Morgunblaðið - 16.07.1961, Blaðsíða 9

Sunnudagur 16. júlí 1961
MORGUNBLAÐIÐ
9
MEIMN
sagði prófessor og prestur: „Frá því að þið sýnduð
kvikmyndir ykkar og sjónleiki og hélduð fund í skól-
anum hafa engar pólitískar kröfugöngur verið farn-
ar. Hvarvetna er talað um Siðvæðinguna“.
Trúboðsmunkur, sem komið hafði frá norðurhluta
Brazilíu, þar sem kommúnistar þjálfa smá heri og
skæruliðasveitir í fjalllendinu, sagði: „Ástandið
í Brazilíu nú er eins og það var á Spáni fyrir borgara-
styrjöldina þar. Getur þú fyllt vörubifreið mína
fræðsluritum ykkar svo ég geti dreift þeim í öllum
bæjum meðfram Amazonfljótinu?“
Eigandi útbreidds blaðs sagði við mig: Margir ókkar
hafa glatað trúnni. í Siðvæðingunni höfum við öðlazt
hana á ný. Stjórnarformaður stærsta dagblaðs Suður-
Ameríku sagði': „í MRA er ekki aðeins á ferðinni
hugsjón heldur kraftur. Dagblað mitt stendur yður
til boða. Þessi hugsjón verður að ná til allra".
„Hið óhjákvæmilega val fyrir Suður-Ameríku“,
segir Bethlem hershöfðingi, „er á milli Siðvæðingar-
innar og kommúnismans. Við munum aldrei vinna
sigur í baráttunni nema við breytum manninum. Hlut-
verk okkar er að hreinsa þjóðina og heiminn. Ég hefi
helgað líf mitt þessari baráttu“.
Hafnarverkamenn frá Rio
Franski hershöfðinginn Carpentier, sem hefur barizt
fyrir þjóð sína í mörgum orustum og verið yfirmaður
landherja Atlanshafsbandalagsins í Evrópu, flaug til
Brazilíu til að sameinast þessum hópi. Hann sagði á
fjöldafundi í Rio de Janeiro: „Frá hjörtum hinna
beztu manna verður að koma þessi kraftmikla bylgja
Siðvæðingarinnar, sem mun sigrast á kommúnisman-
um. í þeim átökum, sem nú eiga sér stað um hug-
sjónastefnur verðum við að snúast gegn kommún-
.ismanum með annarri hugsjónastefnu og þessi hug-
sjónastefna er MRA. Vegna þess að ég er sannfærður
um þetta er ég hingað kominn til að taka upp bar-
áttuna. Við þörfnumst skipulagningar, hernaðarlistar
og baráttutækja. Sumir halda að skipulagning barátt-
unnar geti komið frá fundi manna, sem eru framá-
menn stjóivmálanna, en það held ég ekki. Á seinasta
áratug hefi ég í dagblöðunum lesið um mennina, sem
sitja fundi í Washington, París og öðrum stórborgum,
en rétta lausnin mun koma frá öllum hinum frjálsu
mönnum, sem berjast fyrir siðgæðisvakningu".
Verkamenn og hermenn geta sameinast um þessa
hugsjón. Damasio Cardoso, gunnreifur leiðtogi hafnar
verkamanna í Rio sagði við starfsbræður sína og fjöl-
skyldur þeirra: „Ég bið Guð um, að það, sem gerðist
í fjölskyldu minni, muni gerast í öllum fjölskyldum
hafnarverkamanna hér. Annað hvort erum við með
Guði eða á móti Guði. Val okkar allra er á milli Sið-
væðingarinnar og kommúnismans.“
Kaþólskur prestur í hafnarbænum, sem ekki fékk
aðgang að hverfi, þar sem 600 hafnarverkamanna-
fjölskyldur búa, bætti við: „Af ávöxtunum skulið þér
þekkja þá. Siðvæðingin er tré. Þér getið séð ávexti
iþess. Siðvæðingin er orðin miklu öflugra vopn en nokk-
ur hernaðartæki Sovétríkjanna eða Bandaríkjanna.
Kraftmesta vopnið er algjör heiðarleiki, hreinleiki,
óeigingirni og kærleikur. Ég vil segja hér, að í mér
á Siðvæðingin vin aðdáanda og samherja".
