Morgunblaðið - 30.04.1961, Blaðsíða 6

6
MORCUNBLAÐ1Ð
Sunnudagur 30. apríl 1960
Hangið á skiðum aftan í snjóbíl yfir hjarnbreiðuna
í kappi við vorkomuna
fyrir mikla hækkun. Snjórinn
er harður og beltin á bilnum ná
þar góðri festu. Útsýnið suðurum
er stórköstlegt. Litaspjaldið er
ekki margbreytilegt. Aðeins
hvítt og blátt, allt frá því við
förum úr grænum mosanum á
Þingvöllum, og þangað til kom-
ið er niður í Biskupstungurnar á
fjórða degi. En hvílíkir bláir lit-
ir. Hvert fjall teygir strýtur sín-
ar og hamra upp úr hvítum snjón
um með þéssum sérkennilegu
skörpu formum Og í ýmsum blæ-
brigðum af bláu, eftir fjarlægð-
inni.
Ullarnærföt og hvítar blæjur
Það er farið að dimma, þegar
við komum í næturstað undir
Þursaborgum, sem sumir kalla
Skátahnjúk og kenna við skáta
sem komu þar á 4. tug aldar-
innar. Þetta eru stórir klettar
með sérkennilegu lagi, sem skaga
A LANGJOKLI
á sumardaginn fyrsta
Það er notalegt að stinga sér í volga laugina á Hveravöllum,
þarna mitt í snjóbreiðunni.
hvoru megin við hana. Þeim sem
aldrei hafa að jökli komið, hættir
þarna upp úr miðjum jökli í
1290 m. hæð. Snjórinn hefur skil
VIÐ lögðum upp á sumar-
daginn fyrsta með tvo snjó-
bíla aftan í stórum trukk. —
Biginlega vorum við í hálf-
gerðu kappi við vorkomuna,
þurftum að fá harða jörð og
snjó til að komast á þessum
íarartækjum upp að brún
Langj ökuls. En vorið var á
hælum okkar með 9 stiga
hita á Þingvöllum.
Inn undir Meyjarsæti fór fóst-
wrjörðin fríð líka að renna í mó-
rauðri leðju undan trukkhjólun-
lim, sem fóru í kaf. Snjóbílarn-
ir voru teknir ofan af pallin-
tan, undir forustu eigenda og
bílstjóra snjóbilanna, þeirra Guð
mundar Jónassonar Og Gunnars
Guðmundssonar. Leiðin lá upp
Goðaskarð, austan í bungubreið-
um Skjaldbreið, þaðan sem „sér
á leiti Lambahlíða og litlu sunn-
ar Hlöðufell“, eins og Jónas orð-
aði það forðúm. En hans farar-
skjóti krafsaði sig ekki á belt-
um upp hlíðina heldur tróð hana
hesiur og hundur.
AUt hvítt og blátt
Hitinn minnkaði og færið batn
aði eftir þvi sem ofar dró. Lík-
lega ætluðum við að verða sprett
harðari en vorið. Nú voru jökl-
ar líka í nánd. Skrýtið að fólk
skuli nokkurn tíma hafa trúað
því að útilegumönnum væri líft
í Þórisjökli, hvað þá að þar
væri blómlegur dalur, svo kulda-
legur sem hann er að sjá. Greini-
legt er að Geitlandsjökullinn er
að skilja sig frá stóra bróður,
Langjökli. Hamrabeltið stendur
upp úr snjónum eftir endilöng-
um mörkunum.
Við förum upp á jökulinn hjá
Klakki. Bákir á báðar hliðar við
þessa klettaborg sýna hvernig
skriðjökullinn hefur klofnað
á henni r" skriðið fram sín
til að halda að hann sé afmarkað-
ur staður, sem má hoppa upp á
brúnina á Og niður aftur. En
oftast er varla hægt að greina
hvar hann byrjar, sandur Og möl
gera snjóinn svartan langt upp í
jökul á sumrin og hvít snjóbreiða
jafnar út mörk lands og jökuls
á vetrum.
. Nú miðar vel áfram, þrátt
ið eftir eins og djúpa virkisgröf
allt í kringum þá.
