Morgunblaðið - 30.04.1961, Qupperneq 10

10
M O RGV y B L AÐ1Ð
Sunnudagur 30. apríl 1960
Maðurinn og
minkurinn
í Morgunblaðinu 2. marz er
hinn kunni rithöfundur og refa-
bani Theodór Gunnlaugs&on að
senda mér kveðjur og skýra
fyrir. lesendum blaðsins hversu
mikill fáráðlingur ég sé í riti
og röksemdafærslu. „Hvað finnst
mönnum svo um ^essi rök?“
Þannig spyr T. G. eftir að hafa
tekið upp að nokkru það sem
ég hefi tilgreint því til sönnun-
ar, að eigi sé með öllu rétt, að
minkar séu réttdræpir hvar og
hvenær, sem þeir verða á vegi
manns.“
í lok greiar sinnar skorar T.
G. á mig. — Skal það nú sagt í
eitt skipti fyrir öll, að ég hefi
megna skömm á slíku orðalagi
og öllum áskorunum í málaflutn-
ingi, leiði helzt hjá mér að eiga
orðastað við menn sem grípa til
þeirra. Má T. G. svo virða mér
það til ákorts á skilningi, ef
hann vill, að ég skilji ekki rétt
fyrirsögnina á greinum hans í
Timanum í sept. 1960, er hann
nefndi: ,,Var það allt af illgirni
mælt?“ — Ef til vill hefir höf.
lagz-t þar ,,dýpra“ heldur en mér
veitist létt að skilja. Verður það
mín skömm.
Hið eina í grein T. G. 2. marz
sem ég vil ekkj láta ógert að
svara er ræða hans um fluguna
— ,,Hundruð milljóna. Heyrirðu
það? Hundruð milljóna í hreinar
tekjur ár hvert, í stað milljóna
útgjalda." Og svar mitt er þetta:
Ég hefi aldrei viðhaft þessi orð,
aldrei ,,suðað“ þannig. . Ég hefi
aldrei rætt um „hundruð milljóna
hreinar tekjur," o. s. frv. Hitt
hefi ég reynt, að segja sat/t og
rétt frá um minkaeldi hér í
Noregi og víðar. Þeim sem vilja
vita hið rétta um gerðir mínar á
þessu sviði, vísa ég til greinar-
gerðar minnar .Minkaeldi í
Noregi, sem prentuð hefir verið
sem þingskjal Nd. 355. Nefndar-
álit — frá landbúnaðarnefnd. —
Því fer fjarri að ég vilji skrifa
undir öll gylli-orð um minkaeldi
sem fram hafa komið í blöðum
heima untjanfarna mánuði. —
Annars að lokum þetta:
Þótt T. G. hrópi og spyrji hvað
mönnum finnist um málaflutn-
ing minn, breytir það engu um
það álit mitt, að það hafi verið
mjög óhaganlega að unnið, er
ákvæði um útrýmingu minka
voru tengd við gömul og reynd
ákvæði um útrýmingu refa, með
þeim hætti sem gert hefir verið
í lögum frá 28. maí 1957, og
reglugerð þar að rútandi. Það
breytir heldur ekki neinu um
það, að ég get ekki talið að
minkar séu „réttdræpir hvar og
hvenær, sem þeir verða á vegi
manns,“ meðan þau fáránlegu
ákvæði eru í gildi sem nú eru,
um það er maður finnur minka-
greni. Ég held að T. G. og öðr-
um, sem eru ánægðir (?) með
hin gildandi ákvæði um þessa
hluti, sjáist yfir þá staðreynd
hver fjarstæða það er í raun og
veru, að ætlast til þes svona
yfirleitt, að menn sem rekast á
minka á ferli við holur og önnur
afdrep, og oft er það óljóst hvort
um greni er að ræða eður eigi,
fari að leggja á sig fyrirhöfn
við að gæta grenisins og koma
,,vitneskju tii skotmanns", sem
þeir hafa ef til vill ekki hug-
mynd um hver er, eða hvar er
að finna. Þessi ákvæði voru góð
og gild meðan aðeins var um
refi og refaveiðar að ræða, og
fólk búsett í sveitum landsins,
