Morgunblaðið - 04.06.1961, Side 17

Sunnudagur 4. júní 1961
MORcrnvnr 4 niÐ
17
Haraldur Ólafsson forstjóri
sextugur
TÍMARNIR eru ólíkir og menn-
irnir einnig. Eitt merkasta við-
fangsefni, sem fá má, er að at-
liuga annars vegar einstakling-
inn og hins vegar samtíð hans,
_en þetta tvennt: upplagið og
umhverfið, ákvarðar, til hverra
afreka hver er borinn. Erfiðir
( tímar geta hamlað góða hsefi-
'leika, og menn geta einnig kom
izt langt, þótt eigi séu afburða-
menn, ef samtíminn er hag-
stæður. En einkum er þá mik-
ils að vænta, er hæfileikamenn
; koma fram á tímum, sem leyfa
þeim að njóta sín.
Hvert tímabil er merkilegt á
Bína vísu. Það á ekki sízt við
þá sex áratugi, sem liðnir eru
af þessari öld. Og þó að þeir
Jiafi verið erfiðir um margt,
fcafa þeir þó opnað atorku-
jnönnum og hæfileika fleiri
leiðir en nokkurt annað tíma-
bil allt frá fyrstu byggð þessa
iands.
b Einn framtaksmanna aldarinn
er var sextugur í gær: Har-
aldur V. Ólafsson forstjóri.
Hann er sonur fíins kunna at-
orkumanns, Ólafs Magnússonar,
og konu hans, Þrúðar Guðrúnar
Jónsdóttur, næstelztur 9 barna.
Ólafur var trésmiður að mennt,
en stofnaði reiðhjólaverkstæði
1910. Var Haraldur þá 9 ára
gamall, og hlaut hann, elztur
bræðranna, að verða samstarfs-
jnaður föður síns og brátt hin
Btyrkasta stoð. Einkum varð þó
mikii þörf fyrir starfskrafta
’hans, er Ólafur keypti reiðhjóla
verzlunina Fálkann árið 1924.
Starfssviðið óx, og færðist starf
og stjórn meir og meir á hend-
ur Haraldi, og tók hann að lok-
um við að fullu eftir föður sinn,
og hefur hann nú verið aðal-
forstjóri um árabil. Hefur fyr-
irtækið i höndum hans náð að
vaxa og vel að dafna og er
ttú íyrir löngu orðið þekktasta
fyrirtæki sinnar tegundar hér
| á landi, ekki aðeins í sinni upp-
ihaflegu aðalgrein, verzlun og
Bíðar einnig smíði reiðhjóla,
heldur einnig í ýmsum fleiri
greinum, og skal hér nefnt að-
eins eitt af mörgum: útgáfa á
grammófónplötum, en í þeim
efnum er Haraldur fremsti for-
göngumaður hér á landi, og
hefur Fálkinn undir hans
Btjórn orðið aðalframleiðandi á
( jþessu sviðL Inntak þess, sem
upp hefur verið tekið, er mjög
jnargvislegt. Þar eru ekki að-
eins allar tegundir tónlistar, allt
frá dægurlögum til klassískrar
tónlistar, heldur einnig talað
©rð, m. a. upplestur skálda og
rithöfunda úr þeirra eigin verk-
um. Slíkt er ekki til þess fallið
»ð veita arð í aðra hönd, en
; hefur þeim mun meira gildi fyr
j Ir síðari kynslóðir. Hversu mik-
! ið vildum vér ekki gefa nú
til að geta heyrt Jónas Hall-
grímsson lesa Gunnarshólma
eða Jón Thoroddsen úr Manni
©g konu?
u Erfitt er aS stjórna umfangs-
jniklum rekstri. Það er ekki
nóg að fá í sínar hendur gott
fyrirtækL Það gengur ekki
Bjálft, þrífst ekki stundinni
lengur, sé ekki unnið að því
»f samvizkusemi og atorku.
Getið er í fornum sögum um
6verð, er voru öðrum vopnum
betri og miklir kjörgripir. En
ekki var nóg að eiga slíka
dvergasmíð. Menn urðu að
kunna að beita vopninu. Þann-
ig var einnig um hið bezta
Bverð, er sögur fara af: sverð
Freys. Það barðist að vísu
Bjálft, en þó með ákveðnu skil-
yrði. Þegar Freyr gefur Skírni
iþetta frábæra vopn- seaist hann
gefa honum
þat sverð,
es sjálft mun vegask,
ef sá es horskr, er hefr.
Sú er ein hin foma speki, að
ekki var nóg að eiga góðan
hlut. Jafnvel hinn ágætasti
gripur brást, væri ekki rétt á
haldið. Hann dugði aðeins „ef
sá er horskr, er hefr“. Eig-
andinn varð að vera vitur,
snjall. Þannig er um fyrirtæki.
