Morgunblaðið - 07.02.1961, Qupperneq 3

Þriðjudagur 7. febrúar 1961
MORCVNBLAÐIÐ
3
Verzlunarbanki stofnaöur
flutti í upphafi fundarins
ræðu, þar sem hann rakti í
stórum dráttum aðdragand-
ann að stofnun Verzlunar-
sparisjóðsins og starfsemi
hans þau ór, er hann hefur
starfað. Verzlunarsparisjóður
inn var stofnaður 4. febrúar
1956 og tók til starfa 28.
sept. sama ár. Hefur rekstur
sparisjóðsins gengið með ein-
dæmum vel og fljótlega varð
ljóst, að sparisjóðsformið
hentaði ekki starfsemi hans.
háskólarektor.
Alþingi samþykkti á síðasta
vori lög um Verzlunarbanka
Islands hf. og á aukafundi
Verzlunarsparisjóðsins 14.
júní sl. samþykktu ábyrgðar-
menn að breyta sparisjóðnum
í banka í samræmi við heim-
ild í lögum þessum. Var
sparisjóðsstjóra, Höskuldi Ól-
afssyni, og Pétri Sæmund-
sen falið fyrir hönd stjórnar-
innar að annast undirbúning
stofnunarinnar, en sér til
ráðuneytis fengu þeir prófess
or Ármann Snævarr, há-
skólarektor.
Á aðalfundi Verzlunarspari
sjóðsins 1959 var samþykkt
að fela sparisjóðsstjórninni
að hefjast þegar handa um
undirbúning að stofnun
Verzlunarbanka. Vann stjórn
in síðan að undirbúningi
málsins og skýrði á aðal-
fundi 1960 frá jákvæðum
undirtektum ríkisstjómarinn-
ar um frumvarp til laga um
stofmm Verzlunarbanka ís-
lands. Á þeim fundi voru
drög að frumvarpi til laga
um Verzlunarbankann sam-
þykkt og sparisjóðsstjórninni
síðan falið að vinna frekar
að framgangi málsins.
Á stofnfundinum voru lögð
fram frumvörp að samþykkt-
um og reglugerð fyrir bank-
ann og voru þau samþykkt.
★
Prófessor Ármann Snævarr
háskólarektor talaði fyrir til-
lögunum. Síðan urðu um
þær allmiklar umræður og
tóku þessir til máls:
Björn Snæbjörnsson, Gísli
Ólafsson, Guðmundur H.
Garðarsson, Birgir Kjaran,
Magnús J. Brynjólfsson, Egg-
ert Kristjánsson, Sigurður
Magnússon, Hannes Þorsteins
son, Egill Vilhjálmsson, Óskar
Norðmann og Othar Ellingsen.
Einnig var einróma sam-
þykkt 2 millj. kr. hlutafjár-
aukning í bankanum og
ákveðið að gefa launþegum
í verzlunarstétt, þ. e. þeim
samtökum sem beittu sér fyr
ir stofnun bankans, en það
eru Kaupmannasamtök ís-
lands, Verzlunarráð íslands
og Félag íslenzkra stórkaup-
manna, kost á því að skrifa
sig fyrir þessum hlutafjár-
auka.
Fundinn sátu um 350
manns og ríkti mikill ein-
hugur um bankastofnunina
og um að þetta gamla bar-
áttumál verzlunarstéttarinnar
hefði náð fram að ganga.
★
í fyrsta bankaráð Verzlun-
arbanka íslands hf. voru
kjörnir allir núverandi stjórn
armenn Verzlunarsparisjóðs-
ins, þeir Egill Guttormsson,
stórkaupm., Þorvaldur Guð-
mundsson, forstjóri, og Pétur
Sæmundsen, viðskiptafræð-
ingur. Varamenn í bankaráð
voru kjörnir þeir Magnús J.
Brynjólfsson, Vilhjálmur H.
Vilhjálmsson og Björn Guð-
múndsson. —. Endurskoðend-
ur voru kjörnir Guðmundur
Benediktsson og Jón Helga-
son.
★
Verzlunarbankinn getur tek
Geir Hallgrímsson,
borgarstjóri.
ið til starfa þegar samþykkt-
ir og reglugerð hafa hlotið
staðfestingu viðskiptamálaráð
herra, sem bankinn heyrir J J
stjómarfarslega imdir, og «>
helmingur lofaðs hlutafjár
hefur verið innborgaður.
Innan fárra vikna verður ,
starfsemi bankans flutt í «
Bankastræti 5 og fær hann < ,
þar hinar ákjósanlegustu
•tarfsaðstæður.

♦♦<!»♦♦♦♦♦♦♦<§•♦♦♦♦♦«$>♦♦♦«♦♦♦<!
SÍÐASTLIÐINN laugar
dag var stofnaður Verzl
unarbanki íslands hf.
Hefur þar með verið
lykta leitt eitt mesta
munamál íslenzkrar
unarstéttar.
Stofnfundur Verzlunar-
banka íslands hf. var hald-
inn í Tjarnarbíói.
Hófst fundurinn kl. 14.30
Fundarstjóri var kjörinn Geii
Hallgrímsson, borgarstjóri, er
fundarritarar Sveinn Snorra
son, framkvæmdastjóri Kaup
mannasamtaka íslands, o|
Gunnlaugur J. Briem, verzl-
unarmaður.
★
Formaður stjórnar Verzl-
unarsparisjóðsins, Egill Gutt-
ormsson, stórkaupmaður,
Hið nýkjörna bankaráð Verziunarbankans ásamt Höskuldi Ólafssyni. Frá vinstri: Pétur Sæ
mundsen, Þorvaldur Guðmundsson, Höskuldur Ólafsson og Egill Guttormsson.
