Morgunblaðið - 13.08.1961, Blaðsíða 23

Sunnudagur 13. agusf 1961
MORGVNBLAÐIÐ
23
:
■ 1
H
f !
- með míluhraða
Framh. af bls. 3
fæst skórið eftir nokkur til-
raunaflug enn.
— Heldurðu, að þú komist
hraðar en 4.000 milur á
klukkustund í ár?
— Já.
— Hvað væri þá hægt að
hugsa sér flugtímann milli
London og New York?
— Tæpa klukkustund.
— Hve lengi flýgur þú yf-
irleitt í einu?
— Frá því, er móðurvélin
B-52 sleppir flauginni, þangað
til við lendum á vatninu, er-
um við um 11 mínútur á lofti.
— Komizt þið langt á þess-
um tíma?
— Já. í síðasta flugi flugum
við um 200 mílur.
— Gæti komið að því, að
þú þyrftir að henda þér út í
fallhlíf? Geturðu það?
— Já. Útbúnaðurinn er sá
sami og í venjulegum herflug-
vélum.
— Ef þú þyrftir að kasta þér
út í mikilli hæð — yfir 100.000
fet — myndi þá búningur þinn
skýla þér?
— Einmitt. Búningurinn
myndi tútna út, ef ég hendi
mér út í mikilli hæð.
— Myndirðu yfirleitt geta
beint vélinni nær jörðu, áð-
ur en þú stykkir út?
— Það vonum við.
— Hefur nokkur reynt að
henda sér út úr vél með
3.600 mílna hraða á klukku-
stund?
— Það er ógerningur með
þeim hraða. Okkur éru tak-
mörk sett. Við yrðum að
hægja talsvert á okkur fyrst.
— Hvað með lendinguna —
er hún ekki erfiðleikum bund-
in, ef vélin er í mikilli hæð?
— Ekki í rauninni. Margs
þarf svo sem að gæta. Til
dæmis, þegar komið er inn í
lofthjúpinn — þá verður loft-
mótstaðan vandamál. Og þeg-
ar komið er inn í lofthjúpinn,
lætur vélin aftur að stjórn,
eins og venjuleg flugvél.
Flugskilyrðin breytast eft-
ir þéttleika loftsins. Það þarf
því að rannsaka þetta atriði
til hlítar — hvernig vélin læt-
ur að stjórn við mismunandi
aðstæður, hvernig hún tekur
núningshitanum Og annað.
Hinsvegar eru þetta engin
stórvandamál.
— Hvernig vinnur vélin á
hitanum, sem myndast í loft-
hjúpnum?
— Á ýmsan hátt. Hægt er
að hafa kælikerfi, en í X-15
myndast hitinn jafnt yfir alla
vélina, svo að hættan er hverf-
andL
— Hve lengi hefurðu verið
þyngdarlaus i X-lð?
— í mínútu, eða rúma mín-
útu.
— Finnurðu greinilega til
þessa?
— Já, það er auðfundið, þeg
ar þyngdin upphefst. Hinsveg-
ar hefur þetta engin áhrif á
stjórnarhæfni mína?
— Finnurðu nokkuð til
ógleði?
— Alls ekki.
— Hefurðu reynt að borða,
á meðan á þyngdarleysinu
stóð?
— Það er hlutur, sem við
erum ekki að rannsaka.
— Hver er orka vélarinnar í
X-15?
— Þrýstiorka vélarinnar er
57.000 pund. (Redstone-flaug-
in býr yfir 75.000 punda þrýsti
orku).
— Er þetta hámarksorkan?
— Já.
— Og var hámarksorkunni
beitt í síðasta flugi?
— Já. Hinsvegar má beita
henni, eins lengi og eldsneyti
er til. í síðasta flugi var há-
marksorkunni beitt í 75 sek-
úndur.
— Hve lengi er hægt að
beita hámarksorkunni?
— Upprunalega var áætlað,
að það væri 88 sekúndur, held
ég. Ekki er víst, að þetta
standi fyllilega heima.
— Reyndirðu að fljúga beint
allan timann, áður en þú lend-
ir?
— Það er lítið hægt að beita
vélinni í þessarri hæð. Við
breytum stundum um stefnu
í tilraunaskyni, og af því fást
mikilvægar upplýsingar um
hæfni og stöðguleika vélarinn
ar.
— Færðu ekki fiðring í mag
ann, ef þú þarft að breyta um
stefnu að einhverju ráði?
