Morgunblaðið - 05.04.1961, Blaðsíða 12

12
r
MORGVNBLAÐtÐ
Miðvikudagur 5. apríl 1961
JlliomimM&foíifo
Utg.: H.f. Arvakur, Reykjavík.
Franikvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sírai 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
„FJANDMAÐUR FÓLKSINS"
að er gömul og ný saga að
málgögn kommúnista,
bæði hér á landi og annars
staðar, leggja mikla áherzlu
á að stimpla andstæðinga
sína sem „fjandmenn fólks-
ins“, „óvini verkalýðsins”,
„verkalýðsböðla“ o. s. frv. Á
þessu er síðan staglast ár
eftir ár og áratug eftir ára-
tug.
Nú er svo komið að jafn-
vel kommúnistar sjálfir við-
urkenna að þessar nafngiftir
hafi fyrst og fremst verið
notaðar innan ríkja sovét-
skipulagsins, sem skálkaskjól
til þess að hefja grimmdar-
legar ofsóknir og útrýming-
arherferðir gegn hverjum
þeim, sem ekki vildi lúta
boði og banni flokksstjórnar-
innar. Var Nikita Krúsjeff
sérstaklega opinskár um
þetta atriði er hann flutti
hina frægu afhjúpunarræðu
sína um Stalin á 20. þingi
Kommúnistaflokks Sovétríkj
anna í febrúarmánuði árið
1956. Komst Krúsjeff þar m.
a. að orði á þessa leið:
„Stalin var upphafsmaður
hugtaksins „fjandmað<ur
fólksins“. Sú nafngift gerði
það fyrirfram óþarft að
sanna nokkra fræðilega villu
manns eða manna, sem við
var deilt. Sú nafngift gerði
það unnt, að beita grimmi-
legustu kúgun og brjóta all-
ar reglur hins byltingarsinn-
aða réttarfars við hvern
þann, sem á einn eða annan
hátt greindi á við Stalin, var
grunaður um fjandsamleg
áform eða hafði fengið á sig
miður gott orð. Þetta hug-
tak, „fjandmaður fólksins“,
útilokaði raunar alla fræði-
lega baráttu, já, meira að
segja alla möguleika á því
að láta skoðanir sínar í Ijós
á nokkru máli, jafnvel þótt
það væri ekki nema hagnýts
eðlis. Andstætt öllum gild-
andi réttarreglum varð
„játning" hins ákærða sjálfs
í reynd svo til eina sönnunin
um sekt hans, sem notuð varð.
En eins og síðari rannsóknir
hafa leitt í Ijós fékkst sú
„játning“ með líkamlegri
þvingun við hinn ákærða“.
Það er rétt að íslenzkur
almenningur hafi þess ský-
lausu yfirlýsingu núverandi
forsætisráðherra Sovétríkj-
anna í huga, þegar komm-
únistadeildin hér á Islandi
hamrar nú sem ákafast á
þeirri staðhæfingu að and-
stæðingar hennar séu „óvin-
ir verkalýðsins" og „fjand-
menn fólksins“. Gamla sag-
an er aðsins að endurtaka
sig.
FLÓTTINN FRÁ
AUSTUR-ÞÝZKA-
LANDI
íðan síðari heimsstyrjöld-
inni lauk og leppstjórn
Rússa tók við völdum í
A-Þýzkalandi, hafa hvorki
meira né minna en 4 milljón-
ir manna flúið þaðan til
Vestur-Þýzkalands. Nú í
páskavikunni flúðu þaðan
um 7 þúsund manns. Talið
er að nokkuð hafi verið
slakað á landamæraeftirlit-
inu, sem að öllum jafnaði
er mjög strangt og þessvegna
hafi þessi mikli fjöldi fólks
getað notað tækifærið til
þess að flýja kúgunina og
eymdarástandið, sem ríkir í
Austur-Þýzkalandi undir
stjórn kommúnista.
Þessi gífurlegi flótti fólks-
ins undan sovét-skipulaginu
talar vissulega engu tæpi-
tungumáli um ástandið þar.
Hvers vegna skyldi fólkið
vera að flýja heimili sín og
eignir, oft ættingja sína,
vini og venzlamenn, ef það
byggi við allsnægtir og ör-
yggi? Nei, sannleikurinn er
sá, sem allur hinn frjálsi
heimur gerir sér ljósan, að
sovét-skipulagið hefur leitt
kyrrstöðu og þrengingar yfir
fólk þeirra landa, sem við
það búa, á sama tíma og stór
kostleg uppbygging, fram-
farir og umbætur á lífskjör-
um hafa orðið í löndum hins
frjalsa heims. Hvergi ■ eru
andstæðurnar sennilega þó
eins greinilegar í þessum
efnum og einmitt í Austur-
og Vestur-Þýzkalandi.
