Morgunblaðið - 07.09.1961, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 7. sept. 1961
MORGUNBL’jIÐIÐ
11

foá&reyjtm
f MINNSTA höfuðstað norður-
álfu, Tórshavn í Færeyjum,
búa liðlega 7 þúsund manns.
Þetta er fallegur bær og vina-
legur, fullur af andstæðum,
spegilmynd þeirra stórfelldu
breytinga, sem á undanförn-
um árum hafa orðið á atvinnu
lifi og öllu þjóðlífi Færeyinga.
Þetta er gamall bær og nýr,
bjartur, en kyrrlátur.
• Fyrsta myndin
í hafnarmynninu mætast tvö
skip, nýr og glæsilegur þús-
und tonna togari og gamall
kútter frá skútuöld, einn af
þeim síðustu, sem gerðir eru
út frá Færeyjum. — Á sunnu-
dagsgöngu á hafnarbakkanum
sjáum við nokkra gamla Fær-
eyinga í þjóðbúningum. Þeir
eru rólegir í fasi og ræða um
aflabrögð við Grænland. Tind-
ilfættar ungar stúlkur ganga
framhjá. Þær eru í rúskinns-
jökkum, nælonsokkum Og tá-
mjóum skóm — og söngla nýj-
ustu dægurlögin á meginland-
inu. — Ofar í höfninni eru
gamlir menn að hyggja að
trillubátunum sínum, en ung-
lingur brunar framhjá í
urhús með hvítum gluggaum-
gjörðum. Þetta umhverfi er
frá síðustu ö'ld. Á næsta
'horni komum við aftur
inn í 20. öldina. Þar eru
börn að kaupa rjómaís og
skammt frá stendur pylsu-
vagn. — Þetta er fyrsta mynd-
in, sem ferðamaðurinn fær af
Tórshavn.
• Allir bílar nýir
Bærinn stendur við vog í
margbreytilegu landslagi. —
Höfnin og hverfið ofan við
hana er hjarta bæjarins. En
þegar út fyrir það kemur
standa húsin annað hvort uppi
á hól eða niðri í dæld, minn-
ir helzt á Hafnarfjörð. Allt
umhverfis miðbæinn er krökt
af þessum gömlu, lágu timb-
urhúsum. Þau eru flest tjörg-
uð og minna óþyrmilega á
danskt ok. En í útjaðri bæj-
arins hefur mikill fjöldi nýrra,
steinsteyptra íbúðarhúsa ris-
ið, mest tvíbýlis- og raðhús.
Þau eru máluð björtum og
skærum litum, eins og tíðkast
á íslandi. En Færeyingar
byggja samt enn ekki jafn-
Frá höfninni í Tórshavn
I minnsta
stað Norður-
áifu erutveir strætisvagnar
amerlskum Ford af nýjustu
gerð. — Og við göngum upp
aðalgötuna, malbikaða og
þrifalega, framhjá Vaglinum,
þar sem Hjálpræðisherinn
hefdur samkomur sínar, að
Havnar bío, þar sem þeir
sýna nýjustu myndina hennar
Brigitte Bardot í kvöld. •— Á
„Káta horninu“ þar rétt fyrir
ofan, standa sjómenn í hnapp.
Þeir eru í gömlu mynztruðu
lopapeysunum, eru með hend-
ur í vösum, hljóður hópur,
sem horfir á vegfarendur.
Á horninu beint á móti, í stór-
um verzlunarglugga, er glæsi-
leg útstilling á nýtízku kven-
fatnaði, Baby Doll Og hvað
það nú heitir allt saman. —
Og við höldum áfram upp
malbikuðu götuna, framhjá
glæsilegri nýbyggingu, Fær-
eyjabanka, en erum allt í einu
komnir í þrönga götu þar sem
standa lítil, svart-tjörguð timb
stórar íbúðir og við gerum
hér, nú orðið.
í Færeyjum eru um 400 bíl-
ar og bróðurparturinn er í
Þórshöfn. Og það, sem einkum
vekur athygli, er, að gamlir
bílar eru sjaldséðir á götun-
um, enda eru Færeyingar til-
tölulega nýbyrjaðir að flytja
inn bíla í stórum stíl. Þar ber
mest á Austin, en nýir amer-
ískir bílar eru líka margir.