— Nei. Einbeitingin er svo
mikil — tíminn auk þess svo
naumur — svo að ég tek raun-
ar ekki eftir því.
— Verður þú aldrei skelfd-
ur?
— Ef til vill, áður en lagt
er af stað, ef manni gefst
tími til að hafa áhyggjur. En
á meðan á fluginu stendur, er
maður með allan hugann við
flugið.
— Sumir segja, að X-15 sé
einungls sýningarvél.
— Ég held, að ég hafi sýnt
ljóslega, að hún er annað og
meira en það, því að upplýs-
ingarnar, sem hún veitir okk-
ur, eru ómetanlegar fyrir vís-
indamenn okkar.
Vélin hefur þannig hernað-
arlegt gildi — þú spurðir um
hernaðargildi hennar — en
niðurstöður tilraunanna má
nota flugtækninni til gagns.
— Gæti þessi flugvél verið
fyrirrennari háfleygra flutn-
ingavéla?
— Já. Hvaða verksmiðja í
Bandaríkjunum sem er nýtur
góðs af þessum tilraunum og
getur beitt upplýsingunum,
sem fást af X-15, í sína þágu.
— Eiga Rússar eitthvað, sem
jafnast á við X-15,?
— Ekki svo ég viti.
(Úr US News World Report)
— Varsjárbanda-
lagið
Frh. af bls. 1
ur-þýzkra kommúnista, sagði
einnig í ræðu, sem birt var í
dag, að Varsjárbandalagsríkin
hefðu á fundi £ síðustu viku,
lagt á ráðin um aðgerðir til að
stöðva flóttamannastrauminn. —
„Við vorum sammála um, að
tími væri kominn til að segja:
Hingað og ekki lengra", hefur
„Neues Deutschland“ eftir Ul-
bricht.
Það er álit fréttamanna, að
hinn fyrirhugaði fundur Varsjár
bandalagsins verði að öllum lík-
indum haldinn eftir vestur-
þýzku kosningamar 17. sept. og
ennfremur eftir að Allsherjar-
þing SÞ kemur saman tveim
dögum síðar.
Varsjárbandalagsríkin eru:
Albania, Búlgaria, Tékkósló-
vakía, Austur-Þýzkaland, Ung-
verjaland, Pólland, Rúmenía og
Sovétríkin.
— Bylting
Framhald af bls. 1.
dögum eftir að aflétt hafði verið
öryggisráðstöfunum, sem herinn
hafði haldið uppi undanfarna 16
mánuði, til þess að koma í veg
fyrir ógnarverk.
Frondizi forseti hefur staðið
af sér ýmsa storma í hernum,
síðan hann tók við forsetaem-
bætti fyrir 3 árum. En nýlega
ræddu hershöfðingjar þeir —
sem á sínum tíma veltu Juan
Peron úr sessi — um það opin-
berlega, hvort tími væri kominn
til að varpa Frondizi fyrir róða
l'íka. Hafa sumir borið Frondizi
á brýn, að hann væri of deigur
gegn kommúnistum og spilling
hefði ekki verið upprætt.
— Flugslysið
Framhald af bls. 1.
Varð að hætta við
Skólabörnin voru á leið í
8 daga skemmtiferð um Nor-
eg. Þau voru öll frá Lan-
franc-skólanum i Croydon.
— Prestaskipti
Framh. af bls. 2
flutti ræðu fyrir minni prestshjón
anna, og þakkaði þeim nær
þriggja áratuga samveru. Síðan
var drukkið kaffi og sungið und-
ir stjórn Guðmundar Guðbrands-
sonar. Bæði prestshjónin flúttu
ræðu og létu í ljós þakklæti sitt
til safnaðarins fyrir góða kynn-
ingu og gott samstarf. Sr. Þor-
steinn þakkaði sérstaklega Teiti
Bogasyni organleikara fyrir gott
samstarf, svo og Kolbeinsstaða-
hjónunum Birni Kristjánssyni og
Sigurrósu Guðmundsdóttur fyrir
frábæra gestrisni og ágæta fyrir-
greiðslu á kirkjustað.
Aðrir sem tóku til máls voru:
Stefán Jónsson, námsstjóri, sr.
Þorgrímur á Staðastað, cand,
theol. Árni Pálsson, Gísli Þórðar-
son, hreppstjóri, Mýrdal, Gunnar
Ólafsson, Jónas Ólafsson, Guð-
björg Hannesdóttir, Björn Krist-
jánsson, Guðbrandur Magnússon,
Guðmundur Benjamínsson og
Guðmundur Guðbrandsson. Þá
flutti Kristján Jónsson, SnOrra-
stöðum, presthjónunum kveðju í
bundnu máli.
