Morgunblaðið - 06.08.1961, Side 11
Sunnudagur 6. ágúst 1961
MORGUNBLAÐIÐ
11
Stýrimaður snertir
aidrei stýrið
I»AÐ var þröng niðri á hafn-
arbakka. Gullfoss átti að
fara eftir klukkustund og far
þegarnir streymdu um borð.
Við olnboguðum okkur
áfram, komumst loks upp í
brú og fundum herbergi
amiars stýrimanns. Þar dráp-
um við á dyr og Pétur Sig-
urðsson, alþingismaður, bauð
okkur inn. Móðir hans sat
inni hjá honum, komin til að
kveðja.
L ★ ★
' — Ég leysi annan stýri-
mann af í þessum túr, sagði
Pétur. Ég hef verið í afleys-
ingum í sumar, leysti þriðja
stýrimann af í síðasta túr.
— Þú ert búinn að vera
lengi á sjónum, Pétur!
— Já, eiginlega síðan ég
man fyrst eftir mér. Hvað
var ég annars gamall, þegar
ég fór fyrst á sjóinn,
mamma?
— I>ú varst um fermingu,
góði minn. Ég held nú að ég
muni það.
— Já, 14 ára, held ég, seg-
ir Pétur. — Fyrst var maður
á fiskiskipunum, togurunum.
Svo fór ég í farmanninn. Ég
hef verið á mörgum Éoss-
anna, fyrst háseti, síðan
bátsmaður — og nú stýri-
maður.
★ ★
/ — Aldrei verið sjóveikur?
— Jú, blessaður vertu. Ef
ég er búinn að vera í landi
einn sólarhring eða meira,
þá finn ég alltaf til sjóveiki,
þegar ég fer út. Ekki svo að
það hái mér, ég get stundað
mín störf. En mér líður yfir-
leitt illa, fyrsta daginn. Þú
þekkir sjálfsagt sjóveikina.
— Og þér hefur aldrei
dottið í hug að fara í land?
— Nei, einhvern veginn
hefur maður ílengzt í þessu.
Mér líkar farmennskan vel,
þrátt fyrir sjóveikina. Ann-
ars rseður enginn sínum nætur
stað, eins og þar stendur —
og hver veit nema maður
endi uppi í sveit. Ég tók mér
frí einn túr og fór upp í Ör-
æfi. Mikið var ég hrifinn.
Við fengum líka svo gott veð
ur — og veiddum silung. Ég
gæti farið í sveitina þess
vegna, ég kann vel við mig
þar — og þykir silungurinn
góður.
★ ★
— Sjómennskan er þá þitt
aðalstarf?
— Já, ég held að mér sé
óhætt að segja það — og er
ekkert að hugsa um að
hætta í bráð.
— Og hvert er þá hlutverk
annars stýrimanns um borð?
— Hann sér um vinnuna á
dekkinu. Svo skiptumst við
á, stýrimennirnir, þegar við
erum í erlendri höfn. Erum
þá á vakt sólarhring í senn,
sjáum um hleðslu og afferm-
ingu. Nú, og svo fellur það
í hlut annars stýrimanns að
sjá um ýmislegt. sem snýr
að farþegunum á þessu skipi.
— En hvert er þitt starf
— t.d. þegar skipið kemur í
höfn og leggst að bryggju?
— Þá er annar stýrimaður
aftur á. Skipstjórinn er í
brúnni, fyrsti stýrimaður
framá — og þriðji stýrimað-
ur venjulega við landgang-
inn.
★ ★
Pétur þavf nú að fara
fram í brú til þess að lesa
saman og stilla áttavitana.
Pétur fór á sjóinn 14 ára.
Hann sýnir okkur allan tækni
útbúnaðinn í brúnni. Það er
greinilegt að hann kann vel
við sig um borð, enda segir
hann.að líf farmannsins sé
tilbreytingasamt og fullt af
eftirvæntingu og spenningi.
— En er ekki þreytandi að
standa við stýrið til lengdar?
— Nei, segir Pétur og hlær.
— Stýrimennirnir gera yfir-
leitt allt annað en að stýra.
Þeir snerta aldrei á stýrL
Björn á aldrei frístund
(alveg eins
og kaupfél-
agsstjórar og
rádherrar)
VTF) lögðum land undir fót,
fórum norður í land, og þeg-
ar við ókum í hlað hjá Birni
Páissyni, alþingismanni, að
Ytri-Löngumýri í Blöndudal,
var hann önnum kafinn við
heyskap ásamt bömum sín-
um. Hann var fljótur heim
að bænum, þegar hann sá til
komumanna.
★ ★
—. Blessaðir, sagði hann.
