Morgunblaðið - 16.05.1961, Blaðsíða 1

24 slður
48. árgangur
107. tbl. — Þriðjudagur 16. maí 1961
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Rusk gefur eftir
Pathet Lao situr Laos-ráð-
stefnu, er hefst í dag
Genf, 15. maí. — (Reuter) —
UTANRÍKISRÁÐHERRAR
Breta og Rússa gáfu í dag
út sameiginlega tilkynningu
um að Laos-ráðstefnan skuli
hefjast í Þjóðabandalagshöll-
tnni kl. 5 síðdegis á morgun.
Hafði enn farizt fyrir í
dag, mánudag, að ráðstefnan
hæfist vegna deilna um
hvernig aðild Laos-ríkis
sjálfs að ráðstefnunni skyldi
vera,
Það var Ioks seinnihluta
mánudags, sem Dean Rusk
féllst á málamiðlunartillögu
Breta og Indverja um að
enginn aðili frá Laos skyldi
teljast beinn fulltrúi lands-
ins, heldur yrði þátttöku rík-
isstjórnar, hlutleysingja og
kommúnistahersins Pathet
Lao hagað þannig að önnur
þátttökuríki ráðstefnunnar
mættu bjóða þeim hverjum
fyrir sig að sitja ráðstefn-
una. —.
Rusk féllst Ioks á þessa Iausn
eftir að hafa átt langt símtal
við Kennedy forseta. Með því
hafa Bandaríkjamenn efnislega
gefið eftir og Pathet Lao her-
flokkar kommúnista fá aðild að
ráðstefnunni. Það fylgir með sög
unni að þeir Kennedy og Rusk
hafi verið mjög tregir að gefa
svo eftir. Þeir hafi þó talið það
rétt, til þess að sannprófa vilja
allra deiluaðila í Laos til að
koma á friði í landinu.
/ Laos-stjórn neitar
Þrátt fyrir hið sameiginlega
fundarboð Breta og Rússa ann-
að kvöld er enn ekki öruggt að
ráðtefnan hefjist þá, því að
fulltrúar hinnar hægrisinnuðu
Dragnóta-
veiðar
f sumar?
VESTMANNAEYJUM og
víðar eru bátar farnir að
búast til dragnótaveiða. Enn
hefur ekert leyfi verið veitt
til þeirra veiða, en sam-
kvaemt lögum getur ráð-
herra leyft þær á tímabil-
inu 15. júní til 31. október.
Um þessar mundir er verið
að leita álits þeirra aðila,
sem hagsmuna hafa að
gæta. Enn er ekki ljóst hver
niðurstaða þeirrar skoðunar
könnunar verður, en búast
má við að bráðlega verði
tekin ákvörðun um drag-
nótaveiðar sumarsins.
Laos-stjórnar neita enn að sitja
ráðstefnuna, ef Pathet Lao-
menn og hlutleysingjar verða
annað eða meira en áheyrnar-
fulltrúar á ráðstefnunni.
Hætta yfirvofandi
Konungur Kambodja, ná-
grannaríkis Laos, kom í dag til
Nizza á suðurströnd I'rakk-
lands. Hann kemur til Genf á
morgun og mun sitja ráðstefn-
una fyrir land sitt. Blaðamenn
náðu tali af honum í Nizza í
morgun. Hann sagði að það
væri mjög alvarlegt, ef Laos-
ráðstefnan færi út um þúfur.
Slíkt myndi þýða styrjöld í
Laos og stórfellda erlenda hern-
aðaríhlutun, sem gæti kveikt
bál stærri styrjaldar.
Lagt að Rusk
Það kom nokkuð á óvart, hve
Dean Rusk utanríkisráðherra
Bandaríkjanna sneri fljótt við
blaðinu, en fyrir helgi virtist
hann mjög harður og ákveðinn
í að hleypa fulltrúum Pathet
Lao ekki inn í fundarsalinn. ■—
Reuters-fréttastofan segir að
Bretar hafi beðið hann um að
breyta um skoðun og loks hafi
það ráðið úrslitum, að Couve
de Murville, utanríkisráðherra
Frakka, sagði Rusk á sunnu-
dagskvöldið, að Vesturveldin
myndu verða að athlægi frammi
fyrir umheiminum ef þau hættu
við að sitja ráðstefnuna úr því
sem komið er.
Því er svo bætt við þessa
frétt, að Murville hafi ætlað að
snúa heim til Parísar í kvöld,
en hann hafi hætt við það, er
hann frétti ,að Rusk hefði breytt
um skoðun.
Deilur halda áfram
Menn höfðu vænzt þess að
Framhald á bls. 23.
-<*•
John Chang forsætisráðherra
Suður Kóreu situr í stofu-
fangelsi.
Ný qeim-
ferð?
FRANSKA fréttastofan AFP
kveðst hafa fengið öruggar
upplýsingar um það austur
í Moskvu að Rússar séu að
undirbúa að skjóta enn
einum geimfara upp í loftið.
Segir fréttastofan að þetta
annað geimskot verði fram-
kvæmt eftir fáeina daga.
Ennfremur segir frétta-
stofan að Rússar muni inn-
an skamms skjóta á loft
geimhylkjum með tveimur
eða þremur geimförum inn-
anborðs.
iyíting í Suður Kóreu
SEINT í gærkvöldi barst hrað-
skeyti frá Reuters-fréttastofunni
um að þá fyrir nokkrum mínút-
um hefði heyrzt mikil og ör
skothríð nálægt aðsetri ríkis-
stjórnar Suður Kóreu i Seoul.
