Morgunblaðið - 02.06.1961, Blaðsíða 12

12
MORCTnvrtr 4niÐ
Föstudagur 2. júní 1961'
otttttttMofrtfr
Utg.: H.f. Arvakur Reykjavik.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannesser.
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Lesbók: Arni Óla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgieiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Áskriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
1 lausasölu kr. 3.00 eintakið.
VINARGJÖF NORÐMANNA
Ý hinni merku ræðu sinni í
fyrrakvöld, lýsti Ólafur
Noregskonungur því yfir, að
norska Stórþingið hefði með
samhljóða atkvæðum sam-
þykkt að gefa eina milljón
norskna króna, sem heiðurs-
gjöf til íslenzku þjóðarinnar.
Kvað konungur það von
Norðmanna, að þessi gjöf
yrði notuð til þess að styrkja
skógræktarstarf á íslandi og
framkvæmdir á öðrum svið-
um menningarmála.
Islendingar þakka þessa
norsku vinargjöf. Samstarf-
ið við Norðmenn á sviði
skógræktarmála undanfarin
ár hefur verið okkur ómet-
anlega mikils virði. Það hef-
ur átt ríkan þátt í að treysta
tengslin milli þessara ná-
skyldu frændþjóða, auka
kynni þeirra og færa þær
nær hvora annarri íslending-
ar vita að bak við þessa
norsku gjöf liggur heill hug-
ur góðra vina og frænda.
★
i íslenzku þjóðinni er það
einnig fagnaðarefni að geta
tekið undir þau orð Ólafs
Noregskonungs að samband-
ið milli Noregs og íslands er
í dag sterkara en nokkru
sinni fyrr. Samvinna er haf-
in milli þjóðanna á fleiri og
fleiri sviðum. Sérstaka at-
hygli munu hafa vakið um-
mæli Ólafs konungs um
varnarsamvinnu Islendinga
og Norðmanna. Mæltist kon-
tmgi þá m.a. á þessa leið:
„ísland og Noregur leitast
við að leysa öryggismál sín
innan þeirra sömu samtaka
í samábyrgð og skuldbind-
andi samstarfi við ríki, sem
reist er á sömu grundvallar-
reglum og samfélög vor.
Skilningur á erfiðri aðstöðu
lítilla landa á háskatímum,
ásamt þeirri ósk vorri að
tryggja frelsi þjóða vorra og
leggja fram vorn skerf til að
tryggja frið í heiminum,
hefur skorið úr um stefnu
landa vorra í þessu máli“.
Bæði Norðmenn og íslend-
ingar munu taka undir þá
skoðun, sem kemur fram í
þessum ummælum Ólafs
konungs. Takmark þessara
norrænu þjóða með þátttöku
þeirra í varnarsamtökum
lýðræðisþjóðanna, er fyrst
og fremst það, að tryggja
frelsi og frið í heiminum.
Forseti íslands lagði aðal-
áherzlu á það í sinni ræðu,
að við íslendingar hefðum
tekið mikinn og góðan arf
ætternis, máls og menningar
frá Noregi. „Vér vonum“,
sagði forsetinn, „að hann
hafi varðveitzt hér sæmi-
lega, blandaður öðrum kyn-
stofnum og mótaður af nátt-
úru nýrrar ættjarðar á nýju
viðhorfi. En stofnrótin er
norsk. Þá þakkarskuld hef-
ur Snorri átt mestan þátt í
að gjalda með Heims-
kringlu“.
Ræður forseta íslands og
Noregskonungs mótuðust
fyrst og fremst af gagn-
kvæmum skilningi og ein-
lægum vinarhug, sem setur
svip sinn á alla sambúð
Norðmanna og íslendinga.
ÞAÐ VÆRI
MIKIL ÓGÆFA
að væri vissulega mikil ó-
gæfa, ef þau verkföll,
sem nú eru hafin ættu eftir
að standa vikum og jafnvel
mánuðum saman. Um það
ættu allir að geta verið sam-
mála. Slík átök myndu hafa
í för með sér stórkostlegt
tjón, ekki aðeins fyrir þá
launþega, er að verkföllun-
um standa, heldur og fyrir
þjóðina í heild. Af svo lang-
vinnum verkföllum hlyti að
leiða verulegan samdrátt
framleiðslunnar og stór-
minnkaðar gjaldeyristekjur.
