Morgunblaðið - 29.01.1961, Page 22

í
22
MORGVNBLAÐIÐ
Sunnudagur 29. Janúar 1951'
Arinbjörn Kolbeinsson iœknir, formaður F.I.B.
Skattabyrði bifreiðaeig-
enda og vandaðir vegir
Unnt er að malbika fjölfarna
vegi
Síðastliðið sumar hittust
nokkrir þreyttir bifreiðaeigend-
ur, þreyttir á því aó aka á
rykugum og ósléttum vegum, á
holóttum og sóðalegum vegum,
og þreyttir á þeim gamla vana
að láta sér nasgja að kenna
Vegagerð ríkisins og vegamála-
stjóra 'um óþolandi og vaxandi
ófremdarástand í vegamálum,
einkum á fjölförnustu leiðum.
Þeir leituðu upplýsinga hjá Hag
stofu íslands um innflutnnig,
skatta og tolla á benzíni, bif-
reiðum, varahlutum þeirra o. fl.
Hjá Vegamálaskrifstofunni var
aflað uppíýsinga um bifreiða-
eign landsmanna og dreifingu
bifreiða á landinu, lengd ak-
færra vegna *o. fl. Einnig var
fengin lausleg áætlun um kostn
að við lagningu malbikaðra
vega. Niðurstöður af athugun-
um þessum voru þær, að ef
ríkið notaði allar þær tekjur,
sem það hefir af bifreiðum og
rekstrarvörum þeirra, til vega-
mála og þeirri meginreglu væri
fylgt að nota benzínskattinn til
vegagerðar, þar sem benzíninu
er eytt, þá væri unt að mal-
bika árlega 40—80 km af fjöl-
förnustu leiðum landsins. Frá
þessu var skýrt á síðasta aðal-
fundi Félags Isl. Bifreiðaeig-
enda (F.ÍB.) í júlí s.l. Þá vökn-
uðu einnig þær spurningar,
hvort ríkið hefði efni á því að
verja öllum tekjum af umferð-
inni til vegamála eða hvort
það hefði efni á að verja þessu
fé á nokkurn annan hátt.
halda áfram og ganga fljótt.
Ósæmandi vegir fyrir nútíma
menningarþjóð
Þegar litið er á tæknilegar
framfarir okkar þjóðfélags í
heild, munu samgöngur á landi
vera það svið, sem við stönd-
um einna lengst að baki menn-
ingarþjóðum. Það vekur undrun
og óhug útlendinga, er landið
heimsækja, hversu vegir eru
hér frumstæðir og sóðalegir. Má
í því sambandi minnast á, að
s.l. sumar var hér á ferð
sænskur ferðaskrifstofumaður,
sem ritaði í sænskt dagblað um
dvöl sína á íslandi. Þar lét
hann það álit í ljós, að ástandið
í hótelmálum hér væri að vísu
í mörgu áfátt, en tiltölulega
skatta og tolla 1960. 2) Hve
mikið af skatti og tollum þess-
um er greitt af bifreiðum í
Reykjavík, Gullbringu-, Kjósar-,
og Árnessýlu, kaupstaðir með-
taldir. 3) Hversu mikill mun-
ur sé á sköttum og tollum á
bílabenzíni, landbúnaðarbenzíni,
bátabenzíni og flugvélabenzíni.
4) Hversu tollar og skattar
nemi miklu af innflutnnum bif-
reiðum 1960 miðað við innflutn
ing 1959 og verðlag tolla og
skatta 1960. 5) Hversu þunga-
skattur muni nema miklu árið
1960. Niðurstöður af þessum
athugunum voru sem hér seg-
ir: 1) Innflutningsgjöld af
benzíni eins og þau voru ákveð
in með lögum um innflutnings-
mál í feb. 1960 ásamt smásölu-
Vörumagnstollur ...............
Verðtollur ....................
Söluskattur í innflutningi ....
Tollstöðvar- og bygg.sj.gj.....
Benzínskattur af benzíni til
landbúnaðarvéla, bátavéla og
snjóbifreiða er allur eftirgefinn,
þ.e. 1.47 kr. á ltr. Auk þess er
erlendum starfsmönnum sendi-
ráða endurgreiddir 1.55 kr. á
ltr.
4)Innflutningsgjöld af bifreið-
um, eins og þau voru ákveðin
með lögum um efnahagsmál í
féb. 1960 ásamt smásöluskatti,
reiknað á bifreiðainnflutning
ársins 1959:
Vörumagnstollur ...............
Verðtollur ....................
Söluskattur í innflutningi .....
Leyfisgjöld 100/135% af fob-v.
Önnur gjöld við inriflutning ..
Söluskattur 3% í smásölu ....
