Morgunblaðið - 26.04.1961, Page 15

Miðvikudagur 26. april 1961
MORGVNBLAÐIÐ
15
Þór Guðjónsson veiðimálastjóri
• Reynslan hefur sýnt, að vatn
S klak- og eldisstöðvun er mjög
misjafnlega vel fallið til klaks
©g til þess að ala í lax og silung.
Skilningur á orsökum þessa hef-
ir aukizt mj4ig síðustu árin, aðal
'lega eftir að farið var að nota
geislavirk efni við rannsóknir á
Bteinaþörf fiskanna. Komið
Ihefur í Ijós, að fiskarnir fá ekki
©11 nauðsynleg steinefni í fæð-
unni, heldur draga þeir þau til
sín úr umhverfinu, ef þau eru
þar til staðar í upplausn. Er því
mikilvægt, að í eldisvatni sé hæfi
legt magn af uppleystum stein-
efnum, sem fiskarnir þurfa á að
halda. Þetta þarf m.a. að hafa í
íhuga, þegar eldisstöðvum er val-
•inn staður.
'Áburður.
hin einstöku efni. Greinarhöfund
ur hefur haft tækifæri til þess
að taka þátt í undirbúningsrann-
sóknum í þessu sambapdi, þar
sem geislavirk áburðarefni eru
notuð. Er vonað, að niðurstöður
þessara rannsókna muni varpa
nýju ljósi yfir áburðarvandamál
ið, einkum með tilliti til þarfa
fiskanna af snefilefnum,
Gerð hefur verið athyglisverð
tilraun með dreifingu áburðar á
Lómavatn í Washingtonfylki
þar sem notað var mulinn krabba
úrgangur frá niðursuðuverk-
smiðju. Veiðin í vatninu jókst
á þremur árum úr 3 kg. á hekt-
ara upp í 200 kg. Möluð rækju-
skel mun einnig geta komið að
góðu gagni sem áburður.
Eldistjarnírnar i Linðarlæk (Spring Creek) eldisstöðinni í Washingtonfylki. Sér í Kolumbia-
fljótið, — Ljósm. Þór Guðjónsson.
^ * ,

ifÍBáitÍáÍiiiiH
’ I>egar innihaldi uppleystra
steinefna í vatni er að einhverju
tteyti ábótavant með tilliti til
jþarfa fiskanna, sem í því lifa,
má bæta úr með því að bera á
það, ef vitað er, hvaða efni vanta.
Vitneskjan um áburðarþörfina,
hvað snefilefnin snerta, er oftast
®f skornum skammti. Er unnið
að því að auka þekkingu á þessu
sviði. Mjög merk tilraun með að
Ibera áburð á stöðuvötn er hafin
i Fernvatni í Washingtonf. und-
ir stjórn dr. L. R. Donaldsons,
prófessors við Washingtonhá-
skóla. Geislavirk áburðarefni eru
motuð til þess, að kleift verði að
fylgjast með þörf fiskanna og
dýranna, sem þeir lifa á, fyrir
í Bandaríkjunum
Miðstöð fiskirannsókna.
í borginni Seattle í Washing-
tonfylki er mikil útgerð, og er
hún mikil' miðstöð fiskirann-
sókna. Við Washingtonháskóla
er víðfræg deild í fiskifræði og
fiskiðnfræði, og hafa nokkrir ís-
lendingar dvalizt þar við nám.
Fiskideildin (College of Fisher-
ies) hefur á sér alþjóðlegan svip.
þar sem í hana sækja jafnan
stúdentar og kandidatar víða að
úr heiminum. Deildarfarseti er
dr. R. van Cleve, prófessor. í
fiskideildinni er unnið að marg-
háttuðum rannsóknum og tilraun
um. Sem dæmi um verkefnin má
nefna, tilraunir með eldi laxa
og regnbogasilungs, fóðrunartil-
raunir, fisfc*kynbætur, áhrif
geislavirkra efna á fisk, tilraun-
ir með ræktun þörunga, lágdýra
og fiska í lokuðum kerfum, til
þess að nota sem fæðu fyrir fólk
rannsóknir á ýmsum þáttum í
lífi laxfiska og annarra fiska,
svo sem um stærð fiskstofna, um
sund þeirra og göngur og um
hegðun þeirra undir ýmsum
kringumstæðum. Þá fara fram
Oscar-verðlaun
SÆNSKI kvikmyndastjórinn
Ingimar Bergman fékk sl.
þriðjudag gylltu Oscars-stytt-
una fyrir kvikmynd sína
„Jomfrukilden“, sem var kjör
in bezta erlenda kvikmyndin.
Þetta er í þriðja skiptið sem
samskir listamenn fá Oscar, /
Árið 1954 fékk Ingrid Berg
uian verðlaunin fyrir leik §|
sinn í „Gasljós“ og aftur 1953 |
íyrir „Anastasia“.
Flest verðlaunin féllu að
þessu sinni til kvikmyndarinn
ar „The Apartment", sem |
hlaut fimm Oscarsverðlaun,
„Spartacus“ hlaut fjórar stytt |j
ur og „Elmer Gantry“ þrjár.
Eins Og búizt var við fékk
Elizabeth Taylor Oscar fyrir
leik sin sem götudrós í
„Butterfield 8“. Hún ljómaði
af gleði, þegar Yul Brynner
rétti henni styttuna. Þetta er
í fyrsta skipti sem hún kémur
opinberlega fram eftir hina
skæðu lungabólgu, sem nærri
hafði dregið hana til dauða.