Leigubíllinn nefnist „hyru-
vognur“ Og af þeim eru 40 í
Þórshöfn, margir með talstöð,
enda þótt bærinn sé lítill Og
vegakerfið á frumstigi. Frá
Tórshöfn var til skamms tíma
hægt að aka lengst til Kirkju-
bæjar. Þangað eru 15 km. veg-
urinn mjór Og bugðóttur, ekki
verulega heppilegur fyrir nýju
amerísku bílana þeirra. Nú
ei hægt að aka 20 km. frá
höfuðstaðnum eftir nýjum og
brtiðum vegi, sem gerður var
vegna byggingar radarstöðv-
arinnar á Straumey.
• Umferðarslys fátíð
Það eru aðeins nokkur ár
siðan farið var að malbika í
Þórshöfn. Allar helztu göturn-
ar eru nú bikaðar og nú er
byrjað að malbika þröngu
hliðargöturnar svo að tæknin
mun þrengja sér inn í hvert
húsasund.
Færeyskir bílstjórar eru
varkárir og flauta yfirleitt
hraustlega við hvert húshorn.
Umferðarslys hafa líka orðið
sárafá, helzt, þegar bílar fjúka
í roki að vetrinum. Annars
gæta 7 lögregluþjónar laga og
réttar í höfuðstaðnum og 6
manna varalið hleypur í skarð
ið í veikindaforföllum og sum
arfríum.
í Þórshöfn eru tveir litlir
strætisvagnar, sem annast sam
göngur milli bæjarhluta og
við sveitina umhverfis.
Sjálfvirkur sími er í þrem-
ur bæjum á Færeyjum og að
sjálfsögðu er kerfið stærst í
Þórshöfn. Símanúmerin eru
liðlega 1500 þar og afnota-
gjald allmiklu hærra en hér,
eða sem svarar kr. 3.600 á ári.
Fyrstu þúsund símtölin á ár-
inu eru innifalin í afnotagjald
inu, en síðan kemur aukagjald
á umframsímtöl. f Þórshöfn
segja menn, að þúsund símtöl
nægi mönnum vel meðan þeir
hafa ekki fest ráð sitt — því
umframsímtölin fylgja kven-
þjóðinni þar eins og annars
staðar. -
• Ekkert næturlíf —
Stórar pantanir
Þórshöfn er kyrrlátur bær
og þar þekkist ekkert nætur-
líf. Kvikmyndahúsin eru tvö
Og myndirnar, sem Færeying-
ar sjá, eru þær sömu og við
fáum hingað til Reykjavíkur.
En Sjónleikarhúsið og Havn-
ar bíó fá sínar myndir frá
Danmörku og eru þær því
allar með dönskum skýringar-
texta.
Þá eru dansleikir um helg-
ar og unga fólkið ,,rokkar“
þar eins og annars staðar á
vesturlöndum.
Goggan, heitir hljómsveitin,
sem þar leikur fyrir unga fólk
ið, sjö manna hljómsveit, mjög
vinsæl eins og að líkum læt-
ur. Að vetrinum fer eldra fólk
ið á gömlu dansana — en þjóð
dansarnir eru aðeins iðkaðir i
brúðkaupum og sérstökum
þjóðdansaklúbbum. í Þórshöfn
er og leikfélag áhugamanna,
sem yfirleitt setur á svið eitt
leikrit á vetri. — Þar með er
upptalið það, sem fólkið í
Þórshöfn hefur sér til skemmt-
unar á kvöldin — og þar sem
menn geta fengið allt að því
sex þúsund króna (ísl.) sekt
fyrir að neyta „berusandi"
drykkja á veitingastofum,
halda þeir sig mest heima á
kvöldin. Opinberar vínveit-
ingar eru hvergi í Færeyjum
og menn verða að panta alla
áfenga drykki frá Kaupmanna
höfn. Þess vegna eru yfirleitt
gerðar stórar pantanir og
menn una sér vel heima.
h.j.h.

