Morgunblaðið - 02.08.1961, Side 15

Miðvik'udagur 2. ágúst 19S1
MORGVTSBLAÐIÐ
15
G'isli Brynjólfsson: Síðari grein
Með „gullleitarmönnum
á Skeiðársandi
Við stígum út úr skriðbílnum
við melakollinn og horfum yfir
vatnsglæturnar á leirun-ni. Skyldi
nokkurt verðmseti vera hér und-
ir þessu vatni — niðri í þessum
svart-a sandi? Skyldi „idel klukku
ikopar“, sem var barlest í indía-
farinu fræga vera grafinn í þess-
Bri blautu sandleðju? — Enginn
veit það. Og það er enginn hægð
arleikur að kom-ast að raun um
það. Við förum allir í bússur og
göngum út á leirinn. Vatnið er
lafgrunnt, tæplega í mjóalegg
og ekki það. Gunnar verkfræð-
ingur hringsólar fram og aftur
með leitarmælinn í hendinni og
heyrnartækin á höfðinu. Mælir-
inn „slær út“. Það heyrist lág-
ur sónn í heyrnartólunum. „Hér
er eitthvað," kallar hann. „Hér
setjum við hæl. Nú tekur hann
í notkun annan mæli, til vita
Ihvort hægt er að ganga úr
skugga um hvað þetta „eitthvað.“
er. En verkfræðingurinn er
sagnafár og vill ekkert láta eft-
ir sér hafa. Þó heyrum við á
Ihonum að það, sem hér er muni
Ihvorki vera járn né stál. Bn
hvað? kannske annar málmur?
«— Kopar? Kannske saltlag í
jarðveginum? Þetta er ekki svo
ýkjalangt frá sjó.
• Ekki kvensterkur!
Nú er borinn tekinn ofan af
bílnum og fyrsta rörið er sett
niður í leiruna. Pétur lyftir
mótornum léttilega upp á efri
endann og Jóhann setur vatns-
dæluna í gang. Maður skyldi
setla að rörið smjúgi greiðlega
niður í hinn gljúpa sand. En
-það er nú eitthvað annað. Þetta
ætlar ekki að ganga greitt. Þeg-
ar komið er 2—3 röralengdir
niður í sandinn er allt stopp.
Mótorinn neitar að snúast. Hann
gafst upp — lognast út af eins
og uppgefinn hestur hjá öku-
níðingi. Það er allt að því að
rnaður geti fundið til með dauðu
verkfærinu. En það gerir Gísli
ekki. ,,Han-n er ekki kvensterk-
ur, þetta .segir hann. Og
hann segir meira, segir ljótt. Og
það ætlast enginn til að það fari
á prent. Svo er borinn dreginn
upp. Það er skoðað vandlega í
endann á honum. En þar er ekk-
ert að finna nema sand, sand og
aftur sand. — Svo eru boraðar
fleiri holur, margar holur mis-
jafnlega djúpar. Pétur er óþreyt
andi við að lyfta mótornum upp
á borinn. Og alltaf gerir hann
þ-að jafnléttilega. Það eru mörg
þúsumd pund fet, sem sá maður
er búinn að lyfta hér á leirunni
áður en lýkur. Þessu er haldið
áfram til kvölds. En það fæst
enginn jákvæður árangur — og
ekki neikvæður heldur. Það fæst
m. ö. o. ekki úr því skorið hvað
þetta „eitthvað“ er, sem mælir-
inn segir að liggi grafið í þessa
leiru. — En það virðist liggja
dýpra heldur en hægt er að ná
til með þessum bor. Svo er hætt
þessu bori að sinni. Og við höld-
ium í kvöldkyrrðinni heim í
sæluhúsið og fáum okkur að
horða. Pétur kveikir á lampan-
um og það fer senn að heyrast
suða í katlinum á olíuvélinni og
það fer ósköp notalega um okk-
*ir í þessu sæluhúsi enda þótt
þar sé ekki sem vistlegast in-nan
dyna, með hálf opinn austurgafí-
inn út í hesthúsið þar sem gor-
Ikúlurnar vaxa upp úr hrossa-
taðinu. Undir borðum er rætt
um „árangurinn“ af boruninni
®g leitinni um daginn. Og allir
virðast vera með hugann við það.
með hvaða ráðura hægt verði að
komast að raun um hvar hún
sé fólgin barlestin úr Het
Waapen van Amsterdam sem
strandaði hér á Skeiðarársandi
á heimleið frá Batavíu 19. sept.
