Morgunblaðið - 25.04.1961, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 25. apríl 1961
MORGUNBLAÐ1Ð
3
A flot
eftir
333 ár
á hafsbotni
MEÐFYLGJANDI mynd gef
nr allgóða hugmynd um út- VgfA
Ut sænska stórskipsins ,,Vasa“,
sem í gær var lyft upp af
sjávarbotni eftir 333 ára legtu
í hafdjúpinu. Var þá lokið V
siðasta áfanga margra ára
björgunarstarfs, en skipinu «
var lyft upp af 32 m dýpi, '' \
meter fyrir meter í átján á-
íöngum.
Fundur skipsins og björgun
er. mikils virði, einkum þar
sem ekki er til, svo vitað sé,
svo fornt skip. Það var sænski
verkfræðingurinn Aders
Franzen, sem fann skipið og
hefur hann ásamt þeim sem
fyrir björgunixmi stóð gefið
út fjölda mynda af björgun
inni og munum sem bjargað
hefur verið úr skipimi, en á
þeim hefur verið haldin sér
stök sýning í sjóminjasafn-
inu í Stokkhólmi.
Þriggja dá.lka myndina
teiknaði Niels Stödberg með
hliðsjón af upplýsingum kafar
ans, sem mest vann að rann
sóknum á björgunarmöguleik
um svo og upplýsingum sem
til eru um herskip 16.—17.
aldar.
Tveggja dálka myndin: —
Björgunarútbúnaðurinn séður
úr lofti.
Læknir bráðkvadd-
ur við stýrið
A LAUGARDAGSKVÖLDIÐ
varð Gunnar Cortes læknir bráð-
kvaddur í bifreið sinni, þar sem
hann sat við stýri hennar á
Miklatorgi. Rann bifréiðin stjórn
iaust áfram yfir torgið og lenti
á húsi hinum megin við það.
Gunnar var í hópi kunnustu
lækna bsejarins, tæ-plega firnmt-
ugur að aldri.
’ Gunnar var að koma frá því
að sinna læknisstörfum á Hvíta-
bandinu um kl. 7 á laugardags-
kvöldið og á leið heim. Ók hann
að venju austur Eiríksgötu,
beygði suður Snorrabrautina, en
nam staðar austanvert á Mikla-
torgi, rétt við Miklubrautar-
gatnamótin. Bílstjóri í annarri
bifreið veitti því athygli um
ieið og hann ók fram hjá að
Gunnar hallaði höfðinu aftur á
bak og var náfölur. Er hann leit
aftur við sá hann að hann sat
enn í sömu stellingum. Taldi
hann að maðurinn hefði veikzt
og stöðvaði bíl sinn, er hann var
kominn inn á Miklubrautina, til
að fara út og aðgæta þetta.
Bifreiðin rann áfram stjórnlaust
í þeim svifum sá hann hvar
bíll Gunnar Cortes rann af stað,
en hann sat ennþá í sömu stell-
ingum undir stýrinu. Rann hann
áfram framhjá gatnamótum
Miklubrautar, yfir eyjuna á
torginu, niður af nokkuð háum
bakka hinum megin og lenti af
afli á húsi við Flugvallarveginn,
þar sem trésmíðaverkstæði er til
húsa.
Gunnar Cortes lá á gólfi bif-
reiðarinnar, er að var komið og
var látinn. Bíllinn var mikið
skemmdur að framan og stýrið
hafði gengið inn og brotnað. Bif-
reiðin var með sjálfskiptiútbún-
aði og er talið að Gunnar hafi
þrýst á benzínið og bifreiðin
runnið áfram stjórnlaust.
Myndln sýnlr skemmdimar á trésfníðaverkstæðinu.
Fásinna að láta hand-
i
ritin, segír Bröndum
Kaupmannahöfn
(Frá Páli Jónssyni)
VÍÐA gætir mikillar óánægju í
Danmörku með ráðagerðir
dönsku stjórnarinnar um að af-
henda íslendingum megnið af
hinum gömlu handritum.
Kvöldblað BerUngatíðinda hef
ur m. a. birt grein eftir prófessor
Bröndum-Nielsen, þar sem hann
mótmælir afhendingu handrit-
anna. Er það að vísu ekkert nýtt,
hcldur í anda fyrri greina sem
sá prófessor hefur ritað.
• Aðeins handritin
Prófessorinn segir, að þeir sem
vilja afhenda handritin viti ekk
ert hvað þeir eru að gera. Þeir
hafi ekki hugmynd um það víð-
tækp. fræði og vísindastarf, sem
utxnið sé í Danmörku í sambandi
við handritin. Til þeirra ná-
kvæmu rannsókna segir hann að
sé ekki fullnægjandi að hafa
ljósmyndir af þeim, hversu ná-
kvæmar sem þær séu, ekkert
minna en handritin sjálf nægi.
• Menningarmiðstöð
Hann spyr hvort menn hafi
gert sér grein fyrir því, að fátt
hafi gert Kaupmannahöfn að
eins mikilli mðistöð mennta og
vísindastarfs eins og handrita-
rannsóknirnar og þær fræði-
greinar sem á þeim byggist. Ef
við afhendum handritin, þá er
verið að þurrka út mikilvægan
þátt danskra mennta. Það á að
afhenda íslendingum handritin
af pólitískum ástæðum, segir
Bröndum Nielsen, en ekkert er
hugsað út í það, að engar sam-
bærilegar aðstæður til rann-
sókna á handritunum eru á ís-
landi eins og í Danmörku.
