Morgunblaðið - 13.04.1961, Blaðsíða 1

24 siður
18. árgangut
82. tbl. — Fimmtudagur 13. apríl 1961
Prentsmiðja Morgunblaðsins
RUSSAR SEND
{ nótt barst Morgunblaðinu þessi mynd af rússneskum
geimfara. Aftur á móti snéri biaðið sér í gærdag til
blaðafulltrúa rússneska sendiráðsins hér í bæ og spurði
hvort sendiráðið gæti útvegað blaðinu mynd af geim-
faranum eða fararkosti hans. Blaðafulltrúinn svaraði
því til að það væri ekki hægt, sendiráðið hefði enn
engar myndir fengið.
ANN UTI GEIMINN
og náðu honurn liíandi til jarðar

Krúsjeff segir russneska geim-
(farann Yuri Oagarin ódauðlegan
Moskvu, London, Washington, Firenze, 11. apríl. (Reuter/NTB)
í DAG var enn einum áfanga náð í þrotlausum tilraunum
mannanna til þess að sigrast á öflum náttúrunnar og auka
þekkingu sína á ómælisvíðáttu himingeimsins.
Maður sté um borð í geimfar — því var skotið út í
geiminn — það komst á braut umhverfis jörðu — og sneri
til hennar aftur eftir að hafa farið liðlega eina hringferð.
Voru liðnar 108 mínútur frá upphafi ferðarinnar, er mað-
urinn lenti á jörðu niðri, heill á húfi.
Það voru rússneskir vísindamenn, sem urðu fyrstir til
þess að ná þessum áfanga og vinna þar með það vísinda-
afrek, sem menn hafa beðið með mikilli eftirvæntingu um
heim allan síðustu vikur og mánuði.
Fyrsti geimfarinn heitir Vuri Aleksjevitsj Gagarin.
Hann er 27 ára, kvæntur og á tvö börn. Nöfn vísindamann-
anna, scm eiga hinn raunvcrulcga heiður af afreki þessu
hafa ekki og verða væntanlega ekki gerð heyrinkunn. —
Vænta menn þess, að Gagarin verði hylltur sem þjóðhetja
við hátíðahöldin 1. maí næstkomandi.
Ekki hefur verið frá því
skýrt, hvaðan geimfarinu var
skotið upp né hvar það kom til
jarðar, en samkvæmt upplýs-
ingum Tass-fréttastofunnar tókst
tilraunin svo sem bezt varð á
kosið. Gagarin kom til jarðar á
fyrirhuguðum stað og sagði þeg-
ar hann steig út úr geimfarinu
að sér liði ágætlega, hann væri
hvorki meiddur né hruflaður.
Bað hann þegar um að það
yrði tilkynnt flokknum, rikis-
stjórninni og Nikita Krúsjeff.
Skömmu síðar barst Gagarin
heillaskeyti frá Krusjeff, sem
dvelst um þessar mundir við
IÞrír togarar iögðu úr
Eiöfn í Grimsby I gær
Einkaskeyti til Mbl. frá
Grimsby, 12. apríL
Þ3ÍB brezkir togarar sigldu
úr höfn í Grimsby í dag og
brutu þannig verkfallið, sem
yfirmenn á togurum halda
enn til streitu til þess að
mótmæla löndunum á is-
lenzkum fiski.
Brezku togararnir, sem heita
Ross Tiger, Ross Lion og Am-
pulla, fóru út með fullskipuðum
áhöfnum, fyrir augum eitt hundr
eð verkfallsviarða. Var öflugur
lögregluvörður við skipin meðan
áhafnir fóru um borð, svo að
. verlsfallsverðir flengu ekki að
gert.
1 Krefjast enn banns
Verkfallsmeinn í Grimsby krefj
est þess enn, að bannaðar verði
landanir úr íslenzkum toguum.
Þeir krefjast þess einnig, að
nefnd hafnarverkamanna hafi
stjórn á löndunum erlendra
togara. Ennfremur að haft sé
samráð við samtök yfirmanna á
togurum, áður en samningar séu
gerðir um sölur á fiski og að
breytingar verði gerðar á vinnu-
tíma togaramanna í landi. I>eir
fallast á að kröfur þeirra um
10% hækkun launa verði lagð-
ar fyrir sáttafund.
Fulltrúar samtaka togaraeig-
enda sögðu í dag, að allir sem við
riðnir væru brezka fiskiðnaðinn
hefðu frá upphafi samningavið-
ræðanna við ísland gert sér ljóst
að Párísar-samkomulagið um
landanir íslenzkra togara í brezk
um höfnum yrði I heiðri haft.
Væri því ekki á valdi einnar
greinar hans að stöðva þessar
landanir. Segjast togaraeigend-
Framhald á bls. 23.
Svartahafið sér til heilsuhótar.
f kjölfar fregnarinnar af ferð-
inni fylgdi yfirlýsing, undirrit-
uð af miðstjórn kommúnista-
flokksins, forseta Æðstaráðsins
og ríkisstjórninni. Þar er því
lýst yfir, að Rússar hafi nú
verulegt forskot í geimrannsókn
um, svo og að afrek Rússa á
því sviði séu ekki unnin í þágu
styrjalda, heldur helguð friði og
öryggi alira manna.
if HEILLASKEYTl
HVAÐANÆVA
Fregn þessi hefur vakið heims
athygli og heillaskeyti borizt
stjóm Sovétrikjanna hvaðanæva
að úr heiminum.