1667. — Svo göngum við út í
tjöldin og skríðum í svefn-pok-
ana. Þægilegur sjávarniður fylg
ir okkur inn á draumalöndin.
• Enn er borað.
Brimhljóðið er ágætt svefn-
meðal — betra en nokkrar töfl-
ur. — Við sofum vært alla nótt-
ina og vöknum ekkí fyrr en
Gunnar segir: Jæja, ætli það sé
ekki rétt að fara að hreyfa sig.
Þá er kl. farin að ganga níu
og Þórarinn búinn að hita vatn
í kaffið. — Það er s-ama blessað
góða veðrið. en hann spáir suð-
austan átt og úrkomu með morgn
inum. Þá er gott að vera kom-
inn heim.
• Kúlur eg belgir
Nú höldum við heim í sælu-
húsið og förum að búast til heim-
ferðar. Það hefur farið vel um
okkur á þessum dvalarstað, þótt
ekki sé húsið vistlegt eins og
fyrr segir. Það þyrfti að gera
gangskör að því að lagfæra það
hið fyrsta. Undir suðurveggnum
liggur hrúga af aluminium-kúl-
um, og á staur við vistargaflinn
hangir kippa af fagurrauðum
lóðarbelgjum úr plasti. „Þeir
eru ekki að hugsa um að koma
þessu í verð, fjörueigendurnir
hérna,“ segir einhver. Þessir
belgir ku vera seljanlegir á kr.
300,00 — það er hátt í lambs-
verð. Líklega fá Öræfingar ekki
öllu meira fyrir lömbin sín. En
það getur raunar hver sagt sér
sjálfur, að það er engi-nn hægð-
arleikur að hirða fjöruna hér
ofan frá Skaftafelli. Þar er
Skeiðará hinn mikli farartálmi
á milli. — hún er eitt mesta og
versta vatnsfall landsins og hún
vefður sjálfsagt ekki brúuð í
bráð. —
0 Heimferðin
Það er fljótlegt að búa upp
á fararskjótana og svo er haldið
af stað. Við förum ofar yfir
vötnin á sandinum heldur en á
leiðinni suður eftir daginn áður.
— Nú er meira í ánum eftir
hitann og sólskinið. Þar sem
við förum yfir Sandgýjukvísl,
talsvert fyrir ofan miðjan sand,
er hún sjálfsagt 2—3 km breið
en víðast lafgrunn, en þó eru í
henni örmjóar skorur með hryggj
um á milli. Ekið er beint af aug-
um, ekki þarf að hafa fyrir því
að velja brotin. En allt gengur
eins og í sögu. Bílarnir renna
þetta viðstöðulaust. — Það eru
meiri undra farartækin þessir
skriðbílar. Á sama hátt skila þeir
okkur yfir Núpsvötnin og Djúpá.
Við erum komnir upp í Maríu-
bakkavöH eftir rúma 2 klukku-
stundir. Þar skiptum við um
farartæki og innan stundar er-
um við komnir heim.

Ingi R. Jóhannssop
Varia meiri ábyrgö
Rætt við nýbakaðan Norðurlandameistara
Gísli Brynjólfsson
Eftir morgunkaffið skipta
menn með sér verkum. — Þrír
fam á öðrum bílnum með borinn
á sama stað og 1 gær. En-á hin-
um bílnum fer Gunnar við þriðja
mann með leitartækið fram und-
ir sjávarkampinn. All-lengi geng
ur hann þar fram og aftur og
athugar hvaða áhrif seltan í
sandinum hafi á mælinn. — Ég
blanda mér ekki í það mál og
kynni mér ekkj þær niðurstöð-
ur. — Síðan höldum við austur
á borunarsvæðið, þar sem
þremenningarnir Jóhann, Pétur
og Þórarinn eru að verki. En hjá
þeim hefur ekkert nýtt komið í
ljós. Þeir hafa að vísu komizt
all-langt niður, en það gengur
seint og erfiðlega. Mótorinn er
ekkert brattari en 1 gær — og nú
er vatnið á leirunni gráhvítt af
jökulleir. í gær var það tært. —
En í nótt hefur verið austan gola
og bægt vatninu úr Skeiðará
vestur á leiruna. —
En hér gerist ekkert nýtt —
og það þýðir ekki að vera hér
lengur með þau tæki, sem nú
eru meðferðis. Þeim ráðamönn-
unum kemur saman um að hætta
að sinni og afla sér nýrra tækja
og betri útbúnaðar áður en lagt
verður upp í næsta leiðangur. —
Á leiðinni heim í sælu-húsið er
komið við á einum stað í fjör-
unni. Neðst 1 kampinum stend-
ur ryðgaður skorsteinn á togara
upp úr sandi-num og hallar mjög
í áttina til lands. Það eru víða
dottin á hann göt, enda er hann
búinn að standa hér í 40 ár. Þetta
er þýzkur togari, sem strandaði
þarna 1921. Það er undur að
hann skuli hafa staðið af sér
öll veður á þessarj sendnu eyði
strönd. Þeir félagar gera þarna
sínar athuganir með málmleitar-
mælinum og bornum, en það er
ekki gott að átta sig á þeim
niðurstöðum, sem af þeim fást,
svo að ég hef ekkj um það fleir'
orð.
