Morgunblaðið - 22.04.1961, Qupperneq 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Laugardagur 21. april 1961
Leikhús í Zurich
A SÍÐASTALIÐNU hausti lékk
Zurich, stærsta borgin í Sviss,
nyjan ópemstjóra. Ziirich er
igömul menningarborg í hjarta
Bvrópu, þar sem tónlist og leik-
lSst hefur staðið í miklum blóma
um langan aldur. Óperustjóri í
alíkri borg er voldugur maður,
menningarlegur leiðtogi fjölda
Hstamanna og enn fleiri áhuga-
manna. Það eru því engin imdur,
þótt menn veiti því athygli, þeg
ar nýr maður sezt í slíkt embætti.
í þetta skipti er hinum nýja
óperustjóra þó veitt sérstök eftir
tekt og raunar langt út fyrir
landamæri Sviss, því hér er um
aö ræða einn af þekktustu leik-
hússtjóra okkar tíma.
Hinn nýi óperustjóri er dr.
Herbert Graf, sem áður var
stjórnandi Metropolitan óperunn
*r í New York. Hann hefur hlot
X mikla reynslu við óperustjórn
beggja vegna Atlantshafsins.
Óperan í Ziirich, sem þessi nýi
stjórnandi hefur nú fengið u-m-
háð yfir, er eitt af helztu söng-
leikjahúsum Evrópu. Hún hefur
á að skipa mörgum frábærum
Mstamönnum. Efnisval óperunn-
ar hefur verið mjög fjölbreytt og
þar hefur þýzkum, ítölskum og
frönskum óperum ætíð verið gert
jafn hátt undir höfði. Áður en
dr. Graf tók við hinu nýja
«tarfi ráðfærði hann sig við sinn
gamla vin, Bruno Walter. Hann
ráðlagði honum að taka stöðunni,
því óvíða í Evrópu gæti hann
starfað við leikhús, þar sem
ríkti eins alþjóðlegt andrúmsloft,
sem á þessum stað.
Hér verður nú getið nokkurra
óperusýninga í Zúrioh fyrri
htuta vetrar. Þessar sýningar
hafa orðið prófsteinn á getu hins
nýja leikhússtjóra. Hann setur
markið mjög hátt og krefst mik
ds af samstarfsmönnum sínum,
bæði einsöngvurum og öðrum
listamönnum. Ummæli gagnrýn-
enda og hinna kröfuhörðu leik-
húsgesta hafa yfirleitt verið
mjög lofsamleg um þessar fyrstu
sýningar.
Leikárið hófst með því, að flutt
var óperan „Othello eft>r Verdi.
Með aðalhlutverkið fór James
McCraeken. Þessi söngvari er
einnig ráðinn hjá óperunni í
Vínarborg á þessu leikári. Radd
mikill hetjiusöngur þessa skap-
ríka listamanns hreif okkur leik
húsgesti svo mjög, að við eigum
erfitt með að hugsa okkur ann
an Othello, — aðra túlkun þessa
hlutverks. Með hlutverk Desde- ]
mona fór Maria van Dongen af
mikilli snilld. Sjálfur leikhús-
stjórinn fór með leikstjórn en
Nello Santi var hljómsveitar-
8tjórinn.
„Costi fan tutte“ hins ódauð-
lega Mozarts hreif alla viðstadda
eins og við mátti búast. Engin
tónlist er yndislegri en verk
Mozarts, þó má ekki gleyma því,
að engri tónlist er eins hætt við
hnjaski. Þar má engu skeika.
Sýningar „Hollendingsins fljúg
andi“ eftir Richard Wagner tók-
ust einnig vel að flestra dómi.
