Alþýðublaðið - 30.11.1929, Blaðsíða 2

2
ALÞ?ÐUB1SAB!B
Húsnæðismálið
rætt í bæjarstjórninn!.
Á bæjarstjórnarfundinumí í gær
benti Stefán Jóh. Stefánsson á,
ao nú væri það ótvírætt sannað, ,
sem jafnaðarmenn hafa Iöngum
haldið fram í bæjarstjórninni, að
húsnæðið í Reykjavík sé svo
dýrt, að það sé svo gallað og
svo mikill hörgull sé á því og
óhæfileg þrengsli, að á þvi verði
að ráða bót með beinum að-
gerðum ríkis og bæjar, en þessu
hafa íhaldsmenn jafnan and-
mælt áður. Nú hafi hús-
næðisrannsóknin og skýrsl-
urnar, sem gerðar hafa ver-
ið samkvæmt henni, fært óbrigð-
ular sönnur á, að fulltrúar Al-
þýðuflokksins hafa haft á réttu
að standa. Hafi nú og tekist sér-
staklega heppilega til, að hús-
næðisnefndin hafði þessar skýrsl-
ur fyrir sér, þegar hún skyldi
gera tillögur mn, hvort opinber
framlög skyldi veita til þess að
koma upp verkamannabústöðum
hér í borginni eða ekki.
Prátt fyrir þann ægilega sann-
leika, sem skýrslurnar sýna um
ónógar, dýrar og heilsuspillandi
íbúðir, hefir einn húsnæðisnefnd-
armanna, Pétur Halldórsson, þó
engu að síður skrifað álnaríangt
álitsskjal gegn því, að lögin um
verkamannabústaði verði látin
koma til framkvæmda hér í
Reykjavík. í skjali þessu segir
hann svo um húsnæðisástandið
i borginni:
„Skýrslur þær, sem gerðar hafa
verið nýlega að tilhlutun bæjar-
stjórnar, um húsnæði í Reykja-
vik, bera það að vísu með sér,
að ýmsir eiga við óheppilegt
húsnœði að búa í bænum.“ (Let-
urbr. hér.)
Þessi ummæli Péturs kallaði
St. J. St. að gera gælur við ó-
sómann.
Jón Ásbjörnsson taldi það
galla á lögunum urn verka-
mannabústaði, að þar er ekki
gert ráð fyrir eins herbergis í-
búðum. — St. J. St. benti á, að
það er þvert á móti mikill kost-
ur á lögunum. Sýndi hann fram
á, að það er óhæfilegt, að nokk-
ur fjölskylda þurfi að hírast í
ein'u herbergí, jafnvel hve fá-
rnenn fjölskylda sem er, sofa þar,
matast og dvelja að öllu leyti
í sama herberginu. Pessi mein-
ingamunur sýni bezí, hve gagn-
stætt Alþýðuflokksmenn og i-
haldssinnar líta á, hvers konar
íbúðir séu boðlegar alþýðu
manna.
Stefáp benti á, að nú væri þó
stigið merkilegt spor til þess að
bæta úr brýnustu þörf með íil-
lögu meiri hluta húsnæðisnefnd-
ar. Hins vegar yrði heilbrigðis-
nefndin vonandi fljótari að láta
bæta úr ástandi þeirra ibúða,
sem skýrslurnar sýna að eru
heilsuspillandi eða „vafasamar“,
eða banna íbúð í 'þeim ella, held-
ur en húsnæðisnefndin hefir ver-
ið, sem hefir látið 14 mánuði
líða frá því, að skýrslunum var
safnað, þangað til yfirlitsskýrsla
um heilsuspillandi íbúðimar var
gerð, — hefir látið íbúana hírast
í þeim í 14 mánuði eftir að þær
voru skoðaðar, áður en heilbrigð-
isnefndinni er skýrt frá ástand-
inu!
Haraldur Guðmundsson spurði:
Lítur húsnæðisnefndin svo á, að
starfi hennar sé lokið þegar
skýrslurnar eru gerðar og komn-
ar út? Og lítur bæjarstjórnin svo
á, að skýrslusöfnunin ein sé nóg?
Hvað á að gera við fólkið, sem
býr í heilsuspillandi íbúðunum?
