Morgunblaðið - 17.08.1961, Blaðsíða 1

20 sfður
48. árgangur
„Vei oss, ef vér stöndumst ekki
þessa raun“
Þd munu kommúnistar ekki létta for
sinni við Brandenborgarhliðið - ekki
við landomæri Austur- og Vestux
Þýzkalonds - og ekki við Rínarfljót..
Eonn, Berlín, London Nýju Delhi, 16. ágúst — (Reuter)
HUNDRUÐ þúsunda áhorfenda söfnuðust saman á torginu
fyrir framan ráðhúsið í Vestur-Berlín í dag til þess að mót-
jnæla lokun landamæra Austur- og Vestur-Þýzkalands.
Willy Brandt, borgarstjóri V-Berlínar, hélt skörulega
ræðu og var mjög hylltur. Sagðist hann þar hafa ritað
Kennedy, Bandaríkjaforseta, bréf og óskað stjórnmálalegra
aðger&a í Berlín en ekki tómra orða.
Brandt sagði, að Vestur-Þjóðverjar ættu kröfu á að
vita hvar þeir stæðu — enginn gæti horft aðgerðarlaus á
það, sem gerast kynni handan austur-þýzku landamæranna.
Mótmælafundur þessi fór fram með spekt. Nokkrir
hópar manna báru spjöld með áletrunum: „Kennedy til
Berlínar“, „Aðgerðorleysi ergir okkur“, „Það er ekki hægt
að stöðva skriðdreka með bréfsneplum“ og „Hafa Vestur-
veldin svikið okkur“.
Willy Brandt sagði meðal ann-
ars, að ástandið í Berlín væri nú
hættulegra en nokkru sinni fyrr.
Sövétríkin hefðu losað ofurlítið
um tjóðurbandið á Walter Ul-
bricht, veitt honum náðarsam-
legast leyfi sitt til þess að brjóta
alþjóðalög og gerða samninga.
— Við skírsþotuðum til íbúa
Vestur-Berlínar sl. sunnudag að
sýna ró og stillingu, sagði Brandt
og það verðum við enn að gera,
annað væri óábyrgt. Við munum
gera það, sem í okkar valdi stend
ur til þess að koma í veg fyrir
bi óðsxí thellingar.
Hann bað íbúa Vestur-Berlínar
að sýna, að þeir hefðu vald á til-
finningum sínum — enn gætu
jþeir aðeins sagt hinum austur-
jþýzku bræðrum sínum handan
igaddavírsins hvað þeim byggi í
brjósti en ekkert aðhafzt. Honum
væri ljóst, að íbúar Vestur
Þýzkalands vildu gjarna bera
byrðar Austur-Þjóðverja með
þeim, það væri þeim ekki leyft.
„Vei oss — sagði Brant — ef
vér af siðferðilegum veikleika
stöndumst ekki þessa raun. Þá
munu kommúnistar ekki létta för
sinni við Brandenborgarhliðið —
ekki við landamæri Austur- og
Vestur-Þýzkalands — og þeir
munu ekki létta för sinni við Rín
arfljót. Það sem þá verður, varð-
ar ekki aðeins Þýzkaland Og Þjóð
verja, heldur Vesturveldin öll.
Áður en Brandt hóf ræðu sína
ræddi hann um stund við Bruce
C. Clarke, yfirmann herliðs
Bandaríkjamanna í Berlín og
gengu þeir saman meðfram mörk
um borgarhlutanna. Austur-
þýzkir lögreglumenn fylgdust
Framh. á bl*. 2.
Krusjeíf skrifax foxsætisrdðherra Japans
ENN sortna skýin yfir Austur-Þýzkalandi. Múrinn er efldur — gadda-
vírsnetið riðið þéttar og troðið í hverja þá smugu, sem kynni að verða
einhverjum leið til undankomu.
Þeir, sem síðastir hafa sloppið yfir mörkin, segja sögu þeirra, er
urðu of seinir og horfa kvíðaslegnir á hinar ramefldu dyr þjóðarfang-
elsisins. Þeir segja einnig sögu þeirra, sem hafa þegar verið teknir hönd-
um og beittir hörku eftir árangurslausar tilraunir til flótta.
Á meðfylgjandi mynd sjáum við ungt fólk í Vestur-Berlín, sem
safnazt hefur saman við Brandenborgarhliðið til þess að mótmæla þvý
að leiðin skuli lokuð ungum mönnum og konum, er vilja lifa við frelsi.
Þessu unga fólki svellur móður þótt það fari að óskum reyndra forystu-
manna að gæta stillingar.
Athyglisvert er að hinar mörgu þúsundir ungmenna, sem flúið hafa
yfir til Vestur-Berlínar síðustu vikur og mánuði eru einmitt sú kynslóð,
sem frá æsku hefur alizt upp við fræði kommúnismans, kenninguna um,
að ekkert líf sé ákjósanlegra því, sem grundvallast á kenningum Lenins.
