Morgunblaðið - 16.05.1961, Side 12
12
MORGUNBLAÐIB
ÞriSjudagur 1S. mai 1961
Utg.: H.f. Arvakur. Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannesser,
Eyjólfur Konráð Jónsson:
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ERFIÐ VIÐSKIPTI VIÐ RÚSSA
UTAN ÚR HEIMI
- aua- --■tr-
Hér höfum við eitt dæmið af mörgum um fallega hluti sem fjarlægja verffur sökum hror-
leika. Þaff er Trisanne-jámbrautarbrúin í Austurríki, sem liggur 86 metra yfir dalbotninum
og Trisanfljóti, og er vart treystandi mikiff téngur. Brúin er á Arlberglínunni milli Brenz
og Innsbruck. í staff hennar verffur byggff önnur sterk og nýtízkuleg hrú, sem vonandi
verffur jafn falleg.
Kennedy vill frjálsa
verzlun fyrir Afríku
k ýmsu hefur gengið í við-
skiptum okkar við Rússa
og raunar líka aðrar ríkis-
stjórnir austan járntjalds. —
Stundum hefur allt átt af
okkur að kaupa, en ári seinna
hefur helzt ekki verið hægt
að kaupa neitt. Viðskipta-
samningar þessir eru gerðir
milli ríkisstjórna, þar sem
kommúnistaríkin marka af-
stöðu stjórnarherra sinna
með tilliti til pólitísks
ástands hverju sinni.
En erfiðleikamir í við-
skiptum við Rússa eru ekki
eingöngu fólgnir íþví aðþeir
hyggjast ná með þeim stjórn
málalegum áhrifum. Jafn-
framt eru þeir sprottnir af
því, að þess er krafizt að við
kaupum jafnmikið vöru-
magn af þeiín og þangað er
selt. Eins og alkunna er,
hafa rússneskar iðnaðarvörur
reynzt frámunalega illa og
verðið auk þess oftast verið
langt yfir heimsmarkaðs-
verði. Sæmileg hafa kjörin
þó verið á einstökum vöru-
tegundum, eins og t.d. olíu,
en oft hefur verið mjög
erfitt að kaupa af þeim aðra
lítt unna vöru, svo sem timb-
ur og járn, vegna þess hve
óheppilegur afgreiðslutími
hefur verið, stórar sending-
ar, óhagkvæmar stærðir o. s.
frv. —
Þrátt fyrir þetta þurfum
við enn á þessum viðskiptum
að halda, en reynum að sjálf
sögðu að ná svipuðum við-
skiptakjörum og við höfum
á hinum frjálsu mörkuðum.
Hefur staðið í samninga-
þjarki við Rússa um sölu á
karfa, en þeir verið harðir í
horn að taka, enda mun víst
núverandi ríkisstjórn ekki
eiga upp á pallborðið hjá
þeim. En út af fyrir sig er
ekkert við því að segja þótt
samningsaðilar deili um verð
og viðskiptakjör. Hitt er
alvarlegt, að íslenzkir menn
skuli krefjast þess, að við
göngum að kröfum Rússa og
skrifum undir hverja þá
samninga, sem þeir bjóða
fram. Um þá landráðakröfu
kommúnista þarf ekki að
fjölyrða.
Uggvænlegt er aftur á
móti, að blað Framsóknar-
flokksins skuli í ritstjórnar-
grein leggjast á sveif með
kommúnistum í þessu máli,
eins og Tíminn gerir sl.
sunnudag. Þá afstöðu vill
Mbl. þó skýra með því að
hún hljóti að vera sprottin
af þekkingarleysi á málinu,
enda ættu Framsóknarmenn
að vera kunnugir erfiðleik-
um á viðskiptum við Rússa,
þegar illa liggur á sendiráðs-
starfsmönnum þeirra hér,
éins og oft hefur verið, þeg-
ar Framsóknarflokkurinn
hefur verið með í ríkisstjórn,
en kommúnistum haldið utan
hennar.
AÐFÖRIN
MISTÖKST
|Jin ofsalega árás, sem
kommúnistar gerðu á
eistneska flóttamanninn, Eð-
vald Hinriksson, hefur nú
algjörlega mistekizt. Bréf
eistneska rithöfundarins og
ráðherrans Jan Lattik, sem
Morgunblaðið birti á sunnu-
daginn, tekur af allan vafa
um sakleysi flóttamannsins,
ef einhverjir kynnu að hafa
trúað lygum Þjóðviljans.
Kommúnistar munu hafa
álitið, að erfitt reyndist fyrir
Eðvald Hinriksson að sanna
sakleysi sitt, þar sem þjóð
hans hefur nú verið afmáð
og því erfitt að færa vitni.
Þess vegna var talið, að
þarna væri gullvægt tæki-
færi til að sýna hve mikill
áhrifamáttur heimskommún-
ismans væri. J>að átti að
eyðileggja eina íslenzka fjöl-
skyldu, öðrum til viðvörun-
ar. —•
Þjóðviljinn benti flótta-
manninum á, að heppilegt
væri fyrir hann að stytta sér
aldur og jafnvel var þess
krafizt, að hann yrði fram-
seldur hinum kommúnisku
böðlum austan járntjalds. Is-
lenzka þjóðin hefur nú feng-
ið sýnikennslu í aðferðum
þessara manna og öðlazt nýj-
an skilning á eðli þeirra.
Kommúnistar hafa hinsveg
ar algjörlega tryllzt út af því
að þeim skyldi ekki takast
að fremja sinn rauðagaldur
hér á landi. En það er heið-
ur íslenzku þjóðarinnar að
hafa hrundið þessu áhlaupi
og svo mun enn fara um
önnur.
