Morgunblaðið - 09.07.1961, Blaðsíða 3

Sunnudagur 9. júlí 1961
MORGVNBLAÐIÐ
3

-d!

— Er ekki konum bannaður
aðgangur hér? spurði ég bað-
verðina í Hafnarbaðinu.
— Jú, sagði annar þeirra, en
þetta er konan mín, og hún á
aðgang að mér, hvar sem ég
er.
— Ég er að sækja hann,
sagði konan afsakandi, hann
er búinn á va'ktinni.
— Ég á þessa lí'ka, sagði
baðvöxðurinn og lagði lófann
á kollinn á lítilli ljóshærðri
hnátu.
X>að var þó nokkur ös, með-
an ég staldraði við, en bað-
verðirnir sögðu, að þetta væri
með minnista móti. Nokkrir
druk'knir menn slangruðu inn,
en var jafnóðum vísað út aft-
ur.
— Ég er bara sjómaður,
sagði einn þeirra og vildi
helzt ekki fara út.
— Já, farðu heim til kon-
unnar þinnar, góði.
Sjómaðurinn reikaði út, en
hafur sennilega ekki faxið
(heim til konunnar sinnar.
Búlduleitur maður með
stórt nef hallaði sér upp að
dyrastafnum og brosti ána-
lega.
Séra Jón Auðuns dómprófastur:
Samfylgd
Baðverðirnir Fáll og Bjarni
— Vantar þig í nefið eða
eitthvað svoleiðis? spurði ann
ar baðvarðanna og sneri sér
að 'honuim.
— Nei, ég er bara að standa
af mér rigninguna.
— Hvað heitio þið? spurði
ég baðverðina.
— Ég heiti Bjarni Fállsson,
sagði annar.
Hann er búinn að starfa
þarna í fjögur ár, en var áður
ofnasmiður í Breiðfjörðsblikk-
smiðju.
— Hvað eru Hafnarböðin
búin að starfa lengi?
— Þau tóku til starfa 1944,
sagði hinn baðvörðurinn, en
ég er búinn að starfa hér í 15
ár.
— Hvað heitir þú?
— Pál'l Pálsson.
— Ég ætla að fá rafcstur,
sagði skeggjaður maður, sem
birtist í dyrunum.
Síðan komu tveir menn, sem
báðu um síga*rettur. Alls kon-
ar snyrtivörur eru til sölu
þarna, vettlingar og prjóna-
brækur, sem enginn vildi
kaupa.
.— Hvað starfaðir þú áður?
spurði ég Pá'l, þegar lotan var
liðin.
— Þeir voru aðallega með
mig í Kjallaranum, sagði
hann.
— Nei, segðu satt, sagði
konan hans, þú varst i sveit
og svo í gúmmíviðgerð.
— Þessir blaðamenn segja
hvort eð er aldrei satt, sagði
Páll.
— V a r s t u fangavörður?
spurði ég.
— Nei, ég hef aldrei komið
þangað.
•— En langar þig þangað?
Háskólaprúf í hr einlæti
„Og er Jesús gekk framhjá,
sá hann Leví Alfeusson sitja hjá
tollbúðinni og segir við hann:
Fylg þú mér. Og hann stóð upp
og fylgdi honum.“
Samfylgdin við Krist, hlýðnin
við boð hans er öllum erfið, því
að kröfurnar eru strangar, sem
hann gerir. Vér þekkjum þessar
kröfur, eins og þær blasa eink-
um við oss í Fjallræðunni, skil-
yrðislausar kröfur um bróður-
elsku til allra manna, skilyrðis-
lausan fyrirgefningarhug til
þeirra, sem gera á hluta vorn,
algeran hreinléik í hugsun, orði
og háttum.
