Morgunblaðið - 30.04.1961, Blaðsíða 2

2
MORGXJTSBLAÐIÐ
Sunrmdagur 30. apríl 1961 y

1. maí-dagur hersýninga
UM ÞESSAR mundir er
verið að ljúka undirbún-
ingi 1. maí hátíðahald-
anna austur í Moskvu, höf
uðvígi kommúnismans.
Þar standa engar deilur
um það hvernig haga eigi
hátíðahöldunum á þess-
um degi verkalýðsins um
heim allan. Þau munu
fara fram með líkum
hætti og venjulega. Það
eina sem vantar er verka-
lýðurinn.
ENGIN KRÖFUSPJÖLD
1. maí er fyrst og fremst
dagur Rauðahersins í Sovét-
ríkjunum. Þar sjást ekki kröfu
spjöld með óskum hinna vinn-
andi stétta «un bætt launakjör,
styttan vinnutíma eða aukin
friðindi.
Þess í stað trampa þúsundir
vígalegra hermanna yfir stein
lagt torgið, svo bergmálar í
múrunum. Og stórar skrið-
drekasveitir og stórskotalið
aka um torgið. Hersýningin á
1. maí í Austur Berlin.
Rauða torginu er hámark há-
tíðahaldanna á degi verkalýðs
ins í Rússlandi.
ELDFLAUGAR SÝNDAR
í hittifyrra vakti það feiki-
lega athygli á hersýningunni
í Moskvu 1. maí, að ekið var
um torgið í fyrsta skipti
risastórum eldflaugum, sem
kommúnista foringjarnir
hreyktu sér af að gætu borið
vetnissprengjur og Iagt allt í
rústir, hvar sem var í heimin-
um.
Fyrir nokkrum árum fögn-
uðu Rússar í 1. maíhátíðahöld-
um sínum með nýrri gerð lang
drægra sprengjuflmgvéla. Þær
geistust yfir Rauða torgið
með hvin miklum.
Fagnaðarlætin 1. maí eru
ætíð hæst á Rauðatorgi þegar
stærstu og fullkomnustu morð
vopnin eru sýnd.
HERSÝNINGAR LEPPANA
En jafnvel það er ekki nóg.
Kommúnistar hafa nú getað
undirokað nokkrar fleiri þjóð-
ir, aðallega í austurhluta
Evrópu og það er staðreynd,
að jafnskjótt og þeir komast
til valda breytast hátíðahöldin
1. maí úr hátíðisdegi verka-
lýðsins í hryllilega dýrkun
valds og vígvéla.
Litlu kommúnistalepparnir
í Varsjá, Austur-Berlín, Prag,
Búdapest og víðar geta að
vísu ekki hreykt sér af lang-
drægum eldflaugum og ger-
eyðingarsprengjum. En þeir
gera samt sitt bezta, og hópa
hermönnum með vélbyssur og
stálhjálma út á götiurnar.
Myndin sem hér fylgir var
tekin fyrir nokkrum árum við
1. maí-hátíðahöld í Austur-
Berlín. Þannig minnist komm-
únistaleppurninn Ulbricht há-
tíðisdags verkalýðsins.

; IV

Liðsforingi með
hvitan fána
sendur til móts við hermenn Path'et Lao
Luang Prdbang, Laos, —
29. apríl — (Reuter).
Ríkisstjórn Laos, sem kom
til Luang Prabang í gær til
þess að vera viðstödd útför
hins látna konungs Sisavang
Vong, tilkynnti í dag, að
Bounleut, yfirhershöfðingi
stjórnarhersins hefði, að til-
hlutan Phoumi Nosavans,
sent ónefndan liðsforingja
með hvítan fána, — sem ósk
um vopnahlésviðræður, —
til staðar, sem er um tvær
mílur norður af borginni Ban
Vang Kho, — en hún er í
höndum uppreisnarmanna.
Jafnframt hefur Bounleut til
kynnt hermönnum sínum, að
þeir skuli ekki beita vopn-
um nema á þá verði ráðizt
að fyrra bragði.
í gær tlkynnti stjórn Laos, að
hún væri reiðubúin , að mæta
fulltrúum vinstri manna ein-
hversstaðar milli víglínanna og
ræða þar um vopnahlé, af vinstri
menn kærðu sig ekki um að koma
til konungsborgarinnar Luang
Prabang.
Formælandi brezka utanríkis-
ráðuneytisins hefur fagnað þess-
ari tillögu stjórnar Laos, sem
hann segir í samræmi við sam-
komulag Rússa og Breta um mál
ið.
