Morgunblaðið - 25.01.1961, Blaðsíða 10

10
MORGl’NBLÁÐIÐ
Miðvik'udagur 25. Jan. 1961
RKÍ safnaði 340
t>ús. kr. til Kongó
RITARI Rauða kross íslands
dr. Gunnlaugur Þórðarson,
skýrði Mbl. frá því í gær, að
láta myndi nærri að Kongó-
50 þús. kr. til
slysavarnormúla
HRAUNPRÝÐI, Kvennadeild
Slysavarnafélags íslands í Hafn
arfirði hélt aðalíund 11. þ.m. Að
loknum fundi afhenti deildin
S.V.F.Í. peninga að upphæð kr.
50,715,66 sem er stórmyndarlegt
framlag til styrktar starfsemi
Slysavarnafélagsins, sem bæði
færir sönnur á dugnað kvenn-
ana í deildinni og góðan hug og
stuðning Hafnfirðinga við Slysa
varnastarfsemina. Núverandi
stjórn Hraunprýði skipa eftir-
taldar konur. Form. Sólveig
Eyjólfsdóttir, varform. Elín Jós-
efsdóttir, gjaldkeri Sigríður
Magnúsdóttir, ritari Jóhanna
BrynjólfscLóttir og aðrar í stjórn
eru þær Elín Friðjónsdóttir,
Ingibjörg Þorsteinsdóttir, Soffía
Sigurðardóttir, Marta Eiríksdótt
ir og Hulda Sigurjónsdóttir.
Fráfarandi formaður frú Rann
veig Vigfúsdóttir, sem verið hef
ur formaður deildarinnar hart
nær aldarfjórðung baðst eindreg
ið undan endunkjöri. Frú Rann-
veig hefur á þessum tírna sýnt
sérstakan dugnað í starfi og und
ir forsjá hennar hefur kvenna-
deildin Hraunprýði orðið lands-
þekkt fyTÍr rausn og stórhug, og
fluttu deildarkonur henni þaíkk-
iaeti fyrir störf hennar.
Varðandi deildina skal þess
getið, að Sigurður Björnsson
hélt fyrir nokkru söngskemmt-
un og lét allan ágóðann renna
til Hraunprýðis. Var söngskemmt
unin vel sótt og Sigurði ákaft
fagnað og honum færð blóm.
Þakka slysavamakonur honum
af aihug og óska honum gæfu og
gengis.
söfnun RKÍ, sem nú má heita
lokið, væri um 340,000 krón-
ur. Nægði þetta fé til kaupa
á 17 tonnum af skreið.
Ekki er þessi fjárfúlga öll
komin í hendur RKÍ, eru fram-
lög víðsvegar að á leiðinni. T. d.
munu Dalvíkingar senda 18—
20,000 krónur. Stærsta gjöfin til
þessa er frá Reykjavíkurbæ. Á
fundi sínum á föstudaginn sam-
þykkti bæjarráð að leggja fram
25,000 krónur til Kongósöínun-
arinnar. Hæsta peningagjöf frá
einstaklingi eru 5,000 kr. frá
manni að nafni Jón Kristjáns-
son. Mikill fjöldi einstaklinga
hefur látið fé af hendi rakna.
Hafa starfsmannahópar víða
skotið saman í verulegar fjár-
hæðir. Þannig söfnuðust meðal
starfsmanna Sambands íslenzkra
samvinnufélaga 11,000 krónur,
meðal starfsfólks Landsbanka fs
lands 6,750 kr., ónefndur félags-
skapur gaf 10,000 kr., vistfólk að
Reykjalundi 5,200 kr. og frá
barna. og unglingaskólanum í
Sandgerði bárust 3,500 krónur.
Það fer ekki milli mála, sagði
dr. Gunnlaugur, að almenningur
hefur stutt þessa skyndisöfnun
RKÍ frábærlega vel. Um næstu
helgi mun RKÍ senda héðan til
Kongó 10 lestir af skreið. Þær
þrjú hundruð og fjörutíu krónur
sem safnazt hafa nægja til kaupa
á um 17 lestum af skreið.
