Morgunblaðið - 28.01.1961, Page 15

jLaugardagur 28. jan. 1961
MORGUNBLAÐIÐ
15
Leifur Sveinsson lögfrœðingur;
Fáheyrt misrœmi vio á-
lagningu stóreignaskatts
G R E IN T hefur verið frá af.
greiðslu Mannréttindanefndar
Evrópuráðsins á máli því, er
stóreignaskattsgjaldandi einn
skaut til hennar.
Nefnd þessi mun í framtíð-
inni vafalaust reynast hinn
traustasti skjöldur allra mann.
xéttinda, þótt engir hafi enn hlot
ið þar leiðréttingu mála sinna,
svo vitað sé.
En til er innlendur mannrétt.
indadómstóll — Réttarvitund ís-
lenzku þjóðarinnar — og til
þessa ó'brigðula dómstóls vísa ég
óhikað eftirfarandi þáttum, og
spyr:
Er þetta réttlæti hjá löggjaf-
anum?
I.
Svipazt um við túnfót
Alþingishússins
Ég átti leið um Austurvöll
einn góðviðrisdaginn í síðustu
viku og staðnsemdist fyrir fram-
an styttu Jóns Sigurðssonar. —
Ég minntist þá þessara laga,
stóreignaskattslaganna frá 1957,
og þá hvarflaði að mér sú hugs-
un, hvort frumherjar sjálfstæð.
isbaráttunnar hefðu hugsað sér
réttlætið svona í framkvæmd
löggjafans.
Það blöstu nefnilega við mér
þrjár fasteignir, tvær í austri,
ein í vestri:
Hótel Borg, Austurstræti 16
(Reykjavíkurapótek) og Kirkju-
stræti 6 og 10.
í greinargerð frumvarpsins
segir, að óhjákvæmilegt sé að
leggja fjárhagsbyrðar á þá, sem
mestar eignir eiga. Þar sem
þessar þrjár fasteignir sjást mjög
vel úr sölum Alþingis, skyldi
maður ætla, að þær hefðu nú
allar hlotið sömu skattmeðferð
í þessu musteri réttlætisins. —
Svo varð ekki, og skal þetta nú
skýrt með tölum:
Hótel Borg — þá í einkaeign
Jóhannesar Józefssonar — skatt.
ur 22.67%.
Austurstræti 16 eigandi Aust-
urstræti 16 h.f. — skattur 11.21%
Kirkjustræti 6 og 10 — eig.
andi SÍS — skattur 00,00%.
Misræmið í skattlagningu
eigna þessara er svo hróplegt
ranglæti, að slíks eru engin
dæmi í vestrænni löggjöf.
II.
Lóðamat landsnefndarinnar
Skv. 3 .gr. reglugerðar um
skatt á stóreignir nr. 95, frá 28.
júní 1957, skyldi svonefnd lands.
nefnd leggja fram skrá yfir mat
þeirra lóða, sem hækkaðar hafa
verið. — Er skrá þessi hið fróð.
iegasta plagg, og sýnir þar hinn
raunverulega tilgang laganna. —
Dæmi um endurmat lóða:
Laugavegur 126 — 70% hækk-
un.
Vesturgata 2 — engin hækkun.
Gamlir Reykvíkingar héldu nú
einu sinni, að Vesturgata 2 væri
anær miðbænum en Laugavegur
126 og þar af leiðandi verðmeiri
en nefndin var á öðru máli.
Vaknar þá sú spurning, hvort
matsmennirnir hafi skilið hlut-
verk sitt þannig, að ofsækja setti
pólitíska andstæðinga í stað hlut
lauss mats.
Slíkt siðferði þekkist hvergi
nema austan járntjalds, enda
dregur Þjóðviljinn ekki dul á til-
gang laganna, er hann segir í
ritstjórnargrein 21. maí 1959:
„Með stóreignaskattinum var
vissulega vegið að grundvallar-
hugsjón auðvaldsþjóðfélagsins,
friðhelgi eignaréttarins .... “
Nú spyrja menn: — Ætlar lýð-
ræðisstjirn sú, er nú fer með
völd í landinu að láta þennan
óskadraum Sovétvinanna rætast,
eða taka rögg á sig og afnema
eignarránslögin frá 1957.