Það getur gefið góða raun, virð
ist jafnvel ganga sjálft. En
skilyrðið er hið sama og um
sverð Freys. Vit og atorka
verður að stjórna. Og það er
af þessari ástæðu, að Harald-
ur hefur borið gæfu til að við-
halda og auka traust og álit
þess fyrirtækis, er hann stjórn-
ar. —-
En þrátt fyrir annasöm störf
hefur Haraldur þó alltaf getað
gefið sér tíma til að sinna ýms-
um hugðarmálum utan síns að-
alstarfs og talið það nauðsyn-
legt til hvíldar frá önn dags-
ins. Hann hefur ætíð haft mik-
ið yndi af tónlist, einkum hinni
æðri, enda lagt stund á tónlist
sjálfur, var t. d. eitt sinn í
Lúðrasveit Reykjavíkur. Iþrótta
áhuga hefur hann haft mikinn,
enda iðkað íþróttir sjálfur ára-
tugum saman og iðkar enn, ekki
til keppni, heldur til hressing-
40 stúlkur í
Kvennaskólanum
á Blönduósi
KVENNASKÓLANUM á Blöndu
ósi var slitið þann 25. maí. 40
stúlkur stunduðu nám í skólan-
um í vetur. Hæsta einkunn, 9,16,
hlauit Sigrún Grímsdóttir frá
Saurbæ í Vatnsdal og Valgerð-
ur Guðmundsdóttir frá Stekkum
í Árnessýslu. Hlutu þær verð-
laun úr sjóði hjónanna Sigríðar
Þorvaldsdóttur og Þórarins Jóns
sonar frá Hjaltabakka. Sigurdís
Sveinsdóttir Reykjavík, hlaut
verðlaun fyrir fallegast hand-
bragð úr sjóði Margrétar Jóns-
dóttur frá Spónsgerði og Ingi-
björg Einarsdóttir fyrir bezt
gerða skó.
Afllur ikostnaður í heimavist
var tæpar 5 þús. kr. og meðal-
kostnaður fyrir handavinnuefni
og námsbækur um 3 þús. kr.
Forstöðukona skólans er frú
Hulda Stefánsdóttir og aðrir
kennarar voru frú Ragnheiður
Brynjólifsdóttir, frú Sólveig Sö-
vik, ungfrú Lára Jónatansdóttir
og ungfrú Bryndís Guðmunds-
dóttir. Erna Kristinsdóttir frá
EBafnarfirði flutti forstöðukonu
og kennurum þakkir fyrir hönd
námsmeyja. Þetta var 82. starfs-
ár Kvennaskóla Húnvetninga.
— B.B.
ar og heilsubótar. Á það ef-
laust sinn þátt í, að hann hef-
ur ætíð átt góðri heilsu að
fagna.
Hjálpsemi við aðra hefur
hann tekið í arf eftir föður
sinn, ekki sízt við ýmsa þá,
sem hafa ekki mátt sín mikils.
Það munu að vísu fáir vita,
enda kærir Haraldur sig ekki
um að flíka því. Ég vona þó,
að hann afsaki, að ég minnist
á þetta nú.
Vinum sínum hefur Harald-
ur ætíð reynzt traustur og holl-
ráður, þeim mun betur, sem
meira hefur þurft við, og mæli
ég þar af eigin reynslu; og
hygg ég, að hann eigi þar þann
vitnisburð, sem Snorri gaf nafna
hans hinum harðráða, er hann
þurfti að ráða skjótlega fram
úr vanda, „at þat ráð mundi
hann upp taka, sem allir sáu
eptir, at vænst hafði verið, at
hlýða mundi“.
Sextugur maður er nú á tím-
um ekki gamall, heldur á bezta
aldri. Hann hefur öðlazt mikla
lífsreynslu og mannþekkingu,
en er í blóma lífsins, þegar
heilsa gefst. Það er ósk okk-
ar vina Haralds, að hann um
langt árabil megi njóta heilsu
og hamingju, en við hin vináttu
hans. H.
Klauskirkjan í Bem, sem talað er lun í viðtalinu.
I heimsdkn hjá frú
Begtrup I Sviss
FRÚ ANNA G<uð mundsdóttir,
ekkja Jóns Sigurðssonar frá Kald
aðarnesi, er nýkomin heim úr
langri ferð, en í henni dvaldist
hún m.a. hjá frú Bodil Bergtrup,
fyrrv. sendiherra á íslandi, sem
nú er sendiherra Danmerkur í
Bern í Sviss. Við hittum frú
Önnu að máli og spurðum hana
um ferðina.