Flugvélabenzín Annað benzín
1 eyrir á kg. 20 aurar á kg.
af cif-v 14.4% af cif-v
16.5% af cif-v
2% af verðt.
og vörut.
114 aurar á ltr.
33 aurar á ltr.
3% af smás.v.
gjald áætlað 17 millj. króna.
Samtals nema fjárhæðir þess-
ar um 265 millj. króna og eru
þá ekki taldir tollar eða skatt-
ar af varahltum bifreiða. Hér
er um mikið fé að ræða og
veltur á miklu fyrir þjóðina að
það sé notað á réttan hátt.
í næstu grein verður bent á
hvernig verja beri fé þessu,
þannig að það komi vegfar-
endum öllum að sem mestum
................... 227.000,00
.................. 39.500.000,00
.................. 16.200.000,00
................... 70.000.000,00
.................. 2.000.000,00
.................... 7.300.000,00
Samtals 127.927.000,00
Fjölfarinn þjóðvegur hérlendis.
14.4%
Enginn
2% af verðt.
og vörut.
Benzínskattur í ríkissjóð ..... Enginn
Benzínskattur í brúa- og vegsj. Enginn
Söluskattur í smásölu ......... Enginn
Vegaframkvæmdir
dragast aftur úr
Það er athyglisvert að fram-
kvæmdir í vegamálum hafa á
undanfömum árum dregizt aft-
ur úr öðrum framkvæmdum,
þannig að ríkissjóður greiðir nú
um 40% minna til vegamála en
fyrir 10 árum síðan, þegar mið
að er við heildarútgjöld ríkis-
sjóðs. En hlutfallslega hafa
fjárframlög þessi þó sennilega
minnkað ennþá meira, þegar
miðað er við tekjur, sem rík-
issjóður hafði af bifreiðum og
rekstrarvörum þeirra fyrir 10
árum og þær tekjur, sem hann
hefir af þeim nú í ár. Oft er
bent á, að miklar framfarir
hafa ; orðið í samgöngumálum
hér á landi síðustu áratugi, eða
nánar tiltekið frá 1920. Þetta
stafar þó ekki af því, að fram-
Kvæmdir hafi raunverulega ver-
ið svo miklar og allra sízt af
því, að þær hafi verið vand-
aðar að gæðum, heldur orsak-
ast þetta af samanburði við
það mjög svo frumstæða ástand,
sem : ríkti í samgöngumálum
fýrir 1920. Samgönguörðugleik-
Sr hér á landi var vandamál,
s^m menn gerðu sér fyllilega
ljóst strax eftir aldamótin og
var þá rætt um að leggja járn-
brauþ Framsýnir menn sáu, að
örinur farartæki myndu henta
voru landi betur, svo sem
flugv. og bifreiðir í stað jám-
brauta. Heppilegra myndi að
hyggja hér vandaða vegi. Bif-
miðií væru farartæki framtíð-
arinnar og gætu annað nauð-
synlegum flutningum á landi.
Síðan hafa verið lagðir hér nær
10 þúsund km af mismunandi
óvönduðum og víða mjög ill-
færum malarvegum. Þó að tek-
izt hafi að hlaupa yfir járn-
brautastigið í samgöngumálum,
þá'Hlegum við ekki ætla, að
við getum komist af án vand-
aðra vega öllu lengur. Það er
því fagnaðarefni, að nýlega er
hafín hér bygging á mjög
vönduðum vegi. En það er ekki
nóg að byrja, verkið þarf að
gott miðað við hið mjög svo
frumstæða ástand í vegamálum
og taldi það einn veigamesta
þránd í götu ferðamanna hér.
Þetta er skoðun útlendings á
málinu, eins og það snýr að
ferðamanni, er heimsækir land-
ið, og er slíkt vissulega athygl-
isvert, en hitt er þó mikilvæg-
ara hvað bezt hentar hag þjóð-
arinnar í þessum efnum.
Samgöngur snerta hag
og öryggi allra
Erlend reynsla hefir sýnt, að
flutningar með bifreiðum ' eru
oft ódýrari, öruggari og stund-
um fljótlegri en aðrar flutninga
aðferðir, þegar vegir eru góðir
og fullkomnar bifreiðar notað-
ar til flutninganna. Flutningar
með bifreiðum eru því einn
þýðingarmesti þáttur í sam-
göngum og viðskiptum lands-
manna, þáttur, sem snertir hag
öryggi og þægindi hvers ein-
asta manns. Greiðar samgöng-
ur eru í senn undirstaða og
eitt aðaleinkenni nútímamenn-
ingar, enda nauðsynlegar til
þess að unnt sé að hagnýta
tækni og vísindi á sem flestum
sviðum athafnalífsins. En á
slíkri hagnýtingu byggjast allar
þær breytingar, sem við köll-
um framfarir og einnig þær
kjarabætur, sem þjóðir og ein-
staklingar þeirra geta orðið að-
njótandi. Það er nauðsynlegt
fyrir borgarana að gera sér
grein fyrir þeim sköttum, sem
á þá eru lagðir, hvort sem þeir
eru beinir eða óbeinir og
einnig hvernig fé því er var-
ið, sem ríkissjóður fær með
skattlagningurini.