III.
Greiðslukjör gjaldenda
Hlutabréf Eimskipafélags ís-
lands voru upphaflega metin á
100-földu verði til stóreigna-
skatts,, þ.e. 100,00 kr. bréf á kr.
10.000.00.
Maður nokkur fékk í stór.
eignaskatt kr. 10.000.00 og vildi
þegar greiða hann með hluta-
bréfum sínum í E. í.
Þar sem þau voru metin á 100-
földu verði hélt maðurinn, að
við það mat yrði staðið, er til
greiðslu kæmi og þau tekin upp
í skattinn á því verði, fyrst þau
voru svona verðmæt að áliti lög.
gjafans.
Svo var þó ekki, því engin
heimild var til þess í lögunum
— manninum var því neitað um
þennan greiðsluhátt.
Þá óskaði maðurinn eftir því
að setja bréfin að veði fyrir
skattinum og greiða hann síðan
á 10 árum, svo sem heimild er
til í lögunum.
Þess var heldur enginn kost.
ur, þar sem ákvæði er í 3. mgr.
24. gr. rgj. um skattinn, og seg-
ir þar svo: „Hlutabréf eru ekki
veðhæf“.
Hvers konar rök eru þetta hjá
löggjafanum?
Fyrst er fullyrt, að eign sé
geypiverðmæt, en þegar hún er
boðin sem greiðsla þá er hún
allt í einu einskis virði, — ekki
einu sinni veðhæf!
— Santa Maria
Frh. af bls. 1
höfðingi, sem nú dvelst la/nd-
flótta í Brasilíu, hafi í dag sent
Kennedy Bandaríkjaforseta
skeyti, þar sem hann hafi kraf-
izt þess, að bandarískar flugvélar
og skip hættu afskiptum af sigl-
ingu „Santa Maria“.
Þá herma fréttir frá Lissabon,
höfuðborg Portúgals, að allar her
deildir og sveitir þjóðvarnaliðs-
ins hafi fengið skipun um að
halda kyrru fyrir í búðum sínum.
Jafnframt hefir vörður verið efld
ur við ýmsar opinberar bygging-
ar, þar sem yfirleitt er aðeins
einn varðmaður, og jafnframt hef
ir verið settur sterkur vörður að
kvöldinu og nóttinni við bústað
Salazars einræðisherra. Virðist
þetta bera vott um, að „sjórán"
Galvaos og manna hans hafi vak-
ið nokkurn ugg í herbúðum Sala
zars — en annars er ekki annað
að sjá en allt sé með ró og spekt
í Lissabon.
• „Stefnumót“?
Robert Dennison aðmíráll, yfir
foringi Atlantshafsflota Banda-
ríkjanna, reyndi fyrr í dag að
fá Galvao til þess að setja far-
þegana um borð í „Santa Maria"
á land í Belem, sem er við mynni
Amazon-fljótsins. Skipaði Denni-
son síðan svo fyrir, að tundur-
spillirinn Wilson skyldi halda til
Belem, í von um, að Galvao yrði
við þessari beiðni, en tundur-
spillirinn ætti að ná þangað á
sunnudag. Ekki kom beint svar
við skeyti aðtnírálsins — aðeins
það, sem áður er nefnt — svo
ekki er Ijóst, hvernig fer um
„stefnumótið" í Belem. En sam-
kvæmt því, sem frétzt hefir frá
hinum bandarísku flugvélum,
sem fylgja „sjóræningjunum"
eftir, heldur skip þeirra enn
stefnu í suð-austur, en menn
telja, að Galváo kunni að halda
til portúgölsku nýlendunnar
Angola á vesturströnd Afríku. —
í kvöld var skipið sagt statt um
960 km norður af norð-austasta
hluta Brasilíu og sigla með 18—
20 hnúta hraða. — Þrjú portú-
gölsk herskip sigla nú á fullri
ferð vestur yfir hafið til þess að
reyna að komast í veg fyrir
„Santa Maria“.