KENNEDY Bandaríkjaforseti
leggur til aff gömlu einokunar-
og sérhagsmunatengslin í sam-
skiptum Evrópuríkja og fyrr-
RÁÐSTEFNAN
UM LAOS
ins og við mátti búast,
hafa miklir erfiðleikar
orðið í Genf í sambandi við
ráðstefnuna um Laos. Eng-
inn efi er á því að kommún-
istar hafa álitið að hægt
yrði að afgreiða málið auð-
veldlega, líkt og á Potsdam-
ráðstefnunni á sínum tíma,
þannig að áhrif kommúnista
yrðu nægileg til þess að Laos
lyti valdi þeirra í framtíð-
inni.
Lýðræðisríkin eru hinsveg-
ar reynslunni ríkari. Á Pots-
dam-ráðstefnunni urðu skoð-
anir Churchills að lúta í
lægra haldi enda tók Clem-
ent Attlee við störfum á
miðri ráðstefnu, sem nýkjör-
inn forsætisráðherra. Vegna
undanlátssemi Vesturveld-
anna var fjöldi smáþjóða
hnepttur í þrældómsviðjar
kommúnismans.
Vera má að baráttan í
Laos sé töpuð vegna þess að
það hefur ekki verið staðið
nægilega fast gegn ofbeldis-
öflunum, en áreiðanlega mun
þó reynt til hins ítrasta að
tryggja frelsi landsins, en
ekki látið undan umyrðalaust
eins og í Potsdam.
verandi nýlendna þeirra í Af-
ríku verði afnumin. Segir
brezka blaffiff Observer að
Kennedy hafi lagt þessar til-
lögur um frjálsa Afríkuverzlun
fyrir Macmillan forsætisráff-
herra Breta og komiff þeim til
forustumanna í efnahagssam-
vinnu Evrópuríkja.
Blandast í Efnahagssamvinnu
Evrópu
Tilgangur Kennedys með
þessu er margþættur. Með af-
námi hinna sérstöku verndar-
tolla og séraðstöðu sem skap-
aðist á sínum tíma við nýlendu-
tengslin er stefnt að því að
auka efnahagslegt og pólitískt
sjálfstæði hinna ungu ríkja. —
Ennfremur væri þar með verið
að ryðja steinum úr vegi fyrir
áframhaldandi efnahagssamein-
ingu Evrópuríkja og gæti það
m. a. opnað Bretum leið inn í
Markaðsbandalagið.
HAMBORG. 15. mai (Reuter). —
Borgardómur Hamborgar kvaff í
dag upp dóm í hinu svokallaða
Anastasiu máli. Fjallaði það um
staffhæfingu sextugrar konu frú
Önnu Anderson, aff hún væri í
raun og veru Anastasia stórher-
togaynja, dóttir Níkulásar II síff-
asta Rússakeisara. Heldur hún
því fram aff hún hafi sloppiff úr
höndum bolsévika um sama leyti
og keisarafjölskyldan var tekán
af lífi.
Frú Anna Anderson hefur um
langt skeið búið við þröngan
kost í kofa einum í Svartaskógi.
Hún hefur krafizt þess að fá
hiuta af eignum þeim sem rúss-
neska keisarafjölskyldan lét eftir
sig í bönkúm Vestur Evrópu.
Ekki hefur hún getað komið með
í þriðja lagl er tillagan sett
fram til að vernda hagsmuni
Suður-Ameríkuríkja. En Suður-
Ameríkumenn óttast að þeir
missi Evrópumarkaðinn ef Af-
ríkuríkin hafa algera sérstöðu
og lægri tolla á honum gegnum
sín gömlu viðskiptatengsl.
Verfftrygging
Kennedy leggur ennfremur til,
að iðnaðarríkin tryggi hinum
vanþróuðu ríkjum visst lág-
marksverð fyrir ýmsar fram-
leiðsluvörur þeirra og lágmarks
magn sem þau kaupa. Eru
Bandaríkjamenn reiðubúnir að
leggja fram sjóði til að tryggja
slíkt lágmarksverð, m. a. á
kaffi, kakó, blýi og zinki. Er
það ætlun Bandaríkjamanna, að
verðið á heimsmarkaðnum skuli
áfram vera breytilegt, en sjóður
verði stofnaður til að jafna verð
ið til seljendanna.
Þessar tillögur Kennedys
munu einkum mæta mótspyrnu
frá Frökkum, sem vilja halda
órjúfandi tengslum við hin
gömlu nýlenduríki sín. Hér er
og um að ræða fyrstu merki
þess, að stofun hinna öflugu
markaðsbandalaga í Evrópu hef-
ur feikileg áhrif í öðrum heims
álfum og óttast menn nú eink-
um að Suður-Ameríka verði sett
staðhæfingu. Þó ber að geta þess,
að kunnur mannfræðingur hefur
gefið henni vottorð um að af
höfuðlagi hennar megi ráða að
hún sé af Romanov-keisaraætt-
inni. Einnig hefur rithandarsér-
fræðingur gefið vottorð um að
rithönd hennar sé lík rithöndinni
á tveimur bréfum sem Anastasia
keisaradóttir skrifaði.
Dómstóllinn í Hambörg komst
að þeirri niðurstöðu, að Anna
og lögfræðingur hennar hefðu
ekki komið fram með nein óyggj-
andi eða sannfærandi rök fyrir
því að hún væri keisaradóttirin.
Dómstóllinn neitaði hins vegar
kröfu þýzkrar hertogaynju, sem
skyld er Rússakeisara, að lýsa
því yfir að Anna Anderson geti
ekki verið Anastasia.
margar sannanir fyrir þessari
Anastasia keisarc-
dóttir enn ófundin