Athugun á sköttum
bifreiðaeigenda
Til þess að upplýsa nánar
hvernig háttað er þeim skött-
um, sem bifreiðaeigendur greiða,
lét stjórn F.Í.B. gera eftirfar-
andi athuganir í okt. s.l.: 1)
Hversu benzínskattur og benzín
tollar myndu nema mikilli fjár-
upphæð 1960 miðað við benzín-
innflutning 1959, en verð,
skatti, reiknað á benzininnflutn-
ing 1959. Útreikningar þessir
voru gerðir af starfsmanni Hag-
stofu íslands.
Það skal tekið fram, að hér
eru aðeins reiknuð gjöld af
innflutningi bifreiða, ekki af
innflutningi varahluta eða ann-
\
notum, en vegfarendur eru þjóð-
in sjálf.
Arinbjörn Kolbeinsson.
Flugvélabenzín Annað benzín
Vörumagnstollur ...............
Verðtollur ....................
Söluskattur í innflutningi ....
Tollstöðvar- og byggingarsjgj.
Benbínskattur í ríkissjóð ....
Benzínskattur í brúa- og vegasj.
Smásöluskattur ................
Kr. 3.414.000,00 kr. 129.584.000,00
130.000,00
3.220.000,00
64.000,00
9.324.000,00
9.900.000,00
14.500.000,00
360.000,00
68.000.000,00
20.000.000,00
7.5000.000,00
Erfitt er að reikna benzín-
skattinn nákvæmlega vegna end
urgreiðslu hans og getur skakk-
að nokkuð frá útreikningum hér
að ofan, en gera má ráð fyrir
að endurgreiðslan nemi um 9%,
eða tæpum 8 millj. af heildar-
upphæðinni. 2) Engar upplýs-
ingar eru til um hvernig gjöld
skv. lið 1) skiptast niður á
greiðslur eftir landshlutum, en
lauslega hugmynd má fá um
skiptingu þeirra með því að at-
huga tölu skráðra bifreiða í árs
lok 1959, en hún var sem hér
segir:
arra hluta til bifreiða. Frá því
í sept. er leyfisgjald af bifreið-
um, sem eru 1150 kg. á þyngd
eða léttari, 100% í stað 135%
áður, ef fyrir hendi er gjald-
eyrisleyfi fyrir bifreiðinni. Þann
afslátt munu leigubílstjórar ein-
ir fá af öllum fólksbílum. Upp-
hæð leyfisgjaldsins er því mjög
undir því komin, hvernig bifreið-
in er flutt inn. Útreikningur
þessa gjalds er því engan veginn
nákvæmur.
5) í fjárlögum fyrir árið 1960
var bifreiðaskattur og gúmmí-
Tala Hlutfall (%)
Fólksb. Vörub. Alls F. V. Alls
Reykjavík .... 6.685 2.287 8.975 46 40 44
Gullbr., Kjós., Árness. 2.757 872 3.629 19 15 18
Annars staðar 5.111 2.544 7.655 35 45 38
14.553 5.703 20.256 100 100 100
Hafnarfjörður
STEFNIR heldur annan mál-
fund sinn á vetrinum í
Sjálfstæðisliúsinu annað
kvöld og hefst hanrt kl. 8,30.
Rætt verður um bjórinn og
eru frummælendur Reimar
Sigurðsson og Þór Gunnars-
son. — Allir eru velkomnir
á fundinn.
Hinar þekktu'*,
fgrnes
V- Reimat,
eru sterkastar ogvi
endingarbeztar
Avallt
(yrlrlioaianiii
hiA
Veril. Vald. Poulsen h.H
Wapparslia 29
limii
S024
Yfirlitið sýnir, að um 62%
af bifreiðunum var í árslok 1959
í eign Reykvíkinga og manna
búsetta í Gullbringdu-, Kjósar-
og Ámessýslu. Gizka má á, að
bifreiðaeigendur í þessum um-
dæmum beri þá um 62% af
gjöldum skv. lið 1), en það eru
um 75 millj. króna, þegar frá
hefir verið reiknaður endur
benzínskattur.
3) Innflutningsgjöld af benz-
íni eru nú, sem hér segir:
M.s. „Arnarfeir
lestar á eftirgreindum höfnum stykkjavöru til ís-
lands: — Gdynia 6. febrúar — Kaupmannahöfn 9.
febrúar. — Rostock 10. febrúar. — Hull 13. febrúar.
Skipadeild SfS