Morgunblaðið - 12.01.1961, Blaðsíða 13
Fimmtudagur 12. jan. 1961
MORCVNBLAÐIÐ
13
r.-
ðrninn friðaðuii
á Grænlandi
LANDSRÁÐIÐ í Græn-
landi hefur nú ákveðið, að
sögn danska blaðsins
„Politiken“, að friða skuli
ýmsar fuglategundir í
Grænlandi, sem taldar
hafa verið í hættu, ef
deildar
danska.
Dýrafræðisafnsins
Grænlenzkur veiðifálkL
ekkert yrði að gert. Mikil
vægast er talið, að nú
verður örninn alfriðaður
á Grænlandi, að tveim
stöðum undanteknum —
svæðunum kringum Juli-
aneháb og Frederiksháb.
Fagnar blaðið mjög þess-
um ákvörðunum og segir,
að danskir fuglafræðingar
hafi barizt fyrir friðun
grænlenzka hafarnarins í
þrjátíu til fjörutíu ár. ^ ^
— ★ —
Blaðið segir ennfremur, að
landsráðið grænlenzka hafi
við ákvörðunina um væntan-
legar friðunaraðgerðir fylgt
í flestu tillögum frá Náttúru
friðunarráði Danmerkur, sem
aftur hafi að mestu verið
samdar af dr. Finn Salomon-
sen. — Þar sem blaðið gerði
ekki frekari grein fyrir
manni þessum, hringdum við
til hins íslenzka dr. Finns —
Guðmundssonar — og spurð-
um, hvort hann kenndi mann
inn. Var svo — og kvað
hann dr. Finn Salomonsen
vera forstöðumann fugla-
★ Aðeins um 50 „hfón“
Samkvæmt frásögn „Poli-
tiken“, hefur erninum fækk-
að ákaflega á undanförnum
árum í Grænlandi — svo að
riú eru aðeins eftir um 50
„hjón“. Grænlendingar hafa
talið, að örninn yrði mörgum
lömbum að bana, og væri
því rétt að fækka honum til
að koma í veg fyrir slíkt
tjón — en á hinn bóginn
hefur landsmönnum þótt
kjötið af arnarungunum hið
mesta lostæti. — Sannleikur-
inn er nú samt sá, að sögn
blaðsins, að haförninn banar
aðeins örfáum lömbum, „en
þessi hugmynd hefir verið
rótföst sem hjátrú um fjölda
ára“, segir það. — Við könn-
umst einnig við það hér á
landi, að menn eru ekki á
eitt sáttir í þessum efnum —
þ. e. hve mikill skaðvaldur
örninn sé.
★ Fálkinn — friðaður um
varptímann
Það er svo enn frekari
ástæða til friðunar græn-
lenzka hafarnarins, heldur
blaðið áfram, að hann er
sérstök tegund og stærri en
„bræður“ hans í Evrópu og
Asíu — og svo eru heim-
Hinn sérkennilegi
prófastur“.
15. maí til 31. ágúst ár hvert.
Um veiðifálkann segir blað-
ið: Það er hann, sem upp-
haflega var nefndur íslands-
fálki, af því að hann dvald-
ist á vetrum á íslandi, sem
hinn hvíti fálki. Þaðan fengu
Danakonungar svo fálkana
fyrrum — og sendu öðrum
þjóðhöfðingjum í Evrópu að
gjöf.
Grænlendingar hafa löng-
sinni á ári, heldur tvisvar
frá landi miðnætursólarinn-
ar í norðri til miðnætursól-
arlandsins í suðri og aftur
til baka. Hún virðist ekki
vilja annars staðar vera en
þar, sem sólin er alltaf á
lofti. — Sömu friðunarreglur
og nú verða látnar gilda um
kríuna, munu einnig ná til
margra annarra fugla. —
Loks má geta þess, að sam-
kvæmt hinum fyrirhuguðu
friðunarreglum, skal skarfur
inn verða friðhelgur á tíma-
bilinu 1. maí til 30. septem-
ber — og lundinn, öðru
nafni „prófasturinn", allt
árið.
— ★ —
Friðunarráðstafanir þær,
sem grænlenzka landsráðið
hefur nú samþykkt, að gerð-
ar skuli, eiga nú eftir að fá
staðfestingu Grænlandsmála-
ráðuneytisins — en ekki
mun búizt við, að á þeirri
staðfestingu standi.
ABstoS viÖ
Bandaríkin
BONN, 9. jan. — Bandarísk
nefnd hóf í dag viðræður við vest
ur-þýzku stjórnina um aðgerðir
til þess að létta á greiðslubyrð-
um Bandaríkjanna. Eru þessar
viðræður framhald af misheppn
aðri ferð tveggja bandarískra
ráðherra til Bonn i nóvember s.L
Þá heimtuðu bandarísku ráð-
herrarnir, að Þjóðverjar greiddu
kostnað af dvöl bandariska her-
liðsins í Þýzkalandi. Nú virðast
aðrar leiðir reyndar, enda er
talið að skilningur ríki meðal
Þjóðverja á því að rétt sé að þeir
beri nokkra af þeim böggum sem
Bandaríkjamenn hafa borið ein-
ir fram að þessu.
Meðal þess sem rætt hefur ver
ið um, er að Þjóðverjar kaupi
hergögn frá Bandaríkjunum, að
þeir taki að sér kostnað við
hernaðarhjálp við Grikki og
Tyrki og að tollar verði lækkaðir
í Þýzkalandi á niðursoðnum vör
um frá Bandaríkjunum.
