Morgunblaðið - 03.09.1961, Blaðsíða 20

20
M O P C tjk » r 4 f) / Ð
Sunnuðagur 3. sepí. 1961'
Þarna kom mikið af fínasta
fólkinu til að hlusta á mig. Það
var dásamlegt að syngja fyrir
það, en eins og venjulega þurfti
ekki nema einn apakött til að
eyðileggja allt. Ég var nýbyrjuð
að syngja „Strange Fruit“, þá
var platan farin að seljast, og ég
fékk alltaf beiðni um að syngja
það á hverri dagskrá.
Ég man vel þetta kvöld, þegar
þessi hvíti drengur hékk þarna,
til þess eins að ergja mig. Þegar
ég byrjaði á þesu lagi, reyndi
hann að gera eins mikinn hávaða
og hann gat, skrölta með glös-
um, kalla mig niggara og bölva
öllum niggarasöngvurum.
Eftir tvær svona sýningar var
ég að því komin að ganga út.
Ég vissi það, að í þriðja sinnið
myndi ég grýta þennan apakött
og lenda í einhverju fangelsi í
San Fernandó. Ég hafði ekki
krónu á mér, og ég vissi ekki,
hvernig ég ætti að komast aftur
burtu, en ég vildi fara samt.
Þá var það, að Bob Hope kom
inn. Hann kom til mín, blessað-
ur karlinn, með Judy Garland
og Jerry Colonna, og því skal
ég aldrei gleyma.
„Taktu nú eftir,“ sagði Hope,“
þú ferð þarna fram og syngur.
Lofaðu bara þessum drullusokk
að segja eitthvað, og ég skal
ganga frá honum.“
Ég hlýddi, og hann stóð við
orð sín. Það var ófagurt. Þegar
strákasninn byrjaði, hætti ég að
syngja Og Bob tók hljóðnemann.
Hann og strákurinn skiptust á
svívirðingum í fimm mínútur,
en þá var hinn kíðarnefndi bú-
inn að fá sig fullsaddan og fór.
Þegar Hope var búinn að ganga
frá honum, fór ég að syngja aft-
ur.
Þegar ég söng síðasta aukalag-
ið, dundi allt af lófataki, og Bob
Hope beið eftir mér með fulla
körfu af kampavínsflöskum.
Mér þykir kampavín vont, en ég
drakk það í þetta skipti. Eftir
s -— Þetta eru sannarlega ykkar
húnar, Markús . . . Hérna eru
merkin hans Davíðs. Eg verð víst
að afhenda þér húnana Markús.
tvö eða þrjú glös leit ég í kring-
um mig, og speglarnir í salnum
hristust og ljóskrónurnar sveifl-
uðust.
„Þetta er hreint ekkert vatn,“
Scgði ég. Ég lyfti glasinu mínu
og skálaði fyrir Hope. Mér sýnd-
ist hann fölur. „Heyrðu Bob,“
sagði ég_„Ég er nú ekki vön að
drekka kampavín, en þetta er
ekki venjulegt vín.“
„Nú fæ ég nóg af því!“ sagði
hann. „Veiztu ekki, að þetta var
einn harðasti jarðskjálfti, sem
hefur komið hérna?“
★
Það var líka viðburðarík nótt,
þegar ég hitti Orson Welles í
fyrsta skipti. Orson vacr í fyrsta
skipti í Hollywood, eins og ég.
Okkur geðjaðist vel hvoru að
öðru, og við fórum að fara út
saman.
Þessvegna héldum við til
Central Avenue, fátækrahverfis
negranna í Los Angeles, þegar
ég var búin á veitingahúsinu í
dalnum. Ég fór með hann í allar
krár og búlur. Mér leiddist
þetta allt saman, ég var alin
upp í svona stöðum. Enginn í
Kaliforníu gat sýnt mér neitt,
sem ég þekkti ekki frá öllum
hliðum. Mér leiddist það því, en
hann var fullur áhuga.
Ekki var til sá hlutur eða
persóna, sem bann hafði ekki
áhuga á. Hann vildi skoða ailt
og komast að hversvegna það
— Nei, við skulum bíða með
það þar til við komumst til botns
í þessu . . . Þú segist hafa fengið
þá hjá gömlum veiðimanni?
eins og það var. Ég býst við, að
það hafi, meðal annars, verið or-
sök þess, hve mikill listamaður
hann hefur orðið.
