Morgunblaðið - 15.03.1961, Blaðsíða 2

2
MORGVNBLAÐ1Ð
MiðviKudagUr 15. marz 1961
— Alþingi
Framh. af bls. 1
Framsóknar í landhelgismálinu,
sem hann kvað eins konar kapp-
hlaup við kommúnista um það
hvor flokkurinn gæti sýnt óábyrg
ari afstöðu. XJm þá fullyrðingu
þeirra, að með samkomulaginu
værum við að afsala okkur öllum
rétti til frekari útfærslu sagðist
Jónas vilja vekja athygli á um-
mælum framsóknarþingmannsins
Jóns Skaftasonar í umræðum á
Alþingi á dögunum, þegar hann
lýsti því yfir, að hann gæti ekki
tekið undir þessa kenningu.
Að lokum sagði Jónas, að van-
trauststillaga stjórnarandstæð-
inga væri andvana fædd, enda
færu vinsældir stjórnarinnar ört
vaxandi.
Lausnin bægir
hættunni frá
Pétur Sigurðsson vék fyrst að
þeirri fullyrðingu Eðvarðs Sig-
urðssonar í útvarpsumræðunum,
í fyrrakvöld, að t.d. lækkanir á
vöruverði yrðu metnar til jafns
við hækkað kaupgjald. Taldi Pét-
ur reynsluna sanna, að þessu
væri ekki að heilsa, kommúnist-
ar væru aðeins til viððræðu um
kauphækkanir.
Lausn fiskveiðideilunnar við
Breta var nauðsynleg, sagði Pét-
ur, til þess að fyrirbyggja þá
hættu, sem íslenzkum sjómönn-
um var búin í viðureigninni við
brezku herskipin.
Benti Pétur á, að kommúnistar
hefðu fyrst og fremst staðið gegn
lausn deilunnar og viljað halda
henni áfram til þess að fslending
ar segðu sig úr Atlantshafsbanda
laginu, eyðileggja markaði, sem
væru að skapast í V-Evrópu og
yrðu bundnir við járntjaldslöndin
í viðskiptalegu og stjórnmálalegu
tilliti.
Unnið að mörgum
framfaramálum
Jóhann Hafstein ræddi allýt-
arlega um feril vinstri stjórnar-
innar og viðskilnað og aðdrag-
ímdann að myndun núverandi
ríkisstjórnar. Síðan vék hann að
verkefnum ríkisstjórnarinnar og
minnti m.a. á, að hún hefði leið-
rétt gengisskráninguna, tvöfald-
að framlög til almannatrygginga
beitt sér fyrir stórfelldum um-
bótum í skattamá'.um. komið á
nýrri skipan gjaldeyris- og inn-
flutningsmála og afnumið vísi-
tölukerfið. Þá hefði stjórnin hlut
ast til um setningu nýrrar banka
löggjafar og eflt stofnlánadeild
sjávarútvegsins verulega.
Um lausn fiskveiðideilunnar
sagði Jóhann, að hún væri að
öllu leyti í samræmi við yfirlýs
ingu Alþingis frá 5. maí 1959.
Með samkomulaginu féllum við
ekki frá neinum kröfum heldur
fengjum viðurkenningu á kröf-
um okkar og byggjum þá þjóð,
sem reynzt hefur okkur mestur
þrándur í götu í landhelgismál-
inu, undir frekari útfærslu okk-
ar.
Þá benti Jóhann á það, að ef
12 mílurnar hefðu verið sam-
þykktar á Genfarráðsteínur.um,
eins og við studdum, þá hefði
verið hægt að tala um, að við
hefðum bundið hendur okkar, en
nú héldum við dyrunum opnum
til frekari útfærslu.