Til hvers er verið að boða
þetta, fyrst enginn getur full-
nægt þessum kröfum? Væri ekki
betra að aðhyllast einhver önnur
trúarbrögð, sem gera aðeins skyn
samlegar og viðráðanlegar kröf-
ur sem sæmilegum manni væri
unnt að lifa eftir? Svo spyrja
menn og benda þá tíðum á hinn
forn-kínverska átrúnað, sem
kenndur er við spekinkinn Kon-
fúsíus, sem uppi var fyrir þúsund
um ára.
Þessu halda menn fram vegna
— Ég hef efckert hugsað um
það.
— Maður á ekfci að tala áð-
ur en maður hugsar, sagði
konan hans.
— Hvernig er aðsóknin að
böðunum? spurði ég til að
leiða talið að öðru.
— Þessi böð eru mikið sótt,
sagði Pálil hátíðlega.
— Af sjómönnum?
— Já, og rnönnum af öllum
stéttum, verkamönnum og iðn
aðarmönnum.
— En heldrimönnum?
— Já, heildsölum og skrif-
stofumönnum, en ekki ráð-
herrum. Þessir menn koma
alltaf aftur og aftur, það er
eitthvað sérstakt við böðin
hér.
— Er þetta ekki vatn úr
Gvendarbrunnunum?
— Jú, en það er betra en
víða annars staðar.
— Hvernig stendur á því?
— Við tökum vatn úr aðal-
æð og staðurinn ligur lágt,
svo það er mikill kraftur á
vatninu, sagði Bjarni.
— Skrúbbið þið viðsfcipta-
vinina?
— Já, ef þeir eru mjög skít-
ugir, sagði Pál'l, en þú mátt
ekki setja það í blaðið, því
það er ekki satt.
— Kunnið þið vel við þessa
vinnu?
-— Það er gott að starfa hér,
sagði Páll og Björn tók undir.
— Hvaða nám er nauðsyn-
legt?
— Háskólapróf í hreinlæti,
sagði Páll.
— Hvenær gerið þið hreint?
— Eftir lofcun, klukkan tíu
á kvöldin, sagði Bjarni.
— Við byrjum klukkan átta
á morgnana, sagði Páll, og
vinnum á vöktum, átta til þrjú
og frá þrjú fram undir mið-
nætti.
— Gerist aldrei neitt spaugi
legt hér?
— Jú, sagði PáU.
— Hvað til daemis?
— Þú verður að sjá það
sjálfur.
•— Nei, þú segir mér það.
— Jæja, einu sinni til dæm-
is kom baðgestur hingað fram
á gang með handklæði um sig
miðjan og sagði kjökrandi, að
það væri búið að stela fötun-
um sínum. í sama bili kom
annar baðgestur framm — al-
klæddur — og sagðist einmitt
'hafa séð mann fara út með
tvenn föt. Hvað gat ég gert?
— Lánað aumingja mannin-
urn prjónabrækurnar og vettl-
inga.
— Nei, ég fór inn og taldi
kroppana í baðinu og síðan
fötin. Talan stemmdi, svo föt-
in hans hlutu að vera þama,
sem og kom í ljós.
— Nú?
— Þau voru á bak við hurð
á næsta skáp.
— Það var leiðinlegt.
■— Einn, sem kemur hingað,
notar aldrei handklæði, sagði
Bjami, hann fer bara út og
hristir sig. Þetta er sjómaður,
ákaflega hraustur.
— Buxnailaus?
■— Nei.
— Hvað baða margir sig
hér að meðaltali á dag?
— Ég tók á móti 200„manns
16. júní fyrir 6 árum, sagði
Páll.
— Þá hafa margir verið
hreinir á þjóðhátíðardaginn,
sagði aðkomumaður.
— Nú held ég, að ég fái mér
— Nú held ég, að ég fái í
nefið, sagði búlduleiti maður-
inn og hætti að brosa.
i.e.s.
Þeir fá eld í sígaretturnar.
þess, að þeir þekkja of lítið mann
legt eðli, mannlega sál.
