Morgunblaðið - 13.04.1961, Síða 10

10
MORGVTSBtAÐlÐ
Fimmtudagur 13. apríl 1961

ROBERT P. Martin, starfs-
maður „U.S. News & World
Report“, hefur ferSazt um
Austur- og Suðaustur Asíu og
spurt þjóðaleiðtoga, hvað þeir
álitu að gera ætti vegna hins
versnandi ástands í Laos.
Viðtöl þau, sem hann átti
við þá fylgja hér á eftir og er
talið að þau sjónarmið, er þar
koma fram geti orðið forseta
Bandaríkjanna að liði, þegar
taka þarf mikilvægar ákvarð-
anir.
Xr
Samtal við NGO
DINH DIEM,
forseta lýðveld-
isins Vietnam.
Sp.: — Álítið þér að sé
hægt að vinna eitthvað í Laos
<gegn hættunni, sem stafar þar
af kommúnistum
Sv.: — Hættan mun auk-
ast eins lengi og Bandaríkin
og bandamenn þeirra leyfa
kommúnistum að halda ör-
yggi í sínum eigin löndum og
veita þeim einnig frjálsar
Kennedy ræðir um lausn Laos-deilunnar.
Hvaða stefnu eiga Bandaríkja-
menn að taka í málum Asíu?
*
CHIANG
KAI-SHEK,
forseti
kínverska
lýðveldrtsins.
Sp.: — Hr. forseti, hvar er
það, sem friðinum er mest
ógnað?

Sjónarmið nokkurra jpjóóaleiótoga
i Austur- og Suðaustur-Asiu
þess að skapa ->
nendur til
öryggisleysi í hinum frjálsa
heimi. Þetta er sannleikurinn
í Suðaustur Asíu, jafnt og öðr jf
um hlutum heimsins.
Sp.: — Tryggir ekki SEATO
(Suðaustur Asíu bandalagið,
en í því eru átta þjóðir:
Bandaríkin, Pakistan, Thai-
land, Filippseyjar, Ástralía,
nýja Sjáland, Bretland og
Frakkland) landi yðar Laos
og Cambodia fulla vernd?
Sv.: — SEATO gæti, ef
það væri ákveðið og reiðu-
búið til að láta til sín taka,
súnizt með góðum árangri
gegn venjulegum innrásar-
herjum. En þannig heyja
kommúnistar ekki styrjöld.
Þeir narta hljóðlega til sín
þau lönd, sem SEATO er ætl-
að að verja — þeir ýta undir
ósamlyndi innan SEATO og
nota byltingar og sálrænan
hernað til að vinna á.
Sp.: — Hvað geta Banda-
ríkin þá gert á þessu svæði?
Sv.: — Stefna Bandaríkj-
anna er þeirra málefni. En sú
stefna, að „halda staðfestu og
varna ofbeldi í vinveittum
löndum" hefur sannarlega
verið áhrifalaus. Á meðan
Kommúnistar geta stjórnað
ríkjum sínum óáreittir, breitt
út skaðlegan hernað, er ekki
hægt að „varna“ ofbeldi.
Heilbrigð stjórnarstefna verð-
ur að byggjast á jafnvægi í
raunverulega afli
*
Samtal við John
M. Chang, for-
: sætisráðherra
Kóreulýðveld-
isins:
Sp.: — Hvað er nauðsyn-
legt, ef Bandaríkin eiga að
skipta sér, með góðum ár-
angri, af hinu hættulega
ástandi, sem þróast í Asíu?
Sv.: — Bandaríkin verða að
gera það ljóst, að hverju
beinu ofbeldi, sem kommúnist
ar beita í Asíu verði mætt
með valdi. Það kann að vera
erfitt fyrir Bandarísku þjóð-
ina að horfast í augu við þessa
staðreynd, en það hefði getað
komið í veg fyrir Kóreu-stríð
ið, að taka þetta greinilega
fram. Bandaríkin verða að
fullyrða á opinberum vett-
vangi og stiðfesta æ ofan í
æ, ákvörðun sína um að veita
hinum and-kommúnistísku
rikjum Asíu ræga hernaðyr-
og efnahagsaðr.oð.
Sp.: — ÍEruð þér bjartsýnn
á að takast mngi að afstýra
slyrjöld á komandi mánuð-
um?
Sv.: — Mín skoðun er sú. að
styrjaldarhættan far, sífellt
vaxandi. Aðstoð sú, er Sovét-
ríkin og hið kommúnistíska
Kína veita kommúnistum sem
eru að verki í SA-Asíu heldur
stöðugri ólgu í löndunum þar.
Það eykur hættuna á óeinum
árekstri.
Sp.: — Álítið þér, að
SEATO geti ráðið fram úr
hinu hættulega ástandi : Laos
eða er bandalagið ekki nægi-
lega öflugt?
Sv.: — Ég álít að eins mikill
styrkur sé í hinum sameigm-
legu herjum bandalagsins nú
og þegar það var stofnað. Ég
vona að það muni sanna á-
þreifanlega gildi sitt í sam-
bandi við núverandi ástand í
Laos. f Kóreu-striðinu var
komið á notkun herstyrks
margra þjóða, til þess að
bægja burt ofbeldi. Gildi þess
ara hersveita SÞ, til þess að
draga úr árásarhættu í Kóreu
er eins mikið nú og þegar
vopnahlé varð samið þar í júlí
1953.
-x
GRACIA,
forssti lýðveld-
| isnis Fillipps-
‘ ’ eyja.
Sp.: — Gracia forseti, hvað
álítið þér, að Bandaríkin eigi
að gera í Asíu, að svo komnu?
Sv.: — Bandaríkin ættu að
styrkja hernaðar og efnahags
aðstöðu sína á þessu svæði.
Ekkert gæti frekar orðið til að
fyrirbyggja árásif en
vitneskja um yfirburði Banda
ríkjanna.
Sp.: — Gætum við öðlazt
frið með tilslökunum við
kommúnista?
Sv.: — Nei. Tilslökun við
kommúnista í einstaka deilu-
málum ætti að forðast. Slik-
ar tilslakanir er ekki hægt að
gera án þess að taka afvopn-
unarmálin til greina. Þar til
samningar hafa verið gerðir