Frá því hefur verið skýrt,
að verkföllin í Vestmanna-
eyjum á sl. vetri hafi kost-
að hvern einstakan verka-
mann þar um 15 þúsund
krónur. Má af því marka,
hversu mikið tjón langvinn
verkföll geta bakað verka-
lýðnum.
En til þess rekur síður en
svo nokkra nauðsyn að þau
verkföll, sem nú standa yfir,
þurfi að vera langvinn. Þeim
getur þvert á móti lokið um
næstu helgi. Miðlunartillaga
sáttasemjara felur í sér svo
verulega kauphækkun að
það væri hið mesta glapræði
fyrir launþega að hafna
henni. Af því myndi örugg-
lega leiða langt verkfall,
sem hefði ófyrirsjáanlegar
afleiðingar. Þeirri ógæfu
verða bæði launþegar og at-
vinnurekendur að bægja frá
sínum eigin dyrum og þjóð-
arinnar í heild.
Ijdsnarinn Blake
GEORGE Blake er nafn,
sem lengi mun verða
minnzt eftir að nöfn ann-
arra njósnara í austri og
vestri eru fallin í gleymsku
og dá. En mál hans er frá-
brugðið og leyndardóms-
hegðunar árið 1989. Að öðr-
um kosti á hann að sitja 1
fangelsi þax til árið 2003.
ÞYNGSTI DÓMURINN
Æðsti dómari Bretlands,
Lord Ohief Justice Barker,
kvað upp þennan þyngsta
njósnadóm í réttarsögu Bret-
Blake með móður sinni. Myndin er tekin við komu Blakes
úr fangabúðum í Norður-Kóreu.

fyllra en önnur njósnamál
í Bretlandi frá stríðslok-
um. Sjálfur er hann einnig
frábrugðinn öðrum njósn-
urum.
ÞAR TIL ÁRIÐ 1903
George Blake hóf njósnaferil
sinn í Hollandi í síðustu heims
styrjöld, þá aðeins 17 ára.
Næstu 21 ár starfaði hann að
því er virtist óslitið sem brezk
ur njósnari. Nú hefur hann
verið dæmdur til 42 ára fang-
elsisvistar vegna þess að hann
var ek'ki eingöngu brezkur
njósnari, heldur um langt
skeið einnig rússneskur. ítr-
ustu vonir Blakes eru að hon-
um verði sleppt vegna góðrar
MIÐLUNAR-
TILLAGA ER
SAMNINGS-
GRUNDVÖLLUR
ÍT" ommúnistar leggja nú
megináherzlu á það í
áróðri sínum gegn vinnu-
friði að launþegum beri að
fella miðlunartillöguna til
lands hin síðari ár. Þegar
dómurinn var kveðinn upp
sagði Parker m. a.: — Glæpur
yðar er einn hinn versti, sem
unnt er að fremja á friðar-
tímum. f ýmsum öðrum lönd-
um fylgdi slíkum glæp dauða
refsing. Þér eigið sök á því
að ýmsar af öryggisráðstöf-
unum þessa lands eru nú einsk
is virði. Ég er reiðubúinn til
að viðurkenna ummæli yðar
um að þér hafið ekki drýgt
þennan glæp vegna peninga,
heldur vegna trúar yðar á hið
kommúnistiska þj óðskipulag.
Ég viðurkenni einnig að það
er óheppilegt að ýmislegt, sem
mælir yður í hag, má ekki
birta opinberlega.
TVÖFALDUR NJÓSNARI
Svo var George Blake, sem
er 38 ára, dæmur í 42 ára
fangelsi vegna njósna á árun-
um 1951 til 1960.
f þessi umræddu níu ár hef
ur Blake verið njósnari
Rússa og starfandi í leyni-
þjónustu Breta. Þetta er ekki
algjört nýmæli, því sá leikur
hefur áður verið lei'kinn að
nota njósnara annarra ríkja
til að flytja rangar upplýs-
ingar á milli. En til þess að
þessir tvöföldu njósnarar
verði teknir trúanlegir, verð-
ur einstöku sinnum að láta
þeim í té réttar upplýsingar.
Spurningin er hvort brezka
leyniþjónustan hafi vitandi
vits notað Blake sem tvöfald
an njósnara, en hann hafi
gengið lengra en til var ætl-
azt og flutt Rússum nánari
upplýsingar en ráð var fyrir
gert.
