Morgunblaðið - 07.09.1961, Blaðsíða 16

16
MORGZIVBLAÐIÐ
Fimmtudagur 7. sept. 1961
lækni. Það eina, sem Jimmy
vildi, var að vera í friði. Ég
reyndi að útskýra ástand hans
tfyrir mömmu og góðvilja
imömmu fyrir honum. Við Jimmy
ilentum í hörkurifrildi, og síðast
gaf hann mér utan undir.
Mamma kom þá til og sagði
honum að sló mig ekki. Síðan
irifumst við öll þrjú. Jimmy
sagðist vera farinn, og ég fór
tmeð honum.
Fyrst fórui- við á hótel, en
seinna náðum við okkur í litla
íbúð. Ég var nú þar, sem ég
vildi vera: hjá Jimmy. Við átt-
um okkur nú heimili til að vera
ihamingjusöm á. En ég var ekki
hamingjusöm. Svo fór Jimmy
lað láta mig leggja mig með sér.
Hjónaband mitt var að leysast
upp. Það var um þetta leyti að
ég vandist á morfín. En þetta
stóð ekki nema í litlu sambandi
hvað við annað. Jimmy átti ekki
írekar sök á athöfnum mínum
en mamma. Sama get ég sagt um
lalla karlmenn, sem ég hef þekkt.
Ég var jafn sterk þeim öllum,
ef ekki sterkari. Og úr því svo
er, hef ég við engan að sakast
nema sjálfa mig.
Þegar Jimmy lenti í vandræð-
um, vann ég á Plantation Club
í Los Angeles, og hann var með
mér.
Ég var allt í einu orðin ein.
Ég hafði aldrei gert mér grein
fyrir, hvernig það vaeri. Ég varð
að útvega mér það sjálf, og ég
hafði ekki hugmynd um, hvert
ég ætti að snúa mér. Ég var jafn
hjálparlaus og vikugamalt barn,
sem skilið er eftir hungrað í
vöggunni, og ekkert getur nema
■grátið.
.Ég grét þangað til ég var orð-
in veik, nákvæmlega eins og ég
hafði séð Jimmy forðum í íbúð
mömmu við 199. götu. x árveik
og alein hélt ég aftur til New
York.
Svo fór eins og alltaf fer, ég
kynntist manni. Hann var ungur
maður, nýkominn að sunnan, frá
Alabamn í Georgíu. Hann lék á
trompet, nafn hans var Joseph
Luke Guy. Hann var nýbyrjaður
í tónlistarlífinu, og gat orðið
mér mikil stoð.
Ekki leið á löngu, unz ég var
orðin einn af hæstlaunuðu þræl-
unum. Ég hafði fimmtíu þúsund
á viku, en ég var álíka frjáls og
þræll á ökrum Virginíu fyrir
hundrað árum.
★
Mömmu leiddist, að ég skyldi
'búa alein_ í lítilli íbúð í 104. götu.
Það var ekki langt frá matsöl-
unni á 99. götu, en henni fannst
ég eiga að búa hjá sér eins og
ég hafði alltaf gert áður. Ég var
eiginmannslaus. Við höfðum nú
eitt ennþá sameiginlegt. Báðar
vorum við grasekkjur. Hún vissi
þá ekkert um samband mitt við
Joe Guy, og ég sagði henni ekki
frá því. Að lokum gerðum við
málamiðlun, og ég dvaldi þrjú
kvöld á vi'ku hjá henni, og hin
hjó Guy. En það var ekki allt.
Hún var einmana án mín, og
farin að verða alvarlega áhyggju
full mín vegna.
Ég reyndi að segja mömmu, að
hún hefði hundinn, Bajah, til að
líta eftir sér. Rajah var grind-
horaður hvolpur þegar vinur
minn, Dr. Carrington, læknir
frá Vestur-Indíum, kom með
hann og bað mig að hugsa um
hann. Þá var hann ósköp aumiur
hundur, en ég hafði ekki tíma til
að annast hann og fór því með
hann til mömmu.