Bætt lífskjör
Gunnar Thoroddsen fjármála-
ráðherra sagði, að eftir fall og
við valdatöku núverandi ríkis-
stjórnar hefði öllum skyniborn
um mönnum verið það Ijóst, að
lífskjör þjóðarinnar hlytu að
versna um sinn, hvaða leið, sem
valin yrði. Sú leið hefði verið
valin, sem um leið hefði tryggt
grundvöU bættra lífskjara í fram
tíðinni. Vegna efnahagsráðstaf-
ana ríkisstjórnarinnar væri nú að
skapast grundvöllur, sem unnt
væri að byggja á nýjar framfar-
ir og bætt lífskjör þjóðarinnar.
Kauphækkanir væru ekki einhlít
ar til þess að bæta kjör fólksins,
sagði fjármálaráðherra, þar
kæmi margt fleira til. Og þær
gætu m. a. s. verið skaðlegar, ef
þær kæmu af stað víxlhækkun-
um kaupgjalds og verðlags. Kjör
fólksins væri hægt að bæta á
margan annan og varanlegri hátt.
Þá svaraði fjármálaráðherra ó-
maklegum ummælum Finnboga
Rúts Valdimarssonar um Bjarna
Benediktsson dómsmálaráðherra
í umræðunum í fyrrakvöld. Sagði
hann, að Bjarai Benediíktsson
hefði unnið að þessu velferðar-
máli þjóðarinnar ósleitilega allt
frá því, að hann fyrst varð ut-
anríkisráðherra, og nú síðast
hefði hann unnið að framgangi
málsins ásamt forsætisráðherra
og utanríkisráðherra af festu og
þjóðhollustu og raunsæi.
Fullmikil bjartsýni
Gísli Guðiwundsson ræddi í upp
hafi ræðu sinnar um landhelgis-
málið og málþóf stjórnarandstæð
inga á Alþingi á dögunum. Kvað
hann það hafa verið fullmikla
bjartsýni hjá ríkisstjórninni að
ætlast til þess, að þeir þingmenn,
sem ekki höfðu haft neina að-
stöðu til þess að fylgjast með
samningunum tækju því umræðu
laust og án þess að bera fram
við þá breytingartillögur, og sér
staklega þegar ljóst væri, að ná
hefði mátt betri samningum eða
komast alveg af án samninga.
Um verk ríkisstjórnarinnar yf-
irleitt sagði Gísli, að henm hefði
mistekizt að verulegu leyti við
allt, sem til góðs hefði getað horft
en tekizt það, sem síður skyldi.
Einar Olgeirsson talaði um
mjúkmælgi ráðherra í þessum
umræðum en ofstopa annarra
ræðumanna stjórnarliðsins, sem
ekki hefðu tekið til máls fyrr en
nú um þau þýðingarmiklu mál er
til umræðu væru. Þá sagði Einar
að stolið hefði verið stórfé af
launþegum með efnahagsráðstöf-
unum ríkisstjórnarinnar og að
þeir yrðu nú að þola þyngri bú-
syfjar en af nokkurri annarri
ríkisstjórn, sem framkvæmdi
gripdeildir og rán af verkalýðn-
um, en kastaði milljónum í gæð-
inga sína. Þá væri stjórnin að
beygja íslenzka þjóð undir er-
lent vald, fsland væri svívirt og
gert að undirlægju erlends valds.
Verndun lífs og öryggis
Benedikt Gröndal svaraði mál-
flutningi Lúðvíks Jósepssonar og
sagði að hann berðist nú fyrir
minkun landhelginnar og segði að
12 mílna landhelgi stæðizt ekki
fyrir neinum dómstóli.
Benedikt benti á að kommún-
istaríkin vildu ekki viðurkenna
Alþjóðadómstólinn í einu né
neinu. Leiddi hann síðan rök að
því að dómstóllinn væri skipaður
ekki síður mönnum frá þeim þjóð
um er væru fslendingum hlynnt í
landhelgismálinu en andstæðing-
um þeirra. Þá kvað hann skyldu
hverrar ríkisstjórnar að vernda
framar öllu líf og öryggi lands-
manna með því að leysa málin
með friði, eins og núverandi ríkis
stjórn hefði gert.
