Morgunblaðið - 09.09.1961, Side 2

2
MORGVNBLAÐ1Ð
Laugardagur 9. sept. 1961
Áskorun aðalfundar Skógrœkft rfélagsins;
Vinnum einhuga
rœkfarsfartinu
Birkiö ómissandi til jarðvegsverndar
Eftirfarandi ályktanir voru
gerðar á aðalfundi Skógrsektar-
félags íslands að Hallormsstað
18.—20. ágúst s.l.:
„Að gefnu tilefni vill aðalfund
ur Skógræktarfélags íslands
haldinn á Hallormsstað árið
1961 taka fram, að enda þótt
kapp hafi verið lagt á ræktun
barrtrjáa að undanförnu, fer
því fjarri að íslenzka birkið hafi
verið vanmetið. Þáttur þess í
íslenzkri skógrækt er svo mik-
ill, að fram hjá honum verður
ekki gengið. Til gróður- og jarð
vegsvemdar er það ómissandi,
og að auki bætir það jarðveg,
skýlir, fegrar og miðlar vatni.
Fundurinn harmar það, að víða
um landið er skógur og kjarr nú
í hættu sakir óhyggilegrar með-
ferðar. Sums staðar hefur skóg-
lendi verið spillt og verður að
átelja slíkt harðlega. Jarðvegur
og gróður landsins er dýrmætari
en svo, að fórna megi honum
fyrir stundarhagsmuni einstakl-
inga,“
60 ára skógræktarstarf á
Hallormsstað.
Aðalfundur Skógræktarfélags
oð skóg-
íslands að Hallormsstað 18.—20.
ágúst 1961 vekur athygli lands-
manna á árangri 60 ára skóg-
ræktarstarfs á Hallormsstað. Sá
árangur sýnir, að skógrækt til
framleiðslu nytjaviðar er hag-
kvæm þjóðhagslega. Reynsla á
öðrum stöðum, þar sem skóg-
rækt á sér skemmri aldur, bendir
ótvírætt til sömu niðurstöðu.
Ennfremur telur fundurinn, að
með skógrækt sé fengin stoð fyr
ir landbúnaðinn vegna þess
skjóls, vatnsmiðlunar og jarð-
lagsverndar, sem skógur veitir.
Fundurin vill því hvetja alla,
sem vilja vinna til heilla fyrir
land og lýð, að standa einhuga
að skógræktarstarfinu um leið
og þeir gæti þess, að byggja
störfin á fenginni reynslu og vís-
indalegri þekkingu.
Varúð með eld.
Aðalfundur Skógræktarfélags
fslands 1961, vill að gefnu til-
efni, vekja athygli almennings
á því, að allsstaðar, þar sem
skógarreitir eru, þarf nauðsyn-
lega að gæta varúðar með eld,
einkum þegar sina er brennd, í
grennd við skóglendi.
Þið brutuð samninga
vor/ð ykkur, brjófið ekki fleiri
MOSKVU, 8. september. —
Vesturveldin vöruðu Rússa ídag
við að aðhafast nokkuð gegn
frjálsum samgöngum til Berlín.
f orðsendingu, sem afhent var
Ráðstjórninni, sagði, að minnstu
aðgerðir gegn vöru- og fólks-
flutningum í „loftgöngunum"
milli Vestur-Berlínar og Vestur-
Þýzkalands væru ofbeldisaðgerð
Ir, annað hvort Ráðstjórnarinn-
ar sjálfrar, eða austur-þýzku
kommúnistastjómarinnar.
★-----★
Það væri skylda allra, á jafn-

:
Reiðubúnir
að verjasf
— segir Stikker
Washington, 8. sept. NATO
hefur bæði styrk og vilja til
að berjast fyrir Berlín, ef Rúss
ar gera árás, sagði Stikker,
framkvæmdastjóri NATO í
dag eftir langan fund með
Dean Rusk, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna.
Stikker sagðist vera vantrú
aður á samheldni Warsjár-
bandalagsins, Rússar gætu
ekki treyst því fullkomlega.
— Hann sagðist ekki þeirrar
skoðunar, að til styrjaldar
kæmi, en við getum gert
reikningsskekkju hvað það
snertir. Og við verðum alltaf
að vera viðbúnir slíkri
skekkju, tilbúnir til að verj-
ast, hvenær sem er.
Bíða Faxa-
flóasíldar
viðsjárverðum tímum, að forð-
ast einhliða aðgerðir, sem gætu
aukið enn meira á spennuna.
Er þetta svar við orðseridingu
Rússa frá 2. sept.
Vesturveldin ítreka, að rétt-
urinn til samgangna viðVestur-
Berlín sé skjalfestur samningur
— og þessum réttindum hafi ver
ið framfylgt síðan 1945. Vest-
urveldin hafi ekki brotið neina
af Berlínarsamningunum, en
minnt er á, að með því að
stöðva samgöngur milli borgar-
hltanna í Berlín og reisa múr á
takmörkum austurs og vesturs,
hafi kommúnistar freklega brot
ið gerða samninga.