en nú er öldin önnur og önnur
viðhorf, að því er kemur til mink
anna. Hugleiðum t.' d. umhverfi
Reykjavíkur, Reykjanesskagann
og Þingvallasveit og allan þann
fjölda kaupstaðarbúa sem þar
er á ferli, á víðiun vangi, um
helgar og endranær. Hver ætlast
til þess að Reykvíkingar á göngu-
för, sem rekast á minkaból —
sem ef til vill er greni — þeim
er það óljóst — suður við Kleifar-
vatn, eða austur við Þingvalla-
vatn> fari að ,,standa í því“ að
gera hinum löggilta skotmanni
viðvart, sem þeir hafa ekki hug-
mynd um hver er eða hvar er
að finna. — Já, einn þeirra á
meira að segja að vakta „grenið"
meðan vitneskju er komið til
skotmanns. Heilaga einfeldni að
setja slíkt í lög. — Ég held að
þeim sem hlut eiga að miáli,
þegar þeir verða varir við mink,
eða finna greni, við slíkar kring-
umstæður, sé ekki ofgott að
reyna að ráða niðurlögum dýr-
anna, með þeim ráðum sem til-
tæk eru, og þannig fer þessu
auðvitað fram, vað s<=m T. G.
segir og sannar, og þrátt fyrir
allt ,,apparatið“ sem að lögum B
er í gangi til að eyða rninkun-
um. Menn hafa hin óvirku á-
kvæði að engu, velflestir, og
lái ég það engum. En það stend-
ur eigi að síður óbreytt — bók-
stafurinn blífur — að það varðar
við lög að grípa til eigin ráða á
þennan hátt, svo fjarri fer því,
að gildandi lögum, að minkar
séu „réttdræpir hvar og hvenær,
sem þeir verða á. vegi manns“.
Ég get sa-nnarlega verið sam-
mála því sem T. G. segir í hinum
mikla — greina-„flokki“ í Tím-
anum í sept. 1960 — í spurnar-
formi: ,,Er ekki bezt að stokka
upp aftur," — og taka á því
með meiri raunsæi og þekkingu
að setja ákvæði um eyðingu
minka, heldur en raun varð á
við setningu laganna 1957, og
reglugerðar þar að lútandi? Enn
sem fyrr held ég að það hafi
ekki verið nein goðgá þótt Gunn-
ar Thoroddsen léti sér til hugar
koma, og nefndi í þingræðu,
hvort ekki sé hugsanlegt að
spara eitthvað á liðnum — eyð-
ing refa og minka, en það tel
ég sparnað í fyllstu merkingu,
ef jákvæður áranrgur eykst í
hlutfalli við tilkostnað, þótt
kostnaðurinn minnki ekki f
krónum talinn.
Mun ég nú ekki ræða þetta
mál frekar í Morgunblaðinu.
Mér er Theodór Gunnlaugsson
ókunnur maður, nema af skrifum
hans, hefi ekki til hans lagt,
má hann mín vegna svala skot-
fimi sinni, með því ,,að hlemma
á“ mig fleiri skotum, ef hann
vill, ég læt mig það engu skipta,
nú orðið. — i
Jaðri 19. marz 1961.
Árni G. Eylands.
Snjóbað í sólinni
— Langjökull
Framh af bls. 6.
ekið í stóran hring, og frekar
einn en tvo áður en við stönzuð-
um og ákváðum að bíða morgun-
skímunnar. Ekki höfðum við sof
ið nema 1—2 tíma, þegar Guð-
mundur Jónasson rauk upp: —
Þarna er Rjúpnafell, þarna Sand
kúlufell, þarna er þetta og þarna
hitt. Við erum hálf tíma akst-
ur fyrri norðan Hveravelli!
I krapi á miðjan mjóalegg
Óvíða 1 veröldinni munu
ferðamenn fá eins góðar mót-
tökur af náttúrunnar hendi og
á Hveravöllum. Þarna gátum við
stigið beint ofan í volga laug-
ina við skáladyrnar, eftir ferða-
volkið, látði okkur þorna í sólinni
Og þeir hraustustu tekið snjóbað.
