Morgunblaðið - 02.02.1961, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 2. febr. 1961
MORGVNBLAÐIÐ
15
★
Barnaleg
bjartsýni
Mjög míkið er stöðugt rætt
um möguleika á björg-
un þeirna ómetanlegu forn-
minja í Egyptalandi, sem
hverfa munu undir vatn, þeg-
ar hin mikla Nílarstífla við
Assvan er fullgerð, — ef ekki
verður gripið til róttækra
ráðstafana í tíma. — Flestir
eru sammála um það, að allt
verði að gera, sem í mannlegu
valdi stendur til að bjarga
hinum einstæðu hofum við
Abu Simbel og öðrum minj-
um frá eyðileggingunni — en
kostnaðurinn verður óhemju-
mikill.
Menningar. og vísindastofn-
un Sameinuðu þjóðanna
vinnur án afláts að áætlun-
um um þetta verk og að fjár.
söfnun til að standa straum
af því. — Nú að undanförnu
hafa fjórir sérfræðingar, út-
nefndir af Arabiska sam-
bandslýðveldinu, setið á rök-
stólum með framkvæmda-
stjóra UNE'SCO og rætt þetta
vandamál fram og aftur —
hverjar leiðir séu tiltækilegar
til að forða hinum nubisku
hofum frá því, að vatn Nílar
færi þau í kaf og eyðileggi.
Tvær ýtarlegar tillögur,
ásamt nákvæmum fram-
kvæmdaáætlunum, liggja nú
þegar fyrir, og miða báðar að
því að varðveita umrædd
menningjarverðmæti á sama
eðu blúköld staðreynd?
stað og þau hafa verið um
þúsundir ára. — Verkfræð-
ingur einn franskur hefir gert
það að tillögu sinni, að öflug-
ur varnarveggur verði reist-
ur allt umi.verfis hofin, svo
að vatnið nái ekki til þeirra.
Er þessi tillaga mjög til at-
hugunar, en þó taldir ýmsir
annmarkar á framkvæmd-
inni, sem hér verður ekki
rætt um.
Hin tillagan, sem ítalskur
verkfræðingur og tækni
sérfræðingur, að nafni Gazz-
ola, hefir lagt fram, mun leik
ítalskur sérfræð-
ingur telur unnt
að lyfta risa-
klettunum d
myndinni — í
5o m hæð!
mönnum virðast fráleit við
fyrstu kynni — en getur þó
varla verið það, því að tækni
nefnd UNESCO í Kaíró hefir
lýst því yfir, að hugmyndin
verði að teljast framkvæman.
leg og mælt með, að hún
verði mjög gaumgæfilega at-
huguð. — í stuttu máli er
þessi djarfa tillaga á þá leið,
að „skera“ skal sundur kletta
borgirnar tvær, sem nubisku
hofin eru höggvin inn í, við
núverandi vatnsyfirborð, —
og lyfta þeim í heilu lagi svo
hátt upp (e. t. v. eina 50 m.)
að aldrei verði hætta á, að
vatnið nái þeim, eftir að
vatnsborðið rís við gerð
Assvanstíflunnar.
Ameðfylgjandi mynd getur
að líta hluta af þessum
miklu klettaborgum, og má
nokkuð marka stærð þeirra á
því, að líkneskin, sem höggv
in eru út í bergið lengst til
vinstri á myndinni, eru 20
metra há. — Hlýtur leik-
mannsaugum að virðast það
næstum barnaleg bjartsýni að
ætla sér að bifa slíkum bákn-
um. En tækni nútímans er ó-
trúleg . . .
fastar reglur settar um fram-
kvæmd hennar.
Að undanförnu hefur mikill
éhugi ríkt meðal iðnrekenda
fyrir útflutningi og valda hinar
Ibreyttu aðstæður því. Hafa ýms-
ir þreifað fyrir sér um sölu er-
lendis, sent sýnishorn og jafn.
vel selt eitthvað. Linda h.f. á
Akureyri hefur flutt út súkku-
laði til Danmerkur og tyggi-
gúmmí til Noregs. Hafa fleiri
markaðir verið rannsakaðir og
éframhaldandi tilraunir munu
verða gerðar. Skjólfatagerðin
h.f. í Reykjaví'k hefur flutt út
til Færeyja úlpur, svefnpoka,
blússur og fleiri vörur og heíur
»uk þess athugað aðra markaði.