BREZKUR BORGARI
George Blake er fæddur í
Hollandi 1923. Faðir hans var
Breti og vann við sendiróðið
í Hollandi, en móðir Georges
var hollenzk. Þegar Þjóðverj-
ar réðust inn í Holland 1940,
flýði öll fjölskyldan land,
nema George, sem tókst ekki
að sleppa frá Rotterdam.
Næstu órin var Blake virkur
þátttakandi í njósnastarfsemi
Breta í Hollandi, þar til árið
1943. Þá komst Gestapo að
því hverjir væru helztu njósn
arnar þar og tóku að -smala
þeim saman. George tókst þó
að komast um Belgíu, Frak'k-
land, Spán og Fortúgal til
Bretlands. Þar fékk hann
brezkan borgararétt og varð
liðsforingi í flotanum.
FANGI í KÓREU
Eftir fall Þýzkalands, vann
Blake við upplýsingaþjón-
ustu brezka flotans þar til
1948, er hann losnaði úr her-
þjónustu. Eftir það tók hann
að starfa við utanríkisráðu-
neytið og las á þess vegum
rússnesku í eitt ár við Cam-
bridge háskóla. Þaðan var
hann sendur til Seoul í Kóreu
sem vara ræðismaður við
brezka sendiráðið. Þegar her-
sveitir Norður Kóreu tóku
höfuðborgina árið 1950 var
Blake handtekinn og sat
næstu 34 mánuði í fangelsi í
Norður Kóreu.
KOMMÚNISTATRÚ
Að eigin sögn tók Blake
kommúnistatrú í fangelsinu
og hefur síðan unnið fyrir
Rússa. Honum var sleppt
lausum 1953 og sneri þá heim
til Bretlands og eftir stutt
orlof tók hann aftur til starfa
hjá brezka utanríkisráðuneyt
inu. Hiann var sendur til Yest-
ur Berlínar 1955 og starfaði
þar á vegum brezku herstjórn
arinnar þar til 1959. Er dvöl
hans þar kennt um að nokkr-
um þýzkum starfsmönnum
brezku leyniþjónustunnar var
rænt og þeir fluttir til Austur
Berlínar.
Árið 1960 var Blake sendur
á vegum utanríkisráðuneytis-
ins til Li'banon, og þar var
hann 'handtekinn um mánað-
armótin marz apríl og fluttur
til Bretlands.

Gís/i J. Johnsen dreginn
til ísa-
fjarðar
þess að hægt sé síðar að
semja um kaup og kjör. En
kjarni málsins er sá, að
miðlunartillagan felur í sér
grundvöll að samningum. —
Eftir að hún hefði verið
samþykkt af báðum aðilum,
væri efni hennar or&ið að
samningi milli þeirra. Það
er" því hin mesta blekking,
þegar kommúnistar halda
því fram að launþegar verði
að fella miðlunartillöguna til
þess að hægt sé að tala um
raunverulega samninga milli
verkalýðs og vinnuveitenda.
Til þess ber brýna nauð-
syn að allir aðilar geri sér
betta lióst.
ISAFIRÐI, 30. maí. — Björg-
unarbáturinn Gísli J. John-
sen kom hingað í dag. Það
var mb. Hrönn frá ísafirði,
sem hafði bátinn í togi, því
gírinn í vélinni hafði bilað,
er björgunarbáturinn var
undan Grænuhlíð.
Gísli J. Johnsen fór norður í
Smiðjuvík til þess að hyggja
að flakinu af Auði djúpúðgu. —
Sögðu bátsmenn, að allt benti
t»I kaoa aA AuiSur hufÍU jsixtlt ít
klappir, sem eru skammt undan
landi. Ekkert nýtt fannst við
þessa athugun.
Viðbúið *r, að björgunarskip-
ið komist ekki héðan í bráð,
að fá verði varahlutinn alla leið
frá Ameríku og ekki lítur vel
út með flutninga þaðan.
Neskaupstað, 31. máí.
HINGAÐ kom á þriðjudagsmorg-
un brezkur togari, gamall kola-
kláfur frá Grimsby. Hann kom
beint hingað frá heimahöfn og
var ekkert farinn að toga, enda
ketilbilaður. Hér hann kven-
mannsnafninu „Vivianna", lét
krukka í innýfli sín og sigldi
héðan fyrir eimyrju um hádegið
i dav. _S. I