Það er að vísu allerfitt að gera
Zúrichbúum til hæfis, ef Wagn
er er annars vegar. Hollendingur
inn var fyrst fluttur í Zúridh
þann 25. apríl 1852. Þá var Wagn
er sjálfur í púlti hljómsveitar-
stjórans. Áður hafði óperan verið
frumsýnd í Dresden, en sú sýning
tókst ebki vel. Á þeim tíma var
í Dresden virðulegt „Hoftheater",
en í Zúrich var lítið „Winkel-
theater". Það var því ekki lítið
lof fyrir Zúrich, þegar Wagner
skrifaði vini sínum Fischer, söng
stjóra í Dresden, eftirfarandi:
„Nú er mér fyrst ljóst, hvað hirð
leikhúsið i Dresden gerði verki
mínu slæm skil. Hér (í Zúrich)
tókst okkur á þröngu leiksviði
að ná frábærum árangri og glæsi
legri sýningu".
Þetta „Winkeltheater" er nú
löngu horfið, en í stað þess stend
ur eitt fegursta barokkleikhús
Evrópu. Hrifningin á verkum
Wagners er hins vegar nú ekki
síðri en fyrir hundrað árum.
Wagner átti um áratug heimili
í Zúrich. Hann hafði því að sjálf
sögðu mikil og heillarík áhrif
á tónlistarlíf borgarinnar. Á þeim
árum skóp Wagner að miklu eða
öllu leyti verk sín „Rínargullið",
„Sigfried“ og „Tristan og Isolde".
Eins og kunnugt er, dvaldist
Wagner um tíma hjá hinum auð
uga kaupmanni Wesendonck í
Zúrich. Hann lét reisa tónskáld
inu lítið hús í garði sínum, þar
sem hann gat starfað í næði að
tónsmíðum sínum.
Meðal Wagner-unnenda verður
Villa Wesendonck sennílega ætíð
tegnd nafni tónskáldsins eins og
Tribschen í Luzern og Haus
Wahnfried í Bayreutíh.
Af öðrum verkefnum óperunn
ar í Zúrich á þessu leikári skulu
hér aðeins nefnd „Ariadne auf
Naxos“ eftir Richard Strauss,
„Samson og Dalila“ eftir Saint-
Saéns, „La Traviata" Verdis og
„Töfraflauta“ Mozarts.
Að lokum skal þess getið að
hinn nýji ópatrustjórnandi dr.
Herbert Graf, hefur samið bók
nýlega um ýmis vandamál leik-
hússtarfsemi á okkar dögum. Bók
in heitir „Aus der Welt der Oper“
og er gefin út af Atlantis Ver-
lag í Zúrich 1960.
Svissnesk óperuskáld hafa lát
ið mikið að sér kveða á þessari
öld. Othmar Schoeck var einn
helzti meistari Ijóðasöngs okkar
tíma. Nægir að nefna lagaflokka
hans við kvæði Goethes og sam-
landa hans Gottfrieds Keller.
Hann samdi einnig nokkrar óper
ur, og er lyrikin einnig lífæð
þeirra verka. Othmar Schoeck
lézt árið 1947. Heinrich Suter-
meister hefur helgað sig nærri
eingöngu óperunni. Eitt þekkt-
asta verk hans er óperan „Ras-
kolnikow", sem var samin 1948.
Þessi ópera var sýnd í Zúrich í
haust við góðar undirtektir.
Við getum ekki skilizt við
svissnesk tónskáld, að við nefn
um ekki þá Arthur Honnegger
og Rolf Liebermann. Eftir þann
síðarnefnda er óperan „Die
Schule der Frauen", sem tón-
skáldið gekk endanlega frá árið
1957. Efni óperunnar er úr leik
riti Moliéres. I.Þ.
■5

1:11

•: ■>>■■■'■ • •• ■ •_
Ausfurrísk vörusýning
fyrir Nor&urfönd í Forum
AUSTURRÍKISMENN efna til
mikillar vörusýningar í Kaup-
mannahöfn dagana 21.—30. april.
