Morgunblaðið - 16.04.1961, Blaðsíða 6

6
Sunnudagur 16. aprll 1961
MORGVN BLAÐ JÐ
hafa kunnað að taka í árina því
ekki voru vélar þá komnar í bát
ana og fara með netum og inn-
byrða veiðina.
Þegar aldur leyfði fór Þuríður
í sveit til heyskaparvinnu, sem
svo margt fólk gerði á þeim ár-
um, var hún mjög dugleg við hey
skap sem annað og var hún á
fyrirmyndarheimilum, í Stafholti
hjá séra Jóhanni Þorsteinssyni og
síðar í Skálholti hjá Skúla lækni
Árnasyni. Sjálfsagt hefur Þuríður
tileinkað sér margt til nytsemdar
á þessum myndarheimilum í við-
bót við sitt æskunám og kunn-
áttu, enda byggt upp mikið og
gott heimili, hún giftist Ólafi
Péturssyni frá Tunnakoti í Vog
um, sem er nágrannabær við
Sjötug á morgun
Þurí&ur Guðmundsdótflr
Á MORGUN mánudag 17. þ.m. er
Þuríður Guðmundsdóttir húsfrú
Stóra-Knararnesi á Vatnsleysu-
strönd sjötíu ára.
Þuríður er fædd í Vogum í
Vatnsleysustrandarhreppi, dóttir
hjónanna Elínar Þorláksdóttur og
Guðmundar Bjarnasonar í
Bræðraparti í Vogum og sem
bjuggu þar allan sinn búskap.
Þuríður ólst upp við störf eins
og þau voru um aldamótin síð-
ustu, þar sem bæði var stundaður
sjávarútvegur og landbúskapur.
Guðmundur faðir Þuríðar var
mikill sjómaður og aflamaður
þrátt fyrir það að hann átti erfitt
með störf vegna gigtveiki og um
langan aldur gekk hann við 2
stafi að og frá sjó, það kom því
fljótt í hlut Þuríðar að hjálpa til
við störfin, fiskurinn var vaskað
ur og þurrkaður, því þá var allur
fiskur saltaður; hrognkelsanet
voru stunduð á vorin og frem eft
ir sumri, og réri Þuríður í netin
með föður sínum og mun hún
Bræðrapart, og tóku þau þá jörð
ina Stóra-Knararnesi til ábúðar,
sem þau eiga nú og hafa þau búið
þar síðan með miklum dugnaði
og myndarbrag. Þau eignuðust 14
börn, en hafa misst eitt þeirra,
pilt er dó 14 ára, mikið manns-
efni. Gáfu þau minningargjöf um
hann til Kálfatjarnarkirkju,
skírnarfont, mjög vel gerðan.
Flest eru börnin að heiman farin
og búsett í Reykjavík, Keflavík
og Vogum og er allt mikið dugn
aðarfólk.
Þrátt fyrir sinn stóra barnahóp
hefur afkoma þeirra Knararnes
hjóna jafnan verið góð, voru þó
engir styrkir til á þeim árum,
svo sem nú er, en mikið var unn
ið og of lagt saman dagur og
nótt. Ólafur mikill athafna og út
vegsmaður og ekki var hann allt
af heima og var Þuríður þá bæði
húsmóðir og húsbóndi og fyrir
samhentni þeirra gekk búskap
urinn vel, bæði til sjávar og lands
og svo fóru börnin að hjálpa til
strax með aldri og þroska og sáu
fyrir sér vinnusemi og dugnað
foreldranna.
Þuríður hefur starfað alla tíð
í kvenfélagi sveitarinnar „Fjóla“
og jafnan lagt þar gott til allra
mála.
Við sveitungar hennar, þökkum
henni og þeim hjónum vel unnin
störf og biðjum þeim, börnum
þeirra og afkomendum allra bless
imar.
Erlendur Magnússon
Kálfatjörn.
Gott starf Þur-
íðar sundafyllis
BOLUNGARVÍK, 11. apríl. Síð-
astliðinn sunnudag var haldinn
aðalfundur í Sjálfstæðiskvenna-
félaginu Þuríði sundafylli á heim
ili formannsins frú Halldóru
Helgadóttur. Formaður stjórnaði
fundi og flutti skýrslu stjórnar
innar, sem sýndi gott starf á sl.
ári.