Frú Anna Guðmundsdóttir
— Jú, ég fór um miðjan apríl
að heiman og er nýkomin heim,
sagði hún. Aðallega fór ég að
heimsækja dóttur mína Sigríði
og tengdason, Stefán Hermanns-
son, verkfræðing, sem er búsett-
ur í Kaupmannahöfn og svo mág
minn, próf. Harald Sigurðsson
frá Kaldaðarnesi og ýmsa aðra
kunningja, sem ég á í Danmörku.
Það er alltaf gaman að koma til
Kaupmannahafnar í góðu veðri á
vorin. Eg skrapp líka suður til
Sviss, bjó í vikutíma á heimili
Bodil Bergtrup sendiherra og
manns hennar, Bolt Jörgensen,
í Bern.
— Já, þau eru mörgum íslend
ingum kunn. Hvernig líður beim?
— Þau eru búin að vera bálft
þriðja ár í Sviss, búa í þeim
bæjarhluta, þar aem flestir sendi
herrabústaðir eru staðsettir. Það
var gaman að sjá þessi fallegu
hús og garða, enda allur gróður
kominn í sinn fegursta sumar-
skrúða. Þau hjónin eru lítið
breytt frá því sem þau voru hér
og á heimili þeirra ríkir sönn
„íslenzk" gestrisni. Þau hafa
gaman af því að tala um fs-
land og veru sína hér, sem þau
telja .einn bezta hluta ævi sinnar,
og þau báðu fyrir kveðjur til
vina sinna. Bodil Bergtrup hugs-
ar sér að koma hingað í heim-
sókn, þegar Skálholtskirkja
verður vígð, og e. t. v. fyrr ef
það dregst of lengi, eins og hún
orðar það.
— Er Bern ekki yndislegur
bær að búa í?
— Jú, Bern er mjög gamall og
fallegur bær, byggður á hæðum,
og Alpafjöllin gnæfa yfir bæ-
inn. Byggingarstíllinn er svo
skemmtilegur í Sviss, þessar
stóru svalir á húsunum m^ð rauð
um pelargóníum og allt svo
hreint og vinalegt. Innan um
þennan gamla svissneska bygg-
ingarstíl sér maður svo ákaflega
nýmóðins byggingar, eins og t.d.
Klauskirkjuna, sem mér varð
mjög starsýnt á. Einnig var ég
mjög hrifin af nýreistum sam-
komu- og skemmtistað fyrir 3500
manns. Hann heitir Kur-saal og
stendur á mjög fallegum stað og
útsýni stórkostlegt. Framhliðin
er öll úr gleri og hljómsveit og
skemmtikraftar koma upp úr gólf
inu, til búnir til að skemmta, svo
engin truflun verður af undirbún
ingi. Jú, það er yndislegt að búa í
Bern. En loftslag er dálítið ó-
þægilegt, þegar fólk fer að vera
þar, að því leyti að það fer að
fá höfuðverk, hættir að geta sof-
ið o. s. frv. Mér var sagt að
sendiráðsmenn spyrðu hvern ann
an fyrst af öllu er þsir hittust:
— Hvernig hefirðu sofið?
Konur ekki ákafar
í kosningarétt
Eitt sá ég og heyrði í Bern,
sem verður mér ógleymanlegt.
Héraðsþing var haldið fyrir ut-
an Bern á stóru torgi. Myndaðir
voru eins og þrír hringir og í
innsta hring voru ræðumenn.
Voru þingmál rædd þarna undir
berum himni og atkvæðagreiðsla
fór fram með handauppréttingu.
Eg hafði aðallega áhuga á einu
máli á dagskrá, kosningarétti
kvenna. Mikið var talað bæði
með og móti þessu máli og úr-
slitin urðu þau að það var fellt.
Eg varð alveg undrandi yfir þess
um úrslitum, fannst ég vera kom
in mörg ár aftur í tímann og
spurði sjálfa mig: Hafa þessir
menn ekki átt mæður, konur eða
dætur? En þegar ég svo leit í
kringum mig, sá ég að margar
konur virtust harla ánægðar.
Frú Anna ferðaðist nokkuð um
Sviss, og kvaðst hún hafa fyllzt
aðdáunar á vegakerfinu þar, ails
staðar eru beztu vegir, gegn um
fjöll og utan í fjöllum.
DAR-ES-SALAAM, Tanganyika
1. jún — (Reuter)
Óeirðir urðu í Zanzibar í dag
í sambandi við almennar kosn
ingar, en það er í annað sinn sem
slíkar kosningar fara fram í land
inu á sex mánuðum. Orsök óeirð
anna virðist sú, að einhverjir
kjósendur hafi reynt að greiða
atkvæði tvívegis og aðrir kraf
izt að fá að greiða atkvæði, sem
ekki voru á kjörskrá. Lögreglan
fékk ekki við óeirðirnar ráðið,
svo að sent var hundrað manna
lögreglulið frá Kenya.