Ég var að vona að hann
héngi þurr í dag. En illa lízt
mér á hann. Sjáið þið skúra-
leiðingarnar frammi í daln-
um. Þetta er meiri bölvaður
óþurrkurinn. Eg er búinn að
fá ofan í allt. — Og hvað
eftir annað.
1 Mikið hey lá flatt hjá
Birni. Ungur sonur hans
var að múga á dráttarvél, en
við forðuðum okkur undan
rigningunni inn í bæ.
— Hér er unnið myrkr-
anna á milli, sagði Björn. —
Maður byrjar fyrir allar ald-
ir og heldur áfram til mið-
nættis. Þetta er líka nauð-
synlegt. Þeir, sem gera ekk-
ert annað en sitja á Alþingi
verða aumingjar, kramar-
aumingjar. Menn verða að
reyna á líkamann, halda
heilsunni. Þessir skrifstofu-
menn í Reykjavík, sem
aldrei sjá sólarglætu — þeir
drepast úr blóðtappa eða
kransæðastíflu fyrir aldur
fram. Fólk verður að hreyfa
sig, púla.
★ ★
— Annars líkar mér ágæt-
lega á Alþingi. Margt af
þessum þingmönnum eru
ógætismenn. Þingið stendur
bara allt of lengi fyrir okk-
ur sveitamennina. Ég varð að
fá mér ráðsmann meðan ég
var syðra í vetur. Svo verð
ég fjandi iúinn á götunum í
Reykjavík. Er vanur að hafa
mjúkt undir fagti, verð sár-
fættur á gangstéttunum.
— Jaeja, hvað má bjóða
ykkur? spurði Bjöm og
slengdi koníaksflösku á borð
ið. Hann bað frúna að færa
okkur soðið vatn og sykur og
svo blönduðum við þennan
ágætisdrykk. Við röbbuðum
um búskapinn, tíðina og
stjórnmálamennina.
★ ★
— Menn eru allt of ríg-
bundnir sínum flokkum. Þeir
eiga að segja það, sem þeir
meina. Fáir þora það samt,
því andstæðingarnir reyna að
notfæra sér það of mikið.
Ég segi alltaf það, sem ég
meina — og við skulum
klára úr flöskunni, piltar.
Þetta gengur ekkert hjá ykk
ur. Verið alveg ófeimnir. Ég
á fullan kassa af þessu.
— Þú hefur varla mikinn
tíma til tómstunda yfir sum-
arið? spyrjum við.
— Nei, ég á aldrei frí,
hvorki sumar né vetur.
Alveg eins og kaupfélags-
stjórar og ráðherrar. Það eru
menn, sem þurfa að vinna.
Ekki vildi ég vera kaupfélags
stjóri, því síður ráðherra.
★ ★
— Ég varð að taka son
minn úr skóla í vetur til að
hjálpa til við gégningar hér
heima. Hér slæpist enginn.
Hins vegar eru krakkarnir
allt of lengi í skóla, þau
verða leið á þessu stagli og
verða ónytjungar, mörg. Skól
inn á að standa styttri tíma,
en auðvitað eiga þau að vera
tímakom í fræðslu á hverj-
um vetri.
— Hve mörg eru börnin?
— Þau eru 10, það elzta 16
ára. Bændur verða að eiga
mörg börn, annars gengur bú
skapurinn ekkert. Nú er ekki
hægt að fá vinnufólk. Maður
verður að eiga stóran barna-
hóp.
— Og hvað gera þau sér
til afþreyingar, þegar um
hægist að vetrinum? Farið
þið á skíði hérna?
— Nei, við þurfum enga
aukahreyfingu. Við fáum
nóga hreyfingu við dagleg
störf. Það er ágætt fyrir
skrifstofumennina í Reykja-
vík að fara á skíði, betra en
að liggja inni í leti á sunnu-
dögum,
★ ★
Og svo förum við aftur að
tala um stjórnmál og Björn
segir, að kommamir líti
hann hornauga.
— Okkur bændum er illa
við kommúnistana. Við erum
vanir frelsinu úti í guðs-
grænni náttúrunni, við elsk-
um frelsið og sveitina. Það
geri ég, þess vegna er komm
únistum illa við mig. Þessi
heimur á um tvennt að velja:
Frelsi, eða kommúnisma, ein-
ræði og kúgun. Bændur kjósa
frelsið.
Við kveðjum Björn
konu hans.
— Skál, piltar. Ég vil að
þið farið glaðir héðan.
og
Bjöm Pálsson segist ætla að heyja 1500—2000 hesta í sumar, svo að hann þaxf *ð halda
vel á spöðunum.