Með risafyrirsögnum þekur
fregnin forsíður stórblaðanna í
Evrópu og Bandaríkjunum og
vísindamenn og stjóramálafor-
ingjar lýsa því yfir einróma, að
hér hafi verið náð hinum merk-
asta áfanga í rannsóknum á
himingeimnum.
Þeir John F. Kennedy, Banda-
ríkjaforseti, og Harold Macmill-
an, forsætisráðherra Bretlands.
hafa látið í Ijósi aðdáun sína
vegna þessa afreks og sent
heillaskeyti til sovétstjóraarinn-
ar. Ennfremur óskaði Adlai
Stevenson, fastafulltrúi Banda-
ríkjanna hjá SÞ, Sovétríkjun-
um tíl hamingju með þetta af-
rek, sem opnaði framtíðarvonum
mannkynsins takmarkalausar
leiðir. En Stevenson sagði einn-
ig: — Nú þegar sovézkir vís-
indamenn hafa sent mann út 1
geiminn og náð honum lifandi
og heilum á húfi til jarðar,
skulum við vona, að þeir að-
stoði við að halda samtökum
hinna Sameinuðu þjóða heilum
og lifandi.
úr „Ég faðma yður . . .“
Það var kl. 6.07 að ísl. tíma),
sem geimfarinu var skotið á loft
og kl. 6.58 tilkynnti Tass-frétta-
stofan, að maður hefði verið
sendur út í geiminn í fyrsta
sinn. Þulur, Moskvuútvarpsins
rauf dagskrána til að tilkynna
atburðinn.
Eldflaugin, sem flutti geim-
farið á braut var þriggja þrepa,
en farið sjálft, vó 4.725 kg. Því
var skotið upp með 7.7 km
hraða á sek. Mesta fjarlægð
þess frá jörðu í hringferðinni
var 299 km, en hin minnsta
fjarlægð 175 km.
Hylkið fór lítið eitt meira en
einn hring umhverfis jörðu og
hafði Gagarin tvisvar sinnum
samband við stöðvar í Rúss-
iandi. í annað skiptið var hann
staddur yfir Suður-Ameríku, en
í hitt skiptið yfir Afríku. Sagði
hann að allt væri með eðlileg-
um hætti og sér liði vel. —
Kvaðst hann vel þola þyngdar-
leysið.
A 118. mínútu ferðarinnar
var byrjað að draga úr hraða
geimfarsins og kl. 7.55 lenti það
á jörðu niðri.
Er Gagarin steig út úr farlnu
fögnuðu honum samstarfsmenn
og fréttamenn fr^ Tass. Bað
hann, að flokknum, ríkisstjórn-
inni og Krúsjeff yrði tilkynnt
að lendingin hefði tekizt vel
og hann væri óskrámaður.
Frh. á bls. 2
Botvinnik vnnn
11. sknkinn
»1 GÆR var tefld 11. skák-
in í keppninni um heims-
meistaratitilinn.
Botvinnik vann skákina
í 42. leik. Hefur heims-
meistarinn Tal þá tapað
þrem skákum í röð, en
Botvinnik hlotið fjögurra
vinninga forskot, hefur
7V4 vinning gegn 3*4. —
12. skákin verður tefld á
föstudag.
i
Slíkum manni finnast engin grið
— segir saksóknari Adolfs Eichmanns
JERÚSALEM, 12. april — (Reut
er — NTB)
í dag héit áfram réttarhöldun
um í máli nazistaforingjans
Adolfs Eichmanns með því, að
hinn opinberi sækjandi málsins,
Gideon Hausner hélt áfram svar-
ræðu sinni við staðhæfingum verj
andans Dr. Roberts Servatíusar,
um að isrelskur réttur gætí ekki
um málið f jallað.
í ræðu sinni kvaðst Hausner
mundu sýna fram á, að Eichmann
hefði ekki aðeins verið eitt tann
hjól í hinni miklu morðvél naz-
ista, heldur hefði hann lagt á
ráðin um og staðið að aftökum
milljóna Gyðinga. Hausner kall-
aði Eichmann „Þjóðarmorðingja"
og sagði að slíkum manni fynd
ust engin grið og engin fyrirgefn
ing. — Við skulum aðeins vona,
sagði Hausner, að syndir feðr-
anna komi ekki niður á sonum
og að synirnir feti ekki í fótspor
feðranna.
Eichmann virtist með öllu ró-
legur þar sem hann sat í glerklef
anum og leit af og til á armbands
úr sitt. Eitthvað virtist honum þó
bregða við er Hausner kallaðl
hann þjóðarmorðingja.
Réttarfundum hefur nú verið
frestað til föstudags, en á morg-
un verður haldinn sérstakur dag
ur til minningar um fórnarlömb
nazista í heimsstyrjöldinni. VerS-
ur þá aska þeirra Gyðinga, sem
brenndir voru , gasofnum í fanga
búðum nazista jarðsett í sérstök-
um grafreit.