um afvopnun, eða einhver ár-
angur hefur náðst í því máli,
er ekki um tilslakanir að
ræða.
Sp.: — Eru ógnanirnar, sem
stafa af kommúnistum í Asíu
hættulegri, en ástandið í
Afríku?
Sv.: — Kommúnistar not-
uðu ástandið í málum Afríku,
til þess að beina athygli heims
ins frá aðgerðum þeirra á
þeim svæðum í Asíu, er mest
hætta stafar af þeim — fyrst
með skaðlegum undirróðri og
ef til vill skyndiárás síðar.
Sp.: — Hvernig er rétt að
bregðast við þessum aðferð-
um kommúnista?
Sv.: — Sá háttur, sem
Bandaríkin hafa haft til að
fást við aðgerðir kommúnista
á þessu svæði, þarfnast end-
urskoðunar. Hann ætti að
endurbæta og gera árangurs-
ríkari.
Sp.: — Getur SEATO stöðv
að aðgerðir kommúnista í
Laos?
Sv.: — Ástandið í Laós hef-
ur leitt í ljós ýmsa bresti á
SEATO, en bandalagið er
hægt að efla.
Sp.: — Álítið þér mikilvægt
að tryggja sér aðstoð hinna
hlutlausu ríkja til þess að
tryggja frið í Asíu?
Sv.: — Vjssulega, það verð-
ur að gera hinum hlutlausu
þjóðum ljóst hvað er að ger-
ast. En það er jafn mikilvægt
að þjóðir, sem styðja aBnda-
ríkin séu þess meðvitandi að
þannig sé öryggi þeirra betur
borgið, en ef þær væru hlut-
lausar. Bandaríkin ættu að
forðast að láta trausta banda-
menn verða þess meðvitandi,
að þeir séu teknir sem sjálf-
sagður hlutur.
Sv.: — í Asíu, ekki í
Evrópu. Kommúnistar hafa
alltaf litið þannig á málin, að
auðveldara væri að ná yfir-
ráðum í Asiu, en að sigra
Evrópu.
Sp.: — Hvefs vegna? Get-
ur SETAO ekki varið Asíu?
Sv.: — Styrkur herafla
SETAO er takmarkaður af
stjórnmálalegum áhuga 'með-
lima þess í Evrópu, Englandi
og Frakklandi. Ef vestgæn
stjórnarvöld halda fast við þá
hugmynd að Evrópa sé nr. 1,
Asía nr. 2, munu þeir aðeins
steypa heiminum undir al-
gjöran áþján kommúnista.
Sp.: — Hvað þarf þá að
gera í Asíu? /
Sv.: — Ef hinn frjálsi heim-
ur er ekki fús til að láta
kommúnistum í té algjör yf-
irráð yfir Asíu og síðar öllum
heiminum, er aðeins hægt að
tryggja öryggi Asíu og heims-
friðinn með því að kollvarpa
stj órnarfyrirkomulagi komm-
únista. Það er engin önnur
leið.
Sv.: — Stingið þér upp á
kjarnorkustyrjöld gegn hinu
kommúnistíska Kína?
Sv.: — Nei. Frelsi Kína á
fyrst og fremst við okkur
sjálfa, Kínverjana. Fullkom-
in byltingarhreyfdng er nú
starfandi á kínverska megin-
landinu þar sem fólkið berst
við hungurdauða, þrælkun og
harðstjórn kommúnista. Það
mun ekki verða eins erfitt að
kollvarpa stjórnarfyrirkomu-
lagi kommúnista, eins og sum-
ir á vesturlöndum álíta. Við
Kínverjar þörfnumst ekki
virkrar hernaðaríhlutunar
frá frá nokkru ríki. Og ekki
mun þetta heldur leiða til
heimssty r j aldar.
Sp.: — Hvert álítið þér tak-
mark kommúnista í Laos?
Framhald á bls. 17.

;