RKÍ hefur fengið bréf frá
skrifstofu Alþjóða Rauða kross-
ins. Þar er gerð grein fyrir ýms-
um þeim nauðþurftum er senda
þarf hinu sveltandi fólki. — Er
þess getið þar að þörfin fyrir
skreið, næstu 6 mánuði, sé um
3300 lestir. Tala þeirra er mat-
argjafa þurfa við eru um 300,-
000 manns.
Að lokum bað ritari RKÍ Mbl.
að flytja hinum mörgu er stutt
hefðu Kongósöfnunina alúðar
þakkir.
Vás£ndtísjóðsstyrk£r
iaus£r tii umsóicnar
VÍSINDASJÓÐUR hefur auglýst
styrki ársins 1961 lausa til um-
sóknar.
Sjóðurinn skiptist í tvær
deildir: Raunvísindadeild og
Hugvísindadeild. — Formaður
stjórnar Raunvísindadeildar er
dr. Sigurður Þórarinsson, jarð-
fræðingur, en formaður stjórnar
Hugvísindadeildar dr. Jóhannes
Nordal, bankastjóri. Formaður
yfirstjómar sjóðsins er dr.
Snorri Hallgrímsson, prófessor.
Raunvísindadeild annast styrk
veitingar á sviði náttúruvísinda,
þar með taldar eðlisfræði og
kjarnorkuvísindi, efnafræði,
stærðfræði, læknisfræði, líf-
fræði, lífeðlisfræði, jarðfræði,
dýrafræði, grasafræði, búvísindi,
fiskifræði, verkfræði og taekni.
fræði.
Hugvísindadeild annast styrk-
veitingar á sviði sagnfræði, bók-
menntafræði, málvísinda, félags
fræði, lögfræði, hagfræði, heim.
speki, guðfræði, sálfræði og
uppeldisfræði.
Hlutverk Vísindasjóðs er að
efla íslenzkar vísindarannsóknir,
og í þeim tilgangi styrkir hann:
BIFREIDAEIGENDUR
ATHUGIÐ!
Á B Y R G Ð H. F. auglýsi* Wf-
reíðatryggingar fyrir bindindismenn
1. Hagkvæmari kjör en áður hafa
þekkst hér á landi.
2. Segið upp skuldatryggingunni á
bílnum yðar fyrir 1. febrúar, ella
er það ekki hægt á þessu ári.
3. Eflið ÁBYRGÐ H.F. Fjölþættar
almennar tryggingar hefjast
síðar
ABYRGÐf
TRYGGINGARFÉLAG BINDINDISMANNA
— Umboðsfélag Ansvar international
Skrifstofa verður opnuð bráðlega á Laugavegi 133
1) einstaklinga og vísindastofn-
anir vegna tiltekinna rann.
sóknarverkefna,
2) kandídata til vísindalegs sér-
náms og þjálfunar. Kandídat
verður að vinna að tilteknum
sérfræðilegum rannsóknum
eða afla sér vísindaþjálfunar
til þess að koma til greina
við styrkveitingu,
3) rannsóknastofnanir til kaupa
á tækjum, ritum eða til
greiðslu á öðrum kostnaði í
sambandi við starfsemi, er
sjóðurinn styrkir.
Umsóknarfrestur er til 25.
marzn næstkomandi.
Umsóknareyðublöð ásamt upp
lýsingum fást hjá deildariturum,
á skrifstofu Háskóla íslands og
hjá sendiráðum íslands erlendis.
Deildaritarar eru Guðmundur
Arnlaugsson, menntaskólakenn-
ari, fyrir Raunvísindadeild, og
Bjarni Vilhjálmsson, skjalavörð.
ur, fyrir Hugvísindadeild.
(Fréttatilkynning frá
Vísindasjóði)
TVÆR þotur þustu út af
Keflavíkurflugvelli, í þann
mund sem sjúkraf lugvél
Björns Pálssonar flaug þar
hjá í fyrradag. Sýndist blaða-
manni Morgunblaðsins, sem
var innanborðs, þær nálgast
iíikyggilega hratt og nærri.
En þær þustu hjá fyrir neðan
og aftan flugvélina. Sólskinið
glampaði á silfurgljáandi
skrokkum þeirra og fagur-
rauðu tönkunum, er þær bar
í bláan hafflötinn fyrir neð-
an. Þá smellti ljósmyndari
blaðsins Ól. K. M. af — en
því miður vantar litadýrðina
á myndina.
