Morgunblaðið - 06.09.1961, Blaðsíða 10

10
MORGVNBLAÐIÐ
Miðvik'udagur 6. sept. 1961
Hér sér yfir hið Iokaða þilfar, þar sem gert er að fiskinum. Aflinn er fluttur á færi-
böndum, sem sjá má á myndinni. (Ljósm. Mbl. KM)
Þýzkur skuttogari
i Reykjavíkurhöfn
f REYKJAVÍKURHÖFN ligg-
ur nú nýr, þýzkur skuttogari,
Grönland frá Bremerhafen, en
skipið kom hingað af Græn-
landsmiðum með bilaða tog-
vindu.
Fréttamenn Mbl. hittu skip-
stjóra togarans, Johannes
Weinberg, að máli um borð í
fyrradag. Skýrði hann frá því,
að togarinn væri 1000 brúttó-
lestir að stærð, og væri aðeins
IVi mánaðar gamall.
400 tonn í fyrstu ferð
Johannes skipstjóri sagði að
togarinn hefði verið í fjórðu
veiðiferðinni, er vindan bilaði
eftir sjö klukkutima veiðar
fyrir Austur-Grænlandi. — í
fyrstu veiðiferðinni, við Vest-
ur-Grænland, fékk Grönland
400 tonn af karfa og þorski.
Aðspurður sagði skipstjór-
inn, að hann hefði verið tog-
araskipstjóri í 12 ár, og væri
Grönland fjórði skuttogarinn,
sem hann stýrði. Kvað hann
ekkert vafamál, að skuttogar-
ar væru heppilegri skip til
veiða á fjarlægum miðum en
aðrir togarar. Væri bæði þægi
legra fyrir áhöfnina að vinna
við fiskaðgerð inni, en undir
aðalþilfari að aftan er gert að
fiskinum, og ennfremur væru
afköst skuttogara meiri.
Kvaðst Weinberg skipstjóri
taka 17—18 poka á dag, en
venjulegir togarar munu taka
um 14 poka.
Vistarverur áhafnarinnar
eru í framanverðu skipinu, og
hinar glæsilegustu.
Að viðgerð lokinni hér mun
Grönland halda á Grænlands-
mið á ný.
Kvittun Þómrins
Mönnum er í fersku minni
grein sú, er Þ. Þ. reit í Tíman-
um að aflokinni 10 daga heim-
sókn tíl A-Þýzkalands. Þakklæti
telst jafnan til höfuðdyggða og
það að kunna réttilega að meta
gestrisni og góðan beina. Hins-
vegar er óþarfi fyrir gestinn að
þakka meira en hann hlaut, og
öómgreind verður hann að hafa,
svo að þakklætið snúist ekki upp
í ofJoí — eða gestgjafanum sé
hrósag fyrir ýmsar dyggðir, sem
hann hefur alls ekki til brunns
að bera — heldur e. t. v. hið
gagnstæða. Þ. Þ. hefur samt lík-
lega þótzt ganga einum of langt
í grein sinni, því að fyrir
skömmu skrifar hann afsökunar-
pistil í blað sitt og barmar sér
yfir þeirri gagnrýni, sem á hon-
um hefur dunið — bæði í blöð-
um, en ekki sízt manna meðal í
viðræðum. Dugir ekki minna en
að stimpla alla þá er voga sér
að vera á öðru máli sem aftur-
haldsseggi — fylgjendur John
Birch o. fl. þess háttar. Sem
sagt, ef menn eru á öðru máli
en Þ.. Þ. og Þjóðviljinn, eru menn
mazistar! þetta er ekki ný kenn-
ing hjá kommúnistum, en menn
verða að vona, að heiðarlegir
Framsóknarmenn hafi ekki enn
og muni ekki gera hana að
sinni.
Þrátt fyrir afsakanir Þ. Þ. hljóta
menn að hnjóta um margt í fyrri
grein hans. — í upphafi grein-
arinnar skýrir hann réttilega
frá því, að dvöl sín hafi verið
stutt — of stutt til að unnt væri
að afla sér sæmilegrar vitneskju
um ástandið í landinu eða draga
tæmandi ályktanir. (Þetta end-
urtekur hann í seinni greinsinni).
En á hverju byggir maðurinn þá
vitneskju sína og dóma? Hvers
vegna lét hann sér ekki nægja
að rétta gestgjafanum höndina,
að gömlum og góðum íslenzkum
(og þýzkum) sið og þakka rausn
arlegar veitingar og væntanlega
þægilegt rúm?
í stað þessa fellur Þ. Þ. í þá
freistni að fella sleggjudóma.
Hann hefði fyrst átt að kynna
sér sjónarmið þeirra, sem dval-
ið hafa langdvölum í landinu
(þ. á. m. eru nokkrir fslending-
ar) eða hafa tal af flóttamönn-
um.