Nokkru síðar flutti NTB frétta-
stofan fregnir af því að hópur
liðsforingja úr her Suður
Kóreu hefði hrifsað völdin í land
Dagsbrún og
vinnuveitendur
ræðast við
I GÆR kl. 2 hófst viðræðufundur
milli fulltrúa Vinnuveitenda ann
arsvegar og fulltrúa Dagsbrúnar
og Hlífar í Hafnarfirði hinsvegar
om kaup og kjaramál. Stóð fund
urinn til kl. um 7 í gærkvöldi og
varð ekki samkomulag.
inu í sínar hendur. Þeir gáfu i Þeir tlikynntu að þeir hefffu
uí tilkynningu um valdatökuna . . .._ - .. , ,
og kváðust vera andstæðingar teklð f°rSætlSraðh- lands,ns Joh“
kommúnismans og vinir Samein- Cbang höndum og sæti hann í
uðu þjoðanna. 1 slofufangelsi.
I
Hittast Kennedy og
Krúsjeff í júní?
Þ A Ð gerðist samtímis í
gær, að Tsarapkin fulltrúi
Rússa á kjarnorkuráðstefn
unni í Genf hótaði að fara
brott af ráðstefnunni og
að talsmaður bandaríska
utanríkisráðuneytisins upp
Vinnufriði komið á með
iúgum í Danmörku
Lokið verkfalli flutningai erkamanna
Kaupmannáhöfn, 15. maí.
LOKSINS er vinnuíriður
kominn á í Danmörku eftir
fimm vikna verkföll á ýms-
um sviðum þjóðlífsins.
Verkfalli flutningaverka-
manna lauk í morgun með
lögbundinni lausn. Danska
þjóðþingið samþykkti mála-
miðlunartilögur hins opin-
bera sáttasemjara sem lög í
morgun eftir að þingfundur
hafði staðið stanzlaust frá
því klukkan þrjú síðdegis á
sunnudag. —
Sunnudagsfundur þingsins
Það fréttist á sunnudagsmorg
uninn, að tillaga sáttasemjara
hefði verið felld af vinnuveit-
endum með 60 atkvæðum gegn
14, meðan flutningaverkamenn
höfðu samþykkt hana með 30
þúsund atkvæðum gegn 19 þús.
Strax og ríkisstjórninni bár-
ust fréttir af því að vinnuveit-
endur hefðu fellt málamiðlun-
artillöguna, boðaði hún þjóð-
þingið saman til skyndifundar.
Kemur það mjög sjaldan fyrir,
að þingfundur sé haldinn á
sunnudegi og gerðist það síð-
ast árið 1955 þegar samþykkt
voru lög um nýja neyzluskatta.
Miklar og háværar deilur
urðu á þingi um þá tillögu rík-
isstjórnarinnar að lögbinda
málamiðlunartillögurnar. Stjórn
arandstaðan lagði til að verk-
fallið yrði bannað með lögum,
en kjaradeilunni yrði vísað til
gerðardóms. Þessi tillaga var
felld.
Skipið sigla úr höfn
Strax í morgun hófst vinna
flutningaverkamanna. Langferða
bílar og flutningabílar hófu
akstur og hafnarverkamenn
komu niður að höfninni og hófu
vinnu. Fyrsta skipið lagði úr
höfn. Það var áætlunarskip til
Borgundarhólms. Á morgun
hefjast ferjusiglingar yfir Eyrar-
Framh. á bls. 23
lýsti að það hefði komið
til tals ,að þeir Krúsjeff
og Kennedy hittust á næst
unni.
Síðustu daga hefur orð-
rómur gengið í Washing-
ton um að Kennedy hafi
óskað eftir persónulegum
fundi við Krúsjeff vegna
þess hve ráðstefnan um
bann við kjarnorku-
sprengjutilraunum hefur
orðið árangurslítil.
Orðrómur þessi hefur
hermt, að Kennedy vilji hitta
Krúsjeff í byrjun júní £ ein-
hverju hlutlausu landi Ev-
rópu, annað hvort í Stokk-
hólmi eða Vínarborg. En
einmitt um þetta leyti verð-
ur Kennedy í Evrópu í heim-
sókn hjá de Gaulle.
Reuters-fréttastofan sneri
sér til utanríkisráðuneytanna
í Svíþjóð og Austurríki og
spurði hvort undirbúningur-
inn væri hafinn að slíkum
fundi í þessum rikjum. —
Ráðuneytin kváðust ekkert
hafa heyrt á málið minnzt.
Tsarapkin fulltrúi Rússa á
kjarnorkuráðtefnunni í Genf
var í dag óvenjulega harð-
skeyttur. Hann réðist með
heiftarorðum á Vesturveldin
og sagði að Bretar og Banda-
ríkjamenn stæðu leynilega
að kjarnsprengjutilraunum
Frakka í Sahara-eyðimörk-
inni. Hann sagði að ef Frakk
ar héldu Sahara-tilraununum
áfram myndu Rússar hætta
setu á þessari ráðstefnu og
hefja sjálfir víðtækar kjarn-
spreng j utilraunir.
»