Morgunblaðið - 11.08.1961, Side 16

16
MORCVNBLAÐIÐ
Fö§tudagur 11. ágúst 1961

kæliskópsjnsf
■versu o
Austuxstræti 14 Súni 11687á
MMÉ
Sí)< Kelvinator kæliskáourinn er árangur
MEANWHILE
LOOK OKAV/
...AND THE
LOCKS SEEÍA
TO BE
OKAV/
YES, IT'S
MARK.„
GUESS HE
JUST GOT
BACK TO
LOST
i FOREST /
graut. Hún missti marks, þvl
að ég veik mér undan.
Hún fann að öllu, sem ég
gerði, en aldrei skammaði hún
Henry. Hann var sonur hennar
og gat því ekkert ijótt gert. í»eg-
ar ég var búin að fá nóg af að
vera barin af því að hann piss-
aði undir, svo að ég fékk Elsie til
að sofa með mér á gólfinu eina
nóttina. Hún var hrædd. J>að var
kalt og hún óttaðist ofkælingtu
„Allt í lagi“, sagði ég. „Okkur
gæti t>rðið kalt, en ef við verð-
um ekki helfrosnar í fyrramálicJ
verður rúmið blautt, og við ekki
í því." ^
Og þannig fór það. f þetta
skipff barði Ida frænka mig fyr-
ir að vera frökk. „Henry er ekki
heill heilsu,“ sagði hún.
Hún trúði engu á Henry, en
við stelpurnar fengum meira en
nóg af honum. Hann reyndi
meira að segja að gera það, sem
við kölluðum „hittið“ við okkur
meðan við sváfum. Stundum
vorum við svo þreyttar á morgn
ana af því að hafa þurft að
verjast honum alla nóttina, að
við vöknuðum ekki nógu
snemma í skólann. Ég reyndi oft
að tala hahn til, því að ég vissi
að tilgangslaust var að leita tii
Idu frænku. >j
„Henry“, sagði ég við hann,
„það gerir ekki svo mikið til
með mig. En Elsie er systir þin,
og svo er hún líka veik.“
Þegar Henry stækkaði varð
hann hnefaleikari og síðar prest
ur. En ég stóð í ströngu við
hann þegar hann var smástrák-
ur.
SHÍltvarpiö
Föstudagur 11. ágúst
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Tón
leikar. — 8:30 Fréttir. — 8:35
Tónleikar. — 10:10 Veðurfr.).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar ^
12:25 Fréttir og tilk.).
13:15 Lesin dagskrá næstu viku.
13:25 „Við vinnuna": Tónleikar.
15:00 Miðdegisútvarp (Fréttir. — 15:05
Tónleikar. — 16:00 Fréttir og til-
kynningar. — 16:05 Tónleikar —
16:30 Veðurfregnir).
18:30 Tónleikar: Harmonikulög.
18:50 Tilkynningar.
19:20 Veðurfregnir.
19:30 Fréttir.
20:00 Tvö stutt hljómsveitarverk úr
óperum:
a) „Draumur" úr „Hans og
Grétu“ eftir Humperdinck —
(Fílharmoníusveit Lundúna
leikur; Anthony Collins stj.),
b) Forleikur að „Seldu brúðinni'*
eftir Smetana (Sinfóníuhljóm
sveit Lundúna leikur; Royal-
ton Kisch stjórnar).
20:15 Efst á baugi (Tómas Karlsson og
Björgvin Guðmundsson).
20:45 „Vínarblóð", óperettulög eftir
Johann Strauss (Þýzkir söngvar-
ar flytja með kór og hljómsveit
undir stjórn Franz Marszaleks).
21:00 „Við Gýgjarstein": Svandís Jóns
dóttir les kvæði eftir Pál J. Ár-
dal.
21:10 Tónleikar: Sinfónískar etýður
op. 13 eftir Schumann (Moura
Lympany leikur á píanó).
21:30 Utvarpssagan: „Gyðjan og ux-
inn“ eftir Kristmann Guðmunds
son; I. (Höfundur les).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Kvöldsagan: „Ösýnilegi maður«
inn“ eftir H. G. Wells; XV. -«.
(Indriði G. í>orsteinsson rith.),
22:30 A léttum strengjum: Werner
Muller og hljómsveit hans leika.
23:00 Dagskrárlok.
Laugardagur 12. ágúst
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Tón
leikar. — 8:30 Fréttir. — 8:35
Tónleikar. — 10:10 Veðurfr.).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar
12:25 Fréttir og tilk.).
12:55 Óskalög sjúklinga (Bryndís Sig-
urjónsdóttir).
14:30 I umferðinni' (Gestur Þorgríms-
son).
14:40 Laugardagslögin. (Fréttir ki.
15:00 og 16:80).
16:30 Veðurfregnir.
18:30 Lög leikin á ýms hljóðfæri.
18:55 Tilkynningar.