900 börn
BEHLÍN, 8. september — Yfir
900 börn hafa orðið viðskila við
foreldra sína í Berlín og ekkert
bendir til þess að foreldrar og
böm nái saman bráðlega. Ástæð
an er sú, að börnin höfðu verið
stödd í öðrum borgarhluta en
foreldrarnir. þegar járntjaldið
féll í síðasta mánuði.
<S> Frú Auður Auðuns afhjúpar minnisvarðann um pólsku sjómcnnina.
IVIinnisvarði um skipverfa á Wigry
afhjúpaður í Fossvogskirkjugarði
f GÆR kl. 2 e.h. var afhjúpaður
í Fossvogskirkjugarði minnis-
varði um pólsku sjómennina sem
fórust með pólska flutningaskip-
inu Wigry undan Skógarnesi á
Snæfellsnesi 16. janúar 1942. Við
staddir athöfnina voru starfs-
menn pólska sendiráðsins, full-
trúar erlendra ríkja, fulltrúar
sjómannasamtakanna, Slysa-
varnafélagsins og fréttamenn
ásamt nokkrum aðstandendum fs
Iendinganna sem fórust með
skipinu.
Athöfnin hófst með því að
pólski sendifulltrúinn, frú Ko-
walska, hélt stutta ræðu þar sem
hún minntist hinna vösku sjó-
manna er létu lífið við skyldu
störf í stríðinu við nazismann.
Skipið var í þjónustu banda-
manna. og á því voru auk Pól-
verjanna bæði Bretar og íslend-
ingar. Frúin minntist sérstaklega
hins einstæða atburðar þegar
Bragi Kristjánsson, þá aðeins 17
ára gamall, komst lífs af ásamt
einum Pólverja, en hinir 25 á-
hafnarmeðlimirnir létu lífið. Hún
kvað aðstandendur hinna látnu
Pólverja enn syrgja þá heima
fyrir, og sagði að steinninn sem
reistur hefði verið í Fossvogs-
kirkjugarði væri ekki einungis
minnsvarð um hina látnu, heldur
og áminning um hörmungar styrj
alda. Frúin hélt ræðu sína á
ensku, en mælti að lokum nokk-
ur orð á íslenzku.
Því næst afhjúpaði frú Auður
Auðuns minnisvarðann og sagði
nokkur orð, en Bragi Kristjáns-
son þakkaði viðstöddum fyrir
virðinguna sem þeir hefðu vottað
látnum félögum sínum.
Að lokum lék hornaflokkur
undir stjórn Páls Pampichlers
þjóðsöngva Póllands og íslands
og sorgarmars eftir Chopin.
► Slysið
Flutningaskipið
Wigry var á
Krúsjeff hafnar tilraunastöðvun
— og lætur enn sem Rússar séu
ekki byrjadir að sprengja
EINS og skýrt var frá í blaðinu
í gær, sá gæzluflugvélin Rán
nokkrar sildarvöður, 8—10 NNV
af Garðskaga í vikunni. f viðtali
við blaðið í gær sagði Baldur
Guðmundsson útgerðarmaður, að
útgerðarmenn hefðu óskað eftir
því fyrir nokkru, að leitarskip
yrði sent út til að kanna, hvort
síld sé komin í Faxaflóa. Margir
bátar bíða eftir áreiðanlegum
fregnum af síld í Flóanum, þ.e.
a.s. að hennar verði vart með
leitartækjum á dýpi. Sagði Bald-
ur, að lítilsháttar hefði verið
reynt með reknetabátum í Faxa-
flóa, en þeir hefðu ekkert veitt
ennþá. Herpinótabátar hafa enn
ekki reynt veiðar, en bíða, eins
og áður segir, nánari freena aflveldin til þess að binda enda á
síld í Flóanum. ' kjarnorkutilraunir. Ummæli
MOSKVU, 8. september. — Mann
kynið stendur á barmi styrjaldar,
sagði Krúsjeff í ræðu i dag. Ráð-
stjórninni er fullljóst hve mikil-
vægt það er að komast hjá stríði.
En hann spottaði tillögu Kenne-
dys og Macmillans um að stöðva
aftur kjarnorkutilraunir, sagði
hana áróður einn. Og einlægni
Kennedys kaami bezt fram í
því, að nú hefði hann boð-
að kjarnorkutilraunir innan
skamms. Ekki minntist Krú-
sjeff á, að Rússar hefðu þeg-
ar hafið kjarnorkutilraunir. —
Og hfeur því enn ekki verið
greint frá því í Ráðstjórnarríkj-
unum.
En hann ræddi Þýzkalandsmál-
ið mikið Og sagði, að æskilegt
væri, að V- Og A-Þýzkaland
fengju bæði inngöngu í Samein-
uðu þjóðirnar. Krúsjeff talaði á
svonefndum sovézk-indverskum
vináttufundi — og flutti Nehru
þar einnig ræðu og hvatti stór-
Nehrus eru þau fyrstu innan Rúss
lands, sem gefa rússneskum al-
menningi til kynna, að Rússar
hafi þegar byrjað kjarnorkutil-
raunir.
