Morgunblaðið - 23.08.1961, Blaðsíða 16
16
MORCVISBLAÐIÐ
MiðviKudagur 23. ágúst 1961
mömmu greifaynju — o>g svo fór,
að hún bar það viðurnefni til
dauðádags. Við Lester verðum
sennilega grafin undir þeim nöfn
um, sem við skreyttum hvort
annað með eftir, að hann kom og
settist að hjá okkur.
— Benny Goodmann var prýðis drengur, enginn leiðindapúki,
segir Billie Holiday um hinn fræga klarinett-leikara. Meðfylgj-
andi mynd af Benny er tekin á þeim árum, er þau spiluðu sam-
an á hinum vikulegum glymfundum.
Við mamma hélduim um mag-
ann af hlátri, þegar Lester var
að segja okkur frá því, hve hættu
legt væri fyrir ungan mann að
búa á hóteli í New York. Og þeg-
ar han loks sagði: „Greifafrú,
gæti ég fengið herbergi hjá yð-
ur?"“ var ekki nema eitt svar til.
Mamma lét honum eftir eitt her-
bergið, og hann flutti til okkar.
Við bjuggum í stórri, gamalli
íbúð, það var upp tvo stiga að
fara, og á stigapallinum voru
tveir inngangar. Fyrsta herbergið
var herbergið mitt, og innaf því
var kompa, sem við kölluðum
leikherbergið mitt. Þar hafði ég
plöturnar mínar og gamalt, út-
jaskað píanó. Aftast var dag-
stofan og svefnherbergi mömmu.
í miðjunni var aðsetur Lesters,
og sneri út að húsagarðinum.
Þetta var svo sem ekki neitt
fínt, en það var þó betra en
bolvað hótelið. Og það var dásam
legt fyrir okkur mömmu, að hafa
herramann í húsinu. Lester var
alltaf sannkallaður herrEimaður.
Lester varð fyrstur til að kalla
færaleikara. f þessu landi er ekki
gert mikið veður út af kóngum,
greifum og hertogum., Mesti mað
ur, sem ég hafði heyrt getið um
var Franklin D. Roosevelt, Og
hann var forsetinn. Þess vegna
fór ég að kalla Lester President.
Það var síðan stytt í Prez, en það
þýðir ennþá hið sama og áðuri
Fremsti maður á landi hér.
Við lifðum fyrir glymfundina.
Eg fór á hverjum morgni, eftir
vinnutíma. Alltaf var stóreflis
glymfundur í gangi einhversstað-
ar. Strákar eins og Benny Good-
man og Harry James komu, þeg-
ar þeir voru búnir í stóru út-
varpshljómsveitunum. Þá settust
þeir niður að spila með snilling-
unum — Roy Eldridge, Lester
Young, Benny Webster. Allir
voru þeir vinir mínir, en meðal
þessara tónlistarmanna sem ég
umgekkst var Benny Göodman
mér allt annað en hinir.
Vit hittumst reglulega einu
sinni í viku við svona glymfund
Og áttum nokkrar stundir sam-
an. Þetta varð okkur mikils virði,
okkur Við getum fengið handa
þér stóreflis horn, með stórum
og þykkum munnstykkjum, og
losnað við öll þessi teygjubönd,
sem halda aftur af þér. Við
skulurn útvega tón“.
Það varð til þess, að Lester not
aði hvern eyri, sem hann gat án
verið til að kaupa fleiri munn-
stykki og tálgaði þau svo til á
ótal vegu. Hann keypti sér líka
nýtt horn og hélt, að nú hlyti
hann að geta framleitt sama háv-
aðann og Chu. En tónninn jókst
ekkert að styrkleika hjá honum.
Hann hefur alls ekki átt að blása
eins og Chu og hætti líka bróð-
lega að reyna það.
Hver um sig verður að vera
öðruvísi en hinir. Það er til ein-
skis að stæla aðra, ef maður vill
skara fram úr. Sá, sem stælir,
úthellir ekki hjarta sínu, og án
þess hljómar allt sem maður ger-
ir eins og glymjaandi málmur.
Engir tveir menn í heiminum
eru alveg eins, og sama máli
gegnir í tónlistinni, annars er
ekki um list að ræða. Eg gleymi
aldrei hinum dásamiega gamla
Spánverja Pablo Casals, sem ég
einu sinni hlustaði á leika á kné-
fiðlu í sjónvarpinu. Þegar hann
var að ljúka við verk eftir Bach,
kom einhver amerísk stelpa og
átti við hann viðtal. „Það er
aldrei eins, þegar þér leikið það“,
gusaðist út úr henni.