Fréttamaður Mbl. hitti Inga R.
að málj í gærkvöldi og lagði fyr-
ir hann nokkrar spurningar.
Ingi kvað mótið ha-fa verið
skemmtilegt að mörgu leyti. Þó
hefði hann kosið að það hefði
verið sterkara. Hann saknaði t.d.
Norðmanna og Pinna í landsliðs-
flokknum, Johann-essens, núver-
andi Norðurlandameistara, en
hann teflir nú á svæðamótinu og
Finnanna Böök og Ojanens. Einn
ig Svíanna St&hlberg og Lundin.
Ingi sagði að þetta dragi úr gildi
mótsins. Margir af sterkustu
mönnum okkar hefðu ekki verið
með, t.d. Guðmundur Pálmason
og Arinbjörn Guðmundsson. Einn
ig hefðu veikindi Ingvars Ás-
mundssonar rýrt gildi mótsins.
Ingi sagði þó, að landsliðs-
flokksmenn okkar væru senni-
lega betri en á hinum Norðurlönd
unum. Hann kvaðst hafa orðið
fyrir vonbrigðum með áhuga-
leysi skákmanna frá hinum Norð
urlöndunum að koma ekki fjöl-
mennari hingað. íslendingar
hefðu alltaf sent tiltölulega stór-
an hóp á mótið, þegar það hefur
verið haldið þar.
Þegar fréttamaðurinn spurði
Inga um mótið, sagði hann, að
þar hefðu verið tefldar margar
góðar skákir. Beztu skák sína
kvað hann skákina við Grann-
holm, er skemmtilegustu skákina
við Jón Þorsteinsson. Betri skák-
ir hefðu þó komið fram á sterk-
ara móti. Hörð samkeppni leiddi
oftast af sér betri taflmennsku.
Um keppinauta sína, sagði
Ingi, að Nielssen hefði mistekizt
og einnig Gunnari, en menn
hefðu búizt við meiru af honum.
Björn Þorsteinsson væri efnileg-
ur, en hefði verið óheppinn. Hann
vantaði meiri reynslu og si-gur-
vilja. Hann sagðist lítið hafa get-
að fylgzt með hinum flokkunum,
en unglingaflokkurinn lofaði
góðu.
Mótstjórnin h-efði verið mjög
góð og skákstjórinn Áki Péturs-
son frábær.
Þ efur keppt fjórum
sinnum um titilinn.
In-gi R. hef-ur fjórum sinnum
teflt í Norðurlandamótinu. Fyrst
í Osló 1955, en þá varð hann nr.
3—4 ásamt Nielsen, á eftir Frið-
rik og Larsen. Næst í Helsinki
1957, en þá varð hann nr. 7. Sig-
urvegari var Sterner. Ingi sagði,
að það hefði verið sterkt mót og
synd að hafa ekki verið í betri
æfingu þá, en þátttakan hafi ver
ið ákveðin með tveggja daga fyr
irvara. Síðan í örebro 1959, en
þá varð h-ann þriðji, á eftir Jo-
hannessen og Stáihl'berg, og svo
nú í Reykjavík, þar sem hann
hreppti loks titilinn Skákmeistari
Norðurlanda.
Varla meiri ábyrgð.
Fréttam. spurði Inga að lokum,
hvort honum þætti ekki aukin á-
b: rgð fylgja titHnum og þurfti
nú að grúfa si-g dýpra yfir skák-
ina. Ingi kvað svo varla vera.
Hann hyggðist að vísu freista
þess að verja titilinn í Danmörk-u
eftir tvö ár. en það færi þó allt
eftir ástæðum. Hann yrði að
hugsa um vinnu sína og sinna
konu og börnum.