Orson var þá önnum kafinn
við að gera fyrstu myndina sína,
Citizen Kane, og hann var að
skrifa, leika og stjórna, allt í
einu. Þótt hann væri úti að
skemmta sér, virtist heili hans
alltaf vera að starfa og hugsa
um það, sem átti að gera í kvik-
myndaverinu klukkan sex morg-
uninn eftir. Citizen Kane er
snilldarmynd. Ég þori að veðja
um, að ég sá hana að minnsta
kostí níu sinniUm, áður en hún
var gefin út. Hann er svo góður
leikari, að ég saknaði hvorki
búninga né leiktjalda.
Eftir að við höfðu sézt- saman
nokkrum sinnum, fór ég að fá
upphringingar á hótelið, þar sem
einhverjir voru að segja mér. að
ég myndi eyðileggja framtíð
Orsons með því að láta sjá mig
með honum. Margir snupruðu
mig, og sögðu að kvikmynda-
félagið myndi taka mig í gegn,
að ég myndi aldrei fá neitt að
gera í kvikmyndum. og ég veit
ekki hvað, ef ég hætti ekki að
skipta mér af honum.
Fjöldi skriðkvikinda hafa ráð-
izt á Orson Welles alla tíð síðan,
en þau geta ekki gert honum
neitt. Hann er afbragðsmaður,
‘sennilega sá bezti, sem ég hef
‘kynnzt. Hann er hæfileikamað-
ur, en ég met þó meira mann-
gæði hans.
Ástandið er ekki mikið betra
núna, en á þessum árum sá fólk
rautt, ef það sá hvítan karlmann
•með negrastelpu, sama hvort
það var Marian Anderson með
umboðsmanni sínum, eða götu-
drós með kærasta. Það er sama,
hve ólíkt fólkið er sem par, allt-
af skulu þessir postular leggja
saman tvo og tvo og fó sömu
útkomuna, hún getur verið rétt,
©n jafnoft röng, að minnsta
kosti. Það er sama hvort er, því
enginn trúir öðru, en að þau
•séu nýkomin á fætur eða á leið
d ‘háttinn.
Þetta gerir mér lífið leitt,
'hvað eftir annað. Og ekki nóg
með það þetta er líka þeim, sem
ég hitti og kann vel við til ama.
Enginn fær nokkru sinni að
vera í friði. Það er hægt að
berjast móti þessu, en ekki sigr-
ast á því.
Eina tímabilið í lífi mínu, sem
ég hef ekki orðið fyrir þessu,
var þegar ég vax hjá Florence
WiUiams í æsku og hvítir menn
voru meðal viðskiptamanna
minna. Enginn skipti sér af því.
Almenningur fyrirgefur hvað
sem er, sé það gert fyrir pen-
inga.
í Holljrwood fór ég eitt sinn
í ökuferð með rikri ungri, ijós-
hærðri leikkonu. Hún var í slag-
togi með Billy Daniels, sem ég
'hafði unnið með á Hotoha í
'gamla daga. Billy hafði lánað
'henni kádilják sinn til að aka
um í. Hún var að fara með mig
á fiskasafnið, þegar splunkuný
'keran drap á sér og við gátum
íann kom hér fyrir
nokxru og ég greiddi honum 300
ekki komið henni í gang aftur.
Þarna sátum við á óbyggðum
istað niðri við ströndina. Ég vissi
nákvæmlega ekki neitt um bíla,
og hún var ekki miklu fróðari.
Ég hélt nú, að við værum strand
aðar, þangað til ég sá bíl spotta-
'korn frá okkur við veginn. Und-
ir honum lá einhver strákur
með verkfæri, og það leit út fyr-
ir, að hann vissi hvað hann væri
að gera.
Þessvegna gekk ég til hans og
'kallaði. „Halló, þú þarna, við
erum hér tvær stelpur í vanda.
Værirðu ekki til í að koma og
vita til, hvort þú sérð hvað er í
ólagi?“ Hann skreið undan bíln-
um, og ég sá, að hann var með
sólgleraugu, en mér fannst ég
•kannagt við hann. Ég sagði. „Ein
'hversstaðar hef ég nú séð þig
áður.“ Hann var þægilegur í við-
móti, og þekkti mig aftur frá
kránni, sem ég söng á.
Hann var ekki nema augna-
'blik að sjá bilunina og lagfæra
'hana. Síðan settist hann undir
stýri, og ók smáspotta til að
•ganga úr skugga um að allt
væri í lagi, áður en hann skildi
okkur eftir. Síðan spurði hann
okkur, hvort við vildum ekki
'stanza og drekka eitt glas með
sér. Ég var til í það, og því ók
'hann Okkur upp að stórui*. og
•glæsilegum sveitaklúbb, eða
hvað það nú kallast, sem stóð
við baðströndina.