Burt Lancaster var kjörin
bezti leikarinn fyrir túlkun
á eldheitum prédikara í kvik
myndinni „Elmer Gantry“,
Af öðrum útnefningum má
nefna þessar:
Bezta barnahlutverkið:
Hayley Mills (Pollyanna).
Bezta heildarmyndin: Dis-
ney-myndin „The Morse with
the Flying Tail“.
Stuttkvikmyndin: „Giusepp
ina“, brezka mynd eftir James
Hill.
Upptökutækni: „The Al-
amo“.
Teiknikvikmyndin: Rem-
brandt-kvikmyndin „Dray of
the Painter".
Klipping: „The Apartment“
Svart-hvít mynd: „The
Apartment".
Litkvikmynd: „The Sparta-
Bezta kvenlega aukahlut- cus-
verkið: Shirley Jones fyrir Svart-hvít tækni: „Sons and
leik sinn í „Elmer-Gantry“. lovers".
Bezta karl-aukahlutverkið: ^tmyndatækni: „Sparta-
Peter Ustinov fyrir skylminga Hljómlist: „Song without
formgjann í „Spartacus". End“.
Hljómlistarstjóri: „Exodus".
Handrit. Elmer Gantry“.
Dómararnir gengu fram
hjá Meliina Mercouri, sem
margir bjuggust við að fengi
verðlaun fyrir leik sinn í kvik
myndinni „Aldrei á sunnu-
dögum“, en tónskáldið Manos
Hadjikis fékk Oscar fyrir tit-
illagið „Aldrei á sunnudög-
um“.
Mesta hrifningu vakti til-
kynningin um að Gary Coop-
er fengi sérstök verðlaun fyr-
ir „sinn stóra skerf til kvik-
mynda“. Leikarinn var ekki
viðstaddur, þar sem hann var
sjúkur, en vinur hans tók á
móti styttunni.
Stan Laurel (Gög) hlaut
eins og Cooper sérstaka til-
nefningu fyrir „skapandi
brautryðjandastarf í skop-
myndum“.
VIÐ afhendingu Oskarverð-
launanna Santa Monica, Kali-
forníu, talið frá vinstri: Peter
Uátinov, Shirley Jones,
Elizabeth Taylor og Burt
Lanchster.
rannsóknir á ostrum og ýmsum
öðrum botndýrum. í fiskiðnaði
er unnið að ýmsum verkefnum
svo sem um betri nýtingu á fiski,
um matareitrun, um gerla í sjó
o.fl.
Tvær stofnanir vinna í nánum
tengslum við fiskideildina. Önn-
ur þeirra rannsóknarstofnun á
sviði geislavirkrar líffræði (Lab-
oratory of Radiation Bíology)
undir stjórn dr. L. R. Donald-
soris. Rannsakar hún áhrif geisla
virkni einkum á sjávardýr. Tek-
ur hún þátt í áburðartilarunum
í Fernvatni, sem áður voru nefnd
ar. Hin stofnunin er Fiskirann-
sóknarstofnunin (Fisheries Res-
earch Institute), og er hún und-
ir stjórn dr. W. F. Royce, pró-
fessors. Hefur hún aðallega unn-
ið að rannsóknum á lífi rauðlax
ins í Bristolflóa í Alaska með
Sriðarí grein
mjög góðum árangri. Spáði stofn
unin í fyrsta skipti um rauðlax-
göngur í Bristolflóa fyrir sumar
ið 1960 og komst mjög nálægt
því rétta. Veiddust um 13 millj-
ónir rauðlaxa í Bristolflóa síð-
astliðið sumar, og er. það mesta
veiði þar um slóðir í langan
tíma. Talið er, að í allri rauð-
laxagöngunni hafi verið um 35
milljónir laxa.
Auk fiskideildarinnar og und-
irstofnanna hennar, eru fjórar
stofnanir í Seattle, sem vinna að
fiskirannsóknum. Eru það Veiði
málastofnun Washingtonfylkis,
Fiskimálastofnunin, Alþjóðalúðu
stofnun Baridaríkjanna (U. S.
Fish and Wildlife Service), sem
hefur þar rannsóknarstofur.
Tvær fyrsttöldu stofnanirnar
vinna að verkefnum innan fylkis
ins. Alþjóðalúðunefndin rannsak
ar lúðuna í Norður Kyrrahafinu
og ákveður, hvernig haga skuli
lúðuveiðum þar. Hin síðastnefnda
hefur með höndum margháttað-
ar rannsóknir og veiðitilraunír
í Kyrrahafinu. M. a. rannsakar
hún laxastofnana í Beringshafi,
kóngskrabba í Alaskaflóa og ýms
verkefni í Kolumbíufljótinu. Sem
dæmi um verkefni stofnunarinn
ar má nefna rannsóknir á göng-
um einstakra laxa í Kolumbíu-
fljótinu og víðar, sem vakið hef-
ur mikla athygli. Á laxana eru
fest lítil senditæki og er þeim síð
an sleppt. Þeim er svo fylgt eftir
í báti með móttökutæki. Má á
þennan hátt fá ýtarlegar upplýs
ingar um gönguleiðir laxana,
hve djúpt þeir synda, hve langt
fara á tímaeiningu, hve hratt
þeir fara á ýmsum tímum sól-
arhrings, og hvernig þeir haga
sér við rafst/íflur og fiskvegi.
Vitneskja um þessi atriði er mik-
Framh. á bis. ÍB.