Hinn gáfaði listamaður Louis Byles frá Jamaica,
150 kílómetra frá Kúbu, talar fyrir munn margra í
Suður-Ameríku og Vestur-Indíum er hann segir: „Við
eigum örskamma stund eftir“. Hann lék eitt aðal-
hlutverkið í myndinni „Hámark lífsins“ sanntrúaðan
kommúnista, sem hrífs af eldmóði æðri hugsjónar.
Hann hefur nýlega sýnt þessa kvikmynd forráða-
mönnum þjóðar sinnar. Opinber starfsmaður sagði þá:
Þetta er ekki kvikmynd. Þetta er Guð. Við verðum
að útbreiða þetta á Jamaica. Það er einmitt þetta,
sem við þörfnumst.
Frá Mau-mau til MRA
Það þarf hugdjarfa menn til að frelsa, sameina Og
bjarga Afríku. Philip Vundla, sem er leiðtogi fyrir
600 þúsund Afríkumenn í Jóhannesarborg og einn af
stofnendum stéttarsamtaka námuverkamanna segir:
„Það er mikil beizkja í landi mínu. Suður-Afríka er
notuð til að ala á sundurlyndi austurs og vesturs eftir
litarháttum, en vandamálið er ekki aðallega litarhátt-
urinn, heldur hugsunarhátturinn. Það eru ekki að-
eins hinir hvítu, sem þurfa að breytast í Suður-Afríku.
Einnig við verðum að breytast. Við þörfnumst þess
og ég vil að allir viti það“.
Vundla kaus þá hugsjónastefnu, sem leiðir til ein-
ingar en ekki til sundrungar. Val hans hafði nær orðið
honum að aldurtila. öfgamenn reyndu að ráða hann
af dögum. En með staðfestu sinni hefur hann áunnið
sér virðingu bæði vina og óvina.
1 Kenya, þar sem ennþá eru yfirvofandi blóðsút-
hellingar og öngþveiti, stóð ritari eins stjórnmála-
flokksins andspænis þessu vali, milli tveggja hug-
sjónastefna. Hann sagði: „Ég hef farseðil með flugvél
til að sækja ráðstefnu kommúnistaleiðtoga í Afríku.
í þess stað kom ég til ráðstefnu Siðvæðingarinnar.
Ég vissi ekki að til væri slíkt fólk, fólk, sem hefur
helgað sig því starfi að útrýma hatri, ótta og eigrn-
VELJA
girni. Leiðtogarnir komu til hinnar ráðstefnunnar með
belgi fulla af vatni frelsisins. Kommúnisminn stingur
göt á þessa belgi og frelsi vort rennur út. Siðvæðing-
in mun þétta götin á þann veg að hið sanna frelsi
geti orðið varanlegt. Ég verð að bera ljósið frá þessu
svari til þjóðar minnar, sem nú lifir í myrkviði.“
Kona, sem verið hafði foringi meðal Mau-mau
manna og setið í fangelsi í 8 ár, hefur sagt:
„Hér hefur hatur mitt til hvíta mannsins tekið enda.
Við konur áttum þátt í því að leiða þjóð okkar af-
vega. Nú verðum við að leggja okkar af mörkum til
að byggja landið upp.“ Hún kallaði til sín börnin sín
og sagði: „Fyrirgefið mér. Ég hefi verið full haturs og
hefi kennt ykkur að hata“.
Annar fyrrverandi Mau-mau foringi sagði: „Beizkj-
an hefur verið óhamingja okkar. Frá hjarta mínu og
frá heimili mínu hefur hún dreifst út eins og eldur
í sinu þangað til upp gusu blóðsúthellingar og ringul-
reið. Guð gefi okkur ný hjörtu til þess að við getum
meðan tími vinnst til gert rétt í því, sem við áður
gerðum rangt“.