Þegar ég vann á Café Soriety,
tók ég hann stundum með mér.
Hann var svo lágfættur, að mér
fannst hann þurfa tígulegt nafn.
Þessvegna stal ég þessu ævin-
týraléga nafni frá töframanni,
sem sýndi um þessar mundir,
Rajah Ravoy.
Hann var undraverður hund-
ur, óvenjulega gáfaður. Á morgn
ana fór mamma frá Bronx með
strætisvagni til 99. götu, þar sem
matsalan var. Rajah beið, þang-
að til hún var komin í bílinn,
en þá tók hann sprettinn. Þegar
hú kom til matsölunnar, lá hann
við dyrnar og beið eftir bitan-
um sínum.
Stundum gelti hann og var al-
veg snarvitlaus reyndi að
hindra mömmu í að fara til
vinnu á morgnana. Hún vissi, að
þá var hann að reyna segja
henni, að hún skyldi ekki opna
þann dag. Hún hélt sig þá heima,
og það brást ekki að heilbrigðis-
nefndin, eða einhverjir aðrir
kæmu snuðrandi og fyndu allt
lokað.
Rajah fór aleinn og hálsbands
laus til að baða sig í tjörninni í
Central Park. Lögreglan reyndi
þá oft að handsama hann, en
hann lék á þá í hvert skipti og
'kom heim trylltur af kátínu,
hentist upp stigana og gat næst-
um hringt bjöllunni.
Hann rataði meira að segja
alla leið frá Bronx til mín í 104.
götu. Við mamma hefðum getað
hent símtækjunum. Rajah gerði
þau alveg óþörf.
Mömmu þótti vænt um þann
'hund. Daginn, sem hann dó,
sagði hún, að hún myndi ekki
eiga lagt eftir, hann hefði verið
það eina, sem hún áti eftir að
lifa fyrir. Þetta reyndist rétt.
Eftir að við Joe Guy vorum
'búin að vera saman um tíma,
ákváðum við að halda einnig
saman í atvinnunni. Við gerðum
ráð fyrir, að ég skyldi stofna
mína eigin liljómsveit, og að
'hann yrði hljómsveitarstjórinn.
Þá tókum við stærri bita en við
gátum kyngt. En það leit vel út
í upphafi. Ég gleymi aldrei þeim
degi, þegar við héldum á flakk
'í fyrsta skipti. Við höfðum keypt
stóran og fallegan, hvítan bíl.
Á hlið hans var málað „Billie
Holiday og hljómsveit hennar“.
Við vorum tilbúin að fara og
óttum að taka alla strákana við
Braddock hótelið, rétt við sviðs-
'innganginn á Apollo. Það er eins
og allir tónlistarmenn hafi búið
þar. Allt var tilbúið, þegar við
fegum upphringingu frá mömmu.
Hún vildi sjó bílinn. „Þið get-
ið ekki farið ón þess að sýna
mér fallega nýja bílinn ykkar.“
Þessvegna lögðum við lykkju á
'leið okkar til 99. götu. Þegar
þangað kom, bauð mamma öll-
um að koma inn og fá brauð
með kjúkling. Síðan bauð hún
öllúm sjúss. Þegar allir voru
'komnir út, þurfti hún að fara
inn og líta á hann. Svo fór hún
að setja upp örlítil tjöld í aftur-
'gluggann til að gera hann fínan.
Svo fór hún til að sjá, hvort þau
væru bein.
Þetta var í fyrsta skipti, sem
við Joe vorum stjórnendur hljóm
sveitar, og við hefðum ekki einu
sinni getað haldið saman skáta-
flokk, hvað þá heldur fullorðn-
um mönnum. Strákarnir fóru að
■tínast inn í næstu sælgætisbúð
eða bar. Ég safnaði öllum sam-
an taldi og komst að raun um,
að einn vantaði. Meðan ég var að
leita að honum, laumuðust tveir
í viðbót í burtu. Við urðum að
minnsta kosti þrem tímum á eft-
ir áætlun af stað frá mömmu.
