Morgunblaðið - 08.01.1961, Blaðsíða 8

8
Sunnudagur 8. janúar 1961
MORCVNnr
FramleiðsJuaukning
og velmegun í Evrdpu
I FYRSTA sinn á þessari öld
hefur sameinginleg stálfram-
leiðsla hinna sex landa Sam-
eiginlega markaðsins í Ev-
rópu farið fram úr stál-
framleiðslu Randaríkjanna.
Á fjögurra mánaða tímabili
— frá byrjun ágúst til nóvv-
emberloka nam stálfram-
leiðsla þeirra alls 24.8 millj.
tonna, en það var nær 4%
meira en framleiðslan í
Bandaríkjunum.
Tímabil þetta var að vísu
óvenjulega óhagstætt banda-
ríska iðnaðinum, því að sakir
litillar 'eftirspurnar var aðeins
nýtt um 50% af framleiðslu-
getu hans. En að hverju leyti
var þetta tímabil óvenjulegt í
evrópska iðnaðinum? J>að var
óvenjulegt, en með öðrum hætti
en í Bandaríkjunum. Margir,
sem með þessum málum fylgj-
ast, einkum í Bretlandi, hafa
borið kvíðboga fyrir því að
brátt tækju að sjást merki þess,
að velmegun færi að minnka í
Evrópu. Og þegar eftirspurnin
eftir evrópskum bifreiðum tók
að minnka utan álfunnar á
miðju árinu þóttu mönnum
blikur á lofti, sem bentu til
þess, að endir yrði bundinn á
velmegun Evrópubúa um árs-
lok 1960.
Enn sem komið er hafa þær
spár reynzt víðs fjarri veruleik-
anum. Að vísu hefur eðli vel-
megunarinnar verið með nokk-
uð öðrum hætti síðustu mánuð-
ina en fyrr var.
Vaxandi fjárfesting
Síðasta skýrsla Efnahagsnefnd
ar Evrópu í Genf sýnir að sú
gróska, sem fleytt hefur efna-
hag í Evrópu fram með fleygi-
ferð síðan í ársbyrjun 1959,
byggðist í upphafi fyrst og
fremst á aukinni eftirspum
eftir útflutningsvöru og geysi-
mikilli sölu neyzluvarnings
á heimamarkaði, auk þess
sem húsbyggingar jukust —
meðal annars vegna hagstæðra
lánveitinga.
Upp á síðkastið hefur sam
drátturinn í Bandaríkjunum
haft sín áhrif á útflutninginn,
en kröfur neytenda heima fyr-
ir aukizt minna en áður. En
nýtt afl hefur komið í stað
hinna fyrri — þar sem er vax-
andi fjárfesting í verksmiðju-
iðnað í Evrópu. Svo virðist sem
reynsla síðustu ára hafi vakið
lifandi áhuga manna á nýjum
iðnaðarháttum og tekjum, sem
aukið geta afköátin. Má að
nokkru rekja þetta til vinnu-
veitenda í Þýzkalandi og Hol-
landi, sem voru vanir því frá
styrjaldarlokum ,?ð geta fengið
það vinnuafl, sem þeir þörfn-
uðust en lentu svo í miklum
vandræðum fyrir einu til tveim-
ur árum vegna manneklu.
Samkvæmt skýrslum E.C.E.
virðist sem takmörkuð fram-
leiðslugeta hafi haft minni á-
hrif á framleiðsluna en menn
óttuðust í upphafi ársins 1960.
Hin hættulegu verðbólguöfl,
sem voru mönnum tilefni al-
varlegra umræðna sl. vor hafa
ekki látið á sér bæra. Satt er
að vísu, að verðlag hefur nú
tilhneigingu til að leita upp á
við, en raunverulegar hækkan-
ir hafa orðið hóflegar.