„Það má aldrei vera eins“,
sagði Casals. „Hvernig gæti það
líka verið? Náttúran er aldrei
eins, og við erum hluti af henni“.
Þarna hafið þið það. Maður er
ekki einu sinni eins og maður
var sjálfur í gær, hvað þá held-
ur eins og einhver annar.
Mér er ómögulegt, að syngja
sama lagið eins, tvö kvöld í röð,
hvað þá heldur svo árum skiptir.
Ef maður gæti það er það ekki
tónlist, heldur æfingar, þrældóm-
ur, jóðl eða hvað annað, sem þið
viljið nefna það, bara ekki tón-
list.
Snemma einn morguninn, eftir
að einn af þessum glymfundum
leystist upp, kom Lester með mér
hekn til mömmu til að bragða
eitthvað af morgunréttunum,
sem hún var snillingur að búa
til. Hann bjó þá á þekktu hóteli
í Harlem, og það var að gera
hann að taugaveikluðum aum-
ingja. Nokkrum morgnum áður
hafði hann fundið óskráðan gest
í kommóðuskúffunni hjá sér. Þeg
ar hann opnaði skúffuna horfð-
ist hann í augu við hlemmistóra,
gamla óþrifarottu, sem hafði tek
ið sér bólfestu innan urn skyrt-
urnar hans.
Hann fékk hjálp, og kommóð-
an var borin niður í anddyrið.
Allir vopnuðust kústum, spýtum,
klútum og öðru tiltækilegu. Til-
gangurinn var, að hleypa rott-
unni út og rota hana, síðan átti
að skilja hana eftir á borðinu
í skrifstofu hótelsins. Hefði hann
kvartað við eigendurna, án þess
að hafa náð í skottið á sönnun-
argagninu, hefðu þeir áreiðan-
lega hent honum út.
Þess vegna stillti Lester og
kústaherdeildin sér upp, og ein-
hver opnaði skúffuna. Það var
ógurlegt vopnaglam, en rottunni
tókst að smey.gja sér út.
Þetta tók nú alveg nóg á Lest-
er. Svo var það eitt kvöldið að
trommuleikarinn, sem var með
honum í tríóinu, var að setja 1
sig hárvökva, til að slétta hárið.
Það, sem fékkst á þeim tíma,
skaðbrenndi mann, ef maður
gætti sín ekki vel, og fór undir
kranann á eftir. Um leið og Hal
var búinn að bera þetta í hárið
skrúfaði hann frá krananum, og
ekkert skeði. Hann logsveið í
hausinn, og hann hljóp frá ein-
um krananum til annars, en fékk
ekkert nema loft úr þeim. Það
brenndi hann svo, að á endan-
um varð hann að stinga hausnum
ofan í skálina í salerninu.
Stelpurnar í Log Cabin í gamla
daga reyndu oft að gera grín að
mér með því að kalla mig Lady,
af því að þær héldu, að mér
fyndist ég alltof déskoti fín til að
taka peningasneplana frá við-
skiptavinunum af borðunum. En
nafnið Lady festist við mig, þótt
enginn myndi lengi eftir, hvernig
það hafði myndast. Lester sam-
einaði það, Day úr Holiday og
kallaði mig Lady Day.
Þegar ég vildi fara að gefa
Lester nafn, fannst mér það
þurfa að sýna, að mér hefði allt
af fundist hann mestur allra hljóð
5PIB
...........-ZJTT—............
—t JjTT Tr -t
— Þetta er eina leiðin til þess, að fá börnin út til þess
aS anda að sér hreinu lofti.
I — Þið hafið haft svo hátt að I Okkur er óhætt að halda heim! J
I það hefur fælt alla burt . . . .' Seinna um nóttina . . .
einkum af því að mamma var svo
ströng við mig og vildi ekki að
ég væri með hvítum strákujn.
Svo sá líka Ethel, systir Benny’s,
um viðskiptamál hans þé. Hún
ætlaði að koma Benny til frægð-
ar, sem hljómsveitarstjóra, og
hún vildi ekki að hann eyðilegði
tækifærið með því að láta sjá sig
með svörtum stelpukrakka.
En Benny var prýðis drengur,
enginn leiðindapúki, og við vor-
um vön að leika á mömmu mína
og systur hans til að geta verið
saman.
Það hélt svona áfram, allt til
þess að ég varð verulega ástfang-
in í fyrsta skipti. Það var ekki
fyrr en það kom fyrir, sem ég
vissi, að allt, sem á undan var
gengið, var ekkert nema barna-
skapur.
