Morgunblaðið - 06.09.1961, Síða 3

Miðvikudagur 6. sep'f. 1961
]\f r> ” s- r ’ x r> r 4 T) 1
3
☆
X<,ÍWWW^ÍJ1>>ÍX.XW!;IW>'Í!

SOVÉZKI síldveiðiflotinn
hefur að undanförnu nálg-
azt íslandsstrendur æ meir,
og allstór floti er kominn
upp undir 12 mílna mörkin
út af Vopnafirði. í þessum
flota er fjöldi stórra móður
skipa og síldveiðiskipa af
togaragerð.
Morgunblaðið hefur nú
frétt, að er eitt varðskip-
anna nálgaðist Vopnafjarð
arflota Rússa á laugardags-
morgun, hafi sézt í ratsjá
þess þvílíkur aragrúi af
skipum, að slíkt þekkist

Annað 5000 tonna móðurskipanna, sem komið var að út af Vopnafirði á laugardagsmorgun.
Xugir siíkra skipa og stærri halda sig undan Austfjörðum,
STÁKSTEIMAR

Kommíssar um borð í
rússneskum síldarskipum

ekki hér við land, nema þá
helzt þegar íslenzki og
norski síldveiðiflotinn
hnappast saman á þröngu
svæði kringum Kolbeinsey,
ef síldar er þar von.
Innan 12 mílna
Þegar skipin komu í sjón-
mál frá varðskipinu, mátti sjá
að við hliðar margra móður
skipanna voru síldveiðiskip að
losa eða lesta. Þegar varðskip
ið kom nær, munu flest skipin
hafa dýpkað á sér og haldið
frá landi, nema tvö móðurskip
sem lágu fyrir akkerum á 130
m. dýpi, innan 12 mílna fisk-
veiðimarkanna. Verið var að
losa tómar tunnur um borð í
síldveiðiskip, sem lágu utan á
þeim. Varðskipsmenn fóru um
borð í skipin, enda mun hafa
þótt ástæða til að athuga um
framferði Rússana á þessum
stað.
Vissi ekki
Þegar varðskipsmenn komu
á vélbáti að öðru skipinu,
reyndist ekki unnt að komast
um borð í það, þar eð það lá
hátt í sjó og stór fríholt flutu
utan með því. Eitthvað mun
Rússunum hafa gengið treg-
lega að finna kaðalstiga, en
þó fannst hann um síðir, og
komust varðskipsmenn þá um
borð og hittu skipstjóra að
máli. Tók hann varðskips-
mönnum vel, þegar þeir sýndu
honum stöðu skipsins á korti,
en ekki kvaðst hann hafa vit
að fyrri, að 12 mílna línan
væri dregin frá Langanesi að
Glettinganesi.
Kommissarinn stóð á hleri
Þarna var pólitískur full-
trúi (kommissar um borð, eins
og á öðrum skipum sovézkra,
en skipstjóri vildi sýnilega
ráða sjálfur. Stóð kommissar
inn frammi á gangi og hlust
aði gegnum dyragættina, með
an samtalið fór fram við skip
stjóra. Hinum síðarnefnda lík
aði hlerunin ekki, heldur stóð
hann skyndilega upp og lokaði
hurðinni á nefið á kommissarn
um. Síðan kom hann með rúss
nesk-enska orðabók vegna
orðs, sem vantaði. Hann tjáði
varðskipsmönnum ,að þeir
yrðu að tala við yfirmann sinn,
sem væri í hinu móðurskipinu.
Munu varðskipsmenn hafa fall
izt á það, enda ætlunin að
fara um borð í það líka.
Kommissarinn kíkir í
orðabók
Þegar íslendingarnir voru
að fara niður í vélbátinn,
mundi einn þeirra eftir því,
að hann hafði gleymt kortinu
inni hjá skipstjóra og sneri
við til að sækja það. Þegar
hann kom í íbúð skipstjóra,
stóð kommissarinn þar bogr-
andi yfir borði skipstjóra og