• Vænzt eftir kraftaverki
Phoumi Nosavan átti að koma
til Luang Prabang í gær, til þess
að vera við útför Vongs kon-
ungs, en hann kom ekki, sagði
Bounleut hershöfðingi, sem var
viðbúinn að taka á móti Nosa-
van, að hann hefði frestað för
sinni á síðustu stundu, en kæmi
væntanlega í dag. Ekki vildu
ráðherrar gefa nokkrar upplýs-
ingar um dvalarstað Nosavans,
eða hvað ylli töfinni.
Undanfarna daga hafa menn
vellt því mjög fyrir sér, hvort
þeir hálfbræðurnir Souvanna
Phouma og Souvanna Vong verði
viðstaddir útför konungs. Margir
hafa þá trú í Laos, að eitthvert
kraftaverk muni gerast í sam-
bandi við för konungsins til
Nirvana — sem leysi borgara-
styrjöldina í Laos.
Kommúníska fréttastofan Nýja
Kína hefur eftir Souvanna
Phouma í gær, að friðsamleg
lausn deilunnar í Laos kunni að
nást, en segir jafnframt eftir full
trúum Pathet Lao, að meðan and
stæðingar þeirra fallist ekki á
þau skilyrði, sem þeir hafi sett
fyrir vopnahléi, sé ekkj um ann-
að að ræða en herða sóknina.
• Vestrænni menningu
hætta búinn
Mikill uggur er í Washington
vegna ástandsins í Laos- þeirri
töf, sem orðið hefur á að vopna
hlésviðræður hæfust og sókn
vinstri manna.
Kennedy Bandaríkjaforseti
hefur boðað til fundar í Öryggis
ráði Bandarikjanna í dag og verð
ur þar rætt um Laos og Kúbu.
í gær ræddi hann við Hamm-
arskjöld, framkvæmdastj. Sam-
einuðu þjóðanna og Hoover, fyrr
um forseta, — einnig um Laos.
Ennfremur ræddi sendiherra
Bandaríkjanna í Moskvu Llewel
lyn Thompson við Gromyko ut-
anríkisráðherra Sovétríkjanna í
gær.
f ræðu sem Kennedy hélt í
gærkvöldi á fundi demokrata í
Chieago talaði hann um Laos
og hættuna, sem Vesturveldun-
Síðari fréttir
f REUTERSFRÉTT frá Laos
segir, aS hinn ónafngreindi
liðsforingi, sem sendur vtar
með hvítan fána í áttina til
hersveita vinstri manna hafi
beðið árangurslaust á vegin-
um milli Vientiane og Luang
Prabang. Enginn maður ilr
liði vinstri manna hafi komið
til móts við hann.
Samtimis er haft eftir Tass
fréttastofunni, að Souvanna
Phouma hafi sagt á fundi með
fréttamönnum, að óski hægri
menn eftir friði í Laos, skuli
þeir senda fulltrúa sína til
viðræðna um vopnahlé til
borgarinnar Xieng Khoung
innan 48 klst. Ef svo verði
ekki gert sé augljóst, að hægri
menn vilij ekki að friður
komizt á í Laos.
um stafaði af kommúnistum.
Sagði hann, að við hvern atburð
sem orðið hefði á alþjóðavett-
vangi síðustu misseri hefði hann
fengið staðfesta þá skoðun sína,
að vestrænni menningu væri nú
veruleg hætta búin.
Vöruskipta-
jöfnuðurinn
VÖRUSKIPTAJÖFNUÐURINN I
marzmánuði var óhagstæður um
14.465 kr., en var á sama tíma
í fyrra óhagstæður 101.285 kr.
Verðmæti útflutnings nam alla
kr. 191.833, en flutt var inn fyrir
206.298 kr. I sama mánuði í fyrra
voru fluttar inn vörur fyrir
171.863, en verðmæti innflutn-
ings nam alls 273.148 kr.
— Óviðeigandi
ummæli
Framh. af bls. 1.
vilja að bjóðast til að lána okk-
ur þrjá af sínum fremstu sér-
fræðingum í þessum efnum, og
þeir hafa sjálfir tjáð sig með
ánægju vilja vinna verkið.
