Morgunblaðið - 09.03.1961, Blaðsíða 14

14
MORCVNBLAÐIÐ
Fimmíudagur 9. marz 1961
Skrifstofuhúsnæði
4—5 herb. hæð í steinhúsi við eina helztu götu mið-
bæjarins til leigu frá 14. maí n.k. — Hentugt fyrir
endurskoðendnu, lögmenn o. þ. h. Lysthafendur
sendi nöfn sín í pósthólf 154.
Mutsvein og hdseta
Vantar á bát frá Vestmannaeyjum.
Upplýsingar í síma 50348
Glæsileg íbúðarhæð
Til sölu er mjög skemmtileg 4ra herb. íbúð á 2.
hæð í vesturenda sambýlishúss í Háaleitishverfi. —
fbúðinni fylgir stórt og gott íbúðarherbergi í kjall-
ara auk geymslu þar og sameignar. fbúðin er nú til-
búin undir tréverk, sameign að mestu fullgerð. Mjög
fagurt útsýni.
ARNI STEFANSSON, hdl.,
Málflutningur. Fasteignasala.
Suðurgötu 4 — Sími: 14314.
Til sölu
3ja herb. íbúð. — Höfum til sölu góða 96 ferm. 3ja
herb. íbúð við Lönguhlíð og að auki fylgir eitt herb.
í risi ásamt aðgangi að sér snyrtingu. Góðar sólrík-
ar svalir. Hitaveita kemur innan skamms. íbúðin er
nýmáluð og öll í 1. fl. standi.
mAlflutnings- og fasteignastofa
Sigurður Reynir Pétursson, hrl.
Agnar Gústafsson, hdl.
Björn Pétursson, fasteignaviðskipti
Austurstræti 14 — Símar 19478 og 22870.
Útsala — Útsala
Hattar — Hanzkar — Slæður — Blússur
Peysur — Pils — Kjólar — Magabelti —
Brjóstáhaldarar — Úlpur — Sportbuxur
Sportblússur — Tækifæriskaup.
Hjá Báru
Austurstræti 14

*Í6. U. S. PAT.Off *
lEVÍTT
á eldhús og böb
Lakk
á sprautukönnum
Glært chrom
alumínium og
gull bronz
Glært útihurðalakk
Sparsl og grunnur
Duco og Dulux þynnir
V e r z 1 u n
Friðriks Bertelsen
Tryggvagötu 10
Simi 12872
Þórður Jónsson,
Látrum :
Brennivín í dag og á morgun
Hvar stendur þú i bjórnum?
ÞANNIG SPYRJA menn hver
annan, og ekki nema að vonum,
því hér er um all mikilsvert mál
að ræða, sem varðar alla þjóðina,
og kann að hafa nokkur áhrif á
framtíð hennar, svo ekki er ó-
líklegt að menn geri það upp við
sig hvort þeir eru með eða móti
bjórnum.
Allmikið hefir verið rætt og
ritað um þetta mól, en ekki verð
ur annað séð, en hér sé sama sag
an og fyrr, að skammt sé öfganna
á milli, svo ekki verði þetta mál
rætt nema með æsingi af beggja
hálfu, og nú ekki síður af þeim
er vilja fá bjórinn.
Við búum við það frjálsræði i
áfengissölu, að hver sem er, og
hvar sem hann er á landinu, að
þömum í flestum tilfellum frá-
skildum, getur náð sér í áfengi,
mikið eða lítið eftir vild, frá á-
fengisverzluninni eða útsölum
hennar. Útsölustaðirnir eru að
vísu ekki margir á landinu, en
samt virðist dreifingin ganga
mjög vel, svo hreint vanþækklæti
væri undan því að kvarta.
Þessi liðlega dreifing áfengis
um landið, útrýmdi brugginu á
sínum tíma, sem virtist vera kom
ið nokkuð víða, en þótti ékki
heppileg sjálfsbjargarviðleitni,
eða tómstundaiðja, enda bannað
með lögum. Þar sem áfengi, sem
hægt er að fá eftir frjálsum leið
um í landinu er mjög dýrt, hefir
þessi frjálsa sala ekki komið í
veg fyrir, að inn í landið væri
flutt áfengi eftir ófrjálsum leið-
um, samanber Tungufoss smyglið,
svo og fleiri smyglmál sem upp
'hefir komizt um, benda til, og
ekki þætti mér ótrúlegt að allmik
ið meira káfemi eftir þessari leið,
en það sem lendir í höndum varða
laganna, þótt þeir séu farnir að
verða all aðgangsharðir. Það er
því nokkuð vafasamt, að miða
drykkju okkar íslendinga við
það magn sem ríkið selur, og held
ég enginn geri það í alvöru.
