Morgunblaðið - 11.08.1961, Blaðsíða 8

8
MORGVlSBLAÐir
Fostudagur 11. ágúst 1961
Bretar senda gervi-
tungl á loft í vetur
London, 9. ágúst. (Reuter/NTB)
DENZIL Freeth, þingmaður, for
maður vísindadeildar brezka
þingsins, skýrði frá því í neðri
málstofunni í dag, að fyrsta
gervitungl Breta yrði sent á
loft í vetur.
Gervitungl þetta verður eitt
af fimm .gervitunglum, sem
Bretar skjóta á loft í samvinnu
við Bandaríkjamenn. Verða not-
aðar bandarískar eldflaugar.
Hæstu sölt-
unarstöðvarnar
A HÁDEGI I gaer voru eft
irtaldar þrjár söltunarstöðv
ar hæstar norðan lands og
austan: Hafaldan á Seyðis-
firði með 13,734 tunnur,
Hafsilfur á Raufarhöfn
með 13,622 tn. og Óskars-
stöð á Raufarhöfn með
12,800 tun, — Sveinn Bene
diktsson er framkvæmda-
stjóri Haföldunnar og
Hafsilfurs, en Ólafur Ósk-
arsson er framkvæmda-
stjóri Óskarsstöðvar á
Raufarhöfn.
J»/V 1114 4
við Vitatorg.
Til sýnis og sölu í dag:
Willys jeppi ’55.
Opel Kapitan ’55, mjög
glæsilegur bíll.
Moskwiteh ’59.
Opel Caravan ’55, í
góðu standi.
Chevrolet ’57.
Mercedes-Benz 180 ’55.
Skipti gætu komið til
greina.
Mikið úrval af bifreið-
um.
Oft mjög hagkvæmir
greiðsluskilmálar.
S'lltnmnœ
S/'/n/: 1114 4
Freeth sagði, að þessar hæ-
versklegu tilraunir Breta með
gervitungl myndu gefa fullt
eins góðar upplýsingar og gervi-
tungl með mönnum og dýrum
innanborðs. Freeth sagði einnig
að geimrannsóknir væru kostn-
aðarsamasta frístundagaman
sem nokkur þjóð gæti lagt stund
á. Bandaríkjamenn og Rússar
hefðu hvorir tveggja efni á
slíku, því að þeir beittu eld-
flaugum, sem smíðaðar væru
til hernaðarþarfa.
Hátíðarljóð
Háskólanr
UM MIÐJAN maí s.l. efndi há-
skólaráð til samkeppni um hátíða
Ijóð í tilefni 50 ára afmælis Há-
skóla fslands. Skilafrestur rann
út 1. ágúst s.l. Alls bárust 9 Ijóð.
Háskólaráð hefir fyrir nokkru
skipað í dómnefnd til að meta
ljóðin prófessorana, dr. Guðna
Jónsson, dr. Sigurð Nordal og dr.
Steingrím j. Þorsteinsson og enn
fremur dr. Pál ísólfsson tónskáld.
VIMNA
Ung stúlka
20—30 ára óskast til húsverka.
Góð laun, fæði og húsnæði, fríir
vinnusloppar. — Fru. G. Bagge-
sen. Marievej Kpbenhavn 3 Helle
rup/ Kpbenhavn.
Tvær ungar stúlkur
ekki . ngri en 18 ára, vanar
daglegum hússtörfum, óskast í
eitt ár til ungrar fjölskyldu á
herragarði utan við Malmö;
eiga að vinna við matreiðslu og
sem stofustúlka, mega skiptast
á. Húsmóðirin er dönsk. Ferðin
ísland—Svíþjóð greidd. Svar
með afriti af meðmælum send-
ist: Fru von Arnold, Jordberga,
Klagstrop, Sverige.
Tvær stúlkur,
vinkonur eða systur, óskast til
heimilishjálpar á tvö heimili ná-
lægt hvort öðru. Auðvelt að
komast þangað, engin erfið
vinna. Einkaherbergi. Einhver
enskukunnátta æskileg. — Skrif
ið Mrs. Castle, 16, Sandhill
Drive. Leeds, 17. England.
Leiguíbúð
Mig vantar leiguíbúð í Reykjavík 4—5 herbergi og
eldhús, eigi síðar en um miðjan september n.k.