Félagið hafði ásamt hinu Sjálf
stæðisfélaginu gengist fyrir hér
aðsmóti, haldið veglega 1. desem-
ber skemmtun, gefið öídruðum
og sjúkum félagskonum jólaglaðn
ing, tekið þátt í neonkrossi á
kirkjuna, sem reistur var að til
stuðlan Lionklúbbs Bolungarvík-
ur. María Haraldsdóttir las upp
endurskoðaða reikninga og stend
ur fjárhagur félagsins með blóma.
Formaður las bréf frá fram-
kvæmdastjóra Sjálfstæðisflokks-
ins. Stjórnin var endurkosin, en
hana skipa Halldóra Helgadóttir
ritari, María Haraldsdóttir, gjald
keri, Sigrún Bjarnadóttir ritari,
Margrét Guðfinnsdóttir og Guð
munda Pálsdóttir, meðstjórnend-
ur, Elísabet Hjaltadóttir og Bene
dikta Guðmundsdóttir, endurskoð
endur. — Fréttaritari.
^Þrjú^i^stárleg
leikrit
Um þessar mundir gefst
okkur kostur á að kynnast
Eugene Ionesco, þeim leikrita-
höfundi, sem einna mest er á
oddinum og umdeildur í lönd-
um þar sem leiklist ber hæst.
Og það er einmitt mikils
virði að fá þrjú ólík leikrit eft
ir hann í einu, til að átta sig á
honum. Ég er búinn að fara og
sjá þessi leikrit, einþáttung-
ana Kennslustundina og Stól-
ana í Iðnó og Nashymingana
í Þjóðleikhúsinu. Ekki ætla ég
að fara inn á svið leikdómar-
anna, en aðeins geta þess að
ég hafði ákaflega gaman af
þessum nýstárlegu leikritum.
• „Eitthvað“
skemmtilegt
■ ■■■■BBHaBBnamsi
Ekki get ég sagt að ég átti
mig almennilega á einþáttung
unum í Iðnó, eða að mér hafi
þótt þeir ákaflega merkilegir.
En það er eitthvað við þá sem
gerr þá skemmtilega, einkum
Kennslustundina. Seinni hluti
Stólanna er of langdreginn frá
höfundarins hendi, að ég held,
og tæplega á færi nokkurra
leikara að bæta úr því. Það er
leitt, því fyrri hlutinn hefur
greinilega þetta „eitthvað"
skemmtilega eða Ionesca, sem
erfitt er að henda reiður á.
Þeir sem gaman hafa af leik-
list, ættu ekki að láta þessi
forvitnilegu leikrit framhjá
sér fara. Þau eru svo sérkenni
leg, að það er vafalaust ákaf-
lega einstaklingsbundið hverj
ir hafa gaman af þeim og
hverjir ekki, og hver verður
að sjá fyrir sjálfan sig.
•Nashyrnings-
Jfyrirbrigðfö
Nashyrningamir er miklu
aðgengilegra leikrit fyrir
hvern sem er. Efnið er líka
svo ofarlega á baugi í nútíma-
þjóðfélagi, þar sem hver mað-
ur verður að vera á verði til
að smitast ekki og leiðast ekki
TTUutAAHf:
Hlutverkið
Ö L L leikum við hlutverk í lífinu. Stundum völdum
við það með fullri vitund, en oftar voru það kringum-
stæður eða skapgerð okkar, sem valinu réði. Manni í
er falið hlutverk Don Juans, vegna þess að hann er /
laglegur útlits, vegna þess að konur eru hrifnar af ).
honum, eða vegna þess að honum geðjast vel að kven- J
fólki. Þú kannt að segja: „Það er ekki hlutverk; það j
er eðli hans“. Já, kannski. Honum var falið þetta hlut- t
verk af hinum mikla leikstjóra, samfélaginu, vegna
þess að það var bersýnilega alveg sérstaklega við hans
hæfi. Sumar konur voru fæddar „coquettes", aðrar
„ingenues“.