Við höfum meðferðis regluleg
jöklatjöld, sem sjást vel í snjón-
um, eitt grænt, annað með fag-
urrauðum toppi og það þriðja
rauðfjólublátt. Það síðastnefnda
er fóðrað. með lausum hvítum
slæðum, til að gefa loftlag til
hlýinda. Það er því eins og að
koma í kvennabúr í Austurlönd-
um að skríða inn í það, þó við
jöklameyjar, eins og piltarnir
kalla okkur, líkjumst ekki nein-
um austurlenskum fríðleiksdrós-
um þegar við skríðum í pokana
í íslenzkum ullarnærfötum nið-
ur á tær og upp að höku. Ekk-
ert þýðir að mála á sér varirnar,
því rauði liturinn hverfur al-
veg í þessari birtu, sigarettuglóð-
in verður græn og maður þekkir
varla fötin sín á morgnana, því
þau bera einhvern allt annan lit
en maður á að venjast. Tjöldin
hafa inngang í báða enda, túður
sem gott er að binda vel fyrir,
því í skafrenningi á jökli smýg-
ur snjórinn inn um allar venju-
legar tjaldlokur.
Er við vöknuðum morgunin
eftir, var reyndar farið að skafa,
og sá ekki út úr augum. Upp úr
hádeginu lögðum við samt af
stað. Magnús Karlsson, vanur
jöklamaður, gekk á undan bíln-
um með kompás, klæddur gul-
rauðum stakki, sem sást vel í
kófinu. Samt miðaði okkur ekki
nema 4 km. á þremur tímum Og
von okkar um að komast upp úr
skafrenningnum brást. Það var
því ekki um annað að ræða en
að bíða átekta, hita kaffi og
sþila kasjón.
Skyndilega birti upp. Spilun-
um var fleygt og geystst af stað.
Vestur af jöklinum blasti við
Eiríksjökull og Arnarvatnsheið-
in með Hallmundarhraunið, snjó-
lítið og svart, á milli. Við vorum
komin út á skíðin og héngum
aftan 1 snjóbílnum í köðlum.
Skamma stund miðaði okkur á
fleygiferð norður eftir. En ekki
leið á löngu áður en skafrenn-
ingurinn lagðist aftur að og of-
anhríð að auki, og nú tók einnig
að rökkva. Það er kynleg til-
finning að aka gegnum svona
þétta snjódrífu, engu líkara en
maður sé dottinn ofan í mjólk-
urflösku. Aðeins glyttir í rauðu
ljósin á hinum bílnum, ef hon-
er fylgt fast eftir. Ekki er þó
nein hætta á ferðum, ef þess er
gætt að fylgjast vel með hæðar-
mælinu.m og þræða þannig hrygg
ina, því þar eru engar sprungur.
Öryggi í talstöðvunum
Áttavitarnir í bílunum komu
að litlu gagni. Senditækin höfðu
ruglað þá í ríminu. Það er mikið
öryggi í því að hafa talstöðvar
í bílunum á svona ferðalagL
Landssíminn leigir tækin og á
þremur stöðum á landinu eru
vaktmenn, sem hlusta eftir kalli
á bílabylgjunum; í Gufunesi,
Vestmannaeyjum og Brú í Hrúta
firði. Einnig er oftast hægt að ná
sambandi við ferðaskrifstofuna á
Selfossi og aðra bíla, ef hlustun-
arskilyrði eru á annað borð sæmi
leg. Kunningjar okkar í Reykja-
vík töldu það heldur ekki eftir
sér að hlusta á ákveðnum tímum
eftir kalli frá okkur, fóru jafn-
vel oft á dag út í örfirisey til að
ná betra sambandi, og vissu því
hvað okkur leið. Karl Eiríksson,
símaverkfræðingur, var fyrsta
sólarhringinn í humátt á eftir
okkur í jeppa sínum Og í tal-
stöðvarsambandi á nokkurra
tíma fresti. Var hann að gera
tilraun með að aka jeppa með 8
hjólum undir í snjó og komst
alla leið upp í Skjaldbreið. Og
var ákáflega ánægður með ár-
angurinn.
Við fórum norður af jöklinum
snemma nætur, rétt norðan vi3
Dauðsmannsgil og sveigðum suð-
austur, í átt til Hveravalla, þó
ekki sæi út úr augum. Guðmund-
ur Jónasson ætlaði að nota mæði
veikigirðinguna sem kenniley ti,
er við rækjumst á hana. Nú var
lengi ekið og ýmsar skoðanir
uppi meðal þessara kunnugu
fjallamanna. Stundum varð ofan
á að sveigja svolítið meira til
hægri og stundum til vinstri. Allt
í einu sást slóð fram undan I
snjónum — slóð eftir tvo snjó-
bíla, okkar eigin. Við höfðum
Framh. á bls. 10
Það var kominn skafrenningur áður en tjöldin voru tekin upp við Þursaboi r