Morgunblaðið - 25.04.1961, Side 15

Þriðjudagur 25. aprfl 1961
MORGlllSBl AÐIÐ
15
Mynd þcssa tók fréttaritari blaðsins á Akureyri, St. E. Sig., er Drangur lagSi af stað til
Grímseyjar sl. föstudag. Á brúarvængnum standa, talið frá vinstri: Sr. Sigurður Stefánsson,
vigslubiskup, sr. Pétur Sigurgeirsson, Einar Einarsson djákni, hr. biskupinn, Sigurbjörn
Einarsson, og sr. Ólafur Skúlason.
— Stúdentafundur
Framhald á bls. 6.
frasðileg lögmál, heldur er hrein-
lega sálræns Og andlegs eðlis,
eins og ræðumaður komst að
orðL
Vísindalegar rannsóknir
Lýsti Páll Kolka nú nokkuð
tilraunum, sem prófessor Rhine
við Duke-háskólann í Suður-
Karolína, kona hans og aðstoðar-
menn, hafa gert á þúsundum
stúdenta um 30 ára tímabil og
Rhine hefur m. a. lýst í bók, sem
Iheitir New Frontiers of Mind.
•Þar er um að ræða hugsanaflutn-
ing á milli lifandi persóna en
einkum fjarskyggni, þar seni
greind eru sundur spil eða
spjöld með mismunandi mynd-
um, án þess að hin líkamlegu
skilningarvit komi þar til
greina.
Kvað ræðumaður tilraunir á
jþessum sviðum hafa tekizt svo
vel, þegar bezt hefur látið, að
möguleikinn til að um tilviljun
sé að ræða hafi komizt upp í að
vera 30 þúsund milljónir á móti
einum.
Slíkar fjarskynjanir ganga
í einu lagi undir nafninu
extrasensory perceptions, sál-
næmi, og ennfremur er þarna
fjallað um breytingu sálrænnrar
orku í líkamlega orku, og í því
felst t. d. að ráða megi því með
íhugsuninni einni saman, hvaða
tflötur kemur upp á teningi, sem
kastað er.
Kvað hann ýmislegt í þess
konar tilraunum hafa dregið
mjög úr gildi hinna spíritísku
skýringar á miðilsfyrirbrigðum,
en þar að auki kæmu djúpvituð
eða undirvituð áhrif neðan úr
hyljum sálardjúpsins til greina.
/ Þekking á tilverunni
Þá ræddi ræðumaður nokkuð
kenningar sálfræðingsins fræga,
Jungs, um hina kollektivu eða
sameiginlegu djúpvitimd allra
manna, vitund, sem geymir
reynslu kynslóðanna, ef til vill
alla leið frá upptökum lífsins og
jþar með margs kyns þekkingu á
tilverunni, sem aðeins verður
skynjuð á táknrænán hátt eða í
myndum máluðum á þau léreft,
sem ofin eru úr reynslu yfirvit-
undarinnar, eins og ræðumaður
orðaði það. Taldi hann líkur til
þess miðað við að þessi kenning
væri ú rökum reist, að miðill í
ídásvefni ætti að geta ausið af
(þessari óþrotlegu lind, eins og
ræðumaður komst að orði, án
Iþess að þurfa að sækja upplýs-
ingar sínar til framliðinna
manna.
Páll Kolka fjallaði allítarlega
um þessi efni, kom víða við og
vitnaði til ýmissa merkra vís-
indamanna, sem ekki er tök á að
rekja að neinu verulegu leyti
íhér. Aðeins má taka upp eftir-
tfarandi kafla úr erindinu, þar
sem ræðumaður vitnar í pró-
tfessor Gardner Murphy, en til-
vitnunin er svohljóðandi:
„Viðbrögð einstaklingsins fara
Bennilega í 99,9% tilfella eftir á-
hrifum frá daglegu, efnislegu
umhverfi hans, en allt í einu get-
ur þessi lokaði hringur opnazt
sem snöggvast, t. d. í spilaget-
raun, eins og hér hefur verið
llýst að framan (viðkomandi skal
þekkja spil, sem hann alls ekki
eér) þegar móttakandinn hefur
rétta úrlausn mörg skipti í röð.