Nýlega fór sending til Danmerk
ur af hlutum til plastumbúða
frá fyrirtæki í Reykjavík. Eitt
fyrirtæki enn hefur flutt út
nokkuð magn af iðnaðarvörum
cg annað er að afgreiða fyrstu
eendingu nú í vikunni. í seinna
tilfellinu er um að ræða hús
gögn, sem fara til New York.
Mun væntanlega hægt að skýra
nánar frá þessu, áður en langt
um iíður. Sútunarverksmiðjan
Ji.f. 1 Reykjavik hefur flutt út
loðsútaðar gærur til ýmissa
landa og einnig Skinnaverk-
emiðjan Iðunn á Akureyrj.
Gefjun á Akureyri gerði á ár-
inu samning um sölu á 10,000
lullarteppum og tæplega 2,000
ullarpeysum til Sovétríkjanna.
Er þegar búið að afgreiða peys
urnar og nokkurn hluta tepp-
*mna. Einnig hefur fyrirtækið
selt nokkurt magn af ullaráklæð
lim til Norðurlanda, peysum til
Bandaríkjanna, sokkum o.fl.
Ullarverksmiðjan Álafoss h.f.
hefur hafið framleiðslu á létt-
um ullarteppum í því augna-
miði að selja þau erlendis.
Munu sýnishorn þegar farin til
Bandaríkjanna. Ýmis önnur fyr
irtæki eru að þreifa fyrir sér
erlendis bæði í fatnaði og hús-
gögnum o.fl. Virðist mikill hug-
ur í húsgagnaframleiðendum að
reyna að selja til útlanda. Auk
þessa hafa iðnfyrirtæki verið
beðin að gera tilboð í fram-
leiðslu á vörum til útflutnings.
Vert er að geta þess, að ýms-
ar nýjar framkvæmdir innan-
lands jafngilda útflutningi svo
sem 10 ára klössun á togaran-
um Jóni Þorlákssyni, smiði á
stálfiskibát, sem verður yfir 100
rúmlestir brúttó, nýjar greinar
í veiðarfæraframleiðslu, eins
og minnst hefur verið á hér að
framan o.fl.
Vonandi er, að sá áhugi, sem
nú hefur vaknað til að flytja
út iðnaðarvörur, eflist í fram-
tíðinni og mun þá hefjast nýr
þáttur í atvinnusögu þjóðarinn-
ar.
FRAMTÍÐIN
Óhætt er að fullyrða, að iðn.
rekendur líta björtum augum til
firamtíðarinnar, þátt fyrir ó-
vissu þá, sem ríkir í augnablik-
inu og minnst hefur verið á
áður. Hinar róttæku efnahags-
aðgerðir hafa einmitt vakið von-
ir iðnrekenda um meira athafna-
frelsi í framtíðinni, jafnari
rekstrarskilyrði og stækkandi
markað.
Iðnaðinum er oft núið því um
nasir, að hann eigi allt sitt und-
ir tollvernd. Það er rétt, að
margar greinar iðnaðar njóta
meiri eða minni tollaverndar, en
til eru þær, sem njóta engrar
tollverndar og mun slíkt nán-
ast einsdæmi a.m.k. í allri norð-
urálfu. Tollvernd sú, sem iðn-
aðurinn nýtur, er ekki jafn
mikill og látið er í veðri vaka,
því óneitanlega eru greidd að-
flutningsgjöld af innfluttum
efnivörum, vélum tækjum o.fl.
Væri öll aðstaða hinna ýmsu
framleiðslugreina í þjóðfélag-
inu athuguð til hlítar, mundi
ýmislegt e.t.v. reynast öðru vísi
en ætlað er. Við skulum einnig
minnast þess, að stórar iðnaðar
þjóðir eins og Bandaríkjamenn
og Bretar tollvernda framleiðslu
sína, hvort sem það er iðnaður
eða annað. Hitt er annað mál,
að tollmúrapólitík á síminnk.
andi vinsældum að fagna, enda
mæla flest hagræn rök á móti
henni. Skýrasta dæmið eru við-
skiptabandalögin í Evrópu og á-
huginn fyrir sameiningu þeirra
til að greiða fyrir viðskiptum
á milli allra Evrópuþjóðanna. í
framtíðinni verður óhjákvæmi.
legt fyrir okkur að taka þátt í
þessu samstarfi.
