Morgunblaðið - 03.09.1961, Blaðsíða 3
Sunnudagur 3. sept. 1961
MORGVNBLÁÐIÐ
Sr' Jón Auðuns dómprófastur
Guði dýrðina
„VORU engir, sem sneru aftur
til þess að gefa Guði dýrðina,
nema þessi útlendingur?" spyr
Jesús í guðspjalli þessa dags.
Tíu holdsveikir menn höfðu
komið á fund hans og farið 'heil-
brigðir burt. „Hvar eru þeir
níu?“ spurði Jesús, þegar aðeins
einn kom aftur, til þess að
þakka.
LÖNGUNIN um skjótfenginn
gróða er mjög rik í nútíma-
naönnum. Þeir sem ekki eru
forlagatrúar hafa mikla á-
stríðu til þess að freista gætfiu
sinnar. Hér á landi eru að
vísu ekki spilavíti og ekki
getur fj árhættuspil talizt vanda
mál hér á landi, því á síð
ustu árum hafa ekki t..-ma
tvisvar sinnum verið kveðnir
upp dómar yfir mönnum fyr-
ir að standa fyrir fjárhættu-
spili.
f>að er hins vegar önnur
‘keimlík ástríða, sem mjög
fer í vöxt. Happdrætti.
72 milljónir á ári
Árið 1957 eyddu íslending-
ar 51 millj. króna í happ-
drætti skv. upplýsingum
Framkvæmdabankans. 1958
53 millij., 1959 56 millj. og
1960 hvorki meira né minna
en 72 milljónum króna. Af
þessum upphæðum er reikn-
að með að 8 til 9 milljqnir
fari til einstakra happdrætta
félaga, þar sem vinningurinn
er frá bifreið niður í hrað-
suðukatla og slíkt. Er gert ráð
fyrir, að 60 af hundraði út-
igefinna miða eeljast í slíkum
’happdrættum.
Stærsti hluti þessara upp-
hæða rennur hinsvegar til
þriggja stóru happdrættanna,
sem starfa reglulega allt árið,
happdrætti háskólans, berkla-
sjúklinga og dvalarheimilds
aldraðra sjómanna. Þessi
happdrætti selja árlega u.þ.b.
60.000 miða hvert og veltan
er lauslega áætluð frá tæp-
iega 20 millj. króna upp í 40
millj, en miðaverð er mis-
jafnt í þessum happdrættum.
í þessum þrem stóru happ-
drættum eru því alls u.þ.b.
rúmlega hundrað þúsund. —
Það er þó talið mjög senni-
legt, að töluverður hluti
þeirra, sem spila í einu þess-
ara happdrætta, eigi miða 1
öðru eða þá öllum þrem.
Sjötti hluti í vinninga
Það er dómsmálaráðuneyt-
ið, sem löggildir hin einstöku
happdrætti. Hins vegar mun
þurfa sérstök lög til þess að
mega reka reglulegt happ-
drætti allt árið í fleiri eða
færri ár.
Félagahappdrættin, sem að-
eins draga einu sinni /oru
árið 1960 alls 50. Vinningarn-
ir voru allt frá bifreið niður
í 50 krónur í hinum svoköll-
uðu spjaldhappdrættum. —
Ráðuneytið mun yfirleitt á-
skilja, að sjötti hluti verð-
mætis útgefinna miða renni
til vinninga, en frá þeirri
reglu munu vera undantekn-
ingar.
Ekkert mina en hús
Nú þykja bifreiðar varla
nógu lokkandi fyrir væntan-
lega kaupendur miða. íbúðir
og heil hús eru nú í boði fyr-
ir þá sem vilja freista gæf-
unnar.
Húshappdrætti eru þó eng-
ip nýjung hérlendis. Fyrsta
húshappdrættið var 1907 til
ágóða fyrir styttuna af Ing-
ólfi Arnarsyni, sem nú stend-
ur á Arnarhóli. Það var Iðn-
aðarmannafélagið sem gekk
í málið og reiotu félagsmenn
‘húsið í sjálfboðavinnu. Verð-
mæti hússins var áætlað 10
fil 12 þúsund krónur á þeim
tíma og var miðinn seldur á
túkall og þótti dýrt.
Þegar dregið var kom upp
númer 3119 og átti Þórhallur
biskup Bjarnason miðann.
Húsið stóð þar sem nú er
Bergstaðastræti 70, en það
brann 1947.
Nýjasta húshappdrættið er
happdrætti Frjálsrar Menn-
ingar. Þar er í boði mjög
’glæsilegt einbýlishús. Sú
nýjung er við það hús, að það
verður byggt þar sem hand-
hafi vinningsmiðans óskar
þess. Verðmæti hússins er
áætlað 300.000 kr. og kostar
miðinn 100 kr.