‘ -

ilf

Tvö rússnesku skipanna, sem lágu á Gunnólfsvík I Finnafirði, skammt frá radarstöð varn-
arliðsins á Langanesi.
grt.ndskoðaði opnv' í orðabók-
inni, sem skipstjóri hafði skil-
ið eftir opna.
Hver silkihúfan upp af
annarri
Þegar komið var um borð
í hitt móðurskipið, mátti hvar
vetna sjá áróðursmyndir blasa
við. Skipstjórinn sem átti að
vera yfirmaður hins fyrra, var
greinilega ekki æðsti maður
um borð, því að pólitíski full-
trúinn var þegar kominn í spil
ið og talaði, eins Og sá sem
valdið hefur. Kommissarinn
var mjög hræddur um það, að
skipin yrðu að fara til hafnar,
og spurði jafnframt, hvort
nokkrir bandarískir hermenn
myndu vera þar fyrir, sem
þeir kæmu að landi. Létti hon-
um mjög, þegar honum var
tjáð, að hermenn væru ekki
á Seyðisfirði. Við hlið komm-
issarsins sat ávallt maður einn,
Og sagði kommisarinn, að
hann væri yfirstýrimaður
skipsins. Nokkru seinna kom
fjórði maðurinn inn, sem skip-
stjóri virtist bera mesta lotn-
ingu fyrir. Tókst hann allur á
loft Og kynnti hinn nýkomna
sem yfirstýrimann sinn.
öllum létti þessum mönn-
um ákaflega, þegar ákveðið
var að aðvara yfirmenn skip-
anna og fyrirskipa þeim að
fara út fyrir 12 mílna mörkin.
Munu þeir allir hafa gripið
hönd á hjartastað. Skipin
gengu svo fyrir fullri ferð út
fyrir mörkin.
Tugir stórskipa með mik-
inn mannafla
Bæði þessi móðurskip voru
af sams konar gerð og stærð,
5000 tonna stór. Þau eru upp-
haflega smíðuð sem kolaflutn-
ingaskip, en eru nú notuð sem
móðurskip í sovézka síldveiði-
flotanum. Tugir skipa af sams
konar stærð og stærri voru út
við sjóndeildarhringinn. Um
borð í hverju skipi eru a. m. k.
90 manns á herskyldualdri,
sem þegar hafa hlotið nokkra
herþjálfun. Það er því ekki að
furða, þótt ýmsum sé ekkert
um það, þegar skip þessi leita
landvars við strendur landsins
í ágætu veðri.