Alþngi var stofnað á Þing-
völlum árið 930.
Fyrstu lög þess voru Úlfljóts-
lög. — Grundvölluðust þau á
friðhelgi eignaréttarins og
hvernig vernd hans yrði sem
bezt tryggð.
Nú reynir á, hve verðugir
arftakar forfeðranna þeir full.
trúar reynast, sem nú fara með
umboð þjóðainnar á Alþingi.
Á því mun framtíð landsins
velta. —
Ekkifundur
SÁTTASEMJARI hefur enn ekki
kvatt til fundar, eftir að heild-
arsamningurinn um kaup og
kjör sjómanna var felldur í
Reykjavík, Akranesi, Eskifirði og
Norðfirði.
— Eftirlýstur
Framh. af bls. 1
Um áramótin auglýstf svo fyr-
irtækið Varðgæzlan s.f. eftir 6
mönnum til varðþjónustu, einum
manni fyrir varðforingja og
ungrj stúlku á skrifstofu. Einnig
var óskað eftir 3—4 herbergjum
til leigu fyrir varðstofur og skrif
stofu og viðskiptavinum loks
óskað farsældar og góðs gengis á
árinu 1961. Fylgdi auglýsingunni
mynd af einkennisklæddum
manni með hund.
Skilyrði til að fá atvinnu þessa
voru auglýst þau að umsækjend-
ur væru heiðarlegir og áreiðan-
legir, með ábyrgðar- og skyldu
tilfinningu, stundvísir, hófsamir,
hefðu gott mannorð og væru
heilsuhraustir. Voru boðin góð
kjör, m. a. hækkun í launaflokk-
um og metorðum eftir hæfileik-
um, frír einkennisbúningur, frítt
sjúkrasamlag, fríar ferðir með
strætisvögnum o. s.frv. Attj fyrir
tækið að taka til starfa strax eftir
áramótin.
— Kennedy
Framh. af bls. 1
þeir við slíkt tækifæri skýrt
meginsjónarmið sín.
Stevenson drap á ýmis alþjóð-
leg vandamál á fundinum. Hann
kvað m. a. Bandaríkin vilja
hafa „eðlilegt" samband við öll
ríki heims — og vísaði þar
m. a. til Kína. Bandaríkin
myndu þó að sjálfsögðu standa
við allar skuldbindingar sínar
gagnvart bandamönnum sínum
— og standa fast gegn útþenslu
kommúnismans í Asíu. Ekki
talaði Stvenson beint um mögu-
leika á aðild Kína að SÞ —
sagði aðeins, að hótanir Pek-
ingstjórnarinnar um að ná For-
mósu með valdi stríddu gegn
stofnskrá samtakanna. Megin-
hindrunin í vegi eðlilegra sam-
skipta Bandaríkjanna og Kína
kvað Stevenson hið rótgróna
hatur, sem Pekingstjórnin virt-
ist bera til Bandaríkjanna.
♦ ★♦
Stevenson mælti eindregið
gegn tillögum Rússa um, að
leggja niður embætti Hammar-
skjölds framkvæmdastjóra SÞ,
og skipa í staðinn nefnd til að
gegna störfum hans.
EINAR ASMUNDSSON
hæstaréttarlögmaður
HAFSTEINN SIGURÐSSON
héraðsdómslögmaður
Skrifstofa Hafnarstr. 8 II. hæð.
Kennsla
Samkomnr
Lærið ensku í Englandi
á mjög hagkvæman hátt og á
sem stytztum tíma að
The Regency
. . . á eina sameiginlega mála-
skólanum og hótelinu við sjávar-
ströndina (100 herbergi). Fá-
mennum bekkjum kennt af Ox-
ford-kandidötum. Mikil einka-
kennsla tryggir góðan árangur.