Heimabruggað áfengi og smygl
að, eru ólöglegar veigar, en þó
er það svo, að það er að mestu á
valdi löggjafans, hversu mikil á-
herzla er lögð á að ná áfengi eft
ir þessum leiðum, sem alltaf
standa opnar, að minnsta kosti
sú leiðin að brugga, því það sem
þarf af aðkeyptu efni fæst í
hverri matvörubúð um land allt,
en aðferðin auðveld og auðlærð,
þá er heldur ekki vandi, að fá
góð og heppileg tæki, á þessari
öld tækninnar. Það er mjög nauð
synlegt að þeir sem um áfengis-
mál fjalla geri sér þessar stað-
reyndir fullkomlega Ijósar.
Ég er þeirra skoðunar, eftir því
sem mér finnst „stemningin" vera
hjá okkur í áfengismálum, að ef
verulegar hömlur væru lagðar á
sölu áfengis í dag, eða áfengi
hækkað í verði, frá því sem nú er,
að þá kölluðum við yfir okkur
brugg og smygl í stórum stíl, og
væri það óstand sínu verra en
við búum við, því nú hefir þó
ríkið þann möguleika, að bæta
að nokkru það, sem áfengið eyði-
leggur, með tekjum af áfengissöl-
unni. En hér er hinu opinbera
sannárlega mikill vandi á hönd-
um, því það þýðir ekki að segja
við okkur í dag. Nú hættið þið að
drekka og fáið ekki meira brenni
vín, það er vonlaust.
En þarf þá nokkuð að segja eða
gera í þessum málum, er þetta
ekki alt í lagi eins og er? Ég tel
að meirihluti þjóðarinnar, jafnvel
stór meiri hluti telji það ekki í
lagi, og þrái og fagni hverri breyt
ingu til hins betra. Hver er sá
sem ekki telur drykkjuskap ungl
inga alvarlegt mál, en engum
dylst að hann fer nú ört vaxandi
og hver er sá eða sú, faðir eða
móðir, systir eða bráðir, sem ó-
drukkinn horfi á efnilegt æsku-
fólk veltast um á almannafæri
fullt og ósjálfbjarga, æpandi og
skrækjandi með flöskuna á lofti,
hver horfir á það án þess að kom
ast við og óska annars?
Enginn, um alla tíma enginn.
Þetta er ekki svona vont, kann
einhver að segja, sem ekki hefir
að neinu leyti kynnst þessum
málum einhver sem tekur fram
flöskuna þegar góðan gest ber að
garði, og umgengst hana þannig,
að báðum er til ánægju en eng
um til ama og þannig er með
meirihluta þeirra, sem áfengis
neyta.
En því miður þá er hitt líka
staðreynd, staðreynd sem við meg
um ekki ganga fram hjá, því að
það er æskan, sem á að erfa land
ið en ekki Bakkus.
En hvers vegna er þetta svona?
Er það vegna galla á núverandi
áfengislöggjöf? Er hægt að bæta
ástandið með bættri áfengislög
gjöf? Það kann að vera, en ég
held þó ekki, aðeins eitt getur
bætt ástandið og lyft æskunni
upp úr drykkjuskap, eða þeim
hluta hennar, sem Bakkus hefir
náð tökum á, það er almennings-
álitið, og alveg sérstaklega gæti
það orðið varnarveggur á leið að
drykkj uskapnum.
Meðan það er fínt á æðri stöð
um að drekka, þá er drukkið.
Meðan það er talið viðeigandi
og riddaralegt, að kasta hnútum
að bindindismönnum, jafnvel frá
æðri stöðum, já, þá vill æskufólk
ekki vera bindindisfólk. Meðan
það er talin málsmót að menn
geri þetta eða hitt í fylliríi, og
því afsakanlegra, já, þá er ekkert
að því að vera fullur og skríða
niður á svið skepnunnar.
Meðan það er ekki talinn neinn
kostur á einum manni, að vera
bindindismaður, og hann er ekki
betur séður í opinberum stöðum,
heldur en sá sem drekkur, þótt
í hófi sé, þá er það ekki útaf
fyrir sig mikil hvatning til að ger
ast bindindismaður.
Það þarf að hefja áróðursher
ferð gegn áfengi, í skólum, út-
varpi, og blöðum, og taka kvik-
myndatæknina í þágu þess áróð
uí-s. Það þarf að sýna þjóðinni á
tjaldinu hvernig ástandið er í
Tilkynning
Bræðrafélag Óháða safnaðarins hefir hug á að stór-
auka starfsemi sína á næstunni. Því er heitið á, alla
karla í söfnuðinum að ganga í félagið og gefst mönn-
um kostur á að sækja skemmtikvöld í félaginu, fé-
lagsvist o. fl. laugardaginn 11. marz kl. 8,30 e.h. í
Kirkjubæ við Háteigsveg og skrá sig í félagið.