19:20 Veðurfregnir.
19:30 Fréttir.
20:00 Tónléikar: Píanókonsert 1 F-dúr
eftir Gershwin (Leonard Penn-
ario og Sinfóníuhljómsveitin i
Pittsburgh leika; William Stein
berg stjórnar).
20:30 Leikrit: „Sara“ eftir Gordon
Daviot. — Leikstjóri og þýðandi:
Erlingur Gíslason.
21:00 Tónleikar:
a) Cesare Siepi syngur ítölsk lög.
b) Mstislav Rostropovitch leikur
smálög á knéfiðlu. Við píanó-
ið: Alexander Dedjukhin.
21:30 Upplestur: „Líkkistusmiðurinn**,
smásaga eftir Alexander Púsjkin,
þýdd af Þórarai Guðnasyni —
(Indriði Waage leikari).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Danslög.
AAWkA TjaxtaVná rlnlr
( Meðan Markús var íjarri Týnda
ekógi hafa ýms dýr horfið af af-
girtum engjum. Markús fer nú
að líta eftir girðingunum í von
um að ráða fram úr vandamálinu.
— Hmmm , , , Girðingarnar
virðast vera í lagi .. Og lásarn-
ir virðast 1 lagil
Á meðan:
— Já, það er Markús . . . Eg
býst við að hann sé nýkominn
aftur tll Týndu skóífa!
í jörðinni myndu draga að sér
rottur. Þetta reyndist dagsatt.
Baltimore er fræg fyrir rottu-
gang.
Pabba langaði alltaf til að
leika á trompet, en hann fékk
aldrei tækifæri til þess. Áður
en hann gat komizt til þess, var
hann kallaður í herinn og flutt-
ur úr landi. Hann þurfti einmitt
að lenda í eiturgasi á vígstöðv-
unum. Lungun í honum eyðilögð
ust. Ég geri ráð fyrir, að hann
myndi hafa særzt á hendi, ef
hann hefði verið píanóleikari.
Gaseitrunin svipti hann allri
von um að verða nokkru sinni
trompetleikari, en varð til þess,
að hann tók upp gítarleik með
góðum árangri. Hann byrjaði á
gítarleiknum í París, og það
varð honum til góðs, af því að
gítarinn hjálpaði honum yfir
verstu örðugleikana, þegar hann
kom heim til Baltimore. Hann
varð að verða tónlistarmaður, og
loks er hann fékk atvinnu í
McKinneys Cotton Pickers vann
hann eins og þræll. En þegar
hann hóf að flakka um með
þeirri hljómsveit tók fjölskyld-
an að liðast í sundur. Baltimore
varð efcki annað en næturstaður.
Meðan pabbi var í stríðinu
handan hafeins vann mamma í
verksmiðju, sem framleiddi ein-
kennisbúninga. Þ-egar pabbi fór
að flakka var, öll stríðsvinnan
búin, og mamma áleit lífvæn-
legra að reyna að komast að
sem stofustúlka norður frá. Hún
varð að skilja mig eftir hjá afa
og ömmu, sem bjuggu í litlu
hreysi ásamt Idu frænku og
tveimur litlum börnum hennar,
og svo langömmu.
Við vorum eins og síld í tunnu
í þessum litla kofa. Ég varð að
sofa í rúmi með Henry og Elsie,
börnum Idu, og Henry bleytti
undir okkur á hverri nóttu. Ég
var hoppandi yfir þessu, og
stundum fór ég á fætur og sat
í stól til morguns. Á morgnana,
þegar Ida frænka kom inn og
sá rúmið, kenndi hún mér um
bleytuna og fór að lemja mig.
Þegar henni gramdist eitthvað
barði hún mig hryllilega. Hún
rassskellti mig ekki og notaði
ekkí vönd, heldur svipu, eða þá
hún barði mig með krepptum
hnefunum.
Hún skildi mig aldrei. Þegar
aðrir krakkar gerðu eitthvað af
sér lugu þau til að sleppa við
refsingu, en ef ég gerði eitthvað,
sem ekki mátti, játaði ég hrein-
skilnislega. Þ varð hún bandóð,
kallaði mig syndara og sagði, að
aldrei yrði neitt úr mér. Hún
fékk aldrei nóg af að segja
mömmu, að ég mundi koma
heim með krakka og verða dé-
skotans fjölskyldunni til van-
virðu eins og hún. Einu sinni
heyrði hún mig segja „fjandinn
hafi það“ og" þetta fannst henni
svo syndsamlegt, að hún kastaði
í mig fullum potti af sjóðheitum
í BLAÐINU í dag byrjar
ný framhaldssaga: ævisaga
bandarísku blues-söngkon-
unnar BiIIie Holiday.
Billie er vafalaust mörg-
um íslenzkum djass-unn-
endunt góðum kunn. Hún
var frægasta söngkona djass
ins milli 1930 og 40 og plötur
Íhennar eru spilaðar enn.
