Morgunblaðið - 16.04.1961, Blaðsíða 13

Sunnudagor 16. aprH 1961
MORUVNBLAÐIÐ
13

Veturinn, sem senn er liffinn, hefur veriff meff eindæmum mildur um land allt. — Þaff er fyrst
um sumarmál sem hann minnir á sig. Þessi fallega vetrarmynd frá Blönduósi er tekin í síðustu
viku. — Ljósmynd: Sveinn Þormóðsson.
tiltekinna fyrirtækja er enn eitt
dæmi þessa. Ef málsatvik gefa
ástæðu til, verður það mál vafa-
laust kannað af réttum aðilum,
þ. á. m. dómstólum.
Tillaga um skipun rannsóknar-
nefndar stjórnmálamanna til að
fara með slík mál sýnir, að til-
gangurinn er sá að afla sér vopna
í stjórnmálabaráttunni, en ekki
fylgja lögum og rétti.
„Fáránleg
geðbilunarbréf44
Viðbrögð Þjóðviljans í „morð-
bréfamálinu“ eru hins vegar
merki um meiri lubbaskap en
menn bjuggust við jafnvel úr
þeirri átt. Árum saman er Þjóð-
viljinn búinn að birta fáránlegar
sakargiftir, sem bersýnlega eru
af sama uppruna og hin svoköll-
uðu „morðbréf". Og á meðan al-
menningur hefur fyllst með-
aumkun með sakborningi og hin
um ógæfusama verjanda, sem hef
ur gert skjólstæðing sínum og
sjálfum sér allan þann miska, er
hann mátti, hefur Þjóðviljinn ýtt
undir þá að ana lengra og lengra
út í ófæruna. En nú í laugardags-
Geimferð Rússa
Geimferð Eússa er mikið
afrek, sem von er, að þeir séu
etoltir af. í hinu mikla þjóðahafi
innan Sovétríkjanna er að sjálf-
sögðu margt afburðamanna. Þar
(haggar óheppilegt þjóðskipulag
engu. Enn hefur sannazt, að ein-
iræðisstjórn á hægara en lýðræð-
isstjórn með að einbeina kröftum
iþjóðarinnar að lausn ákveðins,
itakmarkaðs verkefnis. Af þess-
lum orsökum stöfuðu sigrar
iþýzku nazistastjórnarinnar á
fyrstu stríðsárunum 1939—1945.
Krúsjeff líkir afreki Gagaríns
við ferð Columbúsar, þegar hann
fann Ameríku. Columbus var
igerður út frá Spáni, sem þá var
forystuland um sumt, þó að þar
ríkti þá skoðanakúgun, sem
skildi eftir einn svartasta blett
!mannkynssögunnar fram á okkar
ciaga.
Skoplegt er að sjá, þegar Þjóð-
viljinn þakkar Sovét-skipulaginu
afrek geimferðarinnar og fagnar
því, að nú séu Bandaríkjamenn
komnir aftur úr. Engu að síður
Ihefur Krúsjeff sjálfur marglýst
því yfir, að lífskjör almennings
séu enn mun lakari í Sovét-ríkj-
unum en hjá Bandaríkjamönn-
um. Æðsta hugsjón hans í þeim
efnum er einmitt sú að ná
Bandaríkjamönnum, komast á
sama stig og þeir sem hann
skammar mest. Kommúnistar
segja, að skipulag sitt sé miðað
við að tryggja hag almennings,
þar sem yfirstéttirnar noti lýð-
ræðið til að mergsjúga verka-
Jýðinn. Staðreynd er, að hagur
almennings hefur hvergi blómg-
azt meira en með lýðræðisþjóð-
um, þar sem ríkið sjálft og það,
sem á að sýna dýrð þess og mátt,
magnast æ meir í „alþýðulýð-
veldunum“ — á kostnað alþýð-
unnar.
„Hlægilegt
iástur44

segir
Svo er að sjá sem undirskrifta-
emölun kommúnista gangi stirð-
lega hér um slóðir. Ekki er það
þó vegna þess að hvatningar
ekorti í Þjóðviljanum. Hann birt-
ir daglega a. m. k. eina slíka
grein.