Það dugir ekki að vísa að eins
tfl heilbrigðisnefndarinnar. Hún
getur að vísu bannað þessar í-
búðir, en ekki útvegað aðrar í
'þeirra stað. Ég hafði vonast eft-
ir ,'því, sagði hann, að húsnæðis-
nefndin benti á ráð til að bæta
úr þessu. — Skýrslusöfnunin um,
hvaða íbúðir eru óhæfar og
heilsuspillandi, var nauðsynja-
verk. Þá skýrslu þarf að prenva
og senda inn á hvert einasta
heimili í Reykjavík. En getur
bæjarstjórnin látið við svo búið
sitja? — Á þriðja hundrað hættu-
legar íbúðir!
Haraldur benti á ýms dæmi úr
þessari skýrslu, lýsingu skoðun-
armanna á einstökum íbúðum:
Dimm, rakasöm, köld, loftlítil og
í lélegu standi o. s. frv. — Var
sérstaklega athyglisvert, hvernig
Knútur borgarstjóri og Jón Ás-
björnsson tóku þessum lýsingum.
Þeir gömnuðu sér og hlógu að
þeim eins og skemtilestri. Og
borgarstjóri kvað mesta óþarfa
að vera að finna að miklum
hluta af þessurn íbúðum, taldi
þær jafnvel góðar! Þó kom upp
úr bonum, að ekki höfðu allar
óhæfilegu íbúðirnar verið taldar
í skýrslunum. Þannig hefði síðan
skýrslunum var safnað orðið að
endumýja annað Selbúðahúsið,
sem var ófært til íbúðar og var
þó ekki talið með heilsuspillandi
íbúðunum, jafiivel ekki þeim
„vafasömu". —
Það hefir lengi verið vani i-
haldsmanna í bæjarstjórn
Reykjavíkur að bera fram einu
sinni á kjörtimabili, — rétt und-
ir kospingar, tillögu um að skora
á alþingi að veita göð og ódýr
Ián til bygginga. Eftir kosning-
arnar hefir svo ekki heyrst
meira um þetta áhugamál þeirra
fyrri heldur en aftur ieið að nýj-
um kosningum, og réðu þö
flokksmenn þeirra lengi svo
miklu í þinginu, að þeir hefðu
getað komið því máli frarn, ef
áhugi hefði verið á því meðal
ráðamanna flokksins. Nú bera
þeir Jón Ásbj. og Pétur Halld.
fram tillöguna. Kom hún ekki
til afkvæða á þessum fundi, en
verður sjálfsagt samþykt á
næsta fundi, því að ekki er nema
gott að slík tillaga sé samþykt,
ef nokkuð er svo gert eftir kosn-
ingar til þess að fá slíkri á-
skorun komið í framkvæmd. —
Ræða Stefáns virtist koma
mjög illa við Pétur Halldórsson.
Reis hann á fætur og talaði af
miklum móði um kjósendadekur.
Ekk'i þótti honum húsnæðisá-
standið neitt tiltakanlega var-
hugavert. íslendingar væru lang-
lífir, sagði hann, og liði yfirleitt
þolanlega samanborið við aðrar
þjóðir. Svo sé það að miklu leyti
sjálfskaparvíti að búa í lélegum
húsakynnum. Menn ráði því sjálf-
ir, hve miklu af tekjum sínum
þeir verji í húsnæði(!j. —
Þegar hér vár komið sló
klukkan 12 á miðnætti og var þá
umræðum frestað.
V
Bðssar og linveriar.
Scettir?
FB., 29. nóv.
Frá Berlín er símað: Útlit er
fyrir, að deilan á milli Rússa og
Kínverja jafnist friðsamlega. Kín-
verjar snéru sér í fyrra dag til
yfirmanns rússneska hersins í
Mansjúriu í þeirn tilgangi að
leita hófanna um frið. Rússar
settu Kínverjum eftirfarandi
bráðabirgðaskilmála:
1) Að Kínverjar fallist á, að alt
verði með sömu kjörum á aust-
urbTautinni og var áður en deil-
an hófst.
2) Að rússneskur forstjóri og
varaforstjóri verði útnefndir til
þess að hafa umsjón með braut-
arrekstrinum.
3) Kínverjar láti þegar hand-
tekna rússneska borgara lausa.
Hins vegar hafa Rússar fallist
á, að láta alla handtekna Kín-
verja lausa, þegar Kínverjar hafa
fullnægt þriðja skilyrðinu.