— einnig veiðifálkinn
profasturinn44 og fleiri
kynni hans nær eingöngu á
Grænlandi. Ef friðunarráð-
stafanir drægjust öllu leng-
ur, væri hætta á, að hann
yrði brátt útdauður vegna
skyldleikaæxlunar. — Þess
má geta hér, að íslenzki örn-
inn er af sömu tegund og
hinn grænlenzki, að sögn dr.
Finns Guðmundssonar, — að-
eins önnur deilitegund, eins
og það nefnist á fræðimanna
máli. Útlitsmunur er ekki
greinanlegur.
Veiðifálkinn á Grænlandi
hefur einnig verið friðaður
að nokkru, eða á tímabilinu
um gengið nærri varpi kri-
unnar (sama tegund og hér
á landi), farið saman í hóp-
um og safnað eggjunum í
stórar fötur. En nú verða
settar þær reglur inn kríu-
eggjatöku, að hana má ekki
stunda eftir 1. júlí á sumrin.
— 1 sambandi við þetta seg-
ir í blaðinu, að menn hafi
komizt að því við merkingu,
að sumar kríurnar fljúgi allt
að 18.000 km leið á ári
hverju — allt frá Suður-
skautslandinu til nyrztu
hluta Grænlands. Og þetta
fer krían ekki aðeins einu
★ „Mikill og góður
viðburður“
„Politiken" tilfærir loks
eftirgreind ummæli fyrr-
nefnds dr. Finns Salomon-
sen: — Þessar friðunarað-
gerðir eru mikill og góður
viðburður fyrir alla þá, sem
fuglafræðum unna. Þar að
auki eru þær mjög þýðing-
armiklar fyrir Grænlendinga
sjálfa — því að væri hin gíf-
urlega eggjataka ekki stöðv-
uð um eitthvert skeið varp-
tímans, kæmi brátt að því,
að menn slátruðu hænunni,
sem verpa skyldi gullegginu.
Jeppinn valt
á hálku
HVAMMSTANGA, 9. jan. — Um
kl. 17:30 í dag varð bifreiðarslys
rétt fyrir ofan Hvammstanga. —
Jeppabifreið úr Hrútafirði lenti
á hliðina utan við veginn. Ekki
urðu nein meiðsl á fólkinu. ■
Hálka var er slysið varð. — M.
Samkomur
Zion Austurg. 22 Hafnarfirði
Vakningarvikan heldur áfram
samkoma kl. 20.30 í kvöld og
annað kvöld. Allir velkomnir.
Heimatrúboð leikmanna.
Zion, Austurgötu 22, Hafnarf.
Nú er vakningarvikan senn á
enda, samkoma í kvöld og ann-
að kvöld kl. 20,30. Frjálsir vitn-
isburðir. Allir velkomnir.
Heimatrúboð leikmanna
Hjálpræðisherinn
í kvöld kl. 20,30: Almenn sam
koma. Söngur og vitnisburöur.
Allir velkomnir.
Fíladelfía
Almenn samkoma kl. 8,30. AU
ir velkomnir.
Óskum eftir
nokkrum pökkunarstúlkum
á komandi vertíð
Hraðfrystihúsið írost hf.
Hafnarfirði — Sími 50165
Tvœr stulkur
óskast í verksmiðjuvinnu að Álafossi. —
Upplýsingar í skrifstofu Álafoss, Þingholts-
stræti2.
Hakkavél
Meðalstór hakkavél fyrir kjötverzlun óskast til kaups.
Upplýsingar í síma 11112.
Næst síðasti innritunardagur
IVBálaskólinn l\liMBR
Hafnarstræti 15 — Sími 22865
Hotel Kongen af Danmark — Kpbenhavn
1 vetur til V* ’61: — Herbergi kr. 11—16 pr. rúm.
HOLMENS KANAL 15 C. 174
1 miðbænum — rétt við skipið. —
Ud. K F U K
Fundur £ kvöld kl. 8,30. Fram
haldssagan og fleira. Hugleiðing
Benedikt Arnkelsson. Allar stúlk
ur velkomnar.
K F U M ad.
Fundur í kvöld kl. 8,30. Sýnd
verður kvikmynd um vestræna
myridlist. Allir karlmenn vel-
komnir.
Keflavík
Munið samkomuna í kvöld í
Tjarnarlundi kl. 8,30. „Kristur
einn er von heimsins, þjóðar okk
ar“. — Samkomur hefj-
ast mánudaginn £ skóla Y-Njarð
víkur líka. Allir eru velkomnir.
Helmut Leichsenring og Rasmus
Biering P. tala.
I.O.G.T.
Saumaklúbburínn
Saumafundir hefjast á ný kl.
3 í dag í GT-húsinu. Nefndin.
St. Andvari nr. 265
Fundur í kvöld kl. 20,30. —
Fundarefni: 1. Kosning embætt
ismanna og innsetning. 2. Önnur
mál. Fundurinn hefst stundvís
lega. Æ. T.
Þingstúlka Reykjavíkur
Fundur annað kvöld föstud.,
13. jan. kl. 8,30 að Fríkirkju-
vegi 11. — Stigveiting, erindi,
kvikmyndasýning, Þorsteinn
Einarsson íþr.ftr. Félagsmál. —
Kaffi eftir fund. Fjölsækið á
fyrsta fund hins nýja árs. Þt.
PILTAR. Á
et þfí etalt uniiustiuu .
ps ) tq hringárw, ////
'■.(íj
Sforfán tfsmv/wsson_