Ýmsir aðilar hafa látið í ljósi
undrun sína yfir áhuga iðnrek-
enda fyrir þátttöku í markaðs-
bandalögum og byggt þá skoð-
un á tollverndarhagsmunum
iðnaðarins. Eins og áður segir,
eru þeir hagsmunir ekki jafn
víðtækir og álitið er og þar að
auki eru iðnrekendur orðnir
þreyttir á alls kyns haftapóli-
tík. Þátttaka okkar í markaðs-
bandalagi með öðrum Evrópu-
þjóðum mundi tryggja stöðugra
efnahagslíf í meira samræmi
við viðskiptaþjóðir okkar en
verið hefur og auk þess opna
okkur erlenda markaði fyrir
nýjar útflutningsafuirðir sem
gamlar og auka þannig fram-
leiðslumöguleikana.
Auðvitað er gengið að því
vísu, að fótunum verði ekki
kippt undan þeim atvinnugrein
um á einni nóttu, sem þurfa
nokkuð aðlögunartímabil vegna
breyttra aðstæðna, enda er gert
rað fyrir sliku aðlogunartimabili
í samningunum um markaðs-
bandalögin í Evrópu. Ýmsar iðn-
greinar mundu vafalaust dragast
saman a.m.k. um tíma eða jafnvel
hníga að velli. Fleiri mundu
samt þola eldraunina, en álíta
mætti í fljótu bragði auk þeirra
nýju möguleika, sem opnuðust.
Undir slíkum skilyrðum yrði
e.t.v. hægt að nýta ónotaðar orku
lindir þjóðarinnar fyrr en ella
og sá stóriðnaður, sem mikið er
rætt um, geta orðið að veruleika
í náinni framtíð, því leiðin til
erlends fjármagns mundi verða
greiðfærari. Án erlends fjár.
magns í einhverri mynd, eru
stóriðnaðarsýnir samtíðarinnar
draumórar einir sem geymdir
verða næstu kynslóðum.
Félag íslenzkra iðnrekenda
hefur s.l. 3 ár haft nánara sam-
starf við iðnrekendasamtökin á
hinum Norðurlöndunum en áður
og hin árlega ráðstefna forráða-
manna samtakanna var að þessu
sinni haldin í Reykjavík í ágúst
s.l. Félagið leggur mikið upp úr
góðu samstarfi við frændþjóðir
okkar á Norðurlöndum, enda
standa þær okkur nær skyld-
leikans vegna en aðrar. Þessar
þjóðir hafa sótt langt fram á
iðnaðarsviðinu og kannske
lengra en nokkurar aðrar miðað
við stærð. Við höfum margt af
þessum þjóðum numið og get.
um enn fleira af þeim lært. Það
væri því sérlega ánægjulegt, ef
við gætum hyllt undir stóriðn.
að framtíðarinnar í samstarfi
við þær þjóðir, sem við erum
sögulega tengdir órjúfandi bönd
um. Til þess að svo geti orðið,
verðum við í framtíðinni að
semja okkur meira að háttum
nágrannaþjóða okkar á efna.
hagssviðinu, en verið hefur und
anfarin ár.
MALFLUTNIN GSSTOFA
Einar B. Guðmundsson
Guðlaugur Þorláksson
Guðmundur Pétursson
Aðalstræti 6, III hæð.
Símar 12002 — 13202 — 1360*-
Vikan er komin úf
Efni blaðsins er meðal ann
ars þetta:
,Ég leita ekki — ég finn‘,
— Grein um málarann
Pabló Picasso eftir Hjör-
leif Sigurðsson, listmálara.
Blóðhefnd, rómantízk
saga frá Spáni eftir Sig-
urð Ellert Jónsson.
Um borð í Brúarfossl.
Myndir af nokkrum virðu-
legum framámönnum i
þjóðlífinu við mannfagnaS
í Brúarfossi hinum nýja.
Forneskjan í menningu
nútímans. Grein eftir dr.
Matthías um þjóðsagna-
smiði nútímans.
Skemmda tönnin. ör-
stutt saga eftir Willy Brein
holzt.
Þar sem hatrið vex. Frá
sögn af ástandirau í Iran,
þar sem nýlega fæddist
ríkisarfi, en bilið milli
hinna riku og fátæku vex
stöðugt, svo búast má við
blóðugri uppreisn.
Herferð gegn aukakílóun
um. Nokkur heilræði og á-
bendingar til þeirra sem
mundu óska að vera ögn
léttari.