Kínverjar féllust í dag á fram-
annefnda skilmála. Skömmu áð-
ur flugu 13 rússneskar flugvélar
yfir Bachutu og skutu á aðalstöð
Kínverja, sennilega til þess að
hræða Kínverja til þess að fall-
ast á skilmálana.
Rússar virðast hafa stöðvað
framsóknina í bili. Fregnir hafa
jafnvel borist um, að þeir séuað
búa sig undir áð hverfa á brott
úr Mansjúríu.
Ætlast er tij, að fulltrúar
Rússa og Kínverja hittist í Haba-
rovsk til þess að undirbúa kín-
versk-rússneska ráðstefnu um
fullnaðarÚTlausn brautardeilunn-
ar.
Frá sjómömiimum.
FB., 29. nóv.
Liggjum á Aðalvík. Vellíðan.
Kærar kveðjur til vina og vandá-
manna.
Skipshöfnin á
„Þorgeiri skorargeir“.
Hrylliíegur glæpur.
Innbrot — Morð — Rán.
1 morgun rétt fyrir kl. 9 kom
einn af starfsmönnum í bifreiða-
smiðju þeirra bræðra Sveins og
Jóns Egilssona, Laugavegi 99»
þangað til vinnu sinnar. Með
honum var Erlendur Jónsson
bifreiðarstjóri. Sjá þeir þá, að
rúða hafði verið tekin úr úti-
hurðinni. Þeir gengu inn í sýn-
ingarstofuna, sem snýr að Lauga-
vegi. Inn af henni er vinnu-
stofa og við hliðina á henni
herbergi Jóns Egilssonar. Sjá
þeir Erlendur, að opnar era
dyrnar milli vinnustofunnar og
herbergis Jóns. Verður þeim lit-
ið þangað inn og sjá þegar, að
Jón liggur á gólfinu örendur. —-
Þeir fóru óðara og hringdu til
lögreglunnar og Björns Gunn-
laugssonar læknis. Þá bar að
Óla Isaksson, sem einnig er
starfsmaður í bifreiðasmiðjunní,
Hefir Alþýðublaðið haft tal af
Óla, og segist honum svo frá:
Þegar ég kom í morgun um
kl. 9 hitti ég þá Erlend í dyran-
um. Voru þeir að fara til að
hringja í lækni og lögregluna.
— 1 herbergi Jóns var hroöalegt
um að litast. Líldð var fáklætt,
að eins í skyrtu. Sýnilega höfðu
orðið talsverðar ryskingar í
herberginu, því að húsgögn vora
öll færð úr stað og sumum velt
um koll. Jón hafði verið barinn
í höfuðið með þungu kopar-
stykki,. svo að hauskúpan brotn-
aði. Koparstykkið lá við hliðinaá
líkinu. Gólfið var löðrandi íblóðí
og heilaslettum. — Skrifstofan
er við hliðina á heTbergi Jóns.
Þar stóð peningaskápur. Skáp-
urinn hafði verið opnaður, senni-
lega með lykli Jóns heitins, og
peningakassi, sem í honum var,
brotinn upp og innihaldinu stol-
ið. 1 kassanum voru milli 2000
og 3000 krónur í peningum og
eitthvað af ávisunum.. Venjulega
eru dyrnar milli herbergis Jóns
og vinnustofunnar og skrifs|of-
unnar ólæstar. Útidyrahurðin
hefir að sjálfsögðu verið læst, en
að eins með smekklás. Þegar bú-
ið var að taka rúðuna úr hurð-
inni var ofurauðvelt að stinga
hendi inn og opna smekklásinn.
Lögreglustjóri kom á morð-
staðinn í morgun og athugaði
staðhætti. Lét hann taka þar
nokkrar myndir, meðal annars af
fingraförum, sem sáust greini-
lega. Ekkert vildi lögreglustjóri
segja um málið að svo stöddu,
kvaðst mundu í dag talta skýrsl-
ur af þeim, er upplýsingar gætu
gefið.
Alþýðublaðið hefir og haft tal
af Birni lækni Gunnlaugssyni, er
skoðaði líkið. Kvaðst hann engar
upplýsingar geta gefið aö svo
stöddu, en líkið hefði verið orð-
ið kalt og stirðnað, er hann skoð-
aði það, svo að þá hafi tals-
verður tími verið liðinn frá því