Við gengum inn á barinn, og
augun virtust ætla út úr þeim
•sem fyrir voru. Ég tók ekki sér-
lega mikið eftir því, það var dag
legur viðburður. En það er alltaf
einn gikkur í hverri veiðistöð,
og þarna var einn við barinn.
Þegar hann þóttist nógu kennd-
ur, gekk hann yfir til okkar og
mældi mig með augunum frá
hvirfli ti'l ilja. Síðan glápti hann
á sama hátt á þá ljóshærðu. Síð-
•an sneri hann sér að vin- okkar,
viðgerðamanninum og sagði:
„Það er ekki ofsögum sagt, að
þú komist yfir þær allar.“
Það var ekki fyrr en félagi
okkar stóð upp frá borðinu og
sló gikkinn í gólfið, að ég rank-
'aði við mér. Það var Clark
Gable, sem hafði gert við hjá
okkur.
Þegar ég sagði honum, að ég
'hefði þekkt hann á slættinum,
skellihló hann.
SHÍItvarpiö
Sunnudagur 3. september.
8:30 Létt morgunmúsík — 9:00 Fréttir.
9:10 Morguntónleikar:
a) Píanósónata op. 26 nr. 3 eftir
Clementi (Giovanni Dell’
Angola leikur).
b) Kantata nr. 210 (Brúökaups-
kantata) eftir Bach. Magda
Laszlo syngur með hljómsveit
Rikisóperunnar í Vínarborg.
Stjórnandi: Hermann Scher-
chen).
c) Sinfónía nr. 3 í a-moll
(Skozka sinfónían) op. 56 eft-
ir Mendelssohn (Sinfóníu-
hljómsveit ástralska útvarps-
ins í Sydney; Sir Eugene
Poossens stj.).
10:10 Veðurfregnir).
11:00 Messa í Dómkirkjunni (Prestur:
Séra I>orbergur Kristjánssson í
Bolungarvík. Organl.: Dr. Páll
ísólfsson).
12:15 Hádegisútvarp.
14:00 Miðdeigstónleikar:
a) Cassazione eftir Mozart
(Pierre Pierlot leikur á óbó,
Jaques Lancelot á klarínettu,
Gilbert Coursier á horn og
Poul Hongne á fagott).
dali fyrir þá . . . Hann vildi
einnig selja n?ár ge^t. en ág átti
þrjár fyrir!
b) „Astaljóð** og „Ný ástaljóð**.
valsar op. 52 og 65 eftir
Brahms (Elisabeth Roon,
Maria Nussbaumer, Murray
Dickie, Norman Foster og
Akademíski kammerkórinn f
Vín syngja; Joseph og Grete
Dichler leika á píanó. Stjóm-
andi: Ferdinand Grossmann).
c) Fiðlukonsert í e-moll op. 64
eftir Mendelssohn (Igor
Oistrakh og Gewandhaus-
hljómsveitin í Leipzig leika;
Franz Konwitsschny stjórn-
ar).
15:30 Sunnudagslögin. *
16:00 Knattspyrnulýsing: Sig. Sigurðs-
son lýsir úrslitaleik íslandsmóts-
ins í 2. aldursflolcki; íþrótta-
bandalag Vestmannaeyja og
Þróttur keppa. — (16:30 Vfr.).
17:00 Færeysk guðsþjónusta (Hljóðrit-
uð í Þórshöfn).
17:30 Barnatími (Helga og Hulda Val-
týsdætur):
a) Leikrit: „Öli, Anna og hvolp-
urinn“ eftir Babbis Friis Bá-
stad (Aður flutt fyrir þrem-
ur árum. — Leikstjóri Helgi
Skúlason.
b) Ný framhaldssaga: „Mara-
þaraborg** eftir Ingebrikt Da-
vik; Hulda Valtýsdóttir þýðir
söguna og Kristján frá Djúpa-
læk söngtextana (Helgi Skúla
son leikari flytur).
18:30 Miðaftanstónleikar: Marek We-
ber og hljómsveit hans leika
valsa.
19:00 Tilkynningar. (19:20 Veðurfr.).
19:30 Fréttir.
20:00 Hljómplöturabb: I>orsteinn Hann
esson óperusöngvari kynnir
ljóðasöngvara frá ýmsum þjóð-
um.