1 fimmtudagsgreininni
kona úr Hafnarfirði:
. „Við, sem erum að safna undir
ekriftum gegn hersetu á íslandi
erum spurð hvaða takmark sé
með þessu hlægilega bjástri".
Þetta eru viðtökurnar, sem
Ihún hefur fengið, blessuð mann-
éskjan. Almenningi ofbjóða ó-
Iheilindin í friðarskrafi kommún-
ista. Sömu dagana og það má
lesa í Þjóðviljanum segja íslenzk
ir sjómenn, sem komnir eru
Búnnan frá Kúbu, að þar í höfn-
um liggi fjöldi rússneskra skipa,
REYKJAVIKURBREF
Laugard. 15. apríl
hlaðin bryndrekum og öðrum
vígvélum, sem eru friðartákn
kommúnismans þar syðra.
„Mannhatur
kristinnar trúar46
Ekki þarf þó að fara út fyrir
landsteinana, hvorki á hersýn-
ingu á Rauðatorginu í Moskvu né
til Kúbu, til að kynnast friðar-
vilja kommúnista í verki. Hann
lýsir sér í öllu starfi þeirra hér
á landi. Sl. fimmtudag birtist t.d.
á æskulýðssíðu Þjóðviljans hug-
leiðing um þjóðmál eftir A. H.
Aðalatriði hennar er að sanna,
að kjarni kristinnar trúar sé
„mannhatur"! Þar segir m. a.:
„Rétt er það, að lífsskoðxm
íhaldsins sver sig í ætt við mann
hatur kristinnar trúar, en af
humanisma er lítið eftir hjá því‘.
Þessi boðskapur er fluttur sam
tímis þvi, sem prestar og ann-
að áhugafólk um kristindóm er
hvatt til að taka þátt í undir-
skriftasmölunninni, vegna þess að
það eitt samrýmist friðarást og
mannelsku kristinnar trúar!
Molaðir eins og
í bnetubrjót
Kommúnisti að nafni Kozak
fulltrúi á „þjóðþinginu“ í Tékkó-
slóvakíu, hefur skrifað bækling
um hlutverk þingsins í valdatöku
kommúnista og aðferðir þeirra
til að eýðileggja aðra flokka.
Bæklingurinn hefur nýlega ver-
ið þýddur á ensku og vakið verð-
skuldaða athygli. Þar lýsir
Kozak, því hvernig kommúnistar
hafi hreiðrað um sig í ýmsum
helztu stofnunum, bönkum og
þjóðnýttum iðnaði og síðan not-
að þessa aðstöðu til að beita sam-
starfsflokka sína þvingun svo að
þeir höfðu hvorki not af fjöl-
menni né formlegum völdum.
Með því að beita þa þvingun,
bæði að ofan og neðáh“, urðu
þeir eins og hneta í kjaftinum á
hnetubrjót.
Ráífin hvarvetna
hin sömu
Kommúnistar voru færri en
hinir, en með því að svífast ein-
skis og beita margslungnum
klækjum náðu þeir sínu fram.
Samtímis „þvinguninni að ofan“,
þ. e. a. s. misnotkun á áhrifastöð-
um í bönkum og öðrum þýðing-
armiklum stofnunum var beitt
„þvingun að neðan“ með því að
„halda mótmælafundi, senda
sendinefndir og skipuleggja
fjöldagöngur og ef á þurfti að
halda efna til verkfalla og jafn-
vel allsherjar verkfalls".
Við allt þetta kannast menn
héðan. Undirskriftasöfnunin nú
er einungis einn þáttur þessarar
viðleitni. Allt er þettá nú orðið
svo gamalkunnugt, að óþarft er
fyrir nokkurn að láta blekkjast.
Þó að þeir séu sennilega ekki
margir, þá er hverjum ofaukið,
sem það gerir. Þegar heill flokk-
ur, eins og Framsókn gengur á
eftir kommúnistum með grasið í
skónum, er e. t. v. vorkunn þótt
sumir verði áttavilltir. í þeirri
samvinnu vakir það helzt fyrir
báðum að blekkja hinn og gera
honum sem allra mesta bölvun
í bráð og lengd, þó að samvinna
sé talin nauðsynleg meðan þeir
eru að reyna að komast út úr
einangruninni.