Ég mun alltaf minnast henn-
ar, þar sem hún stóð á 'horninu
og veifaði til okkar. Hún Ijóm-
aði öll í fram .n, hún stóð þarna
eins og brúða með fallegasta
konuandlit, sem ég hef nokkru
sinni séð.
Nokkrum dögum síðar, er ég
var stödd í gistihúsi í Washing-
ton, vissi ég, að nú var ég loks
alein í heiminum. Ég trúi hvorki
á anda né drauga, en ég efast
ekki um það, sem skeði þetta
kvöld. Við vorum búin með síð-
ustu sýninguna í Howard leik-
húsinu, og við Joe vorum komin
aftur á gistihúsið. Við vorum ný-
•sezt niður, þegar ég fann allt í
einu, að mamma kom aftan að
mér og lagði höndina á öxl mér.
Og þá vissi ég, að hún var dáin.
Ég sneri mér að Joe. „Mamma
var að deyja í þessu,“ sagði ég
honum.
„Þú ert ekki með réttu ráð,“
svaraði hann.
„Þér er óhætt að trúa því, sem
k
Ú
á
MARK. I'M
GOING TO HELP VOU STAND
GUARD TONIGWT... WE
CAN'T AFFOBD TO LOSE
ANV MORE ANIMALS / n
NO, DOC...VOU'RE NCT UP TO IT.
I'LL PUT ANDV ON ONE SIDE OP
TWE REFUGE, AND I'LL PATROL
TWE OTWER... BV TWE W£Y VOU'D
BETTER KEEP OLD HONKER
PENNED UP TO KEEP WIM FROM
FOLLOWING ANDV/ ^
OKAV, ÐOY VOU STAV
HERE.---------------
and if anybodv
COMES NEAR, LET ME KNOW
. IT'.YOU UNDERSTAND ?
— Markús, ég ætla að standa
vörð með þér í nótt . . . Við höf
um ekki ráð á að missa fleiri dýr!
— Nei, Davíð , . . Þú ert ekki
nógu frískur. Eg læt Andy vera
við annan enda girðinganna og
verð sjálfur við hinn . . . Meðal
annarra orða, þú ættir að loka
Afa stegg inni svo hann elti
ekki Andy!
— Svona Andy, vert þú hér . . .
Og ef einhver nálgast, þá láttu
mig vita! . . . Þú skilur það?
Á miðnætti:
ég segi“ svaraði ég, „og þér væri
nær að vera mér góður, því að
nú á ég engan að. nema þig.“
Þegar við komum til leikhúss-
ins næsta morgun, virtust allir
forðast mig. Ferðastjórinn okk-
ar hafði fengið June Richmond,
sem nú á eigin skemmtistað í
París, Baby White, til að vera
nálægt, ef sv' færi, að liði yfir
mig. Ég sá, að allir voru undar-
■legir í framkomu, og þessvegna
gekk ég beint tií ferðastjórans
og sagði honum, að mamma væri
dáin, og sömuleiðis, hvenær hún
hefði dáið kvöldið áður.
Hann varð óður af reiði og
hundskammaði hvern einasta
mann, sem viðstaddur var. Hann
sór þesL dýran eið, að einhver
hefði hlotið að segja mér frá
þessu. Enginn hafði þó sagt mér
neitt, og það vissu allir.
Ég fór eins fljótt og ég gat til
New York. Joe Glaser hafði þeg-
ar séð um allan undirbúning und
ir jarðarförina. Það var farið
með mig til líkhússins, og hann
kom með mér. Öllum fannst
hræðilegt, að ég skyldi ekki vilja
sjá hana í líkkistunni. Joe heimn
aði, að ég liti á hana. Tilfinning-
ar mínar þá stund áttu sér upp-
•tök í barnæsku minni í Balti-
more, þegar amma hafði dáið í
fangi mér, og þegar ég hafði
verið neydd til að líta á Idu
frænku. En Joe Glaser hafði þá
þegar verið búinn að greiða fyr-
ir kistulagninguna og jarðarför-
ina, og hann vildi, að ég gerði
mér Ijóst, hve miklu hann hefði
eytt i hvorttveggja, og hversu
vel hefði verið búið um hana.
