Morgunblaðið - 02.06.1961, Blaðsíða 2

2
MORCVNfíLAÐIE
Föstudagur 2. júní 1961
Fjölmennur fundur Dagsbrún-
ar um sáttatillöguna í gær
Athyglisverðir fundarhættir i stærsta
verkalýðsfélagi landsins
Kommúnisfar samþykkfu áskorun
gsgn lausn kjaradeilunnar
Á TVEGGJA klukkutíma fundi verkamannafélagsins Dagsbrún-
ar um miðlunartillögu sáttasemjaranna eftir hádegið í gær,
talaði Eðvarð Sigurðsson, formaður félagins, í talsvert á aðra
klukkustund og mælti eins og vænta mátti, eindregið fyrir
þeirri afstöðu ,sem „Þjóðviljinn“ tók strax áður en efni tillög-
unnar var kunngert, þ. e. að hún verði felld. Þorri fundarmanna
var úr hinu fasta fylgiliði kommúnista hér í Reykjavík, og
var án mótatkvæða samþykkt tillaga, sem forvígismenn þeirra
fluttu um að skora á Dagsbrúnarmenn að fella sáttatillöguna.
Það vakti hins vegar athygli, að margir fundarmanna, jafnvel
heilir bekkir, klöppuðu ekkert, þegar Eðvarð Sigurðsson hafði
lokið hinni löngu ræðu sinni og tóku ekki þátt í atkvæðagreiðsl-
ar, sem tekist hefðu úti um land
undanfarna daga væru aðeins
gerðir til örskamms tíma Og því
ekki við þá að miða. Eðvarð hefði
talað um, að 4% mánaðar samn-
ingaumleitanir hefðu engan ár-
angur borið. Um leið og sagt
væri frá slíku, þýddi ekki að
halda því fram, að á næstu 2, 3, 4
eða 5 dögum gætu verkamenn
fengið gull og græna skóga. Yfir-
standandi kjaradeila yrði ekki
leyst með æsingi, ópum eða öskri.
Nú lægi fyrir raunhæf tillaga
um lausn og yrði hver og einn
að vega hana og meta fyrir sig.
Meðan ekkert lægi fyrir sem
tryggði hagkvæmari lausn væri
óhyggilegt að ætla að varpa
henni umsvifalaust fyrir borð.
í sama foraðið og áður
Þá talaði Jón Hjálmarsson og
lýsti hann undrun sinni yfir því,
hve einhliða Eðvarð hefði túlk-
að sáttatillöguna.
Það skipti meginmáli í sam-
bandi við þá kauphækkun,
sem í þessari lausn fælist, að
hækkað verðlag mundi ekki
fylgja í kjölfarið ef henni
yrði tekið. Varpaði ræðumað-
ur fram þeirri spurningu,
hvort eklki væri betra að fara
lægra — en fá raunverulega
fram það, sem um væri sam-
ið?
Gagnrýndi Jón afstöðu förráða-
Ræða Eðvarðs
Þegar fundurinn, sem haldinn
var í Gamla bió fyrir fullu húsi,
hafði verið settur, hóf Eðvarð
Sigurðsson framsöguræðu sína,
drap á gang samningaumleitana,
sem staðið hefðu í 4% mánuð og
engan árangur borið fyrr en nú
síðustu daga, er tilboð vinnu-
veitenda og síðar málamiðl-
unartillaga sáttasemjaranna
hefðu komið fram.
iK
Glefsur úr tillögunni
Síðan vék hann að efni sátta-
tillögunnar, sem hann sagðist
ekki sjá ástæðu til að lesa upp,
þar eð hann vildi firra fundar-
menn svo löngum lestri; þess í
stað mundi hann láta nægja að
segja frá því, er hann teldi aðal-
atriði málsins. Tók Eðvarð síðan
glefsur úr tillögunni á víð og
dreif, gagnrýndi þær eða reyndi
að gera tortryggilegar og brýndi
þá gjarna röddina, þegar rök-
semdarfærslan slappaðist.
Leið opnuð — hvaða leið?
Alla ræðuna út í gegn hamraði
Eðvarð á því, að sáttatillöguna
yrði að fella og eins og til að
tryggja, að menn greiddu nú at-
kvæði „rétt“, lagði hann mikla
áherzlu á það Og margítrekaði,
að fundarmenn færu beint af
fundinum til að greiða atkvæði.
Það var mjög athyglisvert,
að í sinni löngu ræðu treystist
Eðvarð Sigurðsson ekki til að
gera grein fyrir því, hvað
hann héldi að við tæki, ef þess
ari lausn deilunnar yrði hafn-
ar. Hann endurtók aðeins, án
nokkurra röksemda eða skýr-
inga, að með þvi að f etta sátta
tillöguna væri „opnuð leiðin
til samninga og raunhæfra
kjarabóta". Það var því jafn-
hulið eftir ræðu Eðvarðs sem
fyrr, hvernig verkamenn eiga
að geta hagnast á því að verk-
fallið dragist á langinn.