Norska stjórnin býðst til að
greiða kaup þessara manna, en
auk þess hafa íslendingar tilboð
um það frá Efnahagssamvinnu-
stofnuninni í París að hún greiði
allan kostnað við samningu ísL
áætlunarinnar. Hitt liggur svo
í hlutarins eðli, að starfsmenn
íslenzku stjórnarinnar vinni með
þessum sérfræðingum og gefi
hver á sínu sviði nauðsynlegar
upplýsingar.
Óviðeigandi svar
— Viljið þér segja nokkuð
fleira um málið, forsætisráð-
herra?
— Nei, ég bæti því einu við,
að ríkisstjórnin mun fylgjast
með störfum þessara manna og
hugmyndir, sem fram koma,
verða jafnóðum ræddar í ríkis-
stjórninni og ákvarðanir teknar
um þær, þannig að áætlunin verð
ur það og það eitt, sem hún
hyggst framkvæma.
Ég vil svo að lokum endur-
taka að þetta kostar rikissjóð ís-
lands ekki eyri. Sannast sagna
eru þessi ummæli Þjóðviljans
heldur óviðeigandi svar íslend-
inga við sérlega vinsamlegri
framkomu norsku ríkisstjórnar-
innar og norskra sérfræðinga 1
þessu máli.
Sýningu Barböru
lýkur annað kvöld
YFIRLITSSÝNING frú Barböru
Árnason listmálara hefir verið
fjölsótt þá rúma viku, sem hún
hefir nú staðið. Sýningunni lýk-
ur á mánudagskvöldið og munu
ekki tök á að framlengja hana.
Það eru því síðus.tu forvöð að
sjá sýninguna nú um helgina.
Fiskafurðir og
markaðsbandalög
SÚ PRENTVILLA var í yfir-
fyrirsögn í grein Guðm. H. Garð-
arssonar í blaðinu í gær, að orð-
inu fisk — var bætt framan við
orðið markaðsbandalögin. Fyrir-
sögn átti að vera Fiskafurðir og
markaðsbandalög Evrópu.
Leiðréttist þetta hér með.
X Snjólcoma t úawm 7 to K Þrumur mss Kutíaski/ Hitoski/ H.Hmi
AM 15 hnútor
'&tSVSOhnútor
...
IWDANFARNA daga hefur
verið gott flugveður og með-
byr fyrir farfuglana, sem nú
flykkjast til landsins hundruð-
um og þúsundum saman frá
Bretlandseyjum, aðallega norð
vestur ströndum Skotlands og
írlands. Fögnuður þeirra hlýt-
ur að vera mikill, þegar land-
ið heilsar með þýðri mold,
gróðurmál og auðnum tjörn-
um.
Veðurspáin á hádegi í gær:
SV-mið: Austan stinnings-
kaldi og skýjað í dag, hvasst
og dálítil rigning í nótt.
SV-land, Faxaflói og Faxa-
flóamið: Austan kaldi i dag,
víða stinningskaldi í nótt,
skýjað, en víðast úrkomu-
laust.
Breiðafjörður Og miðin:
Austan gola, bjart veður.
Vestfirðir til Austfjarða,
Vestfjarðamið til NA-miða:
Stillt og bjart veður í innsveit
um, sums staðar þoka á mið-
unum.
SA-land, Austfjarðamið Og
SA-mið: Austan gola og úr-
komulaust í dag, stinnings-
kaldi og lítils háttar rigning
þegar líður á nóttina.
— I. mai ávarp
Framhaid af bls. 1
sínu og þar með möguleikum til þess, að unnt sé að koma fram
raunverulegum kjarabótum launþegum til handa, en markmið
verkalýðsins er enn sem fyrr: aukið atvinnuöryggi, aukin hlut-
deild í þjóðartekjunum, íhlutunarréttur um rekstur atvinnutækj-
anna, styttur vinnutími án lækkaðra launa, vikukaup fyrir dag-
launamenn, þar sem því verður við komið, jöfn laun fyrir jafn-
verðmæt störf, hvort sem þau eru unnin af körlum eða konum,
samningsréttur fyrir öll launþegasamtökr j
Fyrir þessum og öðrum hagsmunamálum íslenzkrar alþýðu,
en gegn hvers konar einræði og kúgun heitir reykvískur verka-
lýður því að berjast einbeittri barúttu þennan dag og alla daga,
unz fullum sigri er náð“.
Reykjavík, 30. apríl 1961.
Stjóm Fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna f Reykjavík.
Jón Sigurðsson, Pétur Guðfinnsson, Þórunn Valdimarsdóttlr
Grétar Sigurðsson, Guðmundur B. Hersir.