* * * *
Stórveldin hafa lykilinn að
friði Og stríði, sagði Nehru. Þess
vegna höfum við Nkruma farið
þess á leit við Krúsjeff, í um-
boði Belgrad-ráðstefnunnar, að
þeir Kennedy hittist á næstunni
til þess að ræða vandamálin og
reyna að afstýra mannkyninu frá
voða í dag stöndum við andspæn-
is þeirri óttalegu staðreynd, að
eitt vixlspor gæti þurrkað út
framtíð mannkynsins.
* * *
Stríðsæsingamenn vilja hrinda
heiminum út í nýja styrjöld og
nota Þýzkalandsmálið sem átyllu,
sagði Krúsjeff. Það er staðreynd,
að til eru tvö þýzk ríki og það
væri skref í áttina til friðar að
ailar þjóðir sendu fulltrúa sína
til beggja landanna.
Við viljum ræða við vestur-
veldin, en ekki nema við séum
vissir um árangur, vissir um að
ná friðarsamningum við Þýzka-
iand. Þá yrði Berlín afvopnuð
borg og fólkið þar fengi þá tæki-
tæri til þess að lifa við það skipu
lag, sem það óskaði sjálft og sam
göngur við borgina yrðu sam-
kvæmt samkomulagi við a-þýzk
stjóinarvöld.
Hann sagði, að Belgradfundur-
inn hefði bezt sýnt hve þjóðirnar
væru staðráðnar í að vinna fyrir
friðinn. Þetta væru sovétþjóðirn
ar alltaf að gera. En vegna ógn-
ana vesturveldanna hefði orðið
að auka her Rússa og hefja kjarn
orkutilraunir að nýju. Tillögur
vesturveldanna um bann við
kjarnarkutilraunum væru ein-
hliða. Rússar vildu afvopun og
fyrir henni mundu Rússar berj-
ast.
Hann vék aftur að Þýzklands-
málinu, og sagði, að þar hefðu
vesturveldin svarað friðaraðgerð
um Rússa með ógnunum. Heims-
valdasinnarnir, sem búa sig undir
að drepa fólk, hafa áhyggjur af
heilsu sinni. En okkur er annt um
líf fólksins, velferð einstakling-
anna, sagði Krúsjeff.
leið til Bandaríkjanna með fisk
þegar það fórst í aftakaveðri við
Skógarnes. Skipið hafði lagt upp
frá Hafnarfirði og allt gengið að
óskum þar til annar ketillinn 1
vélarrúminu sprakk. Við það dró
svo úr ganghraða skipsins að það
hafði ekki við storminum, heldur
rak fyrir veðri og hafróti þang«
að til það tók niðri. Skipverjar
settu út björgunarbát og fór öll
áhöfnin í hann, að undanskildum
skipstjóra og matsveini, sem neit
uðu að yfirgefa skipið. Drukkn-
uðu þeir báðir þegar skipið sökk.
Niðamyrkur var og sjógangur
svo óskaplegur að ógerlegt var
að lenda bátnum. Ætluðu skip-
brotsmenr. að bíða birtingar og
freista lendingar þá, en bátnum
hvolfdi í briminu. Sumir skin-
verja drukknuðu þá þegar, enda
nokkrir slasaðir eftir ketilspreng
inguna, en aðrir komust á kjöl
við illan leik. þeirra á meðal
Bragi og Pólverjinn Smolski.
Skipverjar týndust af kilinum
einn af öðrum. en Bragi og félagi
hans gerðu það sem þeir gátu til
að bjarga þeim. Loks voru aðeins
þrír eftir. Undir morgun slepptu
þeir loks kilinum og freistuðu að
synda til lands. Bragi og Smolski
komust á land, en sá þriðji
drukknaði í flæðarmálinu.
Smolski missti strax rænu, en.
Bragi gekk þegar upp frá fjör-
unni, berfættur og aðframkom-
inn. Frost var og skari á jörð,
sem brotnaði undan fótum hans.
þegar hann gekk. Hann komst
við illan leik að Skógarnesi með
sundurskornar og kalbláar iljar
og tókst að segja frá hvar félag-
ar hans tveir voru niður komnir.
Síðan leið hann í ómegin.
Bragi og Pólverjinn Smolski
voru lengi í sárum, og hefur
Bragi aldrei náð sér að fullu i
fótunum. íslendingarnir sem fór-
ust þessa nótt voru Garðar Norð-
fjörð Magnússon (Jónssonar frá
Selalæk) úr Reykjavík og Ragn-
ar Pálsson frá Hveragerði.
• Fjórar sjóraunir
Þetta var ekki síðasta viður-
eign Braga Kristjánssonar við
Ægi. Nokkrum árum seinna var
hann á vélskipinu Rafni frá Siglu
firði, sem sökk í Hornafjarðarósi,
og á þriðjudaginn var hann á
Sleipni þegar hann sökk fjrrir
norðan Færeyjar. Auk þess var
hann einu sinni mjög hætt kom-
inn á lítilli trillu á Faxaflóa.