Morgunblaðið - 22.02.1961, Qupperneq 1

20 siftur
48. árgangur
43. tbl. — Miðvikudagur 22. febrúar 1961
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Kommúnistar aö tapa
fHin pólitísku verkföll mælast illa
KOMMÚNISTAR eru að tapa innan verkalýðshreyfingar-
innar. Það er auðsætt af nýjustu úrslitum í kosningum til
trúnaðarstarfa innan verkalýðsfélaganna. Lýðræðissinnar
juku t. d. mjög fylgi sitt innan Múrarafélagsins, en í því
var kosin stjórn um síðustu helgi. Hlaut listi lýðræðissinna
nú 109 atkvæði, en listi kommúnista og stuðningsmanna
þeirra 82 atkvæði. Er fylgi lýðræðissinna mun öflugra nú
í félaginu en fyrir einu ári.
í Hinu íslenzka prentarafélagi er stjórnarkosningu
einnig nýlega lokið. Frá úrslitum hennar verður ekki skýrt
fvrr en á aðalfundi félagsins. En vitað er að kommúnistar
fóru þar hina mestu hrakför.
í Sjómannafélagi Reykjavíkur
unnu lýðræðissinnar glæsilegan
sigur og aðstaða kommúnista
veiktist þar verulega.
1 Félagi rafvirkja varð fram-
boðslisti lýðræðissinna sjálfkjör-
inn. Var svo dregið af komm-
únistum þar að þeir buðu ekki
fram við stjórnarkjör.
í Vélstjórafélagi Vestmanna-
eyja töpuðu kommúnistar stjórn
arkosningu og urðu undir í af-
greiðslu félagsmála.
Voru þessir menn kosnir í
stjóm félagsins:
Sigurður Sigurjónsson, for-
maður, Hjörleifur Hallgrímsson,
varaformaður, Guðni Grímsson,
fjármólaritari, Þormóður Stef-
ánsson, ritari, og Alfreð Þor-
grímsson, gjaldkeri. Varamenn
voru kjömir Guðfinnur Þorgeirs
son og Tryggvi Sigurðsson.
í Félagi skipasmiða í Reykja-
vík tóku lýðræðissinnar stjóm-
ina í sínar hendur og héldu
stjórninni í Félagi íslenzkra
prentmyndasmiða. í Vörubíl-
stjórafélaginu Þrótti juku lýð-
ræðissinnar fylgi sitt.
og kommúnistar sér að leika
sama leikinn. Þess vegna er
nú verkafólki og sjómönnum
í Vestmannaeyjum haldið at-
vinnulausu viku eftir viku
um hábjargræðistímann.
Um þessi mál er rætt
nokkru nánar í forýstugrein og
Staksteinum blaðsins í dag.
Það er af þessum staðreynd-
urn ljóst að kommúnistar eru á
greinilegu undanhaldi innan
verkalýðshreyfingarinnar. Þrátt
fyrir allt brambolt sitt, tapa
þeir verulega innan einstakra
félaga. Þeir bættu að vísu við
sig atkvæðum í Dagsbrún. En
það gerðu lýðræðissinnar einnig.
PÓLITlSKU VERKFÖLLIN
MÆLAST ILLA FYRIR
Þess verður í vaxandi mæli
vart á vinnustöðvum, bæði
hér í Reykjavík og úti um
land, að hin pólitísku verk-
föll kommúnista og Fram-
sóknarmanna mælast illa
fyrir. Fólkið man verkföllin
árið 1955, sem eingöngu voru
notuð til þess að ryðja braut
pólitísku stjórnarsamstarfi
Framsóknarmanna og komm-
únista. En vinstri stjómin lét
það verða eitt sitt fyrsta
verk að taka þær kauphækk-
anir af launþegum aftur, sem
knúðar höfðu verið fram með
verkföllunum 1955.
Nú ætla Framsóknarmenn
I TILEFNI af áttræðisafmæli
Jón Stefánssonar listmálara í
dag, birtast hér inngangsorð
í sýningarskrá, sem Valtýr
Stefánsson ritstjóri skrifaði,
þegar Menntamálaráð íslands
hélt yfirlitssýningu á verkum
Jóns í Listasafni ríkisins i
ágúst og september 1952 Einn
ig eru greinar um Jón Stefáns-
son á miðsíðu blaðsins, eftir
Ragnar Jónsson og Valtý Pét-
ursson listmálara.
Valtýr Stefánsson segir
meðal annars:
„Rúmlega tvítugur að aldri
ákvað Jón Stefánsson að gera
málaralistina að ævistarfi
sinu.
Frá æskuárum hafði hann
Jón Stefánsson: Sjálfsmynd.
Jón Stetansson nst-
málari áttræður í dag
Her Tshombe
sœkir fram
New York, 21. febr.
(NTB-Reuter). —•
í SKÝRSLU, sem meftlimum
öryggisráðs SÞ var afhent í
Geimskot ;
Kanaveralhöfða, Bandaríkj-
unum, 21. feb. (NTB-Reuter)
BANDARlKJAMENN skutu í
dag á Joft samskonar geim-
skipi og notað verður síðar til
að koma fyrsta Bandaríkja-
manninum út í geiminn. Til-
raunin tókst í alla staði vel og
kom geimskipið niður á fyrir-
fram ákveðnum stað í 2.300
kilómetra fjarlægð frá Kana-
veralhöfða. Eldflugin, sem
notuð var, var af gerðinni
Atlas, og náði hún 21.000 kíló
metra hraða á klukkustund og
komst t 170 km. hæð.