Sæmdur
Cuggenheim-
verðlaununum
Fundir um
„Allt þetto skol gefa þér...“
inngöngu
í Efnahagsbandalagið
Tokíó, 16. ágúst (Reuter)
NIKITA Krúsjeff, forsætisráð-
herra Sovétríkjanna hefur farið
þess á leit við Japani að þeir losi
sig við allar bandarískar herstöðv
ar úr landi sínu.
Anastas Mikoyan, viðskipta-
málaráðherra Sovétríkjanna, sem
verið hefur í níu daga heimsókn í
Japan, átti klukkustundar fund
með Ikeda, forsætisráðherra í dag
Og afhenti honum þá persónulega
©rðsendingu frá Krúsjeff.
í orðsendingunni segir m. a.,
®ð Rússar ætli sér alls ekki að
blanda sér í málefni Japana og
Eandaríkjamanna — en vonandi
eé sá tími ekki langt undan, að
erlendum herbækistöðvum í Jap-
an verði lokað. Ennfremur segir
að viðskipti þjóðanna tveggja —
itússa og Japana — gætu þrefald-
azt eða fjórfaldazt á næstu fáu
érum ef „þjóðirnar tvær legðu
sig fram um það“. Hinsvegar séu
bernaðarleg tengsl Bandaríkja-
manna og Japana svo og her-
bækistöðvar hinna síðarnefndu
á japanskri grund sízt til þess
fallin að efla eðlilega samvinnu
og vináttu Rússa og Japana.
Framh. á bls. 19.
Blantyre, Njassalandi,
16. ágúst — (Reuter).
I KOSNINGUM, sem fram fóru
í Njassalandi ví gær, vann flokk-
ur dr. Hastings Banda — Mal-
awi-flokkurinn — mikinn sigur,
hlaut 99% allra greiddra at-
kvæða.
Flokkurinn hlaut öll þingsæti
í neðri deild þingsins og þrjú af
átta sætum efri deildar. Hin
fimm sætin féllu til flokks-
manna Sir Roy Walenskys.
PARÍS, 16. ágúst — (Reuter).
Alþjóðlega geimsiglingaakademí
an (The International Aoademy
of Astronautics) sæmdi í dag Sir
Bernard Lovell, forstöðumann
stjörnuathugunarstöðvarinnar á
Jodrell Bank í Englandi æðstu
verðlaunum Daniel og Florence
Guggenheim. Nema verðlaunin
1600 bandaríkjadölum.
Undirbúningur kosninganna
og skipulag var hið bezta. At-
kvæði greiddu 76.253 — eða
95,1% atkvæðisbærra manna.
„Ég hata kúgun“
I dag lét dr. Banda svo um
mælt, að þeir hvítir menn, sem
ekki væru fúsir til að fallast á
réttindf Afríkumanna til sjálf-
stjórnar gætu „látið niður fögg-
ur sínar og farið“ Dr Banda átti
Framhald á bls. 19.
UNDANFARIÐ hafa verið
haldnir margir fundir þeirra
embættismanna, sem fylgj-
ast með þróun mála í Efna-
hagsbandalagi Evrópu og
Fríverzlunarsvæðinu. Hefur
verið haft samráð við sextán
heildarsamtök atvinnuvega,
og voru fulltrúar þeirra síð-
ast á fundum með embættis-
mannanefndinni í gær.
Gylfi Þ. Gíslason viðskipta-
málaráðherra stjórnar athugun-
um þeim, sem nú fara hér fram
um þetta mál, en með honum
starfa þeir Jónas Haralz ráðu-
neytisstjóri, Sigtryggur Kleim-
ensson ráðuneytisstjóri, Jóhann-
es Nordal bankastjóri, Davíð
Ólafsson fiskimálastjóri, Pétur
Benediktsson bankastjóri og
Benjamín Eiríksson bankastjórL
Nefndin hefir haft samráð við
eftirtalin samtök: Stéttasam-
band bænda, Framleiðsluráð
landbúnaðarins, S a m b a n d
íslenzkra samvinmufélaga, Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna, Sam
lag skreiðarframleiðenda, Sölu-
samband ísl. fiskframleiðenda,
Síldarútvegsnefnd, Landssam-
band ísl. útvegsmanna, Félag
ísl. botnvörpuskipaeigenda, Fé-
lag ísl. iðnrekenda, Landssam-
band iðnaðarmanna, Verzlunar-
ráð íslands, Kaupmannasamtök-
in, Félag ísl. stórkaupmanna,
Alþýðusamband íslands og
Viinnuveitendasamband íslands.
Stórsigur Dr. Banda
í kosnmgum í IMjassalandi