Fundarmenning kommúnista
Næstur kvaddi sér hljóðs Jó-
hann Sigurðsson, en er hann
hugðist hefja mál sitt upphófust
mikil óp og köll frá kommúnist-
um: „Út með hann!“. „Niður með
hann“. „Farðu til helvítis!"
O. s. frv. Guðmundur J. Guð-
mundsson, sem var fundarstjóri,
reyndi til málamynda að þagga
niður í mönnum sínum og sagði:
„Við skulum hafa hljóð augna-
blik“. Það íeyndi sér þó ekki, að
ýmsum fundarmönnum þótti nóg
um þessar aðfarir.
Ekkert í staðinn
f ræðu sinni benti Jóhann Sig-
nrðsson m. a. á það, að Eðvarð
Sigurðsson hefði ekki skýrt frá
neinu, er komið gæti í stað þeirr
ar lausnar, sem í sáttatillögunni
fælist, enda þótt hann heimtaði
að hún yrði felld. Þeir samning-
manna Dagsbrúnar til sáttatillög-
unnar og taldi ranga. Óhyggilegt
væri af henni að leitast við að
stýra þessari deilu inn í sama
foraðið og áður, þegar kjarabæt-
ur hefðu jafnan verið gerðar að
engu í hækkuðu verðlagi. Betri
væri 6% kauphækkun við óbreytt
verðlag — en eitthvað meiri
hækkun, sem hleypti verðhækk-
unum af stað á ný.
„Þessir djöfuls hundar . . .“
Þeir Jóhann og Jón töluðu í
u. þ. b. 10 mínútur hvor, en síð-
an fluttu stuttar ræður þeir Jón
Vigfússon, Sigurður Guðnason,
Guðmundur J. Guðmundsson og
Steindór Jónsson, sem allir
mæltu gegn sættum. Var mál-
flutningur þeirra nokkuð mis-
jafn, en mesta hrifningu skoðana
Frh. á bls. 23.
Frá kjörfundi í M úrarafélaginu í gær.
Allsherjaraíkvæðagreiðsla um
sáttatillöguna heldur áíram í dag
Kjörsökn mjög sæmileg í gær
í GÆR voru boðaðir fund-
ir í félögum þeim, er greiða
áttu atkvæði um tillögu
sáttasemjara í vinnudeilunni
og hófst atkvæðagreiðsla í
flestum félögunum um tillög
una á eftir. Atkvæðagreiðsl-
an mim halda áfram í dag.
Stjórn Vinnuveitendasambands
ins hélt í gær fund og var þar
tekin ákvörðun um atkvæða-
greiðslu um tillöguna af þeirra
hálfu. Allir vinnuveitendur, sem
aðild eiga að deilunni eiga að
greiða atkvæði um tillöguna á
Samningafundur
Iðju og iðnrekenda
FUNDUR var boðaður með samn
inganefndum Iðju í Reykjavík og
iðnrekenda kl. 10 í gærkvöldi og
var haldinn á skrifstofu F. í. I.
að Skólavörðustíg 3.
Var honum ekki lokið er blaðið
fór í pren-tun um kl. 1 I nótt.

/* NA /5 hnútar / SV50hnutor X Snjókoma t OSi \7 Skúrír K Þrumur W/A V\ II H± Ha» L*'Laq»
Lægðardrag mikið liggur
frá Hollandi norðvestur um
Norðursjó Og þaðan til íslands
og síðan suðvestur yfir Græn-
landshaf, rétt sunnan við
Hvarf og alla leið til Labra-
dor. Norðan við þetta drag er
/ vindur yfirleitt hægur á aust
an en vestlægur fyrir sunnan
það.
Á kortsvæðinu er hlýjast í
Osló, 24 stig. Loftið þar er
komið frá Mið-Evrópu, suð
austan yfir Eystrarsalt. f
París er aftur á móti ekki
nema 12 stiga hiti, en loftið,
sem þar er, hefur komið horð
an frá Norðursjó, sem enn er
heldur svalur eftir veturinn.
Veðurspáin kl. 10 í gærkv.:
Yfir fslandi er grunn lægð,
sem færist lítið úr stað. — SV-
land, Faxaflói, SV-mið og
Faxaflóamið: Vestan gola eða
kaldi, léttskýjað með köflum.
Breiðafj., Vestfirðir og Breiða
fjarðamið: Austan gola, létt
skýjað. Norðurland til Austfj.
miða: Austan og norðaustan
gola, skýjað en víðast úrkomu
laust. SA-land og SA-mið:
Vestan gola eða kaldi, létt
skýjað með köflum.
Veðurhorfur á laugardag:
Breytileg átt, víðast úrkomu-
laust.
skrifstofu Vinnuveitendasam-
bandsins að Fríkirkjuvegi 3 kl.
14 til 22 í dag.