Allir ræðumenn árnuðu prests-
hjónunum heilla í nýjum stað
með nýju fólki.
Samkvæmi þetta sátu yfir 80
manns, og var langt liðið á kvöld,
er hófinu var slitið.
Hefur skólinn á hverju sumri
um nokkurra ára skeið geng-
izt fyrir nemendaferð til út-
landa og mikill spenningur
rifct yfir að fara i ferðina.
Einn þeirra nemenda, sem
útnefndur hafði verið til þátt
töku í þessari ferð, varð að
hætta við ferðina á síðustu
stundu, af því að foreldrar
hans gátu ekki látið hann fá
þær rúmlega 3000 krónur,
sem til þurfti. Tveir aðrir
nemendur vildu þegar fá að
komast í hans stað — og
drógu þeir um, hvor fara
skyldi.
— Lungu
Framhald af bls 22.
Á leiðinni er okkur sýnt svæði,
sem áburður hfeur verið borinn
á meðfram veginum og sér þess
greinilega merki. Þar sem áburð-
ur hefur verið borinn á beran
melinn, þýtur upp puntur og gras,
lyngtoppar, blóðberg, lambagras
og fálkapungur, sem börnin
kalla flugnablóm.
Við erum nú stödd í Tungun-
um milli Hjalla og Löngu-
brekkna. Þarna blasir Helgafell,
Lönguhlíðar, Búrfell og Sveiflu-
hálsinn við í Suðri, í austri Vífils-
fellið Og í norðri Og vestri Esjan
og Akrafjall. Þarna var fallegt,.
en þó enn fegurra á Hjallabrún-
inni. Ofan af henni var vegslóðin
mjög torfarin, en þaðan er komið
á Hlíðaveg, niður með hlíðinni,
á Flóttamannaveg og að Vífils-
stöðum. Flóttamannaveg lögðu
Bretarnir á stríðsárunum og var
hann ætlaður til undanhalds úr
Reykjavík og Hafnarfirði, ef í al-
gjört óefni væri komið. Þarna
í hlíðinni hefur mikið verið rækt-
að Og verður þar áreiðanlega
vinsælt að drekka kaffi og með
því á sunnudögum, þegar vegur-
inn verður tilbúinn næsta ár.
Mikil sorg '
Mikil sorg hefur ríkt vegna
þessa sviplega slyss. í Stav-
anger voru fánar alls staðar
í hálfa stöng, margar verzl-
anir voru lokaðar og kyrrlátt
í bænum. Efnt var til minn-
ingarguðsþjónustu í dóm-
kirkjunni þar. — í Croydon
við Lundúni, lét skólastjóri
Lanfranc-skólans, A1 b e r t
Fowle, svo ummælt, að hann
mundi aldrei framar gefa
leyfí sitt til þess að nemend-
ur færu flugleiðis í hópferð-
ir, en í sumar var það í fyrsta
skipti gert.
Frá Silungapolli yfir að Vífils-
stöðum eru 13—14 km.
MARÍUHELLIR
Rétt fyrir sunnan Vífilsstaði er
Maríuhellir. Það er stór og falleg-
ur hellir, og hefur hvelfingin í
miðjunni hrunið niður og mynd-
ar víðan og skjólgóðan hring með
göngum í tvær áttir. Þar rákumst
við enn á snöggklæddan sóldýrk-
anda, sem vaknaði ekki við ræsk
ingar komumanna. Við gengum
inn í hellinn, en hröðuðum okkur
snarlega út aftur, þegar blaða-
kona útvarpsins sagði upp úr eins
manns hljóði: Almáttugur, ef
hann nú hryndi.
Við héldum nú áleiðis til bæj-
arins eftir mjög ánægjulegan
dag. Blaðamaðurinn var sánn-
færður um það, sem hann hefur
lengi grunað, að Heiðmörk á
eftir að verða lungu Reykjavík-
ur.
Hjá Vifilsstöðum er verið að
leggja vatnsveitu fyrir Garða-
hreppinn úr mörkinni. Allir fá
vatn úr Heiðmörk, sagði Einar
um leið og við ókum hjá, en svo
erum við sjálfir vatnslausir upp-
frá. Við erum verndarar vatns-
ins.
I- R.