Ef gæfan berði að dyrum
Mcirgir kaupa happdrættis-
miða til þess að styrkja gott
málefni. Þeir eru þó fleiri, sem
taka þátt í þeim í þeirri von.að
gæfan berji að dyrum. Um
’hver mánaðamót má reikna
með, að næstum annar hver
íslendingur þrífi dagblað og
’kanni vinningalistana óstyrk-
um höndum. Og þótt heppnin
sé ekki með í það skiptið, þá
er hugsað. Það hlýtur að fara
að koma að mér. Verst er ef
menn muna númerið á mið-
anum sem endurnýjaður hef
Hversvegna eigum vér að
þakka Guði gjáfir lífsins, er það
hann, sem gefur þær?
Tilfinning þess að Guði beri
að þakka líf og lán, hefir dofn-
að jöfnum hönaum við það, að
hann er oss ekki lifandi veru-
leikur í sama mæli og hann var
feðrum og mæðrum, ekki jafn
sjálfsagður og tvímælalaus.
Þetta sama hefir gerzt í hinum
ekki-kristna heimi. En það ætti
síður en svo að vera huggim
kristnum mönnum, að hin gömlu
trúarbrögð Asíu hafa mjög misst
áhrifavald sitt. Það ber að
harma, því að lifandi trú er
roanni hin mesta blessun. Og
fráhvarf Asíu-þjóðanna frá hin-
um fornu trúarbrögðum sín-
um hefir ekki leitt þær til krist-
indómsins, heldur til guðleysis.
Á Indlandi hefir þetta gerzt, en
einkurn í Kína í stórum stál á
síðari troum.
in ekki eins augljóslega og beint
úr hendi Guðs og áður var. Og
er þá sama ástæða og áður var
itil að gefa Guði dýrðina fyrir
’gæðin, sem vér njótum?
Það var sjálfsagt að þakka
Guði, þegar holdsveikir menn
fengu undursamlega heilsuibót
af snertingu spámannsins frá
Nasaret. En er sama ástæða tfl
að lofa Guð nú fyrir þá heilsu
'bót, sem fæst af starfi lækna,
sem hafa með höndum lyf, sem
vitsmunir manna og óhemjulegt
vísindastarf hafa fundið upp?
Er ekki slák lækning manna-
verk? Ber að þakka Guði hana?
Ef vér trúum á Guð ekki
aðeins sem skaparann, heldur
einnig hina leiðandi hönd, and-
ann að baki allrar fra-msóknar
mannsandans, hefir maður ekki
minni ástæðu nú, heldur meiri
nú en nokkru sinni fyrr, til að
'gefa Guði dýrðina, þakka hon-
um af titrandi, þakklátu hjarta,
— meiri ástæðu til að lofa hann
eftir því, sem tilveran verður
oss undursamlegri • og maðurinn
megnugri þess að gera sér jörð-
ina undirgefna.
Meðal alleherjar trúararfs
mannkyns, sem öllum höfuðtrú-
arbrögðum er sameiginlegur, er
tilfinning þess, að hið góða beri
Guði allt að þakka. En er ekki
þessi trú arfur frá kynslóðoim,
sem við allt önnur skilyrði lifðu
en vér lifum við í dag, og þess
vegna úreltur og ekk tímabær
'lengur?
Menn lifðu fyrrum svo frum-
stæðu lífi, að lífsgæðunum veittu
þeir beinlínis viðtöku úr skauti
náttúrunnar án þess að hafa
annað fyrir þeim. En á þessu er
orðin stórkostleg breyting. Með
uppfinningum og tæknimenn-
ingu, sem rís hæst í hinni geysi-
•legu vélvæðingu iðnaðarins í nú-
tímaþjóðfélögum, koma 'ífsgæð-
Miði í húshappdrætti Frjálsrar menningar
ur verið í áratug og svo fell- hafði verið
ur vinningur á númerið í vitleysu.
næsta drætti eftir að ákveðið
að hætta þessari^
J. R.
Alheimssjónvarp
á næsta leiti
— segir rússneskur vísindamaður
Norwich, Englandi, 1. sept.
— (Reuter) —.
BÚSSNESKUK vísindamað-
ur, Vladimir Siforov, pró-
fessor við Moskvuháskóla,
•agði f dag á vísindaráð-
Ktcfnu í Norwich, að gervi-
hnettir gerðu fljótlega mögu-
legar sjónvarpssendingar um
•llan heim, en hinsvegar
drægist eitthvað lengur að
ná sambandi við vitibornar
verur á öðrum hnöttum.