Tónlistargáfa hennar var frá
bær, hún gat sungið hvaða
lag sem var eftir að hafa
heyrt það aðeins einu sinni,
en hún lærði aldrei að lesa
nótur. Rödd hennar var gróf
og söngurinn hrjúfur, en
fullur ástríðu og þrunginn
sönnum tilfinningum. Hún
lagði sig alla fram við söng-
inn og oftast endaði kvöldið
með að hún hneig í ómegin
á sviðinu af völdum of-
reynslu. Margir áheyrendur
komu og til að sjá hana
hníga í ómegin en ekki til
að hlusta á söng hennar.
Líf hennar var eyðilagt
allt frá frum bernsku eins
og ævisaga hennar ber vott
nm. Hún átti i striði við
samtíð sína sökum hörunds-
litar síns og háði harða bar-
áttu við „hvíta duftið“, en
beið ósigur.
Billie Holiday ritaði ævi-
sögu sína árið 1956. Hún er
orðhvöt og talar opinskátt
um hluti, sem aðrir láta sér
nægja að hugsa um.
Billie fór einu sinni í
hljómleikaför til Evrópu, ár-
ið 1954, og „síó í gegn“ hvar
sem hún kom. Hún dó í júní
1959, og var þá ekki svipur
hjá sjón frá því sem áður
var. Tvær þúsundir manna
gengu að líkbörum hennar
og þúsundir fylgdu henni til
grafar.

M-I
aldrei dottið í hug, að svona
gæti komið fyrir í þeirra hverfi
í Austur-Baltimore.
En þau voru bæði fátæk,
krakkagreyin. Og fátækir verða
fljótt fullorðnir.
Mig furðar á því, að móðir
mín skyldi ekki enda á vinnu-
hæli og ég lenda á munaðar-
Ieysingjahæli. En Sadie Fagan
elskaði mig alla tíð, frá því ég
spriklaði í kviði hennar, meðan
hún gekk í gólfþvotta. Hún fór
upp á spítalann og gerði samn-
ing við ráðskonuna. Hún bauðst
til að skúra gólf og þjóna hin-
um dækjunum, sem lágu þarna
í barnsburði, til að „reiða rúm
fyrir okkur báðar. Og hún stóð
við það. Mamma var þrettán
ára miðvikudaginn 7. apríl 1915,
þegar ég fæddist.
Þegar hún var búin að vinna
af sér skuldina við spítalann og
fór með mig heim til ættingja
sinna, var ég orðin svo stór og
dugleg, að ég gat setið upprétt
í vagni. Pabbi gerði það sama
og allir aðrir strákar, seldi blöð,
fór í sendiferðir ,og gekk í skóla.
Dag nokkurn rakst hann á mig
í vagninuhi mínum, tók mig upp
og fór að leika við mig. Móðir
hans sá hann og kom æpandi,
kipti í hann og reyndi að draga
hánn í burtu. „Hættu að leika
við þenna.i krakka, Clarence.
Fólk gæti haldið, að þú ættir
hánn“
„En ég á hann, mamma,“ svar
aði hann. Við þetta svar fékk
hún kast. Hann var ekki nema
fimmtán ára og gekk enn í stutt
buxum. Hann langaði til að
verða hljómlistarmaður og lærði
á trompet. Það liðu næstum þrjú
ár, unz hann fékk síðar buxur
fyrir giftinguna.
Þegar þau voru búin að vera
gift nokkurn tíma, fluttum við
inn í gamalt lítið hús við Dur-
ham Street í Baltimore. Mamma
hafði unnið í húsum norður frá,
í New York og Philadelphia.
Hún hafði séð, að í húsum allra
ríkra manna var gas og raf-
magnsljós, svo að hún ákvað að
fá þetta líka. Hún safnaði allt
hvað af tók, og þegar við flutt-
um inn vorum við fyrsta fjöl-
ekyldan í hverfinu, sem fékk gas
og rafmagn.
Nágrannarnir urðu æfir yfir
þessu. Þeir sögðu, að pípurnar
I.
Það var um vor
PABBI og mamma voru ekki
nema krakkakjánar þegar þau
giftust. Hann var átján. hún
sexitán og ég þriggja.
hvítri fjölskyldu. Þegar þau kom
ust að því, að hún var vanfær,
var henni einfaldlega fleygt út.
Fjölskylda pabba trylltist hér-
umbil, þegar hún komst að öllu
saman. Hann var af reglulega
Mamma var stofustúlka hjáfínu fólki kominn, og því hafði

«— Ertu viss um að við séum enn á aðalveginum til Mílanó?
While mark
.HAS BEEN
AWAV FCOM
LOST FOREST
ANIMALS HAVE
DISAPPEARED
FROM FENCED
FIELDS, AND
NOW, HOPING
TO FIND A
CLUE TO THE
MVSTERV HE
CHECKS THE
FENCE LINE