Morgunblaðið - 16.05.1961, Síða 13

Þriðjudagur 16. maí 1961
MORCVNBtAÐIÐ
13
Ný símaskrá komin út
SÍMASKRÁIN fyrir 1961 er kom-
in út og verður byrjað að af-
henda hana í dag, eða númerin
110000—11999 o$ síðan 2000 á
dag. Upplag símaskrárinnar er
48.000 eintök, 376 bls. (áður 340).
Fremst í bókinni eru leiðbein-
ingar til símnotenda sjálfvirku
etöðvanna á Suðvesturlandi. Sér-
Btaklega skal bent á leiðbeining-
ar um sjálfvirkt val milli Reykja-
víkur, Kópavogs og Hafnarfjarð-
ar annars vegar og sjálfvirku
Btöðvanna á Suðurnesjum hins
■^egar.
hitilsháttar breytingar
Efnisyfirlit er fremst, var áð-
ur aftast. Þá eru eyðublöð um
flutning og breytingar, sem ósk-
að er að verði skráðar i síma-
skrána. Eyðublöðin má klippa út
og senda viðkomandi símstöð, en
ekki rífa úr kili. Símanúmer um
upplýsingar 03, og bilanatilkynn-
ingar 05 eru sameiginleg fyrir
Reykjavík og Hafnarfjörð.
Á snið bókarinnar eru prentað-
ir 3 svartir blettir, sem skipta
ibókinni í kafla. Efsti bletturinn
takmarkar Reykjavík, Kópavcg
og Hafnarfjörð. Miðbletturinn at
vinnu- og viðskiptaskrá og neðsti
bletturinn stöðvar utan Reykja-
víkur, Kópavogs og Hafnarfjarð-
ar, og gjaldskrá og reglur lands-
símans.
50 lestir af pappír
Um 50 smálestir af pappír fóru
í skrána og var hann keyptur frá
Japan. Kápuefnið er enskt og er
betra en í eldri skránni, þolir
yatn án þessað upplitast.
Prentsmiðjurnar Leiftur og
Oddi sáu um prentun. Bókband
annast Bókfell, Edda, Félagsbók-
bandið og Hólar.
Kostnaður, án undirbúnings-
vinnu á skrifstofu símans, nem-
ur rúmlega 2 milljónum króna
Xpappír, kápa, prentun, bókband
„NÚ FLYKKJAST þeir á salt
ið“, sögðu karlarnir á togara-
hryggjunni í gær, „Já, allir
æstir í saltfiskinn, sjálfsagt á-
gætt upp úr því að hafa. Þeir
fara á Vestur-Grænland“.
Um þetta ræddu þeir, sem
stóðu á bryggjunni og fylgdust
með er járnsmiðir voru að
koma mikilli flatningsvél fyrir
Með flafningsvéi
á Grænlandsmið
á þilfari Þormóðs Goða. Þarna
var rafsoðið, lamið og barið —
og flatningsvélin var komin
undir þak.
Þetta er ekki í fyrsta sinn,
sem flatningsvél er sett um
borð í íslenzkan togara. Kefl
víkingur mun einhverju sinni
hafa farið út með slíka vél, en
árangurinn varð víst ekki allt
of góður. Vélin, sem sett er
um borð í, Þormóð goða er
nýrrar gerðar og miklu betri
en sú gamla.
En þýzkir togarar, sem
veiða í salt við Grænland, eru
. allflestir með flatningsvélar.
Þetta er fyrsta tilraun Bæjar-
útgerðarinnar í þessa átt. —
Væntanlega fletur vélin á við
4—6 menn ef sæmilega geng
ur, enda fer togarinn með fjór
um færra í áhöfn en venja er,
þegar veitt er í salt.
Flatningsvélin stendur við
borðstokkinn á bakborða svo
að einungis verður hægt að
nota stjórnborðsvörpuna.
r(» • •*
Iriromgiii vio
saf nliúsið liverf ur
NÚ mun vera í ráði að rífa girð-
inguna kringum Landsbókasafn-
ið og gera lóðinni eitthvað til
góða. Á fundi sl. föstudag féllst
bæjarráð fyrir sitt leyti á til-
löguuppdrátt garðyrkjustjóra
og samþykkti að láta hann vinna
verkið.
Sem kunnugt er fékk bærinn
á sínum tíma hluta af Landsbóka
safnslóðinni undir bílastæði,
einkum fyrir starfsmenn ríkis-
stofnana. Versnaði ásigkomulag
blettsins kringum húsið og fór
landsbókavörður fram á lagfær-
ingu og að komið yrði í veg fyr-
ir vatnsrennsli þangað af bíla-
stæðinu. Og nú stendur sem
saet til að lagfæra lóðina.