Hinsvegar er þakkarkvittun
Þórarins ekkert einsdæmi í ís-
lenzkum bókmenntum. Þórberg-
ur skrifaði um rauðu hættuna,
— Kiljan sagði gerzka ævintýr-
ið og Kristinn þakkað dvöl í
Kína á myndrænan hátt. — Allt
er þetta þakklæti innblásið af
góðum mat og drykk og þægi-
legu viðmóti valdamanna, sem
sjálfir lifa í vellystingum prakt-
uglega.
Milli veizluhalda eru menn
leiddir milli fyrirmyndarbúa um
fyrirmyndarverksmiðjur og sýnd
fyrirmyndar alþýðuheimili, sem
kommúnistabroddarnir hafa tek-
ið til eigin afnota.
Eða hvort sá Þórarinn ósána
akra flóttabænda, sem heldur
vildu flýja óðul sín og eignir en
gerast kúgaðir ríkisþrælar?
(hvað segir Kiljan um barða
þræla og frelsið?) Veit Þ. Þ. að
í A-Þýzkalandi eru mörg blóm-
legustu landbúnaðarhéruð
Þýzkalands, en samt er mikill
skortur matvæla?
Gaf hann sér tíma til að kynn-
ast hinu stranga skömmtunar-
kerfi matvæla og að mjólk er
t. d. sjaldséð?
Heimsótti Þ. Þ. hús óbreytts
(og óflokksbundins) alþýðu-
manns?
Síðast en ekki sízt, kom Þ. Þ.
í Saschsenhausen, hinar ill-
ræmdu fangabúðir þriðja ríkis-
ins, þar sem pólitískir fangar
vinar hans, Ulbricht, gista nú
klefa frá dögum Hitlers?
Þórarni verður tíðrætt um iðn-
aðarþróuniiia. En veit vesalings
maðurinn, sem telur sig sér-
fræðing í alþjóðamálum, ekki á
hversu veikum grunni þessi þró-
un byggist?
Hér að framan er sagt. að A-
Þýzkaland hafi ávallt verið mik-
ilvæg landbúnaðarhéruð. Auk
landbúnaðarins var A-Þýzkaland
miðstöð vefnaðarframleiðslu
Þýzkalands og þ. m. talinn ullar-
vefnaður.’
Báðum þessum atvinnugrein-
um hefur stórhnignað.
í stað þeirra hafa risið stál-
iðjuver, sem flytja járngrýtið
inn frá Sovétríkjunum og kolin
frá PólLandi! Hagkvæmur rekst-
ur það!
Og hvað með framleiðni, sem
kjör verkalýðsins byggjast á?
Jindrich Drohan stjórn
ar sinfóníusveitinni
Vetrarstarfsemin i Jbann veginn
oð hefjast *
SVO sem fyrr hefur verið skýrt
frá í fréttum blaða og útvarps,
hefur ríkisútvarpið tekið að sér
rekstur sinfóníuhljómsveitarinn
ar til bráðabirgða eða til 1. marz
n. k. — en á þeim tíma verð-
ur unnið að rekstrargrundvelli
fyrir hljómsveitina í framtíð-
inni.
Velunnarar hljómsveitarinnar
geta fyrst um sinn glatt sig við,
að starfsemi hennar er nú í
þann veginn að hefjast. Æfingar
hefjast í útvarpssal n.k. fimmtu
dag en fyrstu hljómleikarnir í
byrjun næsta mánaðar, senni-
lega þann 12. október. Þeir tón-
leikar, svo og aðrir meiriháttar
tónleikar hljómsveitarinnar í
vetur, verða haldnir í Háskóla-
bíóinu nýja, en það er sérstak-
lega innréttað með tilliti til
hljómleikahalds.
+ Nýr hljómsveitarstjóri
Að hljómsveitinni hefur ver
Því miður er það svo. að fram-
leiðnin er lítil. Fyrirtækin eru
mörg hver illa staðsett með hlið-
sjón af hráefni, vinnuafli og
mörkuðum. — Þar hefur ekki
verið farið eftir efnahagslögmál-
um .heldur pólitískum ákvörð-
unum valdhafanna.
Önnur ástæða lélegrar fram-
leiðni er þjóðnýting nær allra
fyrirtækja og hið mikla skrif-
stofubákn, sem myndaðist í
í kringum þær ráðstafanir, þar
sem enginn þorir að taka ákvarð
anir.
Þ. Þ. fannst margt harla gott
í A-þýzkalandi og er vonandi að
svo sé, en eitthvað einkennilega
kemur manni samt fyrir sjónir,
að hundruð þúsunda manna skuli
hafa flúið þessa sælu undanfar-
in ár. Lokun landamæranna á
milli A. og V. Þýzkalands finnst
manni ekki bera vott um árang-
ursríka stjórnarhætti eða batn-
andi lífskjör — heldur þvert á
móti virðíst þetta bera vott um
algjört skipbrot stefnunnar og
uppgjöf valdhafanna.