Auðvitað var hann í tónlistinni
líka. Hann var píanóleikari —.
mikill píanóleikari. Hann lék und
ir hjá mér um tíma. Hann var
næstum nógu gamall til að vera
faðir minn. Og hann var giftur
og átti tvö börn.
Það var í fyrsta skipti, sem
ég vissi, hvað það er að eiga
ástfanginn aðdáanda, sem elti
mann á röndum. Hann vakti kon-
una í mér til lífsins. Hann var
þolinmóður og ástrífcur; hann
vissi við hvað ég var hrædd, og
vissi, hvernig átti að losa mig
við óttann.
ajíltvarpiö
Miðvikudagur 23. ágúst
8:00 Morgunútvarp (Bæn. — 8:05 Tón
leikar. — 8:30 Fréttir. — 8:35
Tónleikar. — 10:10 Veðurfr.).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar. -m>
12:25 Fréttir og tilk.).
12:55 ,,Við vinnuna'* tónleikar.
15:00 Miðdegisútvarp. —» (Fréttir. —«
15:05 Tónleikar. — 16:00 Fréttir
og tilk. — 16:05 Tónleikar.
16:30 Veðurfregnir).
18:30 Tónleikar: Operettulög.
18:55 Tilkynningar.
19:20 Veðurfregnir.
19:30 Fréttir.
20:00 Einleikur á píanó: Ventislav
Yankoff leikur sónötu op. 22 i
g-moll eftir Robert Schumann.
20:20 Um heljarmenni: Stefán Jóns«»
son og Jón Sigbjörnsson heim-
sækja Finnboga Bernódusson í
Bolungarvík.
20:45 Tónverk eftir tvö bandarísk tón-
skáld (Eastman Rochester hljóm
sveitin og Patricia Berlin söng-
kona flytja. Stjórnandi: Howard
Hanson).
a) Essay nr. 1 fyrir hljómsveit
og Adagio fyrir strengj asveit
eftir Samuel Barber.
b) Fjórir söngvar eftir Richard
Lane.
21:20 Tækni og vísindi; VI. þáttur:
Geislavirk efni (Páll Theódórs-
son eðlisfræðingur).
21:40 Islenzk tónlist: Verk eftir Fjölnl
Stefánsson, Magnús Bl. Jóhanns-
son og í>orkel Sigurbjörnsson.
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Kvöldsagan: „Ösýnilegi maður-
inn“ eftir H. G. Wells; XIX.
lestur og sögulok (Indriði G.
Þorsteinsson rithöfundur þýðir
og les).
22:30 Frá harmonikutónleikum í Stutt
gart í vor.
23:00 Dagskrárlok.
Fimmtudagur 24. ágúst
8:00 Morgunútvarp (Bæn: Séra Jakob
Jónsson. — 8:05 Tónleikar. —•
8:30 Fréttir. — 8:35 Tónleikar,
— 10:10 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar.
— 12:25 Fréttir og tilk.).
12:55 ,,A frívaktinni", sjómannaþáttur
(Kristín Anna Þórarinsdóttir).
15:00 Miðdegisútvarp (Fréttir. — 15:05
Tónleikar. — 16:00 Fréttir og
tilk. — 16:05 Tónleikar. — 16:30
Veðurfregnir).
18:30 Tónleikar: Lög úr óperum.
18:55 Tilkynningar. ■— 19:20 Veður-
fregnir.
19:30 Fréttir.
20:00 Tónleikar: Balletttónlist úr óp.
Faust eftir Gounod. — Fílharm-
oníuhljómsveitin í Múnchen leifc
ur. Fritz Lehmann stjórnar.
20:25 Erindi: Fundið ísland (Arnór
Sigurjónsson rithöfundur).
20:55 Tónleikar: Þættir úr óperunnt
„Tannháuser" eftir Wagner. —•
Elisabeth Grúmmer og Gottlob
Frick syngja með kór og hljóin-
sveit ríkisóperunnar 1 Berlín. —»
Franz Konwitschny stjórnar.
21:15 Erlend rödd: „Hléið fyrir þriðja
þátt" eftir Gerard Heard (Guð-
mundur Steinsson rithöfundur)*
21:35 Ballettmúsik úr „Faust" eftir
Gounod (Fílharmoníusveit Múnc
henar leikur. Stjórnandi: Fritz
Lehmann).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Kvöldsagan: „Zimin" eftir Janko
Larvin, í þýðingu Brynjólfs
Sveinssonar; fyrri hluti (Flosi
Ólafsson).
22:30 Sinfóníutónleikar: „Hetjulíf" —•
hljómsveitarverk eftir Richard
Strauss. Hljómsveit leikur und-
ir stjórn Fritz Reiner.
23:15 Dagskrárlok.