Þeir, sem kynnu að geta greitt fyrir mér með
þetta gjöri svo vel að hafa samband við Guð-
mund Ingva Sigurðsson, hdl. í símum 22681 eða
22885, eða mig sjálfan í símum 398 eða 371 Akranesi.
VALGARÐUR KRISTJANSSON
lögfræðingur, Akranesi.
i
O
LœknisráÖ vikunnar
Practicus ritar um:
Þróunarsaga skeifugarnarsárs. Þótt skeifugarnarsár og maga-
sár séu nátengd haga þau sér ekkr eins. Skeifugarnasár
eru stöðugt að myndast og gróa. Magasársverkir eru af
völdum magasafans, er hann kemst að sárinu, skeifugarn-
arsársverkirnir koma þegar nýju sárin eru að myndast.
Myndin sýnir eðlilega fellingu í A. Hún dýpkar svo smám
saman og sárið étur sig inn í vöðvalagið á breiðu svæði
undir kirtillaginu. Vöðvinn breytist í bandvef í nágrenni
sársins. I G er sárið um það bil að éta sig í gegnum görn-
ina. Sárið getur gróið á öllum stigum frá B til F.
Magasár
SÁR í maganum og skeifu-
görninni standa í nánu sam-
bandi innbyrðis og eru meðal
algengustu sjúkdóma í melt-
ingarfærunum.
Frumorsök þeirra er nokk-
tíð á huldu, en áhrif súra maga
vökvans á slímhúðina, senni-
lega á stöðum, sem eru veik-
ir fyrir, eiga sinn þátt í mynd-
un sáranna. Þessir veikari
blettir eru oft afleiðing lélegr
ar næringar slímhúðarinnar
sökum blóðtappa í lítilli slag-
æð. Víst er, að magabólgur
flýta fyrir sáramyndun. And-
leg áreynsla, óreglulegar mál-
tíðir og áhrií kulda hafa og
sitt að segja. Ef lítil hreyfing
er á innihaldi meltingarfær-
anna, er einnig aukin hætta á
að meltingarsafarnir ráðist á
slímhúðina.
Aðaleinkennin eru sárindi'
undir bringspölunum, oftast
sem sviði, tómleikatilfinning
eða þyngsli. Margir skynja
þessi óþægindi eins og ákafan,
sársaukafullan sult. Sársauk-
inn er breytilegur hvern dag,
sárastur þegar maginn er tóm
ur, þ. e. a. s. 3.—4 stundum
eftir máltíðir, svo og á nótt-
unni. Sjúklingarnir hafa oft
klígju, uppköst og ekki síst
brjóstsviða.
Þegar blæðir úr magasári
verður spýja sjúklingsins blóð
lituð og blóð finnst í saur
hans. Hægðirnar verða svart-
ar. í því sambandi verða menn
að hafa hugfast, að ýms efni,
t.d. kol, járn og vismiút gera
saurinn einnig nærri svartan.
Um það bil 30% allra maga-
sára eru blæðandi öðru hverju.
Stundum kemur fyrir að
magasár étur sig gegnum
magavegginn ,maginn „spring
ur“. Menn fá þá skyndilega
ákafan sársauka í magann.
Þegar svo er komið þarf allt-
af að láta sjúklinginn í sjúkra
hús eins fljótt og við verður
komið.
Meðferð magasárs er fyrst
og fremst fólgin í að móta
lífsvenjur sjúklingsins. Bezt
er að byrja með að láta hann
liggja, Og til þess að tryggja,
að sjúklingurinn hlýði settum
reglum þarf helzt að láta hann
leggjast í sjúkrahús. Mikil-
vægt er að lifa reglubundnu
lífi, fylgja föstum venjum,
einkanlega að borða alltaf á
sama tíma og láta sér ekki
verða kalt. Stundum er nauð-
synlegt að ráða sjúklingunum
að skipta um atvinnu, ef hún
er þannig að þeir geta ekki
borðað reglulega.
Framan af er mataræðið sér
lega mikilvægt. Aðalfæðuteg-
undirnar eru mjólk Og spóna-
matur. Einnig er mikið atriði,
að maginn sé aldrei tómur,
magasárssjúklingar ættu allt-
af að hafa nokkrar kexkökur
við hendina, einnig ættu þeir
að hafa mjólkurglas og kex
hjá sér á náttborðinu, svo að
þeir geti fengið sér bita strax
og þeir finna til sultar eða
sársauka.