Laust fyrir miðnætti aflaði
blaðið sér allra fáanlegra upp-
lýsinga um fundi í félögunum og
kjörsókn. Verkakvennafélagið
Framsókn hélt fund í Iðnó og
urðu þar miklar umræður um til
lögu sáttasemjara. Stjórnin mælti
með tillögunni, en fram komu
einnig andmæli. Er því allt óráð
ið um úrslit atkvæðagreiðslu þar,
en hún fer fram í dag.
• Kjörsókn í gær.
Dagsbrúnarfundarins er get
ið sérstaklega annars staðar hér
í blaðinu en er kjörfundi þar var
frestað í gærkvöldi höfðu um
900 manns greitt atkvæði af um
2800 á kjörskrá.
f Trésmiðafélaginu stóð fund
ur enn laust fyrir miðnætti Og
var þá atkvæðagreiðsla ekki haf
in. Umræður voru þar miklar.
Félag bifvélavirkja hélt kjörfúnd
til kl. 11 og höfðu þá 59 greitt
atkvæði af 180 á kjörskrá. í félagi
blikksmiða höfðu 19 greitt at-
kvæði af 29 á kjörskrá. í Múrara
félaginu höfðu 84 greitt at-
kvæði af 219 á kjörskrá.
Fundar Hlífar í Hafnarfirði er
getið á öðrum stað í blaðinu.
í dag mun atkvæðagreiðslu
í félögunum haldið áfram sem
fyrr segir og verður á eftirtöld
um stöðum:
Dagsbrún: Á skrifstofu félags
ins í Alþýðuhúsinu frá kl. 14—21.
Trésmiðafélag Reykjavíkur: Á
skrifstofu félagsins að Laufásvegi
8 frá kl. 14—22.
Félag járniðnaðarmanna: Á
skrifstofu félagsins Skipholti 19
frá kl. 14—21.
Félag bifvélavirkja: Á skrif-
stofu félagsins Skipholti 19 frá
kl. 17—22.
Félag blikksmiða: Á skrifstofu
félagsins Skipholti 19 frá kL
18—21. Cf
Fél. ísl. rafvirkja: Að Freyju
götu 27 frá kl. 16—23.
Málarafélag Reykjavíkur: Á
Freyjugötu 27 frá kl. 14—21.
Múrarafélag Reykjavíkur: Að
Freyjugötu 27 frá kl. 16— 21,30,
Félag pípulagningamanna: Að-
Freyjugötu 27 frá kl 18—23.
Sveinafélag skipasmiða: Að
Skipholti 19 frá kl. 20—22.
Verkakvennafélagið Fram-
sókn: Kosning byrjar kl. 10 f.h,
og stendur til kl. 22.
Um tillögu sáttasemjara er
greitt atkvæði á kjörseðlum og
skulu þeir, sem samþykkja hana,
krossa við já á kjörseðlinum. »

Engin samþykkt
gerb á Hlífarfundi
Verkamannafélagið Hlíf í
Hafnarfirði boðaði í gær til
fundar í Bæjarbíói um miðl-
unartillögu sáttasemjara í yfir
standandi vinnudeilu. Ekki
var borin fram á fundinum
nein tillaga til áskorunar á
verkamenn að fella tillögu
var það einkar athyglisvert,
að hann tók ekkert undir hinn
ábyrgðarlausa málflutning
Þjóðviljans og leiðtoga verk-
fallsmanna hér á Reykjavík.
Auk Hermanns Guðmunds-
sonar tóku 2 verkamenn
máls. Aðhylltist annar þeinra
rk-
- ' 1
is- '
til
sáttasemjara. eins og gert var þá lausn, sem tillága sáttasemj
á fundi verkamannafélagsins
Dagsbrúnar í Reykjavík. Var
fundurinn mjög daufur og ó-
mögulegt að ráða nokkuð af
honum um hug manna til miðl
unartillögunnar.

ara gerir ráð fyrir. Lagði hann
m.a. áherzlu á, að menn sæju
nú hverju þeir slepptu, ef
þeir felldu tillöguna, en hins
vegar væri allsendis óvíst,
hvað verkamenn hrepptu eftir
langt verkfall. Hinn ræðumað
Formaður Hlífar, Hermann urinn mælti gegn samþykkt til
Guðmundsson, gerði í fundar- lögunnar, og dró hann enga
byrjun grein fyrir efni tillög- dul á, að til þess lægju póli-
unnar, en taldi, að hún gengi tískar ástæður.
ekki svo langt til móts við Að fundinum loknum hófst
kröfur verkfallsmanna, að svo atkvæðagreiðslan um
hann treystist til þess að mæla miðlunartillögu sáttasemjara.
með samþykkt hennar. Ann- Stóð hún til kl. 10 í gærkvöldi
ars var Hermann mjög hóg- og átti að hefjast aftur kl. 1
vær í málflutningi sínum, og eftir hádegi í dag.