Ingi bjóst ekki við því, að hann
fengi boð á erlend skákmót á
næstunni. Hinsvegar fengi Norð-
urlandameistari oft slík boð og
hann mundi þiggja þau, ef hann
kæmi því við.
Fréttabréf úr Breiðdal
Breiðdal í júlí:
HEYANNIR eru víða byrj-aðar.
Spretta mun lakari en undan-
farin ár og (kenna menn um
kuldum, sem hafa verið óvenju
legir í júnímánuði. Mjög hafa
skipzt á skin og skúrir, sem raun
ar hafa oft nálgazt él, svo grán-
að hefur jafnvel langt niður í
fjöll stundum. Ekki eru hag-
stæðir þurkar enn sem komið
er, en vonandi verður nýting
góð, og að sjálfsögðu er það af-
bragðs hey, sem fæst um þetta
leiti. Eins og oft hefur mjög
mikið verið um tófur. Búið er að
fullvin-na 6 greni, og hefur það
gengið með ágætum. Au-k þess
vanst einn refur með nokkuð
sérstæðu-m hætti. Jóhann Péturs
son, bóndi á Ásunnarstöðum var
að leita grenja og kom að ref,
sem svaf á steini. Þegar rebbi
va'knaði við umferðina, brá
hann hratt við og skauzt í holu,
sem var þar rétt hjá. Jóhann
tók það ráð að leggja jakka sinn
við ’holuna, ®g fór svo til næstu
skyttu, sem strax fór á staðinn.
Skolli hafði ekki árætt að ráð-
ast til útgöngu yfir eða fram-
hjá jakkanum, og var hann skot-
inn þar eftir nokkra yfirlegu,
þegar hann loks ætlaði að
freista útgöngu.
A síðustu árum hefur stöðugt
færst í vöxt að hreindýrin kæmu
hér niður í Breiðdal. S. 1. vetur
var talið að hér á Breiðdals-
heiði og b*ggja vegna, hefðu
þau skipt mörgum hundruðum.
í vor sáust nókkur dýr máttlaus
og tærð, og fundizt hafa 9 ræfl-
ar af dýrum. Má bað teljast víta
vert að ekki skyldi fara fram
athugun á þessu, því ólíklegt
verður að telja að hér sé um
hordauða að ræða. Hér er. drepið
á þetta til þess að vekja á því
athygli, svo sagan endurtaki
sig ekki. Skil á pósti um verk-
fallstímann hafa verið afleit.
Tveggja til þriggja vikna sam-
safn komið í einu. Sú framför
hefur þó orðið, að nú fer áætl-
unarbíll milli Hornafj-arðar og
Egilsstaða einu sinni í viku. En
bifreiðin *r svo lítil, að póstur
hefur stundum orðið eftir, og
verið gerð aukáferð eftir hon-
um. Augljóst er, að hvergi á
landinu mundi fólki boðin jafn-
léleg þjónusta í þessum efn-um,
og hér suðaustanlands. Af póli-
tíminni er fátt í fréttum. Þó var
hér í vor nofckuð söguleeur
fundur, sem tveir þingmenn kjör
dæmisins héldu. Það voru þeir
Páll Þorst*insson og Halldór
Ásgrímsson. Fámennt var að von
um, og er þ«ir höfðu lokið frara
söguræðum, sem sumum áheyr
enda þóttu oflangar, báru þeir
fram afsökun, að aðeins hefðu
þeir haft tíma til að stikla á
stóru málunum. Stóð þá upp
bóndi hér úr nágrannasveit, og
taldi þá hafa stiklað framhjá
stóru máli, s*m væri herstöðva-
málið. Þar með var tónninn gef-
inn og snerist allt um þetta eina
mál, það sem eftir var fundar.
Fengu þingmennirnir þungar á-
kúrur fyrir ræfildóm Fra-msókn
ar í þessu stóra máli. Jafnvel
kom fram hótun um að ganga úr
Framsóknarflofckn-um, ef hann
„sviki“ í þessu máli.
Talið var að þingmennirnir
hefðu orðið furðu lostnir yfir.
þessu höfuðáhugamáli bænd-
anna, sem töluðu, og vafist tunga
um tönn, er svara skyldi. Efcki
er því ofsögum sagt af bágind-
um Framsóknar í einu og öUu,
nú á þessum síðustu tímum.
Það skyldi þvi enginn undrast,
þótt þeir sjái móðu og jafnvel
harðinrdi á framtíðarheimili Fram
sóknarflokfcsins.
Ý
Fréttaritari.
Pó 11 riuAmmwleunn