Minnkandi gjald-
eyristekjur af varn-
arlidinu
I SlÐASTA hefti Fjármálatíð-
inda birtist grein sem fjallar
um efnahagsáhrif varnarliðsins
á árunum 1958 og ’59. Er þetta
framhald greina, sem áður hafa
birzt um sama efni og fjalla um
árin 1951 til 1957.
Islendingar hafa haft miklar
gjaldeyristekjur vegna varnar-
liðsins og framkvæmda þess
hér, þar sena öll útgjöld vam-
arliðsins að kalla eru greidd í
erlendum gjaldeyri. Heildarút-
gjöld varnarliðsins 1958 námu
244,6 millj. kr., en árið eftir
námu þau 219,9 millj. Útgjöld
varnarliðsins jukust verulega á
árinu 1958, borið saman við
1957, en lækkuðu síðan aftur
nokkuð 1959.
Gjaldeyristekjur bankanna af
varnarliðinu og verktökum þess
•Xiviyij;
eru sýndar á línuritinu, sem hér
fylgir með. Þessar tekjur eru
töluvert minni en áðurnefnd
heildarútgjöld. — Mismunurinn
stafar í fyrsta lagi af þvi, að
greiðslur færast oft milli ára.
í öðru lagi hefur nokkur hluti
útgjalda varnarliðsins verið
greiddur af þeim hluta mót-
Framh. á bls. 18
STAKSTEINAR
Framsóknar-réttlæti
í Tímanum á sunnudaginH
birtist ritstjórnargrein, sem
nefnist „Ranglátt ák ^æði“. Þw
segir á þessa leið: <.
„Eitt nýtt ákvæði er í nýj*
stjórnarfrumvarpinu um Seðla-
bankann, sem gefur glöggt til
kynna að ríkisstjórnin hefur
ekki áhuga fyrir að friðar ríki
um þá stofnun. Hér er átt við
það ákvæði, sem tekið er upp úr
„viðreisnar“-löggjöfinni og fjali
ar um það að taka megi helming
inn af fé innlánsdeilda kaupfél-
aga og festa það í Seðlabankan-
um.
Slík ofbeldisákvæði eins eg
þetta á vitanlega ekki að setja
í lög Seðlabankans.
f þessum orðum er fólgið smá
sýnishorn af réttlætiskennd
Framsóknarmanna. Innlánsdeild-
ir samvinnufélaga njóta sörnu
réttinda og sparisjóðir og bank-
ar. í löggjöfinni um Seðlabank-
ann er þeim einnig gert að búa
við sömu skyldur og aðrar pen-
ingastofnanir, en þá umhverfast
Framsóknarmenn. Þeir vilja all»
tíð tryggja sér öll réttindi ea
aldrei takast á herðar neinar
skyldur.
Hafa þeir greitt til
Seðlabankans?
Hins vegar er fróðlegt að at-
huga nokkuð nánar þetta mál.
Fram eftir síðasta ári var það
eitt megin árásarefni á viðreisa
arlöggjöfina að flytja ætti fjár-
magnið úr hinum dreifðari byggð
um til Reykjavíkur með ákvæð-
inu um, að innlánsdeildir sam-
vinnufélaganna sætu við sama
borð og aðrar innlánsstofnanir.
Við spurðum þá Tímamenn að því
hverstu mikið innlánsdeildirnar
hefðu greitt til Seðlabankans sam
kvæmt þessu ákvæði. Við þeirri
fyrirspurn barst aldrei neitt svar
og hafa Framsóknarmenn ekki
minnzt á þetta mál síðan þar til
í ritstjórnargreininni ál sunnudag
inn. Grunur okkar er sá, að þeir
Framsóknarmenn hafi fundið leið
til að komast fram hjá þessu á-
ákvæði og hafi aldrei greitt neitt
til Seðlabankans. í þessu efni
liffgja að vísu ekki fyrir upplýs-
ingar frá bankanum, en þögn
Tímamanna við fyrirspurninni
um það, hve mikið innlánsdeild-
irnar hafi greitt Seðlabankanum
er töluvert talandi. Enn leyfum
við okkur að ítreka spurninguna;
hve mikið hafa innlánsdeildirnar
greitt til Seðlabankans? Ef enn
berst ekki svar við þeirri fyrir-
spurn, leyfum við okkur að á-
lykta að þær hafi aldrei greitt
einn einasta eyri.
„Afturhaldsstefna
Eysteins“
í ákefðinni við að íslenzka at-
burði í Belgíu fyrir skömmu,
hlupu Tímamenn skemmtilega á
sig og töluðu um „afturhalds-
stefnu Eysteins“. Er ekki úr vegi
að nota það heiti yfir öll hin kyn-
Iegiu skrif ritstjóra Tímans um
hvers kyns vandræði erlendis,
sem samstundis eru heimfærð
upp á íslenzku ríkisstjórnina.
„Afturhaldsstefna Eysteins“
beindist á sunnudaginn að Syng-
man Rhee í Suður Kóreu, Salaz-
ar í Portúgal, Franco á Spá'ni,
Chang Kai Check á Formósu,
Eyskens í Belgíu o.s.frv. Eftir
þessa upptalningu segir Tíminn:
„Sú reynsla blasir nú víðast
við að stefna þeirra Syngmans
Rhee og Salazars sé ekki sigur-
strangleg í viðureigninni við
kommúnismann, en þó er enn til
talsverður hópmr manna, sem trú
ir því. Meðal þeirra virðast nú-
verandi valdhafar fslands vera“.
Afturhaldsmenn Eysteins
vanda sem sé löndum sínum
ekki kveðjurnar. Á máli Tímans
eru íslenzku ráðherrarnir einræð
isseggir og ofbeldismenn. Þann-
ig er siðferði þeirra Tímamanna.