VÍXLSPOR
DE GAULLE
^stæða er vissulega til þess
að harma þá ákvörðun
stjórnar de Gaulles, að neita
að borga hluta Frakklands
af kostnaðinum við aðgerðir
Sameinuð'u þjóðanna í
Kongó. Enda þótt de Gaulle
greini nokkuð á við forystu-
menn Sameinuðu þjóðanna
um það, hvernig hagkvæm-
ast hefði verið að haga frið-
UTAN UR HEIMI

Kissinger
ráðunautur Kennedys í land-
varnarmálum
unaraðgerðum samtakanna,
þá réttlætir það ekki þessa
ákvörðun hans. Hinn lýð-
ræðissinnaði heimur hefur
slegið skjaldborg um samtök
Sameinuðu þjóðanna og
freistar þess eftir meg«i að
gera þær færar um að gegna
hinu þýðingarmikla hlut-
verki sínu. Rússar og lepp-
ríki þeirra hafa hins vegar
gert allt sem í þeirra valdi
hefur staðið til þess að rífa
Sameinuðu þjóðirnar niður
og láta þær vonir bresta,
sem byggðar voru á mögu-
leikum þeirra til þess að
tryggja frið og öryggi í
heiminum. I samræmi við
þessa viðleitni sína, hafa
Rússar að sjálfsögðu neitað
að taka þátt í greiðslu kostn-
aðar við aðgerðirnar í
Kongó. En það sæmir Frökk-
um illa að fylgja fordæmi
sovétstj órnarinnar.
ÚRSLIT BELGISKU
KOSNINGANNA
17" osningarnar í Belgíu höfðu
ekki í för með sér mikl-
ar breytingar á skipan þings-
ins. — Kaþólski flokkurinn,
sem haft hafði stjórnarfor-
ystuna, tapaði þó 8 þingsæt-
um í fulltrúadeildinni og 6 í
efri deildinni. Jafnaðarmenn,
sem haft höfðu forystu um
hina ofsalegu andstöðu gegn
sparnaðartillögum ríkisstjórn
arinnar, stóðu í stað. —
Kaþólski flokkurinn er
áfram langsamlega stærsti
stjórnmálaflokkurinn í land-
inu og Frjálslyndi flokkur-
inn, sem studdi stjórn Ka-
óólska flokksins, heldur svo
til óbreyttu fylgi. Það eru
aðeins smáflokkar til hægri
og vinstri sem unnið hafa
lítillega á.
Stjórn Gastons Eyskens
hefur nú sagt af sér og allar
líkur eru til að framundan
séu miklir stjórnmálaerfið-
leikar í Belgíu. Margir telja
að. óhiákvæmileg sé sam-
stjóm Kaþólska flokksins og
jafnaðarmanna. Paul Henry
Soaak hefur nú að nýju tek-
ið við forystu Jafnaðar-
mannaflokks Belgíu. — En
hann er viðurkenndur mikil-
hæfur og dugandi stjórn-
málamaður. Forysta hans
nægði þó ekki til þess að
tryggja flokki hans aukið
fyigi-
’ÞAÐ ER sagt, að utanríkisstefna
Kennedys hins nýja Bandaríkja
forseta sé í deiglunni.
Aðstaða Kennedys á bessu
sviði virðist mjög ólík því sem
var þegar Eisenhower tók við
stjórnartaumunum 1952. Þá hafði
Eisenhower einn mann, John
Foster Dulles, sem hann lagði
allt sitt traust á í utanríkismál-
unum. —
Dulles virtist mjög sterkur á
þessu sviði, hann gnæfði upp
yfir alla aðra flokksmenn sína
í þekkingu á utanríkismálum og
hann virtist hafa svo að segja
fullkomið alræði á sviði utan-
ríkismálanna. Eisenhower bar
takmarkalaust traust til hans.
Þrátt fyrir þetta var Dulles
ekki svo sterkur á svellinu eins
og menn halda. Hann hafði beyg
af þinginu, þar sem republikanar
höfðu heldur ekki alltof mikinn
styrk, og reyndin varð sú, að
hann varð ekki fær um að koma
á sterkri stjórnarstefnu.
Þegar Kennedy nú kemur til
ríkis, hafa ýmsar hreyfingar og
skoðanir verið uppi í flokki hans
og ekki gott að segja hver þeirra
er sterkust. Kennedy skipar sem
utanríkisráðherra, Dean Rusk,
mann sem hann þekkti ekki per
sónulega áður. Sá stjórnmála-
maður, sem e.t.v. var áhrifamest
ur, Adli Stevenson, verður að
láta sér nægja að fá stöðu aðal-
fulltrúa Bandaríkjanna við SÞ.
Flóttamaður frá Þýzkalandi
Loks kemur þriðji maðurinn
hér við sögu, sem skipaður hefur
verið sérstakur ráðunautur for-
setans í öryggismálum þjóðarinn
ar. Hann heitir Henry A. Kissing
er og er að ætterni þýzkur Gyð-
ingur. Hann hefur mjög ákveðn
ar skoðanir í utanríkis- og land
varnarmálum, sem mörgum finn
ast sérkennilegar. Það er ekki
fjarri lagi, að litið sé á hann sem
háifgerðan öfgamann og óvíst er
að Kennedy fari mjög mikið eft-
ir hans ábendingum. Telja sumir
að forsetinn hafi skipað Kissing
er í þetta embætti til þess fyrst
og fremst að vera hinn vakandi
gagnrýnir, meðan rólegri og var
kárari menn eins og Rusk og
McNamara hafa verið skipaðir í
embætti utanríkisráðherra og
landvarnarráðherra.