Þetta bendir til þess, að niðri í
vitundardjúpinu sé hægt að kom
ast í samband við allan tíma og
ellt rúm og vitneskju þaðan
skjóti snöggvast upp á yfir-
borð einstaklingsvitundarinnar. í
íliku ástandi sé því ekki aðeins
hægt að greina í svip ýmislegt,
eem gerist i fjarska, heldur og
það sem gerist utan líðandi
etundar, m. ö o. í fortíð eða
Íramti8.“
Margar fleiri merkar kenning-
•tr á sviði sálarrannsókna skýrði
ræðumaður í erindi sínu, en hér
igefst ekki rúm til að drepa á
tfleira.
„Andanum gefur hún síðasta
leikinn í tafli
Ehda þótt hinir nýrri rann-
eóknarar virðist yfirleitt tregari
á að fallast á hina spíritisku
ekýringu miðilsfyrirbæra en
hinir eldri, kvaðst Páll Kolka þó
þeirrar skoðunar, að eðlilegasta
skýringin á sumum slíkum fyrir-
bærum væri sú, að þar sé um
anda framliðinna að ræða. Þar
sem efnishyggjan ríkir, fara
alls kyns andlegir kvillar í vöxt,
sagði ræðumaður, og lauk erindi
sínu með þessum orðum:
„Þótt náttúran sé lamin með
lurk, leitar hún út um síðir. Nið-
urbæling á jafnþýðingarmiklum
þætti í eðli mannsins og sam-
band hans við hinn yfirskilvit-
lega heim er, verður til þess eins
að hann brýzt úit á sjúklegan
hátt. Beizlun þess vits og máttar,
sem maðurinn á aðgang að með
yfirskilvitlegum hæfileikum sín-
um, er nú það verkefni, sem
mest er þörf á að leysa og munu
þá sannast orð Einars Benedikts-
sonar: Fornhelga spekin veit, að
afl skal mót afli, en andanum
gefur hún síðasta leikinn í tafli.“
★
Að loknum ræðum frummæl-
enda voru frjálsar umræður, og
tóku þessir til máls: Sr. Sveinn
Víkingur, Sigríður Sigurðardótt-
ir, Þórarinn Magnússon og sr.
Lárus Arnórsson. í lokin sögðu
frummælendur nokkur orð.
— Læknisbiónusta
Framh. af bls. 13
a) Læknismenntun að sérnámi
meðtöldu — en slíka þjálfun þarf
góður héraðslæknir að hafa —
kostaði 1956 612+63 = 678
þús. kr., en hefur að sjálfsögðu
hækkað síðan svo sem annað
verðlag.
b) Læknisbústaður er einbýl-
ishús ásamt lækingahúsnæði.
Miðað við byggingakostnað í
Reykjavík er verð á litlu einbýl-
ishúsi ásamt bílskúr nálagt 1,1
millj. kr. og vart kostar lækninga
húsnæði minna en 0.6 millj. kr.
Gera má því ráð fyrir að íbúðar-
og starfshúsnæði héraðslækna
kosti um eina og hálfa til tvær
millj. kr. Þetta verða opinberir
aðilar að sjálfsögðu að reisa og
eiga. Nauðsynleg tæki til rann-
sókna og lækninga kosta 250—
300 þús. kr. Eðlilegt er að lækn-
irinn eigi sjiálfur 1/4—1/3 en
héraðið hitt.
c) Minnstu byrgðir nauðsyn-
legra lyfja ásamt lyfjabúðartækj-
um, munu kosta um 50 þús. kr.
og þurfa læknar að leggja þau
fram sjálfir.
d) Héraðslæknir þarf að hafa
trausta og vandaða bifreið og
kostar hún um 280 þús. kr. Á
síðastliðnu ári hækkuðu bifreið-
ar til lækna meira en aðrar bif-
reiðir og eru nú í flokki þeirra,
sem hæst eru skattlagðar, af
þeim bifreiðum sem fluttar eru
inn á innflutnings- og gjaldeyr-
isleyfum.
Fyrir minna fé en að ofan
greinir mun tæpast unnt að
skapa sæmileg vinnuskilyrði,
þannig, að vel menntaðir lækn
ar, geti neytt þekkingar sinnar,
tekið til meðferðar og úrlausnar
öll almenn vandamál sjúkdóma
og orðið fólkinu að því liði, sem
það á heimtingu á og vænta má
af nútíma lækni. Ungir og dug-
andi læknar munu ekki sætta
sig við lélega aðstöðu til starfa,
og mega raunar ekki gera það.