Það er fallegt í hjarta bæjarins.

*****
•***>

r* KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR * KVIKMYNDIR
Kópavogsbió:
GEGN HER I UANDI
NAFNIÐ á þessari amerísku
gamnmynd kemur kunnuglega
fyrir og á vel við, því að í
Kópavogi munu vera skeleggustu
andstæðingar allrar hersetu,
hvar sem er, nema hún sé
rússnesk. — Mynd þessi er þó
af öðrum toga spunnin og mun
ckemmtilegri en Keflavíkurgöng
ur og önnur afrek „gegn-her-í
landi“-manna hérlendis.
íbúarnir í smábæ einum í
Bandaríkj unum, Putnams Land-
ing, fá tilkynningu um það að
ákveðið hafi verið að herinn
komi þar á fót „leynilegri at-
hafnastöð". íbúarnir taka þessu
afarilla og er haldinn borgara-
fundur í mótmælaskyni. —
Grace Bannermann, atkvæða-
mikil ung kona, kemur því
þannig fyrir að Harry maður
hennar er sendur til Washing-
ton til þess að bera þar fram
við herstjórnina mótmæli borg-
arbúa. — Fékk hann litlu áork-
að í ferðinni en lenti hins veg-
ar í miklum vanda í gistihús-
inu þar sem hann bjó. Hafði
það nærri orðið til að eyði-
leggja hjónaband hans. Sú sem
olli ósköpunum var ung og fríð
og léttúðug kona, Angela að
nafni, „sem er haldin þeirri
ástríðu að vera hrifin af öll-
um karlmönnum nema eigin-
manni sínum“ eins og segir í
efnisskránni. Fer nú svo að
Harry er, gegn vilja sínum, gerð
ur að liðsforingja í hernum. Fær
Harry þá snjöllu hugmynd að
efna til mikillar hátíðar til minn
ingar um landgöngu pílagrím-
anna, er þeir komu þarna á
skipinu „Mayflower" fyrir mörg-
um öldum, Átti hátíðin að verða
til þess að afla hermönnum vin-
sælda meðal bæjarbúa. Bæjar-
búarnir tóku þessu líka fegins
hendi en þó af öðrum ástæðum
en búizt var við. — Lýkur mynd
inni með því að eldflaug hefur
sig á loft þarna öllum að óvör-
um og með henni fer af mis-
skilningi einn af yfirmönnum
hersins, í stað apans, sem átti
að þreyta flugið.
Mynd þessi er mjög skemmti-
leg og vel gerð, þar til í lokin,
— því þá missir gáskinn marks,
eins og stundum vill verða í
amerískum myndum. Leikurinn
er ágætur ,enda fara afbragðs
leikendur með aðalhlutverkin,
þau Paul Newman (Harry), Jo-
anne Woodward er leikur konu
hans og síðast en ekki sízt hin
fríða og freistandi Joan Collins,
er fer með hlutverk Angelu.
Tjarnarbíó:
Skemmtikrafturinn
MYND þessi er brezk, gerð eft-
ir leikritinu The Entertainer eft
ir enska rithöfundinn John Os-
borne, en leikritið var frumsýnt
í London fyrir nokkrum árum.
Leikritið og myndin er sár
harmleikur, er fjallar um leik-
ara, sem berst örvæntingarfullri
baráttu til þess að brjóta sér
braut á leiksviðinu og vinna
hylli áhorfenda, en árangurs-
laust. Örvæntingin og vonbrigð-
in lama hann svo að allt sem
hann tekur sér fyrir hendur
mistekst hrapallega. Og þeir,
sem standa honum næst, eiga
einnig sín vonbrigði. Aldraður
faðir leikarans harmar hina
góðu, gömlu daga, þegar söng-
leikirnir voru hvað beztir, eig-
inkonan er vonsvikin í hjóna-
bandinu og dóttir leikarans
tekur nærri sér heimilisástæðurn
ar og vonbrigðin í ástamálum.
— Þannig er efni myndarinnar
ærið drungalegt. — Leikritið
Frh. á bls. 13.