Eins og allar aðrar lyflækn-
ingar á lækningin á magasári
að fara fram undir eftirliti
læknis. Lyfin eru fyrst og
fremst til að minnka sýruna
í maganum og til að draga úr
framleiðslu magasafans.
Hafi sjúklingurinn oft ver-
ið tekinn til meðferðar án ár-
angurs er tími til að fara að
tala um uppskurð. Þá er venju
lega tekinn einn þriðji úr mag
anum (sá hluti, er framleiðir
magasafann). Þegar nokkur ár
eru liðin frá uppskurðinum
getur sjúklingurinn farið að
borða máltíðir af eðlilegri
stærð.
Aðalatriðin eru sem sagt:
reglusemi, forðast æsing og
áhyggjur, litlar, tíðar máltíðir
og hlýja.
Meðferðin á magasári er allt
af langvinn og krefst eftirlits
af hálfu fagmanns; þess vegna
eiga þessir sjúklingar alltaf
að leita læknis, og það, sem
meira er: fylgja ráðum hans.
1912. Nú eru starfandi 13 stúk«
ur á landinu — flestar í Reykja
vík — og félagar eru um 510
talsins.
Þeir Sigvaldi Hjálmarsson og
Gretar Fells kváðust oft verða
þess varir, að mikils misskiln«
ings gætti hjá fólki um tilgang
Guðspekifélagsins, og því rétt
að þetta kæmi fram: Tilgangur
félagsins er þrefaldur, í fyrsta
lagi: að móta kjarna úr alls-
herjar bræðralagi mannkynsihs,
án tillits til kynstofna, trúar«
skoðana, kynferðis, stétta eða
hörundslitar. I öðru lagi: að
hvetja menn til að leggja stund
á samanburð trúarbragða, heim-
speki og náttúruvísindi. I þriðja
lagi: að rannsaka óskilin nátt-
úrulögmál og öfl þau, er leyn-
ast með mönnum. Guðspekifé-
lagið er flokkur námsmanna, er
teljast til allra trúarbragða
heimsins eða engra. Þeir hafa
sameinað sig sökum þess, að
þeir eru Mimþykkir ofangreind-
um tiljffifei félagsins, vilja
eyða sundurþykkju trúarbragða
og tengja þá menn saman, er
góðvild eiga og einlægan vilja
til þess að kynna sér trúarsann-
indi og veita öðrum hlutdeild I
árangrinum af rannsóknum sín-
um. —
Gagngleri Guðspekiiélagsins
stækkur um þriðjung
NÝLEGA boðuðu forystumenn
Guðspekifélagsins fréttamenn á
sinn fund og var tilefnið eink-
um að skýra nokkuð frá tíma-
riti ^félagsins, Ganglera, sem
hefur nú verið stækkaður um
Félagslíf
•órsmerkurferðir
laugardaga kl. 2 frá Bifreiða-
töð íslands — Sími 18911.
Föstudagur 11. Melav.—Hn. Valur kl. 20.00 ágúst 1. fl. — Fram. Mótanefnd.
SKIPA OG VERÐBRÉFA- ISALAN
jSKIPA-
Ileiga
IVESTURGÖTU 5
Sími 13339.
Önnumst innl.eimtu víxla og
verðbréfa.
þriðjung og kominn í annan
búning en áður var.
Sigvaldi Hjálmarsson, forseti
Guðsj ekifélagsins, gat þess, að
megintilgangurinn með stækk-
un ritsins væri að ná til fleiri
en Guðspekisinna, þannig að
það yrði meira almenns eðlis
en fyrr. Efni þess yrði allfjöl-
breytt og fjallaði til dæmis
um yoga (leiðbeinendaþættir),
sálarfræði, trúarbrögð og
skylda málefnaflokka. Sigvaldi
ræddi þessu næst nokkuð um
hinn nýja Ganglera, en fyrsta
heftið kom út fyrir skömmu og
annað kemur seinna á árinu.
Það er selt í bókabúðum en
einnig er að sjálfsögðu hægt að
fá það hjá framkvæmdastjóran-
um, Benedikt Þormóðssyni (póst
hólf 1257) og útsölumönnum
Ganglera víðsvegar um landið.
— Ritstjóri er Gretar Fells og
hefur hann verið það samfleytt
26 ár.
Guðspekifélagið var stofnað í
New York árið 1875, en hér á