Þeim er ósæmandi að gerast
þátttakendur í nokkurri þeirri
lækningasýslan, sem byggist á
vafasömum og ófullnægjandi
vinnuskilyrðum. Hver, sem það
gerir, missir álit stéttarbræðra
sinna, týnir sinni eigin sjálfs-
virðingu og sjálfstrausti, stund-
um með þeim afleiðingum að
hann verður ófær til þess að
starfa sem læknir.
LONDON, 24. apríl — (Reuter)
— Einn af starfsmönnum brezku
stjórnarinnar, George Blake að
nafni, hefur verið ákærður fyr-
ir að senda úr landi upplýsing-
ar, sem komið gætu væntanleg-
um óvinum að góðum notum. —
Mál Blakes verður tekið fyrir
fljótlega.
GRÍMSEY, 24. apríl: — Hinn ný-
vígði Og einasti djákni íslenzkur,
Einar Einarsson, sté í fyrsta
skipti í stólinn hér í Miðgarða-
kirkju klukkan 9 á sunnudags-
kvöldið Og flutti prédikun sína
að viðstöddum biskupi landsins,
vígslubiskupi og fleiri gestum,
svo og velflestum Grímseyingum.
Ferðin hingað út í Grimsey,
með Drang varð allströng fyrir
biskup og klerka, er þeir komu
hingað á föstudagskvöldið. Sigl-
ingin frá Akureyri tók alls um
14 klst. og hafði skipið hreppt
leiðindaveður. Hér á bryggjunni
var tekið á móti hinum tignu
gestum. Gistu biskup og sóknar-
presturinn, séra Pétur Sigurgeirs
son, að Sjálandi, vígslubiskup
séra Sigufður Stefánsson, í Sig-
túni og séra Ólafur Skúlason
gisti á Sveinsstöðum.
Á laugardagsmorgunin var
komið hér hið fegursta veður.
Notaði biskupinn og prestarnir
það til að ganga um eyna og
skoða hana, fóru m.a. austur á
Björg. Biskup heimsótti allflest
heimilin hér.
— Utan úr heimi
Framh. af bls. 12.
var stenkari en iþeir. Nær
fellt öll franska þjóðin stóð
að baki honum og uppreisnar
mennirnir urðu að gefast upp.
Ákveðin stefna.
Síðan hefur de Gaulle tekið
ákveðna stefnu í Alsír-málinu.
Hann hefur lýst því yfir, að
þáð sé sjálfsagt að Serkir sem
eru yfirgnæfandi meirihluti
íbúa landsins, taki við stjórn
þess. Hann er reiðubúinn að
gera friðasamninga við serkn
esku uppreisnarmennina og
afhenda þeim völdin í land-
inu.
De Gaulle hefur tekið þessa
afstöðu af því að hann telur
hana bjarga heiðri frönsíku
þjóðarinnar, — ekki sé sæm
andi fyrir hana að viðhalda
kúgunar- og lögregluríki í
lendum sínum. Hann telur
hana hagkvæmasta af því að
með þessari lausn muni hægt
að viðhalda nánu sambandi
milli Frakklands og S(jrk-
lands, sem muni verða báðum
löndunum til blessunar og
Á sunnudaginn klukkan 2 var
Miðgarðakirkja orðin þéttskipuð,
er biskupinn, vígslubiskup og
klerkar gengu til kirkju, hempu-
klæddir. Vígslubiskup sté í stól-
inn og flutti prédikun. Var Ein-
ar Einarsson síðan vígður til
kennimannsstarfa. Biskupinn las
bæn fyrir altari. Við þessa helgi-
athöfn voru tvö ungbörn, færð til
skírnar og skírði sóknarprestur-
inn séra Pétur Sigurgeirsson
þau, en það voru telpa og dreng-
ur. Lauk svo þessari hátíðlegu
athöfn með altarisgöngu sem
kirkjugestir tóku almennt þátt í.
Eftir vígsluathöfnina, var
kirkjugestum boðið til kaffi-
drykkju í Barnaskólanum. Voru
þar margar ræður fluttar. Hin-
ir góðu gestir Grímseyinga töl-
uðu og færðu staðarfólki einlæg-
ar þakkir fyrir góðar móttökur.