Forðumst
réttarníðslu
kommúnista
Sjaldan hefur nokkur herferð
kommúnista hér farið jafn skjót
lega út um þúfur og sú, sem á dög
unum var gerð gegn eistneskum
flóttamanni, er hér dvelzt og nú
er orðinn íslenzkur ríkisborgari.
Aðför þessi var þó rækilega und-
irbúin og átti að ríða mannin-
um að fullu. Kommúnistar sjálf-
ir fundu hvílíka andúð aðfarir
þeirra sköpuðu, og sáu því það
ráð vænst að þagna um málið.
Þar ætluðu þeir í skjóli laga og
réttar, eins og þau hugtök eru
túlkuð í Sovét-ríkjunum, að
fremja fáheyrt níðingsverk. Þó
að í minna mæli sé, eru kröfur
kommúnista um réttarrannsókn-
ir af inlendu tilefni gegn hinum
og þessum mönnum oftast af
sama toga spunnar. Tilgangur
þeirra er ekki sá, að láta rétt-
læti ná fram að ganga, heldur
nota dómstóla eða opinberar
rannsóknir til að gera stjórn-
málaandstæðinga tortryggilega.
Slíkt er í samræmi við hinar
kommúnistísku kenningar, sem
var framfylgt með réttarmorð-
unum á dögum Stalins.
Tillaga kommúnista á Alþingi
um að skipa sérstaka rannsókn-
arnefnd til að kanna fjárreiður
blaðinu þegar Hæstiréttur hefur
gert óhjákvæmilegar ráðstafanir
gegn hinum óhæfa verjanda, tek
ur Þjóðviljinn það ráð að skrifa
um „skopleik í hæstarétti“ og
tala um „fáránleg geðbilunar.
bréf“. Hinu gleymir hann, að
þessi „geðbilunarbréf" eru uppi
staðan í óteljandi ásökunarskrif-
um hans sjálfs gegn lögreglustjór
anum í Reykjavík og dómsmála.
stjórninni í heild.
Kuiiiii ekki góðri
lukku að stýra
ástæða þyki til málshöfðunar
gegn Vilhj. Þór, þegar þar að kem
ur. Um það verður tekin ákvörð-
un af réttum aðilum, þegar öll
málsatvik hafa verið rækilega
athuguð. Á meðan svo stendur
á Vilhjálmur rétt á því, að sakir
séu ekki á hann felldar. Hann
nýtur eins og aðrir verndar hins
íslenzka réttarþjóðfélags. Til-
gangur hinnar nýju bankalöggjaf
ar var ekki sá að níðast á nokkr-
um manni, hvorki Vilhjálmi Þór
né öðrinn. Þar sem hann hafði
tekið við sinni fyrri stöðu var
þess vegna eðlilegt að hann, þrátt
fyrir skipulagsbreytingu, sem
var gerð vegna málefnis en ekki
manna, héldi áfram að vera
bankastjóri, þar til í ljós keiftur
hvort ástæða þykir til málshöfð-
unar gegn honum. Ákæruvaldið
og eftir atvikum dómstólar taka
á sinum tíma ákvarðanir um mál
hans eftir réttum lögum.
Umbætur en ekki
ofsókn
Viðhorf Framsóknar sést glögg
lega af því hve Tíminn þrástag-
ast nú á því, að endurskoðun
'bankalöggjafarinnor hafi verið
gerð til að útvega Sjálfstæðis-
mönnum bitlinga. Endurskipun
Vilhjálms Þórs er bezta sönnun-
in fyrir því, að nú vakir ekki
fyrir mönnum, eins og 1957, að
halda uppi persónuiegum eltinga
leik, heldur skapa frambúðar-
skipun, er tryggi eðlilega yfir-
stjórn þessara mála.
Hið sama kemur fram í skipun
fjármálaráðherra á Jóni Kjart
anssyni í forstjórastarf Áfengis
og tóbaksverzlunar ríkisins. Ekki
þarf að efa, að Framsóknarmenn
mundu hafa notað sameiningu
þessara tveggja stofnana til að
ryðja stjórnmálaandstæðingi úr
vegi, og tryggja sínum flokks-
manni góðan bitling. Ætlun ríkis
stjómarinnar með þessari laga-
breytingu er hins vegar ekki sú,
heldur að koma á umbótum,
hagkvæmari skipan og veruleg-
um sparnaði á ríkisfé. Ofsóknir á
Framsóknarvísu áttu ekki heima
í þeirri viðleitni.