En jafnskjótt og okkur hefur verið úthlutað hlut-
verkinu, hættir okkur við að leika það alla ævi. Hér
er t.d. „reið, ung kona“. Hún kaus þetta hlutverk
vegna þess að foreldrar hennar skapraunuðu henni,
vegna þess að hleypidómar heimsins vöktu hjá henni 1
óbeit, vegna þess að elskhugi sveik hana. Hún fær ?i
hlutverk uppreisnarmanns. Hún krefst skilyrðislauss /,
kynferðislegs frelsis. Hún er andvíg öllum þjóðfélags- J
reglum og venjum. Er henni alvara? Já, en skamma 1
hríð. Þá uppgötvar hún, að kynferðislegt frelsi tákn- j
ar oft ánauð. Innst í hjarta sínu veit hún að hinn nýi t
heimur hennar.er alveg eins fullur af hleypidómum og /
sá, sem hún fæddist í. Eini munurinn er bara sá, að J
það eru ekki þeir sömu. J
Og hún er óánægð, eftir sem áður. En nú er bara
of seint að kjósa sér annað hlutverk. Hún er þekkt 1
fyrir þetta sérstaka hlutverk sitt meðal þeirra er hún i
umgengst. Samleikarar hennar og áheyrendur vænta
þess að hún haldi áfram að gegna því.
Þess var vænzt af Byron, sem falið hafði verið
hlutverk Don Juans, að hann sýndi hverri konu ástar-
hót. Ef hann gerði það ekki, voru þær vonsviknar og 1
jafnvel móðgaðar. George Sand gaf einu sinni þá 1
barnalegu skýringu, að hún ætti svo marga elskhuga
vegna þess, að þegar hún hefði einu sinni byrjað, þá
gæti hún ekki stoppað: „Hversvegna ekki ég?“ sögðu
karlmennirnir, vinir hennar, og til þess að missa ekki
vináttu þeirra, gerði hún þá að elskhugum sínum.
Þegar allt kemur til alls, þá er leikurinn aðalatrið-
ið og hver leikari verður að halda fast við sinn texta.
Stjórnmálamaðurinn, sem fékk hlutverk uppreisnar-
manns, er ofstækisfullur og hneigður til ofbeldisverka.
Mjög fljótlega kemst hann að raun um, að slíkt er ,
hættusamt og heimskulegt. En áheyrendur hans eru
kröfuharðir. Ef hann gerist sanngjarnari, hrópa þeir
hann niður: „Hann er ekki góður í kvöld“. Hvað get-
ur hann gert?
Þeir menn eru hamingjusamir sem kusu sér, eða
hlutu „hlutverk, sem er í fullu samræmi við þeirra
eigin skapgerð“. Það kann að vera lítið hlutverk, en
eigi að síður mikil gæfa að geta leikið það langa ævi
tilgerðarlaust og af einlægni. Ég lék, allt frá því að ég
var drengur, hlutverk sívinnandi nemanda og tryggs
vinar. Önnur hlutverk vekja á sér meiri athygli, en
engu að síður hefur mér alltaf fallið vel við mitt, og
ekki kosið neitt annað frekar.
inn í hjörð, sem hirðirinn
hugsar fyrir. Að afgreiða mál-
ið með því að miða gildi leik-
ritsins við einhvern ákveðinn
atburð í fortíðinni, sem liðinn
er hjá, og segja að þar með
sé málð afgreitt, er að loka
augunum viljandi. Hvarvetna
þar sem einstaklingarnir
hætta að geta brotið málin til
mergjar í samræðum og haft
sitt álit uppi, þar sem þeir
loka sig inni í hugsjónaheimi
sem verður að dýrkun, þar fer
ekki hjá því að fram komi
nashyirn|ngafyrfrbrigðið
Að mannfólkið verði skyndl
lega að einni heimskri hjörð
ef það ekki gætir sín, eins og
Ionesco lætur það gera í Nas-
hyrningunum, það eru þó
smámunir hjá þeim óhugnaði,
að börnin fái aldrei tækifæri1
til að taka sérstöðu utan við
hjörðina. Frá upphafi tekur
sá sem hjörðina leiðir þá inn I
hana og upp frá því hlaupa
þau með. Þau þurfa aldrei að
taka neina stefnu í neinum
málum, bara gera eins og hin.
ir og eins og óskað er, og ekk.
ert að hugsa hvað þá að brjóta
málin til mergjar, ræða þau
og marka sér sjálfstæða
stefnu.
Þá verður fyrirbrigðið enn
þá óhugnanlegra en þegar fuli
orðnir einstaklingar breytast
í hjarðdýr, vegna eigin and-
varleysis og leti að hugsa fyrir
sig sjálfir.