Á ráðstefnu, sem leiðtogar Afríkuþjóðanna héldu
Framtíð Asíu getur verið undir því komin, hvaða
hugsjón Búddatrúarþjóðirnar aðhyllast. Leiðtogar frá
Japan, Laos, Suður-Vietnam, Cambodiu, Thailandi,
Burma, Ceylon og Indlandi eru sannfærðir um, að
Siðvæðingin er sú hugsjónastefna, sem hefur í sér
lausnina. Búddatrú verður nú gerð að ríkistrú í
Burma. Fimm forustumunkar þaðán eru komnir til
Caux til þess að skipuleggja væðingu hins búddiska
heims í hugsjónabaráttunni. Þessum virðulegu leið-
togum fylgdu til flugvallarins í Rangoon 100 munk-
ar og háttsettir embættismenn. Og í Oxford tóku á
móti þeim tveir háskólarektorar, borgarstjórinn og
fórséti verkalýðssambándsins. Þeir var sýnt í Krists-
kirkju herbergið, þar sem þetta starf átti upptök sín
fyrir fjörutíu árum.
Sá, sem þetta ávarp flytur — á 83. afmælisdaginn
sinn er maður, sem lifað hefur langa ævi á ferðalög-
um um heiminn og kynnzt mörgum mönnum, maður,
sem árið 1915 fór í fyrstu af 8 heimsóknum sínum til
Japan og var þá gestur þeirra,, sem lögðu grundvöll
að efnahags- og iðnaðarkerfi Japans nútímans, Saka-
tani baróns og Shibusawa greifa, en sonar sonur hans
— núverandi fjármálaráðherra — sonar sonur og auk
þess sonar sonar sonar sonur hans starfa með þessari
hreyfingu í dag. Þeir koma ásamt fyrrverandi for-
sætisráðherra Japans, Kishi og nokkrum öðrum leið-
togum Japana til Caux í sumar til að sameina forustu
hinna frjálsu landa heims. Þeir halda áfram því
starfi, sem fyrrverandi forsætisráðherra Kína, Ho-
Ying-Chin, hershöfðingi, lýsti á þann veg: Það hefur
skapazt meiri eining milli Asíuþjóðanna á einni MRA
ráðstefnu á Filipseyjum heldur en með 10 ára starfi
stjórnmálamannanna eftir stríðið.
Sá, sem þetta ávarp flytur, hefur verið tengdur
persónulegum vináttuböndum varakonungum og
landsstjórum á Indlandi og jafnframt þeim mönnum,
sem hafa ráðizt á þá, og eins þeim, sem hafa unnið að
vináttu þeirra, maður sem hefir þekkt af persónu-
HAFNARVERKAMENN FRÁ BRAZI-
LÍU, BRETLANDI, ÞÝZKALANDI OG
HOLLANDI Á RÁÐSTEFNU SIÐVÆÐ
INGARINNAR.
Caux, Sviss, 18. júní 1961. Hafnarverka-
menn frá Rio de Janeiro, Liverpool,
London og Rotterdam skipuleggja bar-
áttu um allan heim til höfuðs spillingu,
kommúnisma og styrjöld. Maðurinn,
sem situr, heitir JOE HANCOCK, sem
hefur verið kommúnisti í 30 ár, en er
nú ritstjóri blaðsins „The Waterfront
Pioneer“.
nýlega í Monróvíu, vakti sérstök sýning fyrir þá á
kvikmyndinni „Hámark lífsins" mikinn fögnuð. „Við
erum í þakkarskuld við ykkur“, sagði Tubmann for-
seti. „Allir landsmenn verða að sjá þessa mynd“. Og
hann bætti við: „Ég mun gera allt, sem unnt er til
að hitta dr. Buchman í Caux í sumar“. f sex síðna
blaði „The Liberian Age“, sem gefið var út í tilefni
ráðstefnunnar, vóru tvær síður helgaðar fréttum af
Siðvæðingunni og megininntakið var þetta: „Afríka
getur sokkið í því kviksyndi, sem efnishyggjan í austri
og vestri býður upp á. Leiðtogar Afríkuþjóðanna
bjóða Siðvæðinguna vclkomna af þvi að hún er það
trausta bjarg, sem unnt er að byggja á heimsálfu lausa
við hatur, ótta og ágirnd“.
Tubmann forseti hefur sömu skoðun Og Maharajah-
en frá Mysore, sem sagði eftir sýningu á myndinni
„Hámark lífsins“: „Eina von mannkynsins er að víkja
ekki fyrir hinu illa, hvorki í okkur sjálfum eða öðrum.