í kosningabaráttunni studdist
Kennedy að vísu allmikið við
Kissinger, en vel má vera að að-
staðan sé önnur núna og Kennedy
láti hina óánægðu gagnrýnisrödd
ekki lengur ráða stefnu sinni.
Henry A. Kissinger er sem
fyrr segir af þýzkum Gyðinga-
ættum. Hann er fæddur árið 1923
í bænum Fúrth í Bæjaralandi.
Þegar hann var ungur drengur
flúði hann Þýzkaland, er Gyðinga
ofsóknirnar tóku að aukazt á
hinni svonefndu Krystalsnótt.
Komst hann til Bandaríkjanna.
Hann reyndist þar frábær náms
maður, en gekk í bandaríska her
inn á stríðsárunum, barðist m.a.
í Þýzkalandi og var í þeim her-
sveitum, sem fyrst mættu Rúss
um við Saxelfi vorið 1945. Hann
sannfærðist þá þegar um það, að
vináttan við Rússa myndi fljót-
lega kólna, því að einræði og
öfgar rússnesku kommúnistanna
virtist honum lítið skárra en
stjómarfar nazistanna.
Við Harvard-háskóla
Að stríðinu loknu hélt Kissing
er áfram námi og rannsóknum
í þjóðfélagsfræðum og vann sér
Henry A. Kissinger
brátt álit sem góður fræðimaður
á því sviði. Síðustu árin hefur
hann starfað sem prófessor í þj öð
félagsfræðum við Harvard-há-
skóla, en það er áberandi hva
Kennedy hefur leitað mikils liðsi
hjá prófessorum og öðrum fræðl
mönnum við þennan fræga há-
skóla.
Kissinger hefur langmest snú
ið sér að rannsóknum á sam-
skiptum Austurs og Vesturs og
ritað um það nokkrar bækur,
sem þykja ágætar í sinni röð.
Mesta athygli vakti bók sem
hann gaf út árið 1957 og nefnd-
ist: „Nuclear Weapons and For-
eign Policy“, sem þýðir Kjarn-
orkusprengjur og utanríkisstefna.
Bók þessi hefur haft mikil
áhrif á skoðanir Bandaríkja-
manna í utanríkis- og landvarna-
málum upp á síðkastið, þótt sum
ir telji að Kissinger gangi víða
of langt í henni. Bókin er vægð
arlaus gagnrýni á þá landvarnar
stefnu Eisenhowerstjórnarinnar,
sem byggðist fyrst og fremst á
atómvopnum.
Mótsagnakennd stefna
Þá kom ný bók út eftir Kiss-
inger fyrir skömmu sem nefndist
„The Necessity of Choiee“ —
Nauðsyn að taka ákvörðun. Þar
heldur hann áfram harðri gagn-
rýni á þá landvarnarstefnu sem
ríkt hefur og sýnir fram á ósam-
ræmi, já, algerar mótsagnir i
henni.
Meðal athugana Kissingers má
benda á þessar: — BandaríHn
hafa byggt landvarnarstefnu sína
á atómvopnum, en þeir reikna
þó ekki enn með því að Banda
ríkin myndu verðá fyrir neinu
tjóni í atómstyrjöld, og þeir eru
ekki í nokkrum vafa um að
sprengjuflugsv. Bandaríkjanna
myndu gereyða Rússlandi á
skömmum tíma ef til atómstyrj-
aldar kæmi. Þetta telur Kissing
er alrangt og hættulegt. Hanri
segir, að Rússar séu öflugri en
Bandaríkin á sviði atómvopna og
telur að Rússar myndu sigra i
slíkri styrjöld, jafnvel þótt Banda
ríkin gerðu fyrstu árásina.
Ástæðuna fyrir því að Banda-
ríkin og Vesturveldin eru veik
ari en Rússar á þessu sviði telur
Kissinger, að þau hafi í raun-
inni aldrei reiknað með því að til
atómstyrjaldar komi, sá mögu-
leiki er alls ekki kominn inn I
pólitískt hugmyndakerfi Vestur-
landabúa, meðan rússnesku vald-
hafamir hafa markvisst stefnt að
því að gera Rússland að kjarn-
orkustórveldi.
Rússar reyna takmarkaðar styrj-
aldir.
Þá tekur Kissinger til með-
ferðar þær hugmyndir í Harr’-
varnastefnu Bandaríkjanna, að
kjarnorkuvopnin séu svo hr^!'--
leg, að aldrei muni koma til
kjamorkustyrjaldar. En ]—n
segir að ef þessari skoðun sé ekki
dregin fullkomin ályktun í land-
vamastefnunni. Sé það rétt að
aldrei komi til kjarnorkusHrj-
alda, þá segir Kissinger, að Rúss-
um gefist færi á að koma af
Framh. á bls. 13.