Athyglisverð athugun, sem
ECE hefur gert á þessu ástandi
sýnir, að það hefur orðið til þess
að efla traust ríkisstjóma í
Evrópu á getu sinni til að halda
verðbólguöflunum í skefjum. —
Það hefur gert þær djarfari og
þær hafa nú orðið minni til-
hneigingu til þess að grípa til
örvæntingarfullra óyndisúrræða
í því skyni, að halda fram-
leiðslunni niðri, þegar er þeir
sjá örla á verðbólgu. Þær eru
jafnframt líklegar til að bregða
fljótt við og lækka skatta og
létta á öðrum þeim aðgerðum,
er til hefur verið gripið til
þess að veita meira fé í farveg
efnahagslífsins, jafnskjótt og
merki sjást þess, að útþenslan
sé tekin að linast. Hið síðast-
nefnda getur orðið afar mikils
vert, ef samdrátturinn heldur
■A & 0 0- 0 0 0 0-.I
isem viim um
Fvrir gestaboð
E F T I R nokkur augnablik
koma gestirnir. Húsfreyjan
hefur skipt um föt, farið í
sinn fallegasta kjól, lagað
hárið og snyrt sig. Allt er
tilbúið, .það eina sem hún á
eftir að gera er að leggja
síðustu hönd á matinn, áður
en hann er borinn fram. Og
þá er það mikið atriði að
klæðast góðum hlífðarfötum,
sem vernda húsfreyjuna fyr-
ir blettum, reyk og gufu úr
pottum og frá ofni.
Húsfreyjan getur verið
nokkurn vegin örugg um að
eyðileggja ekki föt sín og
hárgreiðslu, ef hún saumar
sér svuntuna, hettuna og
manséttumar, sem sýndar
eru á meðfylgjandi mynd.
Svuntan hylur kjólinn vel,
hettan fellur þétt að höfðinu
og er það stór að hún kless-
ir ekki hina nýtízkulegu og
loftmiklu hárgreiðslu og
mansétturnar vernda erm-
arnar fyrir að verða fyrir
hnjaski.
★
Nota má hvaða efni sem
vera skal í alla hlutina, svo
sem poplin, léreft eða næl-
on; hettuna og mansétturnar
má jafnvel sauma úr plasti.
Efnismagnið er 114 meter af
90 cm breiðu efni, og auk
þess ca. 3 m af nælonblúndu
léttum blúndum eða lykkj-
um.
Svuntan
Smekkurinn, böndin og'
sjálf svuntan eru klippt,
eins og sýnt er á meðfylgj-
andi sniði. Hálsböndin eru
hneppt í hnakkanum. Smekk
urinn saumaður tvöfaldur og
hálsböndin saumuð í saum-
far smekksins.
— Svuntan rykkt og fest
á langhlið strengsins, bönd-
in saumuð við strenginn,
brotin saman, saumuð og
snúin við. Strengurinn er
Munstrið á svuntunni fæst
með því að teikna það á
10x10 cm. 1=14 smekkur, 2=
pappír, hver femingur er
14 strengur, 3=14 svunta,
4=vasinn, 5=hálsband, 6=
band.
Brjótið efnið og klippið
munstrin út á efninu tvö-
földu, að viðbættu 114 cm.
breiðu saumfari, þó 5 cm. eft-
ir neðri brún 3.
Iðjuver í Essen í Þýzkalandi.
áfram í Bandaríkjunum út árið
1961. En fram til áramóta 1961
—62 eru ekki líkur fyrir, að
ríkin á meginlandi Evrópu
þurfi að grípa til slíkra óeðli-
legra ráðstafana.
Þrír fimmtu hlutar
Ef við enn einu sinni not-
um stálið, sem nákvæman mæli
kvarða á efnahagshorfurnar, þá
má lesa greinilega aukningu úr
síðustu skýrslum Kola- og Stál-

brotinn yfir samskeytin og
saumaður niður í höndun-
um. Blúnda er fest yfir
smekkinn þveran, 10 cm frá
efri brún hans, og smekkur-
inn saumaður við strenginn.
Áður en vasinn er saum-
aður á, er blúnda saumuð á
brún hans, auk þess teygju-
snúrubraut, 3 cm frá brún-
inni og teygja dregin þar í
gegn.
Hettan
Teiknið hring á efnið 50
cm í þvermál og klippið
hann út. 5—6 cm breiður
hringur eða skáband (helzt
úr þynnra efni) er saumað-
ur á réttunni við yztu brún
hringsins, síðan snúið við. Á
hringsræmuna er saumuð
teygjusnúrubraut, 3 cm frá
yztu brún og teygja dregin
þar í gegn.