Skúli Guðmundsson taldi Fram
sóknarmenn ekki vera þá fyrstu
er hefðu haft samstarf við komm-
únista. Hann kvað núverandi
stjórn ekki hafa staðið við loforð
þau, sem hún hefði gefið með
efnahagsráðstöfununum í fyrra.
Þá kvað hann stjórnina hafa ósk-
að eftir vinnufriði og fengið hann
í heilt ár. Skúli sagði að ekki
hefði þurft að semja við Breta,
þeir hefðu verið búnir að tapa
málinu. Hann kvað réttindaafsal-
ið um að víkka út landhelgina
einhliða vera það hættulegasta
í þessum samningi, sem við Breta
hefði verið gerður.
Hvers vegna ekki
þjóðaratkvæðagreiðslu?
Hannibal Valdimarsson sagði,
að það væri einkenilegr, að rík-
istjórnin skyldi ekki vilja fallast
á þjóðaratkvæðagreiðslu um sam
komulagið við Breta, úr því að
hún væri svo viss um, að það
væri stærsti stjórnmáiasigur
þjóðarinnar. Ríkisstjórni.i ætti
þá ekki að þurfa að óttast, að
þjóðin kynni ekki að meta verk
hennai.
Þá ræddi Hannibal nokkuð um
kjaramál. Sagði hann það stefnu
Alþýðusambands íslands að ná
kjarabótum án verkfalla. Hins
vegar skorti mjög á vilja til þess
jhjá rlkisstjóminni og reynsla
síðustu vikna sannaði, að svo
væri. — Að lokum sagði Hanni-
bal ,að kauphækkanir væru ó-
umflýjanlegar, það væri réttlæt-
iskrafa, sem öll þjóðin styddi.
Eggert ÞorsteinSson kvað and-
stæðinga stjórnarinnar aðeins
vilja berjast fyrir óbreyttu hættu
ástandi í landhelgismálinu. Frá
þeim hefði engin tillaga komið í
þessu máli og þeir hefðu ávallt
borið því við að þeim bæri ekki
að vísa stjórninni veginn.
Þá ræddi Eggert um nauðsyn
uppbyggingar nýrra atvinnuvega
og aukins fjármagns til stóriðju.
Kreppa framundan
Þórarinn Þórarinsson svaraði
fyrirspurnum Gylfa Þ. Gíslason-
ar frá því í gærkvöldi með því að
vitna til samþykktar miðstjórnai
Framsóknarflokksins um fram-
fara og framleiðslumál er hún
hefði nýlega afgreitt.
Þá sagði Þórarinn að vopn það
sem nú væri beitt gegn Fram-
sóknarmönnum um að þeir væru
ánetjaðir kommúnistum væri hið
sama og einræðisherrar víða um
heim notuðu gegn frjálslyndum
framfaramönnum í löndum sín-
um. Kvað hann Framsóknarmónn
um borin á brýn kommúnismi að
eins af því að kommúnistar ættu
samstöðu með þeim gegn þeirri
afturhalds- og stöðvunarstefnu,
sem núverandi stjórn fylgdi.
Þórarinn kvað stórfellda
kreppu framundan ef ekkert yrði
gert í efnahagsmálunum.
Lúðvík Jósefsson taldi að
stöðug framleiðsluaukning hefði
verið í landinu í tíð vinstri
stjómarinnar og stöðug upp-
bygging þá hefði valdið nokkr-
um gjaldeyrisörðugleikum í
bili.
Viðreisnin hefði hins vegar
valdið stöðvun á öllum sviðum,
verkbönnum og verkföllum. Þá
kvað hann gjaldeyrisskuldir
hafa vaxið um hundruð milljóna
á fyrsta ári viðreisnarstjómar-
innar.
Lúðvík kvað okkur hafa tap-
að þessum leik í átökunum við
Breta, en næsta stjórn myndi
rifta þessum samningi. — Við
höfum ekki tapað landhelginni,
því þjóðin á eftir að kveða upp
sinn dóm.
Þess vegna á stjórnin að
víkja.