Mannlegu eðli er ekki á þann veg farið, að ganga megi
út frá því sem vissu að hið góða muni sjálfkrafa
sigra hið vonda í heimi, sem er skeytingarlaus Og
lætur sér á sama standa um flest. Umfram allt er
mikilvægt að við helgum okkur þessu verkefni Sið-
væðingarinnar með árvekni, sem aldrei dvín. Siðgæð-
isvakning er ekki sjáanleg með augunum en hefur
í sér feikna kraft og í fylkingu hennar er eða ætti að
vera allt mannkynið. Tökum allir sem einn, einstakl-
ingar og þjóðir þátt í þessari baráttu“.
Búddatrúarþjóðirnar
f Genf, þar sem Alsírráðstefnan og Laosráðstefnan
ræða framtíð mikils hluta Afríku og Asíu, hélt sviss-
neskur ritstjóri fyrir skömmu útvarpserindi í eina
af sterkustu útvarpsstöðvum Evrópu, sem hefur
milljónir hlustenda báðum megin járntjaldsins og
komst meðal annars svo að orði: „Inn í allt þetta
moldviðri, sem er rótað upp í kringum alla fundar-
staðina, ritstjórnarskrifstofurnar, bústaði sendinefnd-
anna og lögreglulífverðina koma karlar Og konur Sið-
væðingarinnar niður frá Caux, sem liggur hátt yfir
Genfarvatni og kynna hvítasunnuboðskap sinn jafnt
vinum sem óvinum með sannfærandi einlægni. Og
þessi boðskapur fjallar um að sigrast á erfiðleikun-
um, sem eru á fundum stjórnmálaleiðtoganna frá
vestri og austri og ég vitna í orð Roberts Schumans
um að aðeins í Caux hafi hann fundið uppörfun og
nýja von“.
legum tengslum vandamál Afríku allt frá árinu 1929
og hefur þekkt stjórnmálamenn í meira en hálfa öld.
Hann hefur séð tvær efnishyggjustefnur vaxa upp,
eyðileggingu tveggja heimsstyrjalda, undanhald frels-
isins, og nú kröftugt svar, sem er í sókn.
Ekkert hlutleysi — aðeins val
Við stöndum andspænis heimsbyltingu. Við eigum
aðeins þrjá möguleika. Við getum slakað tii og ein-
mitt það eru margir reiðubúnir að gera. Einnig get-
um við látið hart mæta hörðu og það þýðir að við
tökum á okkur áhættu á algerri tortímingu. En við
getum líka fundið æðri hugsjón, sem vísar næsta
skrefið fram á leið bæði fyrir hinn kommúnistiska
og ekki kommúnistiska heim. En það, sem okkur
mun aldrei takast er að lappa upp á hlutina með því
að slá höfðinu við steininn og láta sem svo, að grund-
vallar-andstæðurnar séu eklki fyrir hendi eða skipti
litlu mál, og heldur ekki með því að halda, að ögrun
hugsjónastefnu verði svarað aðeins með aðgerðum á
sviði efnahagsmála, stjórnmála og hermála. Algerar
siðgæðisreglur varða í dag ekki aðeins persónulega
framkomu einstaklingsins. Þær eru forsendur þess,
að þjóðirnar verði ekki tortímingunni að bráð. Það
sem við þurfum, er að sópa út óhreinindunum í þjóð-
lífi okkar, í stjórnmálunum, í fjármálalífinu, í skól-
unum og heimilunum með því að breyta manninum.
Alls staðar, þar sem við höfum sett manninn í það
sæti í lífi okkar, sem aðeins var ætlað Guði, byrjar
þrælkunin. „Mennirnir verða að velja um það að hlýta
leiðsögn Guðs eða dæma sig til að verða stjórnað af
harðstjórum“.
f baráttunni á milli góðs og ills er ekki til hlut-
leysi. Engri þjóð verður bjargað billega. Björgun mann-
kynsins mun kosta það bezta, sem við eigum og blóma
þjóða vorra. Ef við setjum traust okkar á Guð mun-
um við sigra.
Then it is the brave man chooses,
while the coward stands aside,
till the multitude makes virtue
of the faith they had denied.
Hinn hugdjarfi gerir sitt val,
meðan sá huglausi stendur álengdar,
þangað til fjöldinn hyllir þá trú,
sem hann áður hafði hafnað.