nú
stendur yfir í Listasafni rík-
isins á vegum menntamála-
ráðs. Mynd þessi heitir „Jóns-
messudraumur“ og er máluð
1941. Sýningin á verkum Svav
ars var opnuð 10. des. og hafa
á þriðja þúsund manns sótt
hana og mun henni ljúka í
kvöld. Sýning þessi er að
mestu leyti sú sama og Kunst
foróningen 1 Kaupmannahöfn
gekkst fyrir þar í borg í haust,
og vakti hún mikla hrifningu.
Birtum við hér grein, sem
Bertel Engelstoft skrfaði í
Politiken um það leyti, sem
sýningin var opnuð í Kaup-
mannahöfn.
★
Okkur er fortalið að fsland
sé úr grjóti, möl og bruna-
hrauni — að auðnin teygist yf
ir mikinn hluta landsins. Og
við vitumi að hin veðurtolls-
lega eldfjallaeyja er umlokin
hafi, sem freyðir og svarrar,
— hinu víðfeðma Atlantshafi.
Alvara og myrkur einkenna
og þær landslýsingar, sem við
höfum fengið frá málurunum
Jóni Stefánssyni og Júlíönu
Sveinsdóttur.
En ísland hlýtur að hafa
upp á annað að bjóða en dimm
fjöll og naktar grjótauðnir, —
það sannfærumst við um hjá
Svavari Guðnasyni. Myndir
hans eru að visu ekki beinar
lýsingar á náttúru landsins,
heldur tákn um gleði hans
yfir himni og jörð. Þær eru
hugsýnir sem tengja draum og
veruleika.
Myndir Svavars eru óhlut-
rænar en enginn skyldi halda
að þær væru tízkugeipar. Þeg-
BREIÐFIRÐIIMGABUÐ
Cdmlu dansarnir
í kvöld kl. 9. — Hljómsveit Árna Isleifssonar.
Dansstjóri: Ifelgi Eysteinsson.
Sala aðgöngumiða hefst kl. 8. — Sími 17985.