Vildi ekki sleppa
herskipunum
Emil Jónsson var síðastur á
mælendaskrá við umræðurnar.
Vitnaði hann í upphafi ræðu
sinnar orðrétt í ræðu Lúðvíks
Jósefssonar þar sem hann sagð-
ist ekki hafa verið á móti því
að semja við Breta um að þeir
mættu í eitt, tvö, eða þrjú ár
veiða áfram undir herskipa-
vernd.
Hann kvað málflutning stjórn
arandstæðinga hafa markast af
því að þeir vildu stjórnina
feiga, en ekki af því málefni,
sem til umræðu væri.
Hann kvað Framsókn hafa
forðast að taka málefnalega af-
stöðu. Hún hefði á sínum tíma
samþykkt að gera sömu tilboð,
sem hún nú teldi höfuðglæp að
semja um.
Við lok ræðu sinnar rakti i
Emil þau mál er núverandi
stjórn hefði samið xun, er hún
tók við völdum. Benti hann á
að þau hefðu ýmist náð far-
1 sælli lausn, eins og landhelgis-
! málið og efnahagsmálin, ef
j stjórnarandstöðinni tækist ekki
í verkalýðshreyfingunni að véla
þar um, eða að þau væru nú
í deiglunni.
j Umræðunni lauk laust fyrir
miðnætti, en atkvæðagreiðslu
var frestr*'
Z' NA /S hnú/ar / 5“ V 50 hnútor X Snjókomo 9 06i \7 Skúrir K Þrumur WÍ'Z, Kuldaskil Hitaski/ HH»» | L&LcsaÍ |
Veðurhorfur á miðnætti:
Suðvesturland og miðin:
Vaxandi A-átt, hvassviðri og
slydda með morgni, eft geng-
ur í SA-átt, lygnir og hlýnar.
Faxaflói og Breiðafjörður
og miðin: Vaxandi A-átt, all-
hvass og snjókoma með
morgninum. Gengur í SA-
átt, lygnir og hlýnar.
Vestfirðir og miðin: NA-
kaldi og snjóél í nótt, geng-
ur í allhvassa A-átt með
snjókomu eða slyddu.
Norðurland til Austfjarða
og miðin: Hægviðri og bjart
viðri í nótt en vaxandi A-
átt og víða snjókoma síð-
degis.
Suðausturland og miðin:
Vaxandi SA-átt og snjókoma
með morgninum, síðar SA-
kaldi og þíðviðri.
E N N þá er háþrýstisvæði
yfir Frakklandi og Bretlands
eyjum en grunn lægð yfir
hafinu suðvestur af íslandi
— eins og kortið ber með
sér, en djúp lægð milli Jan
Mayen og Lófót í Noregi.
Á Jan Mayen er NV-storm-
ur og snjókoma með 9 stiga
frosti. í Lundúnum er 14 st.
hiti, en 13 st. frost á Gander
flugvelli í Nýfundnalandi. í
New York er 2 st. hiti. —
Lægðin suðvestur af íslandi
þokast NA-eftir og má því
búast við austlægri átt hér
á næstunni.
Krúsjeff segir
ekki langt undan
að Rússar sendi mann út í
geiminn
Moskva, 14. marz
(Reuter-NTB-AFP )
KRÚSJEFF forsætisráð-
herra Sovétríkjanna sagði í dag
í ræðu, að sá dagur væri ekki
langt undan, er Rússar sendu
mann út í geiminn. Ræðu þessa,
sem var útvarpað um vgervöll
Sovétríkin, fiutti hann á ráð-
stefnu landbúnaðarverkamanna í
Akmolinsk í Kasakhstan.
Krúsjeff sagði, að afrek Rússa
á sviði geimrannsókna væru ár-
angur sköpunargleði og iðni
frjálsrar þjóðar — árangur sósíal
ismans.
— Við lifum á góðum tímum,
félagar, sagði forsætisráðherrann
— bæði á jörðu og hinum tak-
markalausa himingeimi eru djörf
ustu vonir mannsins að verða að
veruleika.