Hver maður veit að flóttinn
er engin tilviljun eða ævintýra-
þrá, eins og Þjóðviljinn fullyrð-
ir og Tíminn hefur látið liggja
að, heldur veldur honum algjört
vonleysi um framtíðina þar, ótti
við ofsóknir og fangelsanir,
löngun í betri lífskjör og frelsi.
Síðast en ekki sízt er um að
ræða djúpstæða fyrirlitningu á
Ulbricht og félögum hans, sem
ríkja í skjóli rússneskra skrið-
dreka.
Þ. Þ. reynir títt að læða því inn
hjá mönnum, að Tíminn einn ís-
lenzkra blaða skrifi hlutlaust
og ofstækislaust (Sic) um hin
daglegu vandamál. — Þeim sem
lesa Tímann daglega finnst þetta
dálítið broslegt. — Og Þórarni
skal í allri vinsemd bent á, að
greinar eins og þær, sem hér
hafa verið gerðar að umræðu-
efni, eru ekki vænlegar til að
afla Tímanum þess álits, sem
þeir Tímamenn æskja og nefnt
var hér á undan — né honum
persónulega álits sem „autori-
tets“ í utanríkismálum. Hins-
vegar má vera að utanríkisráð-
herraembættið í samstjórn við
komma standi honum opið. —
Þó skal borin fram sú fróma ósk
honum til handa, að hann sýk-
ist ekki þeim arga sjúkdómi Ey-
steins, að halda, að tilvera lands-
ins byggist á setu hans í ráð-
herrastóli, og að hann hagi skrif
i um sínum í samræmi við það.
ið ráðinn nýr hljómsveitarstjóri,
tékkneskur að þjóðerni — dr.
Jindrich Drohan. Hann hefur
um árabil verið samstarfsmað-
ur dr. Smetachek, sem íslend-
ingum er að góðu kunnur og
var hann ráðinn hingað að frum
kvæði Smetacheks.
Fréttamönnum gafst í gær
kostur á að hitta dr. Drohan að
máli ásamt útvarpsstjóra, Vil-
hjálmi Þ. Gíslasyni og tónlistar-
stjóra útvarpsins, Arna Kristj-
ánssyni píanóleikara. Hinn nýi
hljómsveitarstjóri kvaðst hyggja
Dr. Jindrlch Drohan,
gott til starfs hér. Hann hefðl
mikinn hug á að vinna hljóm-
sveitinni sem bezt hann gæti •—
kynna hér sígild tónverk sem
nútímaverk, mörg merkileg
hljómsveitarverk tónlistarsög-
unnar, sem ekki hefðu enn ver-
ið flutt hérlendis og jafnframt
kynna, eftir því sem unnt væri,
tónverk íslenzkra tónskálda,
bæði hinna yngri og eldri. —.
Kvaðst dr. Drohan hafa af því
nokkra reynslu frá starfi sínu í
Tékkóslóvakíu hver hvatning
það hefði verið tónskáldum þar
að fá verk sín leikin af góðum
sinf óníuhl j óms veitum.
Dr. Drohan er fæddur árið
1919. Hann hugðist hefja nám
í tónlistarskólanum í Prag
árið 1938, en Múnchen-
samkomulagi® varð til þess að
breyta þeirri fyrirætlan og tók
hann þá boði um að nema í
Englandi. Þar var hann við nám
og kennslustörf í rúm tvö ár.
Tónlistamámi lauk dr. Drohan
síðan í Prag er styrjöldin var
úti og stjórnaði að því loknu
ýmsum smærri hljómsveitum í
Tékkóslóvakíu. Árið 1953 var
hann ráðinn að sinfóníuhljóm-
sveitinni í Prag og hefur síðan
starfað með dr. Smetachek, en
jafnan sinnt hluta af störfum
Smetacheks, er hann hefur ver-
ið erlendis.
Dr. Drohan hefur sjálfur ferð-
azt víða. Með sinfóníuhljóm-
sveitinni í Prag ferðaðist hann
um Austurríki og Italíu en hef-
ur einnig stjórnað hljómsveitum
sem gestur í Austurríki, Sviss,
Rúmeníu, Ungverjalandi, Rúss-
landi og Kína. 1 Kína segir dr,
Drohan að hafi orðið miklar
framfarir í hljómsveitarleik.
Sem dæmi gat hann þess, að
árið 1952 hefði engin kínversk
hljómsveit getað leikið skamm-
laust verk eftir Dvorak, en nú
væri það gert víða með mikilli
prýði.
♦ Hljómleikaskrá í vændum
Útvarpsstjóri tjáði frétta-
mönnum, að sú væri ósk for-
stöðumanna hljómsveitarinnar
Framhald á bls. 11