Morgunblaðið - 30.05.1961, Blaðsíða 12

12
MORGVTSBLAÐIÐ
Þriðjudagur 30. maí 1961
Utg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson
Leshók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalctræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
Á AÐ HAFNA KJARABÓTARLEIÐ
OG VELJA VERKFÖLL?
j allan vetur hefur Morgun-
blaðið öðru hverju skorað
á samtök launþega og vinnu-
veitenda að efla svo samstarf
og skilning sín á milli, að
hér gætu náðst raunhæfar
kjarabætur án verkfalla, en
ekki yrði enn einu sinni lagt
út í verkföll, sem enduðu án
kjarabóta. Blaðið hefur bent
á, að verkamenn ættu fulla
heimtingu á réttmætri hlut-
deild í nettó-aukningu þjóð-
artekna, en jafnframt yrði að
varast að reka þá verkfalla-
pólitík undangenginna ára,
sem gagnstætt kjarabótum
hefði leitt til kyrrstöðu í
launamálum.
Margoft hefur verið bent
á, að ákvæðisvinnufyrirkomu
lag yrði að taka upp í ríkara
mæli, koma þyrfti á viku-
launagreiðslum sem víðast,
stofna samstarfsnefndir laun-
þega og vinnuveitenda innan
s-tærri fyrirtækja og koma á
stofn sameiginlegri aðstöðu
til að fylgjast á hverjum
tíma með hag fyrirtækjanna,
afkomuhorfum o. s. frv.
Allt eru þetta jákvæðar til-
lögur og miða að rahnhæf-
um kjarabótum, sem hin úr-
elta verkfallastefna hefur
ekki megnað að færa lands-
mönnum í hálfan annan ára-
tug. Samhliða hefur svo ver-
ið bent á, að sérstakt tillit
þyrfti að taka til útflutnings-
atvinnuveganna, sem nú
þurfa að greiða mest nætur-
vinnuálag, vegna þess hve
mikið af aflanum berst að
landi á kvöldin.
Vinnuveitendur hafa nú
lýst yfir, að þeir séu tilbúnir
til að ganga til samninga á
grundvelli raunhæfra kjara-
bóta, en þá bregður svo
furðulega við að fulltrúar
Dagsbrúnar og Hlífar neita
öllum umræðum á þeim
grundvelli. Svo langt er jafn-
vel gengið, að sáttasemjara
ríkisins er neitað um nokk-
urra daga frestun verkfalls
til að reyna að finna leið til
lausnar og í útvarpstilkynn-
ingum í gær auglýstu bæði
félögin fortakslaust verkfall
á miðnætti, þótt boðaður
hefði verið sáttafundur. Er þó
ljóst, að einmitt á síðasta
fundi áður en verkfallið skell
ur yfir er helzt von til þess
að hægt sé að samræma ólík
sjónarmið. — Hvort tveggja
þetta verður að telja full-
komið og óverjandi ábyrgð-
arleysi.
HVERNIG ERU
30-40°lo fundin ?
■7" auphækkunarkröfur verka
manna munu vera ein-
hvers staðar milli 30 og 40%.
— Vinnuveitendur rökstyðja
boð sitt um 3-þ3-|-3% með
því, að þeir telji atvinnuveg-
ina geta staðið undir þeirri
hækkun og hafa þá hliðsjón
af því, að um þá upphæð
hafa lífskjör batnað í þeim
löndum, þar sem vel er
stjórnað. — Forystumenn
verkamanna hafa hinsvegar
ekki skýrt það, á hverju þeir
byggi kröfur sínar.
Ef aðeins væri nægilegt að
nefna einhverja upphæð og
knýja þá hækkun fram,
hefðu góðir verkalýðsforingj
ar ekki átt að nefna 30—40%
heldur til dæmis 300 eða
400% hækkun. — Sjá
væntanlega allir hvert það
hefði leitt. Þess vegna
verður að krefjast þess að
þeir skýri það, á hverju þeir
byggja kröfur sínar, hvort
þeir telji atvinnuvegina geta
staðið undir 30—40% launa-
hækkun.
Sérstök ástæða er til að
krefjast svara í þessu efni,
þar sem þeir sömu menn sem
kröfurnar styðja nú, lýstu
því fjálglega í vetur að hag-
ur sjávarútvegsins væri
þannig að skattleggja ætti
allan almenning til þess að
bæta rekstrarafkomu hans
með nýju uppbótakerfi. Vilja
þeir nú lýsa því yfir, að hag-
ur útvegsins hafi batnað svo,
að ekki sé einungis óþarft að
fara skattlagningarleið þeirra,
heldur geti þessi atvinnuveg-
ur líka staðið undir þriðjungs
kauphækkunum ?
Ef um raunverulega kjara-
baráttu væri að ræða, hlyti
hún að verða að byggjast á
einhverju mati á því, hvað
hægt sé að greiða, en því
miður virðist sá ótti vera að
rætast að forystumenn Dags-
brúnar hyggist enn virða
hagsmuni verkamanna og
þjóðarheildar að vettugi, þeg
ar þeir telja pólitíska hags-
muni sína í veði.
UTAN UR HEIMI
í rústum Pomnei
VIÐ g-eysilegt Vesóvíusargos
árið 79 eftir Krist gróí'st borg
in Fompei á skammri stundu
í ösku og hrarunstraumi, svo
talið er, að a. m. k. um 2.000
af um 20.000 íbúum borgar-
innar hafi farizt í þessum ógur
legu náttúruhamförum. Við
uppgröft á síðari öldrum hafa
fundizt þarna ómetanlegar
fornminjar, og hafa fáir stað-
ir reynzt slíkt forðabúr fróð-
AFSTAÐA
FRAMSÓKNAR
k fstaða Framsóknarflokks-
ins vekur einnig furðu.