• Tillitssemi og sjálfsafneitun
Árangur í landbúnaðinum,
kvað Krúsjeff mega þakka tillits-
semi og sjálfsafneitun rússnesku
þjóðarinnar og þó framar öllu
hinna kommúnísku æskumanna,
sem í hundraðatali hefðu yfirgef
ið góðar stöður og heimili sín til
þess að halda til austurhéraðanna
og hefja jarðrækt, — á steppun-
um í Kasakhstan.
Jafnframt gagnrýndi Krúsjeff
mjög þá menn, sem hefðu staðið
gegn áætlunum hans um land-
búnaðinn í upphafi. Hann réðist
einnig í ræðu sinni á drykkju-
menn og kvað einu lækningu sem
þeim hæfði, að reka þá úr flokkn
um og láta þá vinna.
Krúsjeff minntist á hinar tíðu
skiptingar á mönnum í embætt-
um og taldi óheppilegt að þær
yrðu of tíðar. í her, sagði Krús-
jeff er nauðsynlegt að gefa skip-
anir, en á svo friðsamlegu sviði
sem jarðyrkju ætti fremur að
hvetja fólk en þvinga til að vinna
Jafnvel hesturinn gerir ekki sitt
bezta ,þegar hann er pískaður
— hvað þá maðurinn, sagði for-
sætisráðherra Sovétríkjanna.
Verkfall í Frakk’andi
PARÍS, 14. marz. (Reuter). —
f dag hófu opinberir starfsmenn
verkfall, sem standa á í 24 klst.
til áréttingar kröfum þeirra um,
að lágmarkslaun verði fimm
hundruð nýfrankar á mánuði og
greiðslukerfi opinberra starfs-
manna verði tekið til gagngerrar
endurskoðunar.
Verkfall þetta nær til um einn
Dagskrá Alþingis
DAGSKRA sameinaðs Alþingis í dag
kl 1,30: Vantraust á ríkisstjórnina,
(Atkv.gr.)
Dagskrá efri deildar I dag: 1. Verk-
stjóranámskeið, 3. umr. 2. Iðnaðar-
málastofnun íslands, 2. umr. 3. Fjár-
öflun til íþróttasjóðs, 1. umr. 4. Jarð-
göng á þjóðvegum, 2. umr.
Dagskrá neðri deildar í dag: 1. Seðla
banki Islands, (Atkv.gr,). 2. Lands-
banki Islands, (Atkv.gr.). 3. Fram-
kvæmdabanki Islands, (Atkv.gr.). 4.
Útvegsbanki íslands, (Atkv.gr.). 5.
Rikisábyrgðir, (Atkv.gr.). 6. Lánasjóð
ur íslenzkra námsmanna, (Atkv.gr.).
7. Stofnlánadeild sjávarútvegsins, Frh.
2. umr. 8. Lögreglumenn. 2. umr. 9.
Sóknargjöld, 3. umr.
ar milljónar manna, og stöðv-
aðist því nær öll þjónusta í dag,
allt frá greftrunum til símaþjón
ustu. Engin umferð var um Orly
flugvöllinn í dag og ferjur frá
Dunkirk til Englands stöðvuð-
ust. Tollþjónar leyfðu ferða-
mönnum að fara út og inn fyrir
landamærin að vild án nokkurra
ar toliskoðunar. Póstþjónustan
stöðvaðist með öllu og miklar
truflanir urðu á símasambandi
við önnur lönd. Hins vegar má
heita að samgöngur séu eðlileg-
ar svo og gas og rafmagn.
Um það bil sex þúsundir verk-<
fallsmanna gengu fylktu liði frá
Ráðhúsi Farísar til aðseturs fjár-
málaráðuneytisins. Báru þeir
kröfuspjöld og sungu kröfur sín-
ar um hærri laun. Er nefnd verk
fallsmanna hafði gengið á fund
ráðherra, dreifðist hópurinn með
spekt.