Biskupinn rómaði í sinni ræðu
mjög söng kirkjukórsins, sem
frú Ragnhildur Einarsdóttir
stjórnar. Hafði biskupinn og orð
á því að kirkjukórinn myndi sá
fjölmennasti miðað við mann-
fjölda, því nær annar hver full-
ldks leiða til vináttu milli
þeirra. Loks telur de Gaulle
að þróunin í alþjóðamálum
sé slík, að það sé algerlega
vonlaust fyrir Frakka að ætla
sér að halda Alsír gegn vilja
yfirgnæfandi meirihlua íbú-
anna.
En frönsku landnemarnir í
Alsír eru enn við sama hey
garðshornið, og þeim fylgja
margir háttsettir herforingjar,
sem hafa barizt árum saman
gegn serknesku uppireisnar-
mönnunum vægðarlausri bar-
áttu og geta því ekki litið á
þá öðruvisi en fjandmenn. Enn
er uppreisn gerð í Alsír og
þess krafizt að Frakkland
berjist áfram hvað sem það
kostar og þar til yfir lýkur.
Andi uppreisnarinnar er því
enn hinn sami og áður, land-
nemarnir í Alsír vilja ráða
stefnunni.
Uppreisn hersins.
En að þessu sinni ér upp-
reisnin miklu hættulegri en
áður vegna þess að nú er um
að ræða víðtækari uppreisn í
sjálfum franska hernum. Það
voru mestmegnis landnemarn
ir sjálfir sem stóðu fyrir
tíða maður 1 sókninni væri 1
kórnum.
Alfreð Jónsson, oddviti hafði
orð fyrir Grímseyingum. Þakkaði
hann biskupi og klerkum kom-
una og færði Einar Einarssyni
djákna árnaðaróskir í starfi í
þágu eyjarskeggja og kirkjunnar.
Um miðnætti á sunnudags-
kvöld var varðskipið Albert kom
ið hér inn á höfnina til að sækja
biskup landsins og fylgdarmenn
hans. Kom Albert til Akureyrar
um klukkan 7 í morgun, en það-
an ætlaði biskupinn að fara flug
leiðis til Reykjavíkur.
— D.A.S.
Framh. af bls. 8.
arkitekt hússins er Bárður
Daníelsson en byggjendur Bene-
dikt og Hörður s/f. Járnútreikn-
ingi og öðrum undirbúningi er
lokið og bygging hússins hefst í
þessum mánuði. Áætlað er að
húsið verði uppsteypt í sep./okt.,
en múrhúðun fyrstu og annarar
hæðar verður hafin áður en hús-
ið verður uppsteypt að fullu.
Tvær bifreiðir verða útdregnar
mánaðarlega eins og áður. Verða
þetta 8 Opel-bifreðiir, 4 Taunus-
bifreiðir, 1 Volkswagen, 1 Reno
Dauphine, Skoda og 6 Moskvitch.
Aðrir vinningar verða Hús-
búnaður eftir vali vinnenda fyrir
5—10 þúsund krónur hver.
Heildarverðmæti vinninga er
kr. 13.371.000.00 eða 57% af veltu.
tveimup fyrri uppreisnunum.
Nokkrir öfgasinnaðir herfor-
ingjar tóku þátt í þeim og enn
aðrir komu við sögu til þess
að beina uppreisninni í skyn
samlega átt.
Að þessu sinni eru það
herforingjarnir sjálfir sem
standa að uppreisninni, fjórir
úr hópi hinna vitrustu herfor
ingja Frakka, Salan, sem
beindi 13. maí uppreisninni
inn á þá braut að koma de
Gaulle til valda, Challe sem
til skamms tíma var sá hers-
höfðingi sem de Gaulle treysti
bezt og Zeller einn áhrifa-
mesti herforinginn. Nöfn þess
ara manna benda til þess að
hér sé um víðtæka uppreisn
að ræða í sjálfum franska
hernum. Þessvegna er hún sér
staklega hættuleg og meiri
samsærisbragur á henni en
á fyrri uppreisnum. Enn virð
ist sem franska heimaþjóðin
standi með de Gaulle gegn
kröfum landnemanna. En
meim óttast að slíkt komi
honum ekki að gagni ef her
foringjar og her rísa upp gegn
honum. En þar með væri kom
ið á hernaðareinræði í Frakk
landi.