Ekkert aldurstakmark. Starfar
allt árið. Frá 10 £ á viku, allt
innifalið.
The Regency
Ramsgate, England
Síttii
__ 3</333
AvALLT TIL LEIGU:
Vc/skóflur
“Kranabí lav
^rdttarbílar
utningavogtiar
þuNGAVINNUVÉlABi
1 Sími 3*f333
Smurt brauð
og snittur
Opið frá kl. 9—11,30 e.h.
Sendum heim.
Brauðborg
Frakkastíg 14. — Sími 18680.
VILHJÁLMUR ÞÓRHALLSSON
lögfræðingur
Vatnsnesvegi 20, Keflavík,
sími 2092. Skrifstofutími 5—7.
Ytri-Njarðvík og Keflavík
Kristilegar samkomur roánu-
dagskvöld í skólanum, Ytri-
Njarðvík, fimmtudagskivöld í
Tjarnarlundi kl. 8,30. —
„Kristur einn er Meistarinn! —*
lærum við af honum?“ — Vei-
komin.
Kristniboðsfélag kvenna
Aðalfundur verður firomtu-
daginn 2. febr. kl. 3.30.
Stjórnin.
Kristniboðshúsið Betanía,
Laufásvegi 13. — Á morgun:
Sunnudagaskólinn kl. 2 e. h. —
Ölil börn velkomin."
Fíladelfía
Vakningasamkoma kl. 8.30. —
Ræðumenn Johann Pálsson og
Guðni Markússon. — Alldr vel-
komnir.
KFUM, sunnudag
Kl. 10.30: Sunnudagaskóli.
Kl. 1.30: Drengir.
Kl. 8.30: Alroenn samkoma,
sem Landssamiband KFUM sér
um. Sr. Jóhann Hlíðar og Felix
Ólafsson tala. Boðin til sölu bók-
in „Samræður um trúmái". —
Allir velkomnir.
Stúlka óskar
eftir afgreiðslustarfi föstu-
daga og laugardaga. UþpiL í
sima 14883.
SVEINBJÖRN DAGFINNSSON
hæstaréttarlögmaður
EINAR VIÐAR
héraðsdómslögmaður
Málflutningsskrifstofa
Hafnarstræti 11. _ Sími 19406.
Hjartanlega þakka ég öllum vinum mínum og frænd-
um, er minntust mín á 80 ára afmæli mínu 11. des.
Sérstaklega þakka ég sveitungum mínum hina stór-
mannlegu gjöf. — Guð blessi ykkur framtíðina.
Guðmundur Theódórs Stóra-Holti, Dal.
Innilegt þakklæti til þeirra mörgu fjær og nær sem
heimsóttu mig á 75 ára afmæli mínu 21. jan. s.l. bæði
með gjöfum, blómum, skeytum og heimsóknum og gjörðu
mér daginn ógleymanlegan.
Sigríður Þorláksdóttir, Sjafnargötu 4.
Rúðugler
5 og 6 mm. þykkt
fyrirliggjandi.
Clerslípun & Speglagerð hf.
Klapparstíg 16 — Sími 15151
Faðir okkar^ tengdafaðir og afi
HANS WlUM BJARNASON
múrari
lézt í Landspítalanum, föstudaginn 27. janúar
Eydís Hansdóttir,
Emmy og Óli Valur Hansson,
Gyða og Ólafur Eyjólfsson,
og barnabörn
Móðir mín
GUÐRtJN þorleifsdóttir
frá Vatnsholti
andaðist 26. þ.m. — Jarðarförin fer fram fimmtudaginn
2. febrúar. — Athöfnin hefst frá Fossvogskirkju kl. 1,30
Jarðsett verður í Hafnarfirði.
Fyrir hönd barna hennar og barnabarna.
Ingveldur Gísladóttir