Morgunblaðið - 28.05.1961, Blaðsíða 12

12
m oncijy nr.AÐi ð
Sunnudagur 28. maí 1961'

Utg.: H.f. Arvakur Reykjavík
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannesser.
Eyjólfur Koiiráð Jónsson.
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðabtræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
TRAUST EFNAHAGSLÍF ER
GRUNDVÖLLUR KJARABÓTA
T dag mun það ráðið, hvort
íslendingar bera gæfu til
að treysta áfram þann grund
völl, sem lagður hefur verið
að stórstígum framkvæmd-
um og bættum lífskjörum í
framtíðinni. Lokatilraun er
nú gerð til að afstýra ógæfu
langvinns verkfalls. Reynsl-
an, sem menn verða að hafa
í huga, er þeir ræða um
vinnudeilurnar, er á þessa
leið:
Á íslandi hefur hvert stór-
verkfallið verið háð af öðru
og tilraunirnar til að rétta
við fjárhag landsins hafa
jafnharðan runnið út í sand-
inn. Kjarabætur þær sem ná
átti í verkföllunum hafa qrð-
ið minni en engar, því að í
kjölfar vinnudeilnanna hefur
ávallt verið tildrað upp
hverskyns uppbóta- og hafta-
fargani, sem leiddi til óhag-
kvæms rekstrar atvinnufyr-
irtækjanna og þar með beinn
ar lífskjaraskerðingar.
Á sama tíma hafa aðrar
þjóðir bætt lífskjör sín jafnt
og þétt, flestar um 2—3%
árlega. Ef sú leið hefði hér
verið farin frá styrjaldarlok-
um, og kjörin aðeins batnað
um 2% árlega, væru þau
samt þriðjungi betri nú, en
raun ber vitni. Þannig hefði
sá, sem nú fær greiddar 4500
krónur í laun, 6000 krónur
og sá sem 6000 kr. fær nú,
mundi fá 8000, miðað við
það verðlag, sem er í dag.
Því miður er engin leið til
að bæta fyrir syndir undan-
genginna ára í einu vet-
fangi. Ef tilraun væri til þess
gerð, mundi hún leiða til
þess eins, að áframhald yrði
á þeirri kyrrstöðu, sem verið
hefur í kjaramálunum. Hins-
vegar má örugglega treysta
því, að sú efnahagsmála-
stefna, sem nú hefur verið
tekin upp og er í nánu sam-
ræmi við það, sem er í öðr-
um lýðfrjálsum löndum,
muni bæta kjör landsmanna
jafnt og þétt, ef hún fær að
ríkja.
Hið stórfellda tjón, sem ís-
lendingar hafa beðið af afla-
bresti og verðfalli, hefur
eðlilega seinkað nokkuð þeim
kjarabótum, sem viðreisnar-
stefnan hefur í för með sér,
en hjá því hefur samt verið
komizt að leggja á lands-
menn auknar byrðar vegna
þessara áfalla. Það hefði aft-
ur á móti orðið að gera, ef
uppbótarkerfið hefði áfram
verið við lýði.
STÆRSTU TÆKI-
FÆRIN FRAM-
UNDAN
lTflorgunblaðið hefur greint
frá því, að tækifæri séu
nú að skapast til þess að á
íslandi geti risið upp stór-
iðja. í kjölfar viðreisnarinn-
ar opnaðist einnig möguleiki
á lánveitingum til annarra
Eramkvæmda. Þannig er nú
gert ráð fyrir að kleift muni
reynast að leggja hitaveitu í
511 hús höfuðborgarinnar á
næstu 4 árum og fá til þess
erlent fjármagn.
Slíkar stórframkvæmdir og
margar fleiri geta íslending-
ar lagt í á þessum áratug og
gjörbreytt til batnaðar lífs-
kjörum þjóð-arinnar, ef þeir
aðeins kunna fótum sínum
forráð. Þó að langvinnt verk-
fall’ sé hin mesta þjóðar-
ógæfa, þá er hitt þó verra,
ef efnahagslífið verður enn
einu sinni sett úr skorðum,
svo að girt verði fyrir þær
stórstígu framkvæmdir, sem
eru á næsta leyti.
Þó furð«ulegt sé, bregzt
blað Framsóknarflokksins í
gær gegn því að íslendingar
hagnýti slík tækifæri til stór-
stígra framfara. Talar blaðið
jafnvel um einstæðan „und-
irlægjuhátt við erlent auð-
vald“, að vilja hagnýta er-
lent lánsfé og áhættufjár-
magn til framfara í landinu.
Athyglisvert er að leiða
hugann að því, að meðal
þeirra þjóða, sem mest hafa
hagnýtt erlent fjármagn,
hafa framfarirnar orðið mest
ar og kjarabæturnar um leið,
en hérlendis hefur erlent
fjármagn ekki verið hagnýtt
og lífskjörin hafa staðið í
stað.