• Ekki til sölu
Dönsku blöðin hafa bent á það
í fréttum sínum af málinu að
mikill hluti handritanna sé í út-
láni uppi á íslandi. Blöðin segja,
að ef handritin verði afhent
muni ekki verða hægt þegar í
stað að flytja safnið til íslands.
Ennfremur er bent á það ,að
vegna samningar orðabókar yfir
forn-íslenzku muni mikill hluti
safnsins enn verða að sitja í
Kaupmannahöfn, eða þar til því
verki er lokið.
Blöðin tala um það, að bóka-
safnarar meti Árnasafn á mörg
hundruð milljónir danskra kr.
En slíkar matsgerðir eru tilgangs
lausar, því að hvorki íslendingar
né Danir myndu fást til að selja
eitt einasta blað úr safninu.
STAKSTEÍNAR
Skrípalæti nazista
og kommún^sta
Margt er líkt með skyldum.
Nokkrir unglingar sem telja s«r
trú um það að þeir séu nazistar,
notuðu Sumardaginn fyrsta til
þess að spígspora undir haka-
krossfána um Fossvogskirkju-
garð. Þar óvirtu þeir leiði þýzkra
hermanna með því að hafa þar
í frammi látbragð þýzkra naz-
ista.
Vitanlega valda þessi skrípa-
læti í senn andúð og meðaumkuia
með þessum piltum fyrir kjáita-
skap þeirra. Á íslandi er sem
betur fer engin nazistaflekkur
til. Hér er aðeins um að ræða
nokkra vanþroskaða unglinga,
sem gera sér leik að því að apa
eftir mannalæti þýzku nazistanna
sem hrundu heiminum út í ægi
legasta blóðbað sögunnar í náinni
samvinnu við hinn alþjóðlega
kommúnisma.
En kommúnistar á fslandi not
uðu Sumardaginn fyrsta einnig
til þess að sýna innræti sitt.
Þeirra framtak birtist í þvi að
þeir klíndu kommúniskum áróð
ursmiðum upp á nokkrum stöð
um i Reykjavík, m.a. á minnis-
merki ástsælasta æskulýðsleið-
toga þjóðarinnar.
Kommúnismi og nazismi eru
eitt og hið sama. Báðar byggja
þessar stefnur á ofbeldi og ein-
ræði.
Ærlegur ungur
FramsóknarmaSur
S.l. Iaiugardag gat að líta í Tim-
anum grein eftir ungan Fram-
sóknarmann, Heimi Hannesson,
undir fyrirsögninni: „Utanríkis-
mál og undirskriftir“. Undirfyrir
sagnir greinarinnar voru þessar:
„Á utanríkisstefnan að mótast af
gönguferðum og undirskriftasöfn
unum? — Meginkrafa „hernáms-
andstæðinga“ gengur í berhögg
við yfirlýsta utanríkisstefnu allra
flokka á íslandi — nema komm-
únista“.
f grein þessari deilir Heimir
Hannesson hart á kommúnista ©g
hin svokölluðu „Sarntök hernáms
andstæðinga“, sem kommúnistar
hafa sett á laggirnar og fengið
ýmsa nytsama sakleysingja til
þess að leggja nöfn sín við. Bend
ir hann á, að á teppfundi komm
únistaleiðtoga í Moskvu, sem
haldinn var í nóvember s.l. hafi
sú dagskipun verið gefin til
kommúnistaflokka um allan
heim, að þeim bæri að herða sem
mest þeir mættu baráttuna gegn
vörnum vestrænna þjéða. Þessa
dagskipun séu nú hin svokölluðu
,samtök hernámsandstæðinga' að
framkvæma.
Lægra á þeim risið
haustið 1956
Heimir Hannesson bendir siðan
á það, að kommúnistar og vinstri
stjórnin hafi staðið að framleng
ingu samningsins um dvöl varnar
liðsins á fslandi liaustið 1956.
Kemst hann m.a. að orði um
þetta á þessa leið:
„Sjálfstæðisbarátta gegn er-
lendu valdi er í dag háð annars
staðar en á íslandi. Hún er háð
víða í Afríku með góðum árangri,
var eftirminnilega háð í Ung-
verjalandi haustið 1956 með ár
angri, sem ekki þarf að rekja.
Þar fengu þarlcnd samtök raun
verulegra hernámsandstæðinga
litla áheyrn hjá þeim aðilum,
er nú senda út dagskipan um að
„herða baráttuna gegn herstöðv
um heimsvaldasinna".
Það var lægra risið haustið
1956 á ýmsum þeim mönnum, er
hæst láta í dag og fjölyrða um
sjálfstæðisbaráttu og heims-
valdastefnu. Það var lítið gengið
það haust, lítið um fundi og
ræðuhöld hjá þessum mönnum.
Það er stundum gott að hafa
strútsaðferðina — og stinga höfð
inu í sandinn“.
s
<