Skrif Þjóðviljans um skipun
bankastjóra við Seðlabankann
eru brennd sama soramarki. Með
breytingu bankalöggjafarinnar
1957, áttu kommúnistar hlut að
því að lögfesta þá skipun þessara
mála, sem annarsvegar stefndi
að eltingarleik við einstaka
menn og útilokun Sjálfstæðis-
manna en hins vegar að því að
tryggja Vilhjálmi Þór lykilstöðu
í íslenzkum fjármálum. Lagasetn
ing, sem svo greinilega miðaðist
við ákveðna persónulega hags-
muni, kunni ekki góðri lukku að
stýra. Síðan dróst Vilhjálmur Þór
inn í rannsókn hins umfangs-
mikla Esso máls. Þá brugðust
kommúnistar svo við, að þeir
áttu ekki nógu ill orð um þann
mann, sem þeir skömmu áður
höfðu sýnt hinn æðsta trúnað.
Enn varð þó ljóst, að það var
ekki málefni, sem þeir höfðu í
huga, heldur persónulegur elt-
ingaleikur. Þeir kröfðust m. a.,
að dómmálaráðherra viki Vil-
hjálmi úr þeirri stöðu, sem þeir
höfðu sjálfir sett hann í. Þeir
vissu þó full vel, að dóms-
málaráðherra hafði enga heimild
til slíkrar frávikningar.
Rétt lög ráði
Vilhjálmur hvarf hins vegarMr
stöðu sinni um sinn, þegar talið
var, að það væri æskilegt vegna
rannsóknar málsins enda höfðu
dómarar þá lagt á hann farbann.
Ákvörðun um það heyrði á eng-
an veg undir ríkisstjórnina, held-
ur einungis dómstóla, en meðan
það stóð var a. m. k. hæpið, að
Vilhjálmur gæti gengt stöðu
sinni. Þessu farbanni var hins
vegar létt af áður en rannsóknar-
dómararnir sendu málið til á-
kvörðunar dómsmálastjórnarinn-
ar. Enn er með öllu ósýnt, hvort í
Sitlingar
rramsóknar-
broddanna
Bitlingatal Framsóknarbrodd-
anna hittir þá sjálfa harðast. Þeir
létu breyta bankalöggjöfinni
1957 til að svipta Sjálfstæðis-
menn eðlilegri íhlutun um stjórn
þeirra mála. Sjálfum sér
gleymdu Framsóknarherrarnir
ekki. Þó að þeir væru miklu fá-
mennari flokkur en Sjálfstæðis-
menn, tryggðu þeir sér t.d. tvo
af fimm bankaráðsmönnum
Framkvæmdabankans. Anriár
þeirra var Eysteinn Jónsson.
Hinn var þáverandi ráðuneytis-
stjóri hans í fjármálaráðuneytinu,
að vísu góður og gegn maður. En
allir vissu, að það, sem réði skip-
un hans í bankaráðið, var að
þarna þóttist Eysteinn geta
tryggt sjálfum sér tvö atkvæði.
Nú er komin á þetta eðlileg skip
an. Framsókn fær einn mann í
bankaráðið, eins og henni ber og
Eysteinn forsmáði ekki þann
bitling.
Eini bankinn, sem ekki var
haggað við 1957, var Búnaðar-
bankinn. Ástæðan var sú, að þar
hafði Framsókn öll völd undir
forystu Hermanns Jónassonar
sem bankaráðsformanns. Nú hef-
ur Framsókn einn af fimm banka
ráðsmönnum þar, svo sem fylgi
hennar segir til um. Auðvitað lét
Hermann missi bitlingsins ganga
út yfir þann bónda, sem Fram-
sókn hafði sett í bankaráðið, því
■ að þótt Hermann missti banka-
j ráðsformennskuna hirti hann
j bankaráðssæti ásamt þeim laun-
' um, er því fylgja.
Framhald á bls. 14.