Loks var ég neydd til að líta
á hana, og þá varð ég verulega
reið. Hún hafði átt falleg föt, en
þeir höfðu lagt hana til í ein-
hverju glassúrbleiku blúndu-
verki í staðinn fyrir einhverjum
af sparikjólum hennar.
SHUtvarpiö
Fimmtudagur 7. september
8:00 Morgunútvarp (Bæn: Séra Jakob
Jónsson. — 8:05 Tónleikar. —
8:30 Fréttir. — 8:35 Tónleikar. —•
10:10 Veðurfregnir).
12:00 Hádegisútvarp (Tónleikar.
12:25 Fréttir og tilkynningar).
12:55 „A frívaktinni", sjómannaþáttur
(Kristín Anna Þórarinsdóttir).
15:00 Miðdegisútvarp — (Fréttir. —
15:05 Tónleikar. — 16:00 Fréttir
og tilk. — 16:05 Tónleikar. —
16:30 Veðurfr.).
18:30 Tónleikar: Lög úr óperum.
18:55 Tilkynningar. — 19:20 Veðurfr.).
19:30 Fréttir.
20:00 Tónleikar: „Myndir á sýningu'*
eftir Mussorgskij (Sinfóníuhljóm
sveitin í Chicago leikur; Rafael
Kubelik stjórnar).
20:30 Norður Noreg; síðari hluti ferða-
þáttar (Vigfúsar Guðmundssonar
gestgjafa.)
20:55 Tónleikar: Atriði úr óperunni
„Brottnámið úr kvennabúrinu'*
eftir Mozart (Erna Berger, Lisa
Otto, Rudolf Schock, Gerhard
tJnger og Gottlob Frick syngja
með kór og hljómsveit. Stjórn-
andi: Wilhelm Schúchter).
21:40 Samleikur á fiðlu og píanó: Són-
ata nr. 1 í F-dúr op. 8 eftir
Grieg (Yehudi Menuhin og Rob
ert Levin leiká).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Kvöldsagan: „Smyglarinn” eftir
Arthur Omre; V. Ingólfur Kristj-
ánsson rithöfundur).
22:30 Sinfónískir tónleikar:
Sinfónía nr. 7 í E-dúr eftir Anton
Bruckner (Sinfóníuhljómsveit
Berlínarútvarpsins leikur; Rolf
Kleinert stjórnar).
23:40 Dagskrárlok.
Föstudagur 8. september
8:00 Morgunútvarp.
12:00 Hádegisútvarp.
13:15 Lesin dagskrá nas>stu viku.
13:25 „Við vinnuna": Tónleikar.
15:00 Miðdegisútvarp.
18:30 Tónleikar: Þjóðlög frá ýmsum
löndum.
18:50 Tilkynningar.
19:20 Veðurfregnir.
19:30 Fréttir.
20:00 Tónleikar: Fjórar sjávarmyndir
úr óperunni „Peter Grimes“ eftir
Benjamin Britten (Consertgebo-
uw hljómsveitin í Amsterdam
leikur; Eduard van Beinum stj.)
20:15 Efst á baugi (Björgvin Guð-
mundsson og Tómas Karlsson).
20:45 „Meyjaskemman", lagasyrpa eft-
ir Schubert-Berté (Austurrískir*
listamenn syngja og leika).
21:00 Upplestur: Kvæði eftir Fornólf
(Baldur Pálmason).
21:10 Píanótónleikar: „Skógarmyndir**
nr. 1—9 op. 82 eftir Schumann
(Svajatoslav Rikhter leikur á
píanó).
21:30 Utvarpssagan: „Gyðjan og ux-
inn“ eftir Kristmann Guðmunds*
son; IX. (Höf. les).
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Kvöldsagan: „Smyglarinn** eft-
ir Arthur Omre; VI. (Ingólfujp
Kristj ánsson rithöfundur).
22:30 I léttum tón: Mitch Miller og
blásarar hans leika.
I 23:00 Dagskrárlok.