Bíll ók yfir Lág-
heiði
gær
ÓLAFSFIRÐI, 23. jan. — Hér er
mikil veðurblíða og allir vegir
færir í Ólafsfirði, rétt eins og
á sumardegi. í gær fór bíll, rúss.
nesk jeppabifreið, yfir Lágheiði
til Fljóta. Var ekið á harðfenni
og sýnir þetta vel hve lítill snjór
er hérna. Er það alveg einsdæmi
að hægt sé að komast á bíl yfir
heiðina á þessum tíma árs.
— Jakob.
Greiðslujöfnuðurinn og
vöruskiptajöfnuðurinn
Nokkrar skýringar og afhugasemdir
MBL. hefur orðið þess vart,
að oft gætir misskilnings í
sambandi við umræður um
vöruskipta- og greiðslujöfn-
uðinn. Mun því hér á eftir
rætt lítillega um það, hvað
í þessum hugtökum felst.
Hagstofa íslands birtir mánað-
arlega tölur um verðmæti inn-
fluttra og útfluttra vara og má
af þeim sjá vöruskiptajöfnuðinn
við útlönd, en það er mismunur
þessara verðmæta á annan
hvorn veginn. Vöruskiptajöfnuð-
urinn er kallaður hagstæður, ef
verðmæti útfluttra vara er meiri
en hinna innfluttu, en óhagstæð-
ur, ef innflutningur fer fram úr
útflutningi að verðmæti. Segja
má, að hið síðarnefnda sé regl-
an hér á landi, og reyndar í mörg
um öðrum löndum.
Hinar mánaðarlegu tölur um
vöruskiptajöfnuðinn eru jafnan
gefnar upp þannig, að miðað er
við f.o.b.-verð útflutningsins (þ.e.
verðmæti. útflutningsvaranna
komnar í skip í íslenzkri höfn)
og c.i.f.-verð innflutningsins (þ.e.
verðmæti innfluttu varanna
komnar í íslenzka höfn). Tölurn-
ar um vöruskiptajöfnuðinn gefa
þó ekki fullkomna mynd af við-
skiptum þjóðarbúsins í heild.
Fullkomin mynd af öllum við-
skiptunum við útlönd fæst með
útreikningum á greiðslujöfnuðin-
um, sem gerðir eru árlega af hag
fræðideild Seðlabankans. Að vísu
er inn- og útflutningur vara lang
veigamesti þátturinn í þeim, en
jafnframt koma til greina greiðsl
ur fyrir ýmjss konar. þjónustu
á báða bóga, sem nefndar eru
duldar greiðslur. Þessar greiðsl-
ur eru m.a. vegna ferðalaga,
flutninga á vörum og farþegum,
trygginga og ýmislegs annars.
Þegar upplýsingar eru fengnar
um þessar greiðslur auk inn- og
útflutnings vara, má sjá greiðslu-
jöfnuð landsins við útlönd, en
það er mismunur allra greiðslna,
bæði fyrir vörur og hvers kyns
þjónustu á báða vegu. Til þessa
mismunar hlýtur að svara jafn-
mikil lækkun eða hækkun skulda
við útlönd (eða hækkun eða
lækkun erlendra innstæðna) að
viðbættum gjöfum til eða frá út-
löndum eftir því, hvort greiðslu-
jöfnuðurinn er hagstæður eða ó-
hagstæður, — greiðslurnar frá út
löndum hærri eða lægri heldur
en greiðslurnar til útlanda.
Eins og áður er sagt, stendur
líkt á fyrir mörgum löndum og
íslandi, að vöruskiptajöfnuður-
inn er alltaf, eða nær alltaf, óhag
stæður. Má taka Bretland og
Noreg sem dæmi í þessu sam-
bandi. Hallann greiða þessi lönd
fyrst og fremst með þeim miklu
tekjum, sem þau hafa af sigling-
um og móttöku ferðamanna. Tekj
ur af erlendum ferðamönnum eru
í mörgúm löndum langstærsti lið
ur hinna duldu gæiðslna.
Að undanförnu hafa Banda-
ríkin haft óhagstæðan greiðslu-
jöfnuð, þ. e. gullforði þeirra hef-
ur minnkað, sem myndi sam-
svara lækkun á erlendum inn-
stæðum ýmissa annarra þjóða.
Frh. á bls. 19