í kjölfar hagkvæmra stór-
framkvæmda fylgja ætíð
bætt kjör. Er því furðulegt,
að blað annars stærsta stjórn
málaflokks þjóðarinnar skuli
leggjast gegn því að fjárhag-
ur landsins sé tryggður, svo
að von geti verið um veru-
legar framfarir.
Haffræðingar í North-14“ leiðangrinum með tæki, sem mælir hafstrauma.
Á fljótandi „eyjum"
norður við heimskauf
KALDUR er hann oft á
voru landi íslandi, en
skyldi samt ekki fara dá-
lítill hrollur um margan
íslendinginn, ef hann ætti
að setjast að á rekandi ís-
jaka norður undir heim-
skauti? En á nokkrum
slíkum fljótandi „eyjum“
hafa einmitt verið manna-
bústaðir nú um langt
skeið. Það eru rússneskir
vísindamenn, sem þarna
mega þreyja þorrann og
góuna — og reyndar er
sagt, að þeim líki vistin
bara býsna vel.
Vísindamennirnir gera hin-
ar margvíslegustu athuganir
á ísnum, hreyfingum hans,
þykkt, aldri 0. s. frv., á hafinu
Og straumunum í þvi, hafs-
botnimun, veðurfari o. fl.
0. fl. — Ýmsar merkar upp-
götvanir kváðu hafa verið
gerðar, þótt Rússarnir geri
raunar ekki mikið að því að
útbreiða upplýsingar um þær.
Vitað er þó t. d., að vísinda-
mennirnir hafa nánast „kort-
lagt“ sjávarbotninn á allstór-
um svæðum, fundið þar fjalls
hryggi, djúpa dali og sléttur.
Og ýmsar veðurfræðilegar
uppgötvanir munu hafa verið
gerðar.
Nú sem stendur vinna tveir
vísindaleiðangrar að rann-
sóknum á ísbreiðum Norður-
íshafsins. Annar gengur und-
ir nafninu „North-13“. Hefir
hann aðalstöðvar á landi.
Hinn flokkurinn nefnist
„North Pole-8“, og hefir hann
bækistöðvar sínar á sjálfri ís
breiðunni lengst í norðri. —
Maður getur hugsað sér, að
vistin þarna sé heldur ein-
manaleg og daufleg, en allt er
gert„ sem unnt er, til þess að
gera vísindamönnunum lífið
sem ánægjulegast. Flugsam-
göngum við rannsóknarstöðv-
arnar er haldið uppi reglulega,
eftir því sem tök eru á, og
flytja flugvélarnar blöð, bréf
frá ástvinum Og kunningjum,
kvikmyndafilmur og fleira til
dægrastyttingar.
HATURSSKRIF
EKKI SÆMANDI
FU til verkfalla dregur, verð
^ ur að treysta því að
menn gæti hófs og stilling-
ar. Því miður hefur það kom
ið fyrir í verkföllum að of-
beldi hefur verið beitt. Slíkt
er auðvitað ekki hægt að
þola í frjálsu réttarríki.
Ábyrgð blaðanna er mikil,
ef til verkfalls dregur. Þau
verð>a þá enn fremur en
endranær að gæta hófs og
stillingar. Sérstaklega hljóta
menn að ætlast til þess af
lýðræðislegum blöðum. —
Kommúnistar eru venjulega
samir við sig.
Þess verður því að vænta,
að blað Framsóknarflokksins
fáist til málefnalegra um-
ræðna og láti af æsingar- og
hatursskrifum. Fram að
þessu hefur blaðið hinsvegar
oft gengið lengri en jafnvel
hið löggilta málgagn heims-
kommúnismans á Islandi.
Framsóknarmenn eru ekki
margir í verkalýðsfélögum
t>g sízt mun sá flokkur tal-
inn bera hag verkamanna
fyrir brjósti meir en aðrir.
Óhjákvæmilega hljóta menn
því að líta á verkfallabar-
áttu Framsóknarmanna með
fullri tortryggni. Fyrir þeim
vakir sýnilega ekki annað en
reyna með hvaða ráðum, sem
tiltæk eru að grafa undan
efnahag landsins í von um að
þeim muni þá takast að kom-
ast á ný til valda.
Það .mun þó fara öðruvísi
en þeir hyggja, því að þeir
munu um langa framtíð
dæma sig úr leik, ef þeir
ekki sýna meiri ábyrgðartil-
finningu og hófsemd í mál-
flutningi.
Hér er verið að senda upp
veðurathugunarbelg frá
rannsóknarstöðinni „North
Pole-8“.