Heimsókn forseta
íslands til Kanada

TIL viðbótar við frétt blaðsins
á gær um Kanadaför forseta ís-
lands, skal þess getið, að heim-
sókninni lýkur ekki í Regina í
Saskatchewan, heldur mun for-
Eetinn einnig heimsækja höfuð-
fborgir og íslendingabyggðir í
tveimur vestustu fylkjunum, Al-
berta og British Columbia. Dag-
skráin þar er ekki enn ákveðin
í einstckum liðum. í Alberta-
fylki mun forsetinn m. a. koma
að minnisvarða Sæfáns G. Step-
hanssonar og leggja þar blóm-
sveig, og í British Columbia mun
'hann sitja boð hjá íslendingum,
'bæði í Vancouver og höfuðborg-
inni, Victoria. Frá Vancouver
verður gíðan Uogið til Toronto,
25. september, og lýkur heim-
sókninni þar.
Forsetahjónin munu dveljast
2—3 daga í Toronto að lokinni
’heimsókninni, en halda síðan til
'Montreal og fljúga þaðan með
flugvél Loftleiða til íslands
hinn 30. september.
Auk þess fylgdarliðs, sem
verður með forsetanum héðan
að heiman, mun Thor Thors
■sendiherra og frú hans verða
með í hinni opinberu heimsókn
í Quebec, Ottawa og Winnipeg.
Að aflokinni heimsókninni í
Winnipeg munu utanríkisráð-
herra og Thor Thors sendiherra
hverfa til New York, þar sem
þeir munu sitjc. Allsherjarþing
SÞ.
Eskifjarðarbátar
ESKIFIRÐI, 4. sept. 7 bátar stund
uðu síldveiðar héðan í sumar,
en eru nú hættir. Samanlagður
afli þeirra var yfir 81 þús mál og
tunnur. Þeirra hæstur varð Guð
rún Þorkelsdóttir með 19974 tunn
ur og mál, Víðir 13517 og Vattar
nes með 11600 — GW
Þurfti
kjarnorkusprengingu
Eins og kunnugt er, liefur
Tímiirn, málgagn Framsóknar-
flokksins og sérstaklega ritstjórl
þess blaðs, Þórarinn Þórarins-
son, rekið stöðugan áróður í
þágu kommún-
ismans undan-
farna mánuði.
Gekk þetta jafn-
vel svo langt að
rússneskt tima-
rit gat ekki orða
bundizt um
ágæti þessara
aðila. I gær birt
ir Þórarinn hins
vegar skynsam-
iega grein um
kjarnorku-
sprengingu
Rússa og tekur
auk þess afstöðu
gegn henni í ritstjórnargrein.
Morgunblaðið vill láta Þórarin
njóta sannmælis og endurbirtir
því niðurstöðu hans hérmeð:
„Þessu óhæfilega framferði
rússnesku valdhafanna ber að
mæta með aukinni einbeittni,
eins og mun verða gert. Jafn-
framt ber að gera sér ljóst, að
fyrst Krúsjeff hefur farið út á>
þessa braut að nýju má vel bú-
ast við því að hann láti ekki hér
numið staðar. Margt bendir nú
til, að kommúnistar ætli að við-
halda hinu kalda stríði á yztu
nöf um ófyrirsjáanlega framtíð.
Því verður ekki réttilega mætt,
nema að lýðræðisríkin sýni fulla
árvekni og gæti þess að viðlialda
hinu hernaðarlega jafnvægl“
Auffljós sannleikur
Undir þessi orð Þórarins Þór-
arinssonar tekur Morgunblaðið.
Þau eru raunar augljós sann.
Ieikur, sem lýðræðissinnar ættu
ætíð að hafa í huga. Ógnunum
ofbeldismann^ er ekki hægt að
mæta með öðru en ,,aukinni ein-
beittni" eins og ritstjóri Tímans
bendir réttilega á, og það er líka
nauðsynlegt, ,,að lýðræðisríkin
sýni fulla árvekni og gæti þess
að viðhalda hinu hernaðarlega
jafnvægi." Það er einmitt í þessu
efni, sem skilið hefur á milli mál
flutnings Morgunblaðsins og
Tímans að undanrförnu. Það á
ekki að þurfa fjöldamorð eins
og í Ungverjalandi. þjóðarfang-
elsun eins og í Þýzkalandi eða
nýjar ltjarnorkusprengingar, til
þess að minna menn á þennan
sanmleika. Meðan ofbeldisöflin
ráða rikjum og hafa undir hönd-
um múgmorðstæki er hættan
stöðugt fyrir hendi. Þótt klærnar
séu dregnar inn um nokkurt
skeið, þá er það ekki vottur um
sérstakan friðarvilja. Það hef-
ur sagan margsannað. Þess vegna
er það hin hættulegasta afstaða
að sofna á verðinum, þótt nokk-
uð dragi úr ógnunum um
skamma stund.
„Gott tóm“
í gær er Þjóðviljinn skelfilega
úrillur yfir því, að landhelgis-
gæzlan skuli fylgjast með
sovézkum skipum í nánd við fs-
land og hafa „gott tóm til slíkra
verka eftir að Bretum hefur ver-
ið leyft að skarka upp í land-
steina“. Já, það væri munur, ef
áfram hefði tekizt að halda uppi
árekstrunum við Breta, svo að
það hefðu verið vinirnir úr aust-
urvegi, sem liefðu haft „gott
tóm“ til þeirra verka, sem land-
helgisgæzlan ekki má fylgjast
með. Annars fjallar megingrein
Þjóðviljans um njósnir og er að-
ferðum við þær lýst í smáatrið-
um. Greinarhöfundur segir síð-
an:
„Ekki kann ég skil þeirra allra
(njósnanna) enrda lítt við málið
riðinn“.
En sýnilega þó dálítið.