Enginn maður lifir til lengdar
á list, sem svo liggur í augum
uppi, að hann kemst óðara til
botns í henni. Hin grunnfæra
er dægurfluga, sem gleymist Og
deyr. Meistaraverk tónlistar lifa
vegna þess, að menn finna, að
stöðugt er eitthvað í þeim, sem
er hærra en hugur manns spann-
ar, djúp, sem þeir fá ekki kann-
að til botns, — eitthvað, sem
ekki er unnt að ná en eggjar hug-
ann og hvetur.
Eins er þessu farið með trúar-
brögðin og listina. Engin trúar-
brögð nægja mannssálunni til
frambúðar, ef þau bjóða henni
aðeins hið viðráðanlega, auð-
velda. Einmitt vegna þess, að
kröfur kristindómsins eru svo
strangar, að þeim verður ekki
fullnægt, heldur hann áhrifavaldi
sínu yfir mannshuganum. En
Vegna þess, fyrst og fremst, að
siðakröfur spekingsins Konfús-
íusar eru skynsamlegar og „hóf-
samlegar", eru þær að missa á-
hrifavald yfir kínversku þjóðinni,
fyrnast og fölna eins Og haust-
laufið, sem lokið hefir hlutverki
sínu og deyr.
En siðakröfur Krists eru eins
og síungt vorlauf vegna þess að
þær eru kröfur, sem er ekki
hægt að uppfylla. Mannsandinn
verður að dýrka það, sem er fyr-
ir ofan hann sjálfan. Honum næg
ir ekki til frambúðar það, sem
hann getur gripið til og haft á
valdi sínu að eigin geðþótta.
Hvernig hefir fylgd kristinna
manna við meistara sinn reynzt?
Á hana lagði hann meiri áherzlu
en alla guðrækni og helga siði.
„Ekki mun hver sá, er við mig
segir: Herra, herra, ganga
inn í himnaríki, heldur sá, er
gjörir vilja föður mí*s“, sagði
hann.
Menn haf * miklað það fyrir
sér, hve mjög kristnin hefir látið
trúarlærdóma og helgisiði koma
í stað eftirbreytninnar. Á það ber
þá fyrst Og fremst að líta, að
hjá göfugustu mönnum kristninn
ar, þeim sem lengst.hafa komizt
á veginum og líkastir Kristi hafa
orðið, hefir þetta hvortveggja
runnið í einum farvegi: guðrækn-
in og göfugt líferni, trú og
breytni hafa haldizt í hendur.
Þessum mönnum hefir fylgdin
við Krist ekki verið nauðug,
heldur af fagnandi fúsleika gjörð.
Þeir hafa fundið, að kristindómur
inn var ekki byrði, sem þeir
báru, heldur vængir, sem báru
þá uppi. Hinu varð að sjálfsögðu
ekki af stýrt, að margir leituðu
annarra leiða til að þóknast hon-
um, þegar þeir fundu, að kröfur
hans gátu þeir ekki uppfyllt, ekki
gjört það, sem hann bauð.
En hvað er um þessa „útvort-
isguðrækni“, helgisiðina, sem oft
er hneykslazt á og talið að standi
milli mannsins og Krists? Ég
held, að þótt hin hreina guðrækni
sé fyrst og fremst fólgin í eftir-
breytninni, hafi mannshugurinn
ávinning af helgum siðum og
athöfnum, og að þessir siðir virð-
ist offc vera óhugnanlega vélræn-
ir, einkum í rómverskri kristni,
þá snerti þeir meira en yfirborð
mannssálarinnar og vinni sitt
verk til blessunar í ómeðvituðum
djúpum sálarinnar.
„Fylg þú mér“, — vér vitum,
að til fulls fylgir honum enginn.
En einmitt vegna þess, hve strang
ar og háleitar kröfur kristindóms
Íins eru, heldur hann áhrifavaldi
sínu yfir mannssálunum, meðan
önnur kerfi átrúnaðar og siðspeki
sem eru auðveldari, viðráðanlegri
missa áhrifamátt sinn, gleymast
og deyja.