Flutt í nýfo
turninn
BÚIZT LR við, að hægt verði að
taka hluta af nýja flugturninum
á Reykjavíkurflugvelli í notkun
eftir 1—2 mánuði. Munu skrif-
stofur flugmálastjórnarinnar þá
fiytja á neðri hæðir nýju bygging
arinnar, úr gömlu bröggunum,
þar sem yfirstjórn flugmálanna
hefur verið til húsa fram til
þessa dags. — Unnið er að því að
smíða járngrindina í glerþakið,
eða hvolfið, sem sett verður ofan
á turninn. Væntanlega verður
þess skammt að bíða, að einnig
verði hægt að flytja úr gamla
flugturninum, því þau húsakynni
eru orðin mjög léleg, enda byggð
til bráðabirgða.
og vinna við prófarkalestur). Um
3000 fleiri símanúmer eru skráð
í þessa skrá en skrána frá 1959
og nöfn miklu fleiri, þar sem
mörg nöfn eru skráð við sama
símanúmerið í mörgum tilfellum.
Símskráin verður afhent sím-
notendum í Reykjavík í af-
greiðslu landssímans næsta hálf-
an mánuð sem nánar greinir í
auglýsingu hér í blaðinu.
í Vettvvangnum í dag er m. a. fjallað um hið pólitíska ofurvald, sem hefur
veikt en ekki styrkt ríkisstjórnir. — Mörg þjóðfélagsöfl mynda hið lýðræðis-
^eSa jafnvægi. — Launþegasamtökin hrundu valdi vinstri stjórnarinnar. —-
Tekst að þrengja valdsvið ríkisstjórna og efla frelsi borgaranna? — Annars
AÐ ÞVÍ hefur áður verið vikið
í þessum diál'kum, að á tímiuim
„vinstri stefniummiair“, sem hér
hefur lengi ríkt — að vísu í mis
ríkum mæli, hefði vald stjórn-
máiam'aininia vaxið óihæfilega á
'kostnað eðiilegs frjálsræðis borg
aranna. Merm kynnu þess vegna
að telja það móitsagnakennit, þeg
ar því er í sama orðinu haildið
tfram, að þetta pólátí'sikia ofurvald
hafi veiikt en ekki styrkit þær
ríkisstjómir, sem setið hafa
hverju siinni. Ástæða er þó til að
íhuga þessa skoðun örlítið nánar
svo einkennileg sem hún í fljótu
bragði kann að virðast.
Líklega skýrist það, sem hér
er hugmyndin að segja, bezt með
því að renna huganum yfir valda
feril vinstri stjónniarinnar sál-
tuðu. Engin íslenzk ríkisstjóm
hefur æitlað sér jafnmikið vald
og vinstri stjórnin. Hún tók sér
víðtæk ráð yfir öllu efnahags-
og fjármálalífi landsins, hún út-
!hlutaði 'gæðunum og hafði líf at
vinnuvega og jafnvel einsta'kra
fyrirtækja i hendi sér. Og enn
skyldi valdið styrkt með því, sem
nefnt var samstarf við „hinar
vinnandi stéttir”. Eðli þess var
Ærá upphafi ljóslega að sækja
Btuðning, styrk og hald í stétta-
eamtök, sem lutu pólitískri yfir-
etjórn sömu afla og fóru með
ríkisvaldið.
i í fljótu bragði hefði mátt ætla,
eð á þenman hátt hefði getað tek
izt að styrkja stjórn þessia svo,
eð hún, eða öflin sem henmi réðu,
færu ekki einungis með völd í
tvo áraitugi eims og sá ráðherra
heninar spáði, sem mest naut vald
anna og upphefðarinmar, heldur
um ófyrirsjáanlega framtíð.
Hefði það líka verið í samræmi
við aitburðarásina í fjölda þeirra
landa, sem nú lúta heimskomm-
únismanum. .
Uppbygging og stefna vinstri
stjómarinnar var mjög í sam-
ræmi við það, sem víða átti sér
stað eftir styrjöldinia í leppríkj-
umim núverand'i. En ytri aðstæð
ur, hnaittstaða og stjómimálaleg
og menningarleg ten'gsl torveld-
uðu eðlilega hér þá þróun, sem
þar varð. Það breytir þó auðvit
að engu um, að það verður aldrei
talið nieimum lýðræðisiuninianda til
hróss að láita sér til hugar koma
stjómiarsamstarf við kommún-
ista og auðvitað ennþá síður að
framfcvæma slífca hugmynd.
Þrátt fyrir þetta hefði mátit
ætla að inn á við hefði hinn
auknl „styrkur11 stjórnarinnar
getað nægt henni til langrar
valdasetu, meiri áhrifa á hinum
ýmsu sviðum þjóðlífsinis og þar
með enn aukins styrks.
Niðurstaðan varð samt sú, sem
a'l'kunina er, að stjórnin veiktis't
með hverjum mánuðinum, sem
leið, og var síðast felld, ekki af
Alþinigi íslendiniga heldur því
þingi, ®em hún fyrst og fremst
hugðist fá stuðning af, þin'gi Al-
þýðusambands íslands. Hin
miklu afskipti, yfirstjóm og
„sam.starf við stéttirnar" entist
vinstri stjórninni þannig efcki til
raunverulegra áhrifa.
er lýðræðinu hætt.