Allt safnaðarfólk velkomið.
Stjórn Bræðrafélags Óháða safnaðarins
áfengismálunum, og segja þar
hvorki of eða van, heldur raun-
veruleikann í sinni siðlausu nekt.
Það þarf að kvikmynda ferðir
eins og Þórsmerkurferðina sem
lýst var í útvarpsþættinum,
„Heima og heiman“ 14. ágúst s.l.,
og til samanburðar, ferðir eins og
þær er Birgir Kjaran lýsir í sinni
ágætu bók, Fagra land. Kvik-
mynda danssamkomur eins og
þær sem lýst hefir verið í ná-
grenni Reykjavíkur, og þarf ekki
nágrenni Reykjavíkur til.
Kvikmynda slysin, sem áfengið
veldur á ölum sviðum okkar
mannlífs. Kvikmynda hvernig
áfengið lokkar unglinga út á
glæpabrautina, og þannig mætti
endalaust telja, en sum af þessum
dæmum, sem fyrir koma eru svo
ljót, að vafasamt er, að það sam
ræmdist siðmenningunni að sýna
þau á tjaldinu.
En ef slík herferð væri hafia
og henni fylgt eftir, ásamt hjálp
við þá sem hjálparþurfar væru,
þá mundi almenningsálitið breyt
ast, en það er það sem við þurf*
um. 'u
En hvað um bjórinn?
Frjáls sala á bjór, og með þeiní
frjálsu leiðum, sem hann mundi
fljótlega fá, þótt ekki væru all
ar lögboðnar, inn á hvert heim-
ili þau áhrif held ég væru svip-
uð og hella olíu á eld, miðað við
það viðhorf, sem æskan virðist
nú hafa til áfengis.
Eg hef nokkuð fylgzt með því,
sem hefir verið rætt og ritað um
þetta mál á opinberum vettavngi,
og það sem hefir mest vakið at-
hygli mina, og er þess valdandi
að ég skrifa þetta, er það, hve
mjög þeir bjór vinir, gera sér
far um að láta það koma fram f
umræðunum, hvaða álit þeir
hefðu á góðtemplurum og bind-
indisfólki, en eftir þeim lýsing-
um mundi margur ætla, sem ekk
ert þekkti til, að hér væri um ein
hvern óaldarflokk að ræða, sem
með kreddum sínum og fordóm-
um svifti okkur sjálfsögðum
mannréttindum og þjóðargæfu,
samanber ummæli stjórnarráðs-
fulltrúans í útvarpinu 23 jan., f
þættinum um Daginn og veginn.
Annar frummælandinn á um-
ræðufundi stúdenta, hvað hafa
komizt svo að orði, að því er
Mogunblaðið segi 24. jan.: Að
sem heild hefði góðtemplararegl
an orðið sér til stór skammar í
áfengismálum. Þetta eru bara tvö
dæmi, svo eitthvað sé nefnt, en
þannig er tónninn, og ef þessir og
aðrir málsvarar bjórsins, gætn
svo um leið, leitt æskuna að bjór
lindinni, og boðið henni af að
bergja sér til uppörvunar gegn
bindindisfólki, þá er líklegt að
stjórnarráðsfulltrúinn og skoðana
bræður hans, ef einhverjir eru,
fengju þau sjálfsögðu mannrétt.
indi, og þjóðargæfu, sem hanr»
telur að bindindisstarfsemin hafi
frá þjóðinni tekið.
En það verður ekki! Á umræðu
fundi stúdenta sem fyrr getur,
kom fram rödd æskunnar, Ómar
Ragnarsson. Morgunblaðið birtir
eftir honum ummæli hans 24. jan.
og leyfi ég mé að hafa það eftir
orðrétt:
„Ómar Ragnarsson sagðist vilja
láta rödd æskunnar heyrast i
þessum umræðum. Það gilti uiu
öll rök í svona máli að þau vær|
ekki hægt að flokka undir ákveð
in lögmál. Við gætum þvi ekki
vitað hvort bjórinn yrði til góða
eða ills, og einmitt þess vegna
ættum við ekki að taka á okkur
áhættuna af því að leyfa hann**.
Þetta er skynsamlega mælt, og
vonandi mælir svo öll okkar
æska, og það er skylda okkar
allra að taka undir þessa rödd, og
hjálpa æskunni að forðast bjór-
inn, en ekki halda honum að
henni.
Látrum 5. febrúar 1961,
Þórður Jónsson.