20:40 „Annes og eyjar": Stefán Jóns-
son og Jón Sigbjörnsson á þing-
ferð um Breiðafjörð með sýslu-
manni Barðstrendinga; fyrri
þáttur.
21:20 Tónleikar: Filharmoníusveit Ber
línar leikur tvo forleiki. Stjórn-
andi: Fritz Lehmann.
a) Forleikur að óperunni „Ana-
creon“ eftir Cherubini.
b) Gleðiforleikur eftir Marcel
Poot.
21:35 Fuglar himins og jarðar: Ingi-
mar Öskarsson náttúrufræðing-
ur talar um strútfugla og fugl-
inn Takahe.
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:05 Danslög — 23:30 Dagskrárlok.
Mánudagur 4. september.
8:00 Morgunútvarp (Bæn: Séra Jakob
Jónsson. — 8:05 Tónleikar. —•
8:30 Fréttir. — 8:35 Tónleikar. —
10:10 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar. —•
12:25 Fréttir og tilkynningar).
12:55 „Við vinnuna": Tónleikar.
15:00 Miðdegisútvarp — (Fréttir. —
15:05 Tónleikar. — 16:00 Fréttir
og tilk. — 16:05 Tónleikar. —
16:30 Veðurfr.).
18:30 Tónleikar: Lög úr kvikmyndum.
18:55 Tilkynningar. — 19:20 Veðurfr.).
19:30 Fréttir.
20:00 Um daginn og veginn (Andrés
Kristjánsson ritstjóri).
20:20 Tvísöngur: Egill Bjarnason og
Jón R. Kjartansson syngja
glúntasöngva eftir Wennerberg.
20:40 Upplestur: „Hönd vofunnar**,
smásaga eftir Selmu Lagerlöf, í
þýðingu Einars Guðmundssonar
kennara. (Þýðandi les).
21:05 Frá tónlistarhátíðinni í Prag 1
maí 8.1.:
„Níundi maí“, sinfónískt ljóð eft
ir Miklos Sokola (Tékkneska
fílharmóníuhljómsveitin leikur;
Karel Ancerl stjórnar).
21:30 Útvarpssagan: „Gyðjan og ux-
inn“ eftir Kristmann Guðmunds
son; VIII. (Höfundur les).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Búnaðarþáttur: Um gamlar og
nýjar búvélar (Guðmundur Jósa-
fatsson frá Brandsstöðum).
22:30 Kammertónleikar:
Strengjakvartett nr. 14 í d-moll
(Dauðinn og stúlkan) eftir Schu-
bert (Hollywood kvartettinn leilr
ur).
23:05 Dagskrárlok.
Þriðjudagur 5. september.
8:00 Forgunútvarp (Bæn. — 8:05 Tón-
leikar. — 8:30 Fréttir. — 8:35
Tónleikar. — 10:10 Veðurfregn-
ir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar.
12:25 Fréttir og tilk.).
12:55 „Við vinnuna": Tónleikar.
15:00 Miðdegisútvarp (Fréttir. — 15:0*
Tónleikar. — 16:00 Fréttir og til-
kynningar. — 16:05 Tónleikar. --p
16:30 Veðurfregnir).
18:30 Tónleikar: Harmonikulög.
18:55 Tilkynningar. — 19:20 Veðurfr.
19:30Fréttir.
10:00 Samleikur á fiðlu og píanó (Nat-
an Milstein og Carlo Busotti
leika):
a) Sónata nr. 12 eftir Pergolesi.
b) Nigun úr „Baal Shem“ eftir
Bloch.
c) „Paganiniana**, syrpa eftir
Paganini-Milstein.
2Q:20 Erindi: Hlutverk prestsins í þjóð
félagi okkar (Séra Arelíus Ní-
elsson).
20:45 Tónleikar: „Astir galdramanns-
ins“ eftir Manuel de Falla
(Maria de Gabarain syngur með
La Suisse Romande hljómsveit-
inni; Ernest Ansermet stjórnar),
21:10 Úr ýmsum áttum (Ævar R.
Kvaran leikari).
21:30 Kórsöngur: Söngflokkurinn I
Schaumburg syngur þjóðlög og
fleira.
21:45 Iþróttir (Sigurður Sigurðsson).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Lög unga fólksins (Guðrún
Svafarsdóttir og Kristrún Ey-
mundsdóttir).
23:00 Dagskrárlok.

COSWR
Anna mín! Það er kominn háttatími!