□
Lýðræðið byggir á því að
mörg þjóðfélagsöfl myndi jafn-
vægi og eðlileg via'ldahlutföll.
Meðan þessi öfl eru nokkum veg
in ólömuð, una þau því ekki, að
ein stofnun, jafnve.1 þót.t hún
heiti ríkisvald, taki öll ráð í sín
ar hendur. Það voru þessi mang-
háttuðu og ósamræmdu öfl, sem
snerust til varnar gegn hinu
auikna ríkisvaldi vinstri stjórnair
ininair. Þau voru ekki reiðubúin
til samstarfs um að afsala sér
í stöðugt ríkari mæli sjálfstæði
sínu, heldur ekki launþegasam-
tökin, sem stjórnmáliameniniimir
þó þóttust fyrst og fremst berj-
ast fyrir.
Þessar eru meginiorsakir þess
að vinstri stjórnartilraunin mis-
heppniaðist. En að því þarf ekfci
að eyða orðum, hvers vegna þann
ig fór ekfci í lepprífcjunum. Þar
v'ar hinu beina valdi, hótunum,
ofsóknum og ofbeldi beitt, þegar
óbeina valdaránið þraut eða borg
anarnir snérust til vamar.
En vimstri stjórnin er ebki eina
íslenzfca rífcisstjórnin, sem veik
hefur verið vegna þess að hún
ætlaði sér öllu að stjóma. Nær
sanni er, að aliatr stjórnir, sem
ymgri menn þekja af reymslu,
haifi verið fálm.kenmdar og mátt
litlar af sömu ástæðum, þótt ekki
hafi jafnrammit að kveðið áður.
F j árf estingarhömiur, innf lu tn-
ingshöft, glórulítil skaittþjón. og
hvers kyns opinber afsfcipti af
atvininurekstri og jafnvel einfca-
lífi, allt befur þetta verið and-
stætt almienningsáliti og þar af
leiðandi án þess stuðnings, sem
sérhver lög og stjómiarathafnir
verða að njóta í lýðræðisrílki, ef
tilganigúrinn á að nást.
Nú hefur það loks hent, að
stjórnarherrar hafa sagt: Við af
sölum okfcur miargháttuðum á-
hrifuim. Við ætlum ekki að ráða,
hver flytur inn vörur og hvað
hann flytur inn. Við vilj.um ekki
ákveða, 'hver byiggir og hvað
hann byggir. Okkur hefur ekki
verið igefið umboð til að segja til
'um, hvað hver stétt eða einstafc-
limgur^á að bera úr býtum. f fá--
um orðum sagt: Við tókum við
hinU'm mifciu völdum til að
minnfca þau.
Og víst hefur viðreismiarstjórn
inini orðið talsvert ágengt, þótt ó-
talmargt sé ©nn ógert, áður en
hægt verður að tala um heilbrigt
lýðræðisstjómarifar, sem ekki sé
ógnað af þeirri pólitísku ofstjórn,
sem býður heim einum öfgum
eða öðrum.
FJ
Áðan var um það rætt, að hin
mismunandi þjóðfélagsöfl mynd
uðu það jafnvægi, sem lýðræðið
væri reist á. Það hefur löngum
verið leið þeima, sem til einræð-
isáhrifa seildust, að riðla þessu
jafnvægi, styrkja álkveði-n öfl um
leið og þau urðu háð valda-
streitumönnunium, en veikja önu-
ur, yfirleitt með atbeina hinma
fyrnefndu, sem haignast átbu á
aðgerðunum. Einum hefur þann
ig verið telft gegn öðrum, en
auðvitað var atgaingurinin þýðing
arlaus mema stjórmmálamennirn
ir héldu um taumana og hag-
nýttu sér niðurstöðunia. Þetta er
gömul saga, en lífca ný. Þess
vegna er það ætíð hættulegt,
þegar æðstu stjórnarvöld hefja
bein afskipti aif þjóðfélagsárekstir
um, sem þeim eiga að vera óvið-
komandi, svo að efcki sé nú’talað
um þegar þau efna til þeirra.
Við trúum því, að á fslandl
muni ætíð rífcja lýðræði. En við
skuluim samt gæta þess vel, að
aldrei safnist of mikið vald á
fáar hendur, slíkt hefur öðrum
orðið dýrt. Það er vel, ef Viðreisn
arstjórnin ber gæfu til að þrengja
enn svið valds sínis, en styrkja í
senn það vald, sem hún á að fara
með að réttum reglum lýðræðis,
og efla sjálfstæði borgaranna
gagnvart öllum tilraunum, sem
í framtíðinmi kunna að verða
gerðar af pólitísfcum ævintýra-
mönnurn, hverju nafni sem nefn-
ast, til að ná hér ofurvaldi.
Ey. Kon.