Manséttumar
Klippið tvo ferhyrninga,
20x30 cm og saumið þá báða
saman í styttri hliðunum
með grunnum saum. Annar
endinn er faldaður og teygja
dregin þar í gegn (við úln-
liðinn), en hinn endinn er
skreyttur með blúndu.
FISKISÚPA
Uppskrift af sænskri fiskisúpu,
ódýrri og fljótlagaðri:
1 kg. ný síld, ca. 2 1 vatn. 4 lár-
viðarblöð, 4 kartöflur, 3 gulrætur,
hökkuð steinselja, 1 dl. rjómi, pip-
ar og salt.
Síldin flökuð og beinin tekin úr.
Hvert flak skorið í fimm bita og
þeir soðnir i vatninu ásamt lár-
viðarblöðunum, en aðeins stutta
stund. Síldin tekin gætilega upp úr
pottinum, soðið síað. Pá er kartöfl-
urnar og gulræturnar skornar í
bita og soðnar í soðinu.
3>egar ailt er soðið er súpan
brögðuð til með pipar og salti,
rjóminn þeyttur i — og rétt áður
en súpan er borin fram er síldin
sett í súpuna. Að lokum er mikið
af steinselju stráð yfir.
sambands Evrópu (sem ríkin
sex eru aðilar að) en hún fjall-
ar m. a. um pantanir, sem stál-
verksmiðjur hafa fengið í nóv-
embermánuði.
Um sumarmánuðina virtist
etfirspurnin á plötustáli vera
minni en framleiðslan. Eftir-
spurnin, sem hafði aukizt á
fyrstu mánuðum ársins tók að
minnka, en frá því snemma í
haust hefur vélaiðnaðurinn og
aðrir stálnotendur pantað meira
hjá verksmiðjunum og er nú
útlit fyrir að eftirspurnin sé
það stöðug, að jafnvægi sé milli
afkasta og eftirspurnar. Pant-
anir liggja fyrir þrjá mánuði
fram í timann og tryggir það
verksmiðjunum fulla starfsemi
a. m. k. fram til vors.
Bandaríkin eru sá aðili, sem
notið hefur mest góðs af vel-
meguninni í V-Evrópu á sl. ári.
Af hinni gífurlegu útflutnings-
aukningu Bandaríkjanna árin
1959 og 1960 — sem nam um
4 bilij. dollara árlega — hafa
þrír fimmtu hlutar farið til
V estur-Evrópu.
Minnkandi innflutningur Banda
ríkjamanna frá Evrópu og auk-
inn útflutningur þeirra þang-
að hlaut að bæta viðskipta-
jöfnuð þeirra við Evrópu, en
vegna fjárfestingar Bandaríkja-
manna í iðnaðarverum í ýms-
um löndum Evrópu virtist hann
fljótt á litið þeim óhagstæður.
Bretar standa í stað
Bretland hefur haft minnstan
hag af þessari þróun mála. í
raun og veru hefur brezkur út-
flutningur dregizt saman á s1
ári í hlutfalli við aðrar þjóðn,
þrátt fyrir hinn b astrandi
Evrópumarkað við bæjardymar
og þrátt fyrir þá staðreynd, að
neyzla Breta heima fyrir hefur
verið skert í því skyni að örva
útflutninginn. Þessi skerðing
hefur haft tilætluð áhrif heima
fyrir, en ekki varðandi útflutn-
inginn. Afleiðingin er sú, að
Bretar hafa dregizt aftur úr
löndum á meginlandinu — ekki
aðeins í útflutningi, heldur
einnig í framleiðslunni.
Meðan iðnaðarframleiðsla
landa sameiginlega markaðsins
hefur aukizt á síðustu mánuð-
um ársins, þótt í minna mæli
sé en fyrri hluta ársins, hefur
framleiðsla Breta staðið í stað.
Og nú bendir ýmislegt til þess
að hún kunni jafnvel að minnka
á næstu mánuðum, en fram-
leiðsla landa hins sameiginlega
markaðs í Evrópu haldi áfram
að aukast.
(Öll réttindi áskilin — Observer)