Bandarísku geimfararnir
sjö, sem undanfarið hafa ver-
ið í þjálfun með væntanlega
geimferð fyrir augum, voru
viðstaddir geimskotið. Á eftir
var tilkynnt að úr hópi þeirra
hafi nú verið valdir þrir, og
að einhver þeirra þriggja
verði fyrstur til að reyna ferð
í samskonar geimskipi og
\ barna var skotið á lofti.
dag, er ráðizt harðlega á
Tshombe forseta Katanga fyr
ir að brenna heil þorp og of-
sækja íbúana. Skýrslan er
samin af fulltrúa SÞ í Kongó,
Indverjanum Daval.
Segir í skýrslunni að Baluba
ættflokkurinn byggi norðurhluta
Katanga, og hafi sveitir Tshombe
Framhald á bls. 19.
TÍka tilhneigingu til sltáld-
legra hugleiðinga, en hin
djúpa og naema innsýn hans
í eðli þeirra hluta, sem fyrir
augu hans bera, er honum í
blóð borin.
Að yfirveguðu máli valdi
hann sér málaralistina til að
skapa athugumim sinum og
hugrenningam listrænt form.
Um þær mundir er Jón
Stefínsson hafði ákveðið að
helga málaralistinni krafta
sína óskipta, rak hinn frægi
danski málari, Zarthmann,
myndlistarskóla í Kaupmanma
höfn. Varð hann fyrsti kenn-
ari Jóns. Síðan ákvað hann,
ásamt nokkrum féiögum sin-
um, norskum, að leita eftir
kennslu og leiðbeiningum í
skóla hirrs mikla franska meist
ara, Henri Matisse, en til hans
komu þá ungir efftismenn
víðs vegar að úr heiminum.
Svo mikil nýlunda var það
á þessum árum, að í§lending-
ar sæktu nám til þessarar höf.
uðborgar heimslistanna, að
fyrir mörgum var fordæmi
Sæmundar Sigfússonar nær-
tækast í endurminningunni.
• En þótt Jóni Stefánssyni
hlotnaðist eindregnasta upp-
örvun á þessum fyrstu árum
sinum á listabrautinmi frá
mikilhæfum kennurum og
námsfélögum, var hógværð
hans svo mikil og sívakandi
sjá.Ifsgagnrýni, að honum
tókst ekki um skeið að ná
staðföstu trausti á hæfileikum
Hervæðing í Katanga
Tshombe lítur á her SÞ. sem óvini
Elisábethville, 21. fébr. (NTB).
MOISE Tshomhe forseti Kat-
anga sendi í dag út fyrirskip-
un um allsherjar hervæSingu
í landinu. Eru allir íbúar,
hvort heldur þeir eru svart-
ir eða hvítir, kvaddir til
vopna. Ráðstöfun þessi er
gerð vegna samþykktar ör-
yggisráðs SÞ um að beita
valdi ef nauðsyn krefur til
að koma í veg fyrir borgara-
styrjöld í Kongó.
Ráðstefna
Tshombe sendi einnig út á-
skorun um að haldin verði ráð-
stefna kongóskra stjórnmálaleið
toga í Genf hinn 1. marz n.k.,
og að þangað verði einnig stefnt
erkióvini hans Antoine Gizenga.
En Gizenga tók við forustu Lum
umbamanna í Orientale-héraði
að Lumumba látnum, og hefur
stjórn hans hlotið viðurkenningu
flestra kommúnistalandanna og
nokkurra hlutlausra landa sem
hin eina löglega ríkisstjóm í
Kongó.
Frekleg afskipti
Þá tilkynnti Tshombe að rík-
isstjórnin í Katanga hefði ákveð
ið að veita hverjum sem þess
óskaði ríkisborgararétt í Kat-
Frh. á bl'
sínum. Enda var það á þess-
um árum talið fullkomið eins
dæmi, ef íslendiagur gæti orff
ið hlutgengur á braut mynd-
listar á heimsmælikvarða.
Liðin eru fimmtíu ár síðan
Jón Stefánsson valdi sér mál-
aralistina að ævistarfi. Vin-
sældir hans og áhrif á þroska,
skiining og hugorfar íslenzku
þjóðarinnar hafa farið sívax-
andi með árunun ....
Um list Jóns Stefánssonar
verður eigi fjölvrt að þessu
sinnri, því veirkin tala sinn
augljósara máli.
Talið er með réttu, aff land-
ið hafi mótað þjóðina að veru
legu leyti, lyndiseinkenni
hennar og hugarfar. Eitt af
merkustu verkefnum Jóns1
Stefánssonar hefur verið aff
gera samtiðinni grein fyrir
þeim svipeinkennum og töfr.
um lands vors, er greinilegast
hafa mótað skapgerð okkar
og þjóðaranda. Annar er sá
þáttur í list hans, svo fleiri
verkefni séu nefnd, myndir
hans af íslenzka hestinum, er
greina frá eiginleikum hans
og ævikjörum, en sambúff
manms og hests hefur veriff
ríkur þáttur í davlegu lifi ts-
lendinga allt frá landsnáms.
öld. Hið þrlðja er meðal ann-
ars skilgreining þessa fjölgáf.
aða og mikilvirka málara á.
töfrum hins lifandi gróðurs,
og eru þó ótaldar margar
greinar i listsköpun hans, svo
sem mannamyndir og myndir
af einkennandi þjóðlífshátt-
um“.
Valtýr Stefánsson