Og við okkur blöstu í vestri og
austri jökulskallar, baðaðir sól,
Kerlingarfjallatindarnir Loð-
mundur og Snækollur gnæfðu
við himin, Mælifellshnjúkur í
norðri og Bláfell syðst á Kili.
Það var liðið á daginn, er við
tókum okkur upp. Gera varð
ráð fyrir að leiðin niður hjá
Skjaldbreið og um Þingvöll væri
orðin snjólaus eftir þriggja daga
þýðu. Vorið beið okkar, var
meira að segja rétt að ná okkur
þarna upp í miðju landi. Snjór-
inn var orðinn linur og snjóbíl-
arnir sukku öðru hverju í krap-
ið suður Kjalveg, einkum kring-
um Fúlukvísl.
Við vorum þó tvær úti á skíð-
um Og héngum í köðlum aftan
í öðrum snjóbílnum. Veðrið var
of fagurt til að fara inn. Norður-
fjöllin bar lengi kvölds í fagur-
rauðan himin og að baki suður-
fjallanna var kynlegur blámi.
Það stirndi á ísinn og snjóinn
allt í kringum okkur. En krapið?
Við létum okkur hafa það, rennd
um á eftir bílnum í það, stundum
ofan á eins og á vatnaskíðum,
stundum í vatni og krapi í miðj-
an mjóalegg og síðan brunandi
yfir hart hjarnið í næsta pitt.
Ekki var kuldanum fyrir að fara,
erfiðið að forðast fall og ískalt
bað, nægði til að halda á okkur
hita. Nú og svo biðu þurrir ull-
arsokkar, vermdir á bílvélinni og
brjósthlýja inni í heitum bílnum,
þegar við stigum inn í hann nið-
ur undir Hvítárvatni.
Við gistum í skála Ferðafé-
lagsins við Hvítárvatn og héld-
um morguninn eftir í góðu veðri
yfir Hvítárbrúna, áleiðis niður
að Gullfossi. En er við komum
á Bláafellshálsbrúnina kom vor-
ið Okkur í opna skjöldu. Þar fyr-
ir sunnan var jörð alauð og ó*
fær snjóbílum.
Við snerum hið snarasta við,
upp að Jarlhettunum og ókum
í snjó meðfram þessum kynlegu
tindum. Einn er eins og kirkja,
annar líkist mest kistu og svO
er það þessi með stóru gjánni í,
svo sjá má heiðan himininn þar
í gegn. Á móts við Hagavatn
lentum við á grýttum snjólaus-
um kafla. Annars mátti þræða
fannirnar vestan í Sandfellinu
niður í Helludal í Biskupstung-
um.
Á fjallsbrúninni vestan Hellu-
dals, mættu okkur kunningjar,
sem komnir voru austur með bíl
til að flytja okkur í bæinn. Það
hafði komið sér vel að hafa tal-
stöð og geta látið vita hvar við
kæmum í byggð. Því þegar maður
þarf að leika á vorið til að kom-
ast leiðar sinnar, er eins gott
að geta breytt ferðaáætluninni,
— E. Pá.
„Fréttastríð44
í Danmörku
KAUPMANNAHÖFN, 28. apríl,
(NTB) — Nýstofnað samband
danskra blaðamanna hefir sett
Ritzau-fréttastofuna í Kaup-
mannahöfn „í bann“. Samtími*
þessu segja starfsmenn sam-
bandsins, 21 að tölu, sem starfað
hafa hjá ritstjórn fréttastofunn-
ar, lausu starfi sínu og munu
hætta 31. maí nk. — að því er
Berlingatíðindi greina.
★
Orsök þessa „fréttastríðs“ er
sú, að aðalfréttastjóri Ritzaus,
Knud Ree, hefir neitað að hefja
samninga við blaðamannasam-
bandið, sem var stofnað sl. sunnu
dag, sem samtök þeirra þriggja
blaðamannafélaga, sem fyrir
voru í Danmörku. — Það eru
samtök danskra blaðaútgefenda,
sem eiga Ritzau-fréttastofuna.