Er ljóst að mjög náið sam-
band er milli forystumanna
kommúnista og þess hóps
Framsóknarmanna, sem ræð-
ur Tímanum. Og kunnugir
teija jafnvel, að ráðamenn
Framsóknarflokksins séu enn
ákafari en kommúnistar
í _að hindra það að
kjarabótarleið verði farin. —
Þeir telji að einskis megi
láta ófreistað til að eyði-
leggja hið nýja efnahags-
kerfi í þeirri óraunhæfu von
að þeir muni þá geta komizt
til valda.
Sumir spá því jafnvel að
reyna eigi að fara þá leið að
sprengja upp kaup á ein-
hverjum þeim stað úti á
landi, þar sem Framsóknar-
menn ráða fyrir vinnuveit-
endur og umfram allt að
hindra að vinnufriður verði
tryggður með löngum samn-
ingum. Síðan eigi að benda á
það fordæmi til stuðnings
almennum kauphækkunum
annarsstaðar. Hvort Fram-
sóknarmenn þora að fara þá
leið skal ósagt látið, en orðið
þjóðarhagsmunir yrði varla
tengt nafni Framsóknar-
flokksins eftir slíkan skolla-
leik.
leiðs um fornöldina sem Pom-
pei.
Auk alls annars, hafa fund-
izt þarna ,afsteypur“ í hraun-
inu af líkum þeirra, sem fór-
ust. Eru þær hinn óhugnan-
legasti vitnisbairður um ógnir
þær, sem þarna hafa átt sér
stað fyrir nær 1900 árum. —•
Nú fyrir skömmu fundu forn-
fræðingar en nýjar leifar nokk
urra fórnarlamba Vesúvíusar
frá því í ágúst árið 79.
Er þeir fundu, að þeir komu
niður á holrúm í hrauninu,
helltu þeir gipsi í „mótin“, og
er þeir héldu greftinum á-
fram, komu fram átta gips-
Iíkamir, og sjást verksummerb
in- hér á' myndinni. Telja forn-
fræðingarnir, að þarna hafi
tvær fjölskyldur farizt.
Æskilegt frá v#s-
indalegu sjónarmioi
mannafla til vísindalegra hand-
ritarannsókna.
Frá vísindalegu sjónarmiði er
því æskilegt, að handritin verði
þar. Getur nokkur efast um að
Danir séu að vinna í anda Árna
Magnússonar með því að vinna
þessu máli lið?
ewww n.«
{ Fínnur ]
hann I
krahba-
veirur ?
EinkasJceyti til Mbl. frá
Kaupmannahöfn, 27. mm.
DR. PHIL. Lis Jacobsen skrifar
kjallaragrein í Politiken, að séð
fr ávísindalegu sjónarmiði sé
nauðsynlegt, að handritin verði
afhent íslendingum. Segir Jacofo
sen, að á okkar dögum sé mjög
sjaldgæft að finna utan heima-
lands það sámband máls og
menhingar, sem skilyrði sé fyr-
ir vísindastarfi. — >ví eigi að-
seturstaður rannsókna á íslenzk
um handritum að vera á ís-
landi, þar sem handritin hafi til
orðið og þar sem mál þeirra
lifi
Ennfremur segir Jacobsen: —
Háskóli íslands, sem nú hefur
ríkjandi áhrif varðandi hand-
ritarannsóknir, hefur að vísu
ekki eins fullkomin hjálpar-
tæki og Konungsbókhlaðan, en
hann getur orðið sér úti um
þau. Ennfremur hafa íslending-
ar bezt skilyrði til að velja
Skólaslit á
Siglufirði
Siglufirði, 26. maí.
TÓNLISTARSKÓLA Vísis var
slitið í gærkvöldi í hátíðasal gagn
fræðaskólans. Átta nemendur, —
allt börn, léku einleik á píanó,
en Karlakórinn yísir söng undir
stjórn Páls Erlendssonar.
Frú Lydia Guðjónsson var
kennari skólans í vetur og þakk-
a.ði Sigurjón Sæmundssqn for-
maður Vísis, henni vel unnin
störf um leið og hann sagði skól-
anum slitið. Fjölmenni var við
skólaslitin. Vísir hefur nú rekið
tónlistarskóla þennan í rúman
áratug. — Stefán.
EKSTRABLADET I Kaup
mannahöfn greinir frá því, að
efnilegur, ungur vísindamað
ur í Árósum, Kaj Olsen, vinni
nú að merkilegum rannsókn
um á krabbameini. Beinast1
;rannsóknir hans að því að,
sannreyna, hvort til séu veir-
ur, er valdið geti krabbameini
I mönnum. Margir vísinda
menn telja víst, að svo sé, en'
ekki hefir enn tekizt að sanna
vísindalega að slíkar veirur'
séu til.
Vísindamaðurinn ræktar
frumuvef úr barnsfóstri í til-
’raunaglasi og setur síðan í
glasið vöbva, sem hann hefir,
tekið úr mismunandi krabba-
meinsemdum. Svo er bará
;að bíða og sjá, hvort krabba-
mein myndast í hinum heil-
brigða vef.
Þetta virðist afar einföld tili
raun, en ekki er vitað að hún
hafi nokkurs staðar verið gerð
áður.