Prófessorinn sagði að gerfi-
hnöttunum yrði skotið á braut
umhverfis jörðu þannig að þeir
færu hringinn á 24 tímum í stað
90 mínútna, eins og nú er al-
gengast. Þetta yrði til þess að
hnötturinn væri stöðugt yfir
sama blettinum á jörðu og fylgdi
snúningi jarðarinnar. Með því að
koma á loft ákveðnum fjölda
slífc-a hnatta væri unnt að sjón-
varpa út um allan heim.
Ný senditæki
En Siforov sagði að senditæki
þau, sem nú eru notuð, væru
óhæf til að ná sambandi langt út
í geiminn. Til þess mætti ef til
vill nota innrauða geisla, röntgen
geisla, útfjólubláa geisla, ljósið
sjálft „eða eitthvað, sem eftir er
að finna upp.“
Siforov ræddi um að „ná sam
bandi við viti bornar verur á
öðrum hnöttum.“ Þegar nokkrir
þeirra 4.000 vísindamanna, sem
á ráðstefnunni eru, báðu hann
■að útskýra þetta nánar, sagði
hann að rússneskir vísindamenn,
sem fylgjast með geislunum í
geimnum hefðu enn ekki heyrt
neitt sem gæti talizt merki frá
skyni gæddum verum í geimn-
um.
200 fyrirlestrar.
Á ráðstefnunni, sem stendur
eina viku ,verða fluttir rúmlega
200 fyrirlestrar um margvísleg
efni. Meðal þeirra yfirlýsinga,
sem gefnar hafa verið á ráðstefn
unni, eru þessar:
★ Iðjuleysi og afbrot unglinga
eiga samleið.
★ Dýr þau, sem lifa í moldinni
eta meira en hin, sem lifa ofan-
jarðar. f tveim efstu þumlung-
unum af einum fermetra venju-
legrar brezkrar moldar búa 10
milljónir orma, 250.000 maurar
auk annarra skordýra, maðka og
lúsa.
★ Heimurinn notfærir sér ekki
gáfur kvenna.
★ Vegna þess hve lítið eggja-
hvítuefni er í hveiti, korni og
hrísgrjónum, ættu menn að
leggja sér til matar lirfur, snigla
Framh. á bls. 8
Sú staðreynd er undarleg, að .
jafnframt flughraðri frámsókn
skuli trúin á Guð dofna. Hitt
væri eðlilegra, að sérhver ný
iglufa sem mannvitið rýfur á
'tjald leyndardómanna, hver ný
útsýn, sem vér fáum yfir dá-
semdir tilverunnar, hækkaði
iguðshugmynd vora og gjörði
'oss hann, sem er höfundur
þessa alls, að voldugri og vold-
ugri veruleika.
Vér stöndum andspæms risa-
'vöxnum afrekum manna. Svo
þröngt er orðið um oss á jörð-
unni, að með spútnikum og geim
förum stefnum vér í átt til
tungts og gtjarna. Og enginn Guð
sé til!
En hvað eru þessar geimfarir
annað en leikur lítiUa barna,
'þegar vér höfum í huga ómælis-
víddir geimanna? Geimfarir
vorar, sem menn standa á önd-
inni andspænis, eru ekki annað
en örlítið strik út í óendanleik-
ann, ekki annað en fábn lítillar
'barnshandar út í voldugri víð-
'áttur en bugur manns, hvað þá
hönd fær gripið. Og þó eru þessi
afrek nægilega mikil til þess, að
þau ættu að hækka hugmyndir
vorar um höfund tilverur.nar,
'gefa oss sterkara traust á speki
hans og mætti en áður hefir ver-
ið til á jörðu.
Eitt grátbroslegasta einkenni
samtíðar vorrar er það, að eftir
því, eem augu hennar opnast
'betur fyrir stórfengleik alheims-
ins og dýrð, skuli trúin á höfund
al'heimsins dofna og kulna.
Mennirnir hafa aldrei haft rík-
ari ástæðu til þess en nú, að
taka undir orð síra Matthíasar:
„En þú, mín önd, — undir Guðs
lífgandi hönd — flýt þér að til
'biðja og trúa“.
Og ekki einn af tíu, heldur
allir í senn.
Hlaut opið
beinbrot
NESKAUPSTAÐ, 1. sept. —
Brezki togarinn Othello frá Hull
kom hingað í dag með slasaðan
mann. Hafði einn hásetinn ,sem
var nýliði um borð, lent með
handlegg milli vörpuhlera og
borðstokks með þeim afleiðing-
um að hann hlaut opið fram-
handleggsbrot, auk annarra
meiðsla á hendinni. Var háset-
inn fluttur í sjúkrahúsið hér. —
Togarinn hélt út aftur í dag. —
Allir bátar frá Neskaupstað eru
nú hættir síldveiðum og síðustu
aðkomubátamir fóru héðan í gær.
— Svavar.