Hún verður haldin í hinni stóru
Forum-sýningarhöll og mun tala
austurriskra fyrirtækja sem þar
sýna verða um eða yfir 230. —
Franz E. Siemsen sem nýlega
hefur verið skipaður verzlunar-
fulltrúi Austurrikis á fslandi bað
Mbl. um að segja frá þessari aust
urrisku sýningu og benda islenzk
um kaupsýslumönnum á það, að
það er alveg í leiðinni fyrir þá
að koma við í Kaupmannahöfn,
ef þeir fara á vörusýninguna í
Hannover, sem hefst upp úr
mánaðamótum.
Aukin skipti við Norðurlönd.
Franz Siemsen sagði að Aust-
urríkismenn stefndu nú að því
að auka sem mest samckiptin við
Norðurlandaþjóðimar. Þessi
vörusýning í Kaupmannáhöfn er
ætluð fyrir öll Norðurlöndin og
m.a. er það vitað, að Norðmenn
skipuleggja hópferð þangað. En
næsta ár verður sýningin haldin
í Osló.
Samtlmis vörusýningunni verð
Vínaróperan.
ur efnt til austurrískrar menn-
ingarviku í Kaupmannahöfn.
Munu austurrískir listamenn
koma fram víða í borginni og
allsstaðar mun austurrísk tónlist
heyrast, bæði Mozart, Strauss og
nýrri tónlist. Hámark austur-
rísku vikunnar verður gestaleik-
ur Vínaróperunnar í Konung-
lega leikhúsinu og verður flutt
óperan „Brúðkaup Figarós" eftir
Mozart. Einnig vebur það mikla
athygli að hinn heimsfrægi
drengjakór „Wiener Sanger-
knaben“ heimsækir Kaupmann*
höfn.
Vandaður iðnaður.
Austurríkismerui eru smáþjóð
sem reynir eins og fleiri sem líkt
er ástatt fyrir, að framfleyta sér
og halda uppi góðum lífskjörum
tr-
með sérlegri vandvirkni í ýmis-
konar iðnaði. Er margt líkt með
Austurríki og Svisslandi m.a.
það að ágóði af ferðamönnum
hefur úrslitaáhrif sve að greiðslu
jöfnuður landsins er hagstæður.
Austurríkismenn eru annars
þekktir fyrir góðar vörur t.d.
vefnaðarvörur, leðurvörur, sport
vörur og ýmiskonar vélaiðnað.
ÞAB er ekki vorstemninginj
á þessum stað, eigi að síður
var hún tekin síðasta vetr-;
ardag. Hún er tekin rétt,
vestan við bæinn í Ólafsfirði.1
Þetta er fjárhús, ein hæð og
ris sem bókstaflega grófst
stórhríðinni á dögunumj
Myndin sjálf þarf ekki frek-
ari skýringar við. En þess má
geta að í gær var enn alófært
á bílum út fyrir Ólafsfjarð-
arkaupstað og aðeins nokkr-
ar helztu götur bæjarins fær-
ar bíilum. Mjólk er flutt
sleðum út sveitinni til bæjar
búa.
(Ljósm. Brynjólfur Sveinss.).
iær- |
tt á j
„Gosljós“ sýnt í Hverogerði
LEIKFÉLAG Hveragerðis hefur
á undanförnum árum verið all-
athafnasamt og hefur sýnt ýms
veigamikil leikrit og má í því
sambandi nefna leikrit eins og
Fjalla-Eyvind, A útleið, Drauga-
lestina og mörg fleiri, sem L. H.
hefur sýnt við góðan orðstír. —
Æfingar hafa staðið yfir að
undanfömu á leikritinu Gasljós
eftir Patrick Hamilton. Leikrit-
ið var sýnt hjá Leikfélagi Hafn-
arfjarðar árið 1948 og fóru leik-
ararnir Ævar Kvaran, Jón Að-
ils *g Inga Laxness með aðal-
hlutverkin. Leikstjóri var Ævar
Kvaran. Síðan hefur leikurinn
verið sýndur bæði hjá Leikfé-
lagi Akureyrar og Leikfélagi
Sauðarkróks við góðan vitnis-
burð.
Leikfélag Hveragerðis frum-
sýnir Gasljósið nk. sunnudags-
kvöld.
Leikstjóri er Klemenz Jóns-
son; en hann hefur áður stjórn-
að leiksýningum í Hveragerði.
Leiktjöldin eru máluð af
Höskuldi Björnssyni, listmálara,
en hann er, sem kunnugt er,
búsettur í Hveragerði. Þýðing
leiksins er eftir Ingu Laxness,
leikkonu. Aðalhlutverkin eru
leikin af Magneu Jóhannsdóttur,
en hún hefur um margra ára
skeið verið formaður Leikfélags
Hveragerðis og aðalleikkona. —
Hin aðalhlutverkin eru leikin af
Valgarði Runólfssyni og Ragn-
ari Guðjónssyni. Eftir að L. H.
hefur sýnt leikinn í Hveragerði
hyggst félagið sýna hann 1
nærliggjandi samkomuhúsum.
Gasljósið er mjög skemmti-
legur sakamálaleikur og hefur
jafnan verið vel tekið þar, sem
hann hefur verið sýndur.
Skemmlun fyrir blint
og sjóndapurt fólk
Sviðsmynd úr Othello
FIMMTUDAGINN 13. apríl sl.
var blint og sjóndapurt fólk
hér í bænum gestir stúkunnar
Fróns nr. 227 í fundarsalnum í
Templarahöllinni við Fríkirkju-
veg, og var þar fjölmenni. Um
langt skeið hefur nú þessi at-
hafnasama stúka ár hvert efnt
til slíks skemmtikvölds. Voru
bílar til afnota fyrir gestina
eins og fyrr.
Óskar Þorsteinsson, skrifstofu
maður, ávarpaði gestina snjöll-
um orðum og bauð þá vel-
komna. Því næst flutti Ludvig
C. Magnússon, skrifstofustjóri,
fróðlegt erindi. Ræddi hann
nokkra sérkennilega og merka
innlenda viðburði frá síðustu
öld. Síðan sungu þær ungfrúrn-
ar Anna Herskind og Elín
Hjartar tvisöng með gítarundir-
leik Voru þessi skemmtiatriði
öll þökkuð með dynjandi lófa-
taki.
Eftir þetta voru hinar rausn-
arlegustu veitingar fram bornar
í veitingasalnum. Síðan var
dans stiginn af miklu fjöri jafnt
af öldnum sem ungum, gestum
sem stúkumönnum, og annaðist
Jóhannes H. Benjamínsson und-
irleik á harmoniku. En til til-
breytingar lék einn af gestun-
um, Gunnar Guðmundsson, um
stund á harmoniku, en Jóhannes
aðstoðaði á píanó. 1 smáhléum
á milli dansanna var öllum boð-
ið munngæti, sígarettur og vindl
ar. —
Áður en skemmtuninnl lauk
kvaddi sér hljóðs einn af gest-
unum, frú Steinunn ögmunds-
dóttir, fyrrverandi hjúkrunar-
kona, og ávarpaði samkomuna,
Flutti hún m.a. fyrir hönd gest-
anna hlýjar þakkir til stúkunn-
ar Fróns og félaga hennar fyrir
þessa ánægjulegu kvöldstund,
sem lengi mundi geymast í hug-
um þeirra, er notið hefðu, eina
og öll fyrri heimboð stúkunnar.
Óskar Þorsteinsson þakkaði
frú Steinunni hlýleg orð henn-
ar til stúkunnar og gestum öll-
um ánægjulega samveru og ám
aði þeim allra heilla þar til
næstu samfundum bæri saman,
og sleit síðan samkomunni.
Císli Einarsson
héraðsdómslögmaður
Málflutningsskrifstofa.
Laugavegi 20B. — Síroi 1963L
LÚÐVÍK GIZURARSON
hér aðsdómslögmað ur
Tjarnargötu 4. — Sími 14855.
Jóhannes Lárusson
héraðsdómslögmaður
